Sigara içen gençlerin beynindeki gri maddenin azaldığı ortaya çıktı

Beyin hacmindeki küçülme, gençlerin kuralları ihlal etmesine yol açıyor

Sigara kullanımı, dünyada yetişkin ölümlerinin önde gelen nedenlerinden (Unsplash)
Sigara kullanımı, dünyada yetişkin ölümlerinin önde gelen nedenlerinden (Unsplash)
TT

Sigara içen gençlerin beynindeki gri maddenin azaldığı ortaya çıktı

Sigara kullanımı, dünyada yetişkin ölümlerinin önde gelen nedenlerinden (Unsplash)
Sigara kullanımı, dünyada yetişkin ölümlerinin önde gelen nedenlerinden (Unsplash)

Ergenlik çağında sigara içmeye başlayan gençlerin beynindeki gri maddenin azaldığı tespit edildi.

Birleşik Krallık, İrlanda, Fransa ve Almanya'daki yüzlerce genci inceleyen bilim insanları, sigara içenlerin beynindeki zevk arama, öz kontrol ve risk alma gibi davranışlarda merkezi rol oynayan iki bölgede daha az gri maddeye rastladı. 

Araştırmada yaşları 14, 19 ve 23 olan 800'den fazla kişinin beyinleri görüntülendi. Yaşlarına göre gruplara ayrılan gençlerin beyin görüntüleri birbiriyle karşılaştırıldı.

Katılımcılar arasında sigara içenlerde hem sol hem de sağ ventromedial prefrontal korteksin (vmPFC) daha küçük göründüğü saptandı.

Bilişsel işlevlerde önemli bir role sahip vmPFC'nin hacminin azalması, aşırı içki ve uyuşturucu kullanımı gibi sağlıksız davranışlarla ilişkilendiriliyor.

Araştırma ekibi, 14 yaşındaki katılımcıların sol vmPFC'sinde, sigara içmeye başlamayanlara göre daha az gri madde olduğunu saptadı. Bu da aslında sol taraftaki gri madde kaybının sigaraya başlamadan önce ortaya çıkmış olabileceğini düşündürüyor.

Diğer bir deyişle bu durum, nikotin bağımlılığının gençlere ailelerinden aktarıldığı düşüncesini doğuruyor.

Hakemli bilimsel dergi Nature Communications'ta yayımlanan çalışmanın yazarları, beynin bu kısmındaki gri maddenin azalmasının, "kuralları çiğnemenin getirdiği sonuçlarının dikkate alınmaması nedeniyle davranışsal kısıtlamaların ortadan kalkmasına" yol açabileceğini ifade etti.

Çalışmanın ortak yazarı Trevor Robbins, "Sol prefrontal korteksteki gri maddenin azalması, erken sigara içme deneyimlerinin yanı sıra artan kural çiğneme davranışıyla da ilişkili" diye konuştu.

Bu kural ihlali eğilimi, sigara karşıtı normların ihlaline de yol açıyor olabilir.

Öte yandan katılımcıların sağ vmPFC'deki gri madde azalmasının ancak sigara içmeye başladıktan sonra meydana geldiği anlaşıldı.

Bu da sigara kullanımının beynin bu bölümünde fonksiyon kaybını tetiklediğini gösteriyor.

Zira başlangıçta, sigara içenler ve içmeyenler sağ vmPFC'de benzer gri madde hacimlerine sahipti. Ancak daha sonra sigara içenlerde gri maddenin hızla küçüldüğü görüldü.

Beynin bu kısmının heyecan aramada merkezi bir rol oynadığı biliniyor. Makalede konuyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:

Sigara içmeye başladıktan sonra, sağ vmPFC'deki azalan gri madde hacmi, sigara içme davranışının sürdürülmesine neden olabilir. Sigara içmeyi daha heyecan verici bir deneyim gibi gösterebilir.

Independent Türkçe



Beyin tümörünü yarıya indiren yenilikçi radyoterapi tedavisi umut vadediyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Beyin tümörünü yarıya indiren yenilikçi radyoterapi tedavisi umut vadediyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni bir radyasyon tekniği sayesinde hayatı tehdit eden beyin tümörünün önemli ölçüde küçültüldüğünü, hastalığın tamamen ortadan kaldırılabileceğine dair umutları da artırdı.

University College London Hospitals NHS Foundation Trust'taki doktorlar, çoğu insanı sadece 18 ay içinde öldüren bir kanser olan glioblastoma tedavisine yönelik yeni bir klinik çalışma yürütüyor. Bu tedaviyle doğrudan tümöre hassas dozlarda radyasyon enjekte edilerek, kanser hücrelerini etkili bir şekilde hedef alıp yok ederek hastalığı ortadan kaldırmayı amaçlıyor.

Bazı glioblastoma tümörleri immünoterapiye yanıt verebilse de, bu yanıt şu anda yalnızca enfeksiyon ve kanama riski taşıyan bir prosedür olan cerrahi beyin biyopsisi yoluyla değerlendirilebiliyor.

Bu nedenle, glioblastoma tümörleri nadiren tümörü çıkarmak için ameliyattan önce biyopsi yapılmakta ve hastalar durumlarını iyileştirebilecek ileri tedavilere erişememektedir.

