Buzdolabını açtığınızda nereden geldiğini anlamadığınız bir koku mu hissediyorsunuz?
Çoğu kişi, çabuk bozulan yiyecekleri dondurucuda aylarca taze tutabileceğini düşünüyor. Ne yazık ki bilim insanlarına göre bu, her zaman geçerli değil.
Avustralya'daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi'nden mikrobiyoloji profesörü Enzo Palombo ve Rosalie Hocking, The Conversation'da konuyla ilgili bir yazı kaleme aldı.
İkili, buzdolabından gelen kötü kokuların birkaç nedeni olduğunu ifade etti.
Yazıya göre bunun ilk nedeni genellikle mikroskobik canlılar. Yani bakteriler, mayalar veya küfler.
Derin dondurucular veya buzluklar yiyeceklerin bozulmasıyla ortaya çıkan mikroplarının büyümesini önemli ölçüde yavaşlatıyor. Ancak araştırmacılara göre sıcaklık -18 derecenin üzerinde olduğunda bu mikropların gelişmesi mümkün.
Palombo ve Hocking, bunun birkaç saatten fazla elektrik kesintisi olduğunda veya doğrudan dondurucuya sıcak bir şey konduğunda da meydana gelebileceğini belirtiyor.
Ayrıca dökülen yiyecekler ve kapağı açık konan tencereler ve kaplar da mikropların işe koyulması için fırsat sağlıyor.
İkili, "Birçok mikrobun dondurucu soğuklarda da hayatta kalacağını ve koşullar uygun olduğunda yeniden büyümeye başlayacağını da belirtmekte fayda var" diyor:
Örneğin, yiyeceği çıkarır, kısmen çözer ve tekrar dondurucuya koyarsanız.
Yiyecek bozulduğunda ilk olarak, mikroplar büyümeye başlıyor ve birkaç keskin kimyasal üretiliyor.
Bunlara genellikle uçucu organik bileşikler (VOC) adı veriliyor.
Kokunun kaynağı donmanın kendisi olabilir
Bu arada istenmeyen kokulara sadece mikrobiyal organizmalar yol açmıyor. Bilim insanları dondurucuda da bir dizi kimyasal işlem olduğuna dikkat çekiyor.
Buna göre gıdadaki su donarken, organik moleküller yoğunlaşıyor ve dışarı atılıyor. Bunlar uçucuysa dondurucuda hareket ediyor ve başka şeylere yapışıyor.
The Conversation'daki yazıda bu süreç buzullara benzetiliyor:
Deniz suyu donarken tuz uzaklaştırılır. Böylece buzdağı tatlı sudan oluşur ve çevredeki deniz suyu daha tuzlu ve daha yoğun bir tuzlu su haline gelir.
İkiliye göre bahsi geçen uçucu maddelerin bazıları suyu seviyor. Diğerleri sudan hoşlanmıyor ve başka şeylere yapışarak koku yaymalarına neden oluyor.
Kokuyu gidermek için ne yapmalı?
Buzdolabındaki kokuları gidermek için atılabilecek ilk adımsa yiyeceğin üzerini kapatmak olabilir.
Palombo ve Hocking, "Yiyecekleri hava geçirmez bir kaba koyarsanız (cam en iyisi), bakteriler veya yiyeceğin kendisi tarafından üretilen aromatik bileşiklerin salınmasını önemli ölçüde yavaşlatır. Örtülü yiyeceklerin, etrafındaki diğer yiyeceklerden gelen kokuları ve tatları emmesi de daha az olasıdır" diyor.
Ancak kokular zaten oluşmuşsa şu adımlar izlenebilir:
- Buz kristalleri oluşturan her şeyi atın ve gerisini dondurucuyla ilgilenirken daha soğuk bir bölgede saklayın.
- Tüm ürünleri çıkardıktan sonra, rafları da çıkarın ve kırıntıları temizleyin.
- Tüm yüzeyleri ılık sabunlu su veya iki yemek kaşığı kabartma tozu ve ılık su karışımı kullanarak silin.
- Tüm rafları ve buz bölmelerini yıkayın ve tamamen kurumasını bekleyin.
Ayrıca Yiyecek eklemeden önce dondurucuya biraz kabartma tozu koymak, kalan kokuların emilmesine yardımcı olabilir.
Independent Türkçe, The Conversation, IFL Science
Florida'daki Dr. Vipul Patel, Afrika'da binlerce kilometre uzaktaki bir kanser hastasını robot kullanarak uzaktan ameliyat etti (Robotik Cerrahi Derneği/ABC News)