Araştırma: Uykusuzluk, yaklaşık 10 yıl içerisinde felce neden olabilir

AA
AA
TT

Araştırma: Uykusuzluk, yaklaşık 10 yıl içerisinde felce neden olabilir

AA
AA

Bilim insanları, uykusuzluk sorunu yaşayan kişilerin yaklaşık 10 yıl içerisinde felç riskiyle karşı karşıya kalabileceğini tespit etti.

Medpage Today'in haberine göre, Neurology isimli bilim dergisinde yayımlanan araştırma kapsamında 2002'den 2020'ye kadar daha önce felç geçirmemiş kişiler gözlemlendi.

Yaş ortalamasının 61 olduğu inceleme grubundaki kişilerin yüzde 57'sini kadınlar oluşturdu.

Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü tarafından hazırlanan Sağlık ve Emeklilik Çalışmasının (HRS) verilerini kullanarak araştırma yapan Dr. Wendemi Sawadogo ve ekibi, uykusuzluk semptomları ile felç riskini ilişkilendirdi.

Virginia Commonwealth Üniversitesinden Sawadogo'nun bulguları, "az şiddetli" ve "şiddetli" uykusuzluk şikayeti bulunan kişilerde, uykusuzluk sorunu görülmeyen kişilere kıyasla yaklaşık 10 yıl sonra felç riskinin daha fazla olduğuna işaret etti.

Sawadogo, şiddetli uykusuzluk sorunuyla karşı karşıya olan kişilerde ayrıca diyabet, hipertansiyon, kalp rahatsızlıkları ve depresyon görülmesinin felç riskini daha da arttırdığına dikkati çekti.

Uyku kalitesini iyileştirmeye yardımcı olacak terapiler var

Öte yandan, uykusuzluk sorunu yaşamayan 50 yaş üstü kişilere göre, bu sorunu yaşayan 50 yaş altı kişilerde ise felç riskinin daha fazla olduğu tespit edildi.

Sawadogo, uyku kalitesini iyileştirmeye yardımcı olacak pek çok terapi olduğunu hatırlatarak, ilerleyen dönemlerde felç riskini azaltmak için erken teşhisin ve tedavinin önemini vurguladı.

Uykusuzluk çekenlerin bunu bir hastalık olarak görmediğinin altını çizen Sawadogo, uykusuzluk hastalığı hakkında farkındalık yaratmanın önemli olduğuna işaret etti.



Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları idrarda prostat kanserinin bir işaretini keşfetti. Bu ilerleme, ölümcül hastalığın teşhisinde daha basit ve iyi bir yönteme önayak olabilir.

Prostat kanseri, dünya genelinde erkekler arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biri. Her yıl yüz binlerce kişi bu kötü huylu hastalığa yenik düşüyor ve yılda bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Bununla birlikte, vücutta erken aşamadaki tümörün spesifik belirtilerinin olmaması nedeniyle teşhisi hâlâ zor. Halihazırda, prostat bezi tarafından üretilen bir proteinin seviyesini ölçerek kanseri tespit etmek için PSA adı verilen kan testi kullanılıyor.

Prostat spesifik antijen (PSA) proteininin yüksek seviyeleri prostat kanserinin yanı sıra diğer kanser dışı durumlara da işaret edebiliyor.

PSA'ya dayalı tarama genellikle yanlış pozitif sonuçlara, gereksiz biyopsilere ve hatta bazen teşhisin atlanmasına yol açıyor.

Şimdiyse araştırmacılar, idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösterebilecek bir dizi "son derece doğru" işaret tespit etti.

gfbhjyuk
Prostat kanseri illüstrasyonu (Michigan Medicine)

Cancer Research adlı akademik dergide yayımlanan son çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı molekülleri içeren bu işaretler, prostat kanserini tahmin etmede PSA'dan çok daha doğru ve spesifik.

Araştırmacılar, bu yöntemlerin kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek üzere ilaç hedeflerini belirlemek için de kullanılabileceğini belirtiyor.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarlarından Mikael Benson, "İdrarda biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvaziv değil, ağrısız, muhtemelen evde yapılabilir ve numune klinik laboratuvarlardaki rutin yöntemler kullanılarak analiz edilebilir" dedi.

Araştırmada bilim insanları prostat tümörlerinden alınan binlerce hücrede mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz etti.

Araştırmacılar bu molekülleri ve faaliyetlerini, bu hücrelerin her birindeki kanserin yeri ve ciddiyetiyle eşleştirdi.

Daha sonra bilim insanları yapay zekayı kullanarak prostat kanseri için güvenilir işaretler olarak hizmet edebilecek molekülleri tanımladı.

Yaklaşık 2 bin hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerini analiz ederek bulguları daha da doğruladılar.

Dr. Benson, "PSA'dan daha kesin yeni biyolojik işaretler, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi prognoz sağlayabilir. Dahası, sağlıklı erkeklerde gereksiz prostat biyopsilerinin sayısını azaltabilir” dedi.

Bilim insanları, bulguların prostat kanserini teşhis etmek için gen aktivite analizi ve yapay zeka gibi yöntemleri birleştirme potansiyelini gösterdiğini söylüyor.

Araştırmacılar, testi daha büyük, daha çeşitli popülasyonlarda doğrulamayı ve klinik uygulama için geliştirmeyi umuyor.

Independent Türkçe