Araştırmacıların, riskli bir biyopsiye gerek kalmadan immünoterapi ilaçlarından faydalanabilecek hastaları belirleyebilecek yeni bir görüntüleme tekniği geliştirmesiyle birlikte umutlar yeşeriyor.

Şarku’l Avsat’ın araştırmayı yürüten sağlık ekibinden edindiği bilgilere göre Luton'da yaşayan 62 yaşındaki mühendis Paul Reid, denemeye katılan ilk hasta oldu ve tümörünün sadece birkaç hafta içinde yarı yarıya küçüldü.

Ameliyat sırasında cerrahlar tümörün mümkün olduğunca büyük bir kısmını çıkardılar ve ardından ince bir tüp aracılığıyla tümöre bağlanan Ommaya rezervuarı adı verilen küçük bir tıbbi cihazı kafa derisinin altına yerleştirdiler. UCLH nükleer tıp ekibi, İyot-123 içeren bir PARP inhibitörü olan ATT001 adlı bir ilacı doğrudan tümöre enjekte ederek hassas dozlarda radyasyon verilmesine yardımcı oluyor.

İlaç, çevredeki sağlıklı dokuyu korurken kanser hücrelerini hassas bir şekilde hedef alıp yok ettiği için dört ila altı hafta boyunca haftalık olarak veriliyor.

 Bir türlü geçmeyen şiddetli baş ağrıları yaşamaya başlayan Reid, iki hafta sonra eşi Pauline yüzünün bir tarafının sarktığını fark etti ve bunun bir felç olabileceği şüphesiyle hemen Luton ve Dunstable Üniversite Hastanesi A&E'ye gittiler.  Burada yapılan tetkiklerde Reid'in beyninde büyük bir kitle olduğunu gösterdi.

Acilen Londra'daki Queen Square'de bulunan Ulusal Nöroloji ve Nöroşirürji Hastanesi'ne götürülen Reid, burada kendisine glioblastom teşhisi konulduğuna dair şok edici haberi aldı.

27 Aralık 2023'te tümörün mümkün olduğunca büyük bir kısmını çıkarmak için ameliyat edilen Reid, ardından kalan hücreleri hedef almak için radyoterapi ve kemoterapi tedavisi gördü. Temmuz ayında tümör yeniden büyümeye başladı.

Bunun üzerine, daha önce klinik araştırmada yer almayı kabul etmiş olan Reid'e UCLH'deki yeni denemeye katılma fırsatı sunuldu.

Reid tedevi süreci ile ilgili şu ifadeleri kullandı: “Tümörün agresif doğası nedeniyle geri dönebileceğinin farkındaydım ve prognozun iyi olmadığını bilmeme rağmen, seçenekleri araştırmaya hazırdım. Bu çalışma benim için bir can simidi oldu, özellikle de veriler hayatta kalma şansımın bir yılı geçmeyebileceğini gösterdiği için. Çalışmaya katılma fırsatı bulduğum için çok minnettarım ve enjeksiyonlardan herhangi bir yan etki yaşamadım. Hiçbir şeyden korkmuyorum.

Hayat karşımıza kontrol edemeyeceğimiz şeyler çıkarıyor. Bu tedavi işe yararsa harika, yaramazsa da sorun değil... Kaybedecek hiçbir şeyim yoktu. Bir umutla tedavi denemesine katıldım"

University College London Hospitals NHS Foundation Trust'tan Onkolog Dr. Paul Mulholland  baş araştırmacı olarak süreci planladı.

Çalışma, tedavisi zor kanserler için hedefe yönelik radyoterapi tedavileri geliştiren biyoteknoloji şirketi Ariceum Therapeutics tarafından desteklenmektedir.

Dr. Mulholland tedavi sürecine dair şu ifadeleri kullandı: “Şimdiye kadarki tedavi çok basit ve sorunsuzdu. İlaçtaki radyasyon, yalnızca tümör hücrelerini hedef alacak şekilde ve çok küçük bir dozda hassas bir şekilde yönlendiriliyor. Radyasyon doğrudan tümör hücrelerini hedef alarak onları yok etmede son derece etkili oluyor.  Şu ana kadar ilk hastada tümör yüzde 50'ye varan oranda küçüldü. Tarama sonuçlarını hastayla birlikte gözden geçirdik ve tedaviden sonraki son tarama tümörün boyutunda önemli bir azalma olduğunu gördük, bu da bu şiddette bir tümör için inanılmaz bir başarı.”

Doktorlar şu anda denemenin ilk aşamasında ayda bir hastayı tedavi ediyor, ancak yakında denemeyi daha fazla hastayı içerecek şekilde genişletmeyi planlıyorlar.

Dr Mulholland sözlerini şu ifadeleri sonlandırıdı: “Radyasyon dozu deneme süresince kademeli olarak artacak ve daha sonra ilacı bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasına yardımcı olan bir immünoterapi ile birleştirerek 40 hastayı tedavi etmeyi hedefliyoruz. Amacımız bu hastalığı tamamen ortadan kaldırmak ve özellikle de beynin hep aynı bölgesinde ortaya çıktığı için bunun başarılabileceğine veriler var.”