Yeni bulgular Ortaçağ Avrupası'ndaki at eti tüketimine dair ezberi bozdu

Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
TT

Yeni bulgular Ortaçağ Avrupası'ndaki at eti tüketimine dair ezberi bozdu

Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)

Avrupa'nın bazı bölgelerinde Hıristiyanlığa geçildikten sonra bile at eti yenmeye devam edildiği ortaya çıktı. 

Hıristiyanlık öncesi Avrupa'da at eti tüketimi epey yaygındı. Bu alışkanlık Ortaçağ'da azalırken yazılı kaynaklar bunun başlıca nedeninin Hıristiyanlığın kabulü olduğunu öne sürüyor. Metinlere göre bu dönemde at eti yemenin "barbarlık" veya "kafirlik" olduğuna inanılıyordu.

Ancak İsveç'teki Stockholm Üniversitesi'nden László Bartosiewicz ve Macaristan'daki HUN-REN Beşeri Bilimler Araştırma Merkezi'nden Erika Gál'in araştırmasına göre daha farklı bir durum sözkonusu olabilir. 

Bulguları hakemli dergi Antiquity'de yayımlanan çalışmayı yürüten arkeologlar, Macaristan'da Ortaçağ'a ait 198 çöp çukurundaki kalıntıları inceledi. Bu çukurlar Macaristan'ın yanı sıra bugünkü Avusturya, Hırvatistan, Romanya, Sırbistan ve Slovakya'da yer alıyordu. 

Araştırmacılar hayvan kemiklerinin oranına göre atların besin olarak tüketilip tüketilmediğini anlamaya çalıştı. 

Nispeten yüksek sayıda kemik bulan ekip, bölge halkının Macaristan'ın MS 1000'de Hıristiyanlığı kabul etmesinden en az 200 yıl sonra bile muhtemelen at yemeye devam ettiğini düşünüyor. Özellikle kırsal bölgelerdeki at kemikleri, çukurlardaki çiftlik hayvanı kalıntılarının üçte birini oluşturuyordu. 

Ancak çöplüklerdeki kalıntılara göre at tüketimi, 1241-42 Moğol istilasının ardından düşüşe geçti. Araştırmacılar Macaristan'da at tüketiminin, 16. yüzyıldaki Osmanlı işgaliyle birlikte pratikte sona erdiğini öne sürüyor.

Arkeologlar 13. yüzyılda başlayan düşüşün, atların sayısının azalması ve besin yerine savaşlarda kullanılmasına öncelik verilmesinden kaynaklandığını tahmin ediyor. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Atlar değerli savaş ganimetleriydi ve hayatta kalan atlar muhtemelen yiyecek dışındaki amaçlar için yüksek talep görüyordu.

Ayrıca Moğol istilasında, Macaristan halkının kayda değer bir bölümünün ölmesi sonucu bölgeye batıdan göçler teşvik edilmişti. Bu grupların at yerine domuz eti tercih etmesinin de gözlemlenen düşüşte rol oynaması muhtemel.

Araştırmacılar bulgulara dayanarak at eti tüketiminin dini sebeplerden değil, hayvanların sayısının azalması ve demografik değişimlerden kaynaklandığını savunuyor. Yeni çalışmada Macaristan'daki at eti tüketimi analiz edilse de Avrupa'nın farklı bölgelerinde de din dışındaki etkenler sözkonusu olabilir.

Ekip makalede "Belgelere dayanarak at eti tüketiminin terk edilmesi, genellikle Ortaçağ Avrupası'nda Hıristiyanlığın ortaya çıkışıyla ilişkilendiriliyor" diye yazıyor: 

Öte yandan açık bir yasağın yokluğunda (Yahudilik/İslam'daki domuz eti yasağı gibi), Avrupa genelinde at etinin bırakılmasında büyük ölçüde bölgesel çeşitlilikler görülüyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Popular Science, Antiquity



Jenna Ortega: Hayranlardan korkuyorum

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Jenna Ortega: Hayranlardan korkuyorum

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Jenna Ortega, hayranlarıyla tanışırken "her zaman korktuğunu" ve yetişkin erkekler kendisine yaklaştığında bazen "rahatsız" hissettiğini söyledi.

Tim Burton'ın Netflix'teki popüler dizisinin ikinci sezonunun tanıtımını yapan Wednesday yıldızı, spot ışıkları altında yaşadığı zorlukları anlattı.

The Hollywood Reporter'a konuşan Ortega'ya, hayranlarıyla olan etkileşimlerinin onu korkutup korkutmadığı soruldu.

22 yaşındaki oyuncu samimi bir yanıt verdi:

Her zaman korkuyorum. Birinin halka açık bir yerde adımı bağırması delilik. Bazen yetişkin erkekler bana yaklaştığında rahatsız hissediyorum.

Sokakta "korkunç" bir sözlü tacize maruz kaldığını söyleyen Ortega, bir keresinde annesinin önünde kendisine ağır bir küfür edildiğini açıkladı.

Beterböcek Beterböcek (Beetlejuice Beetlejuice) yıldızı, halka açık yerlerde kimliğini gizleyerek dolaşmasının mümkün olup olmadığı sorulduğunda, "Bazen dışarı çıkıyorum ve kargaşa oluyor. Diğer zamanlardaysa saatlerce yürüyorum ve kimse umursamıyor. Gerçekten görünmez olmak isteyen bunu yapabilir" diye cevap verdi.

Ortega, halkın kendisi hakkındaki algısı nedeniyle "inanılmaz derecede yanlış anlaşıldığını" hissettiğini açıkladı. "Neredeyse adımın kendime ait olmadığını hissettiğim bir noktaya geldim" dedi.

Artık neredeyse hiç ilgilenmiyorum. Varsayımlardan nefret ediyorum ve bu işin büyük bir kısmı, başkalarının benim hakkında varsayımlarda bulunması.

Ortega, 2022'de ilk sezonu yayımlanan Wednesday'in muazzam başarısından rahatsız olduğunu daha önce de dile getirmişti.

Oyuncu bu yıl Harper's Bazaar'a şöyle konuşmuştu:

Açıkçası, dizi bittikten ve her şeyi anlamaya çalıştıktan sonra, mutsuz biriydim.  Epey içe dönük biri olduğumdan baskı ve ilgi çok yoğun ve korkutucuydu.

yjuık
Jenna Ortega, Wednesday'de (Netflix)

Kasım 2022'de yayımlanan Wednesday'in ilk sezonu, Stranger Things'i geçerek Netflix'in bir haftada en çok izlenen dizisi olmuştu. Bir hafta sonra, kendi rekorunu kırarak sadece 7 günde 400 milyon saatten fazla izlenme sayısına ulaşmıştı.

Wednesday'in ikinci sezonu iki kısım halinde yayımlanacak. İlk kısım 6 Ağustos'ta, ikinci kısımda 3 Eylül'de çıkacak.

Ortega, Emma Myers'ın Enid Sinclair, Catherine Zeta-Jones'un Morticia, Luis Guzmán'ın Gomez ve Isaac Ordonez'in Pugsley rollerini üstlendiği Addams ailesinin ağırbaşlı kızı rolünü yeniden canlandıracak.

İkinci sezonda kadroya Steve Buscemi, Lady Gaga ve Wednesday'in büyükannesini canlandıracak Joanna Lumley katılıyor.

Independent Türkçe