17 doktorun teşhis edemediği rahatsızlığı ChatGPT çözdü

Küçük çocuk, yapay zeka sayesinde tedavisini olabilecek

ChatGPT, ABD'li yapay zeka firması OpenAI tarafından geliştirildi (Reuters)
ChatGPT, ABD'li yapay zeka firması OpenAI tarafından geliştirildi (Reuters)
TT

17 doktorun teşhis edemediği rahatsızlığı ChatGPT çözdü

ChatGPT, ABD'li yapay zeka firması OpenAI tarafından geliştirildi (Reuters)
ChatGPT, ABD'li yapay zeka firması OpenAI tarafından geliştirildi (Reuters)

ABD'de üç yıl boyunca tam 17 doktora görünen Alex adlı çocuğun ne sorunu olduğunu ChatGPT çözdü.

Daha 4 yaşındayken kronik ağrıları ortaya çıkan çocuk, her gün ağrı kesici ilaç kullanmak zorunda kalıyordu.

Ağrısının başlamasından kısa süre sonra Alex'in kişiliği de değişmeye başlamıştı. Karamsar ve sürekli yorgun hale gelen çocuk, yürürken sol ayağını sürüklüyordu.

Soyadlarını açıklamak istemeyen anne Courtney, oğlunun "öfke nöbeti geçiren çılgın bir insana" dönüştüğünü söyledi. Çocuk ayrıca, bulduğu nesneleri çiğniyordu.

Courtney ilk başta bunun bir diş sorunu olabileceğini düşündü ve Alex'i dişçiye götürdü. Doktor, Alex'in dişlerini gıcırdatıyor olabileceğinden şüphelendi ve geceleri daha iyi nefes almasını sağlamak için çocuğun ağzına dişlik yerleştirildi.

Courtney, Alex'in vücudunun büyümediğini fark ettiğindeyse onu bir çocuk doktoruna götürdü. Doktor, Kovid pandemisinin Alex'in gelişimini olumsuz etkilediğini söyledi.

İlerleyen zamanlarda Alex bu şekilde pek çok doktor tarafından muayene edildi ama tüm sorunlarının kaynağı olan rahatsızlığı bir türlü bulunamadı.

Üç yıllık arayışın sonunda Courtney, Alex'in durumunu yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye sormaya karar verdi.

Zira önceki araştırmalar, sohbet botunun tıbbi teşhislerde yüzde 72 oranında doğru cevaplar verdiğini göstermişti.

Today'e konuşan anne, "'Çok fazla doktorla görüşmüştük. Ama ben şartları zorlamaya devam ettim" dedi:

O geceyi gerçekten bilgisayar başında geçirdim.

Courtney, Alex'in test sonuçlarını satır satır inceledi ve bunları ChatGPT'ye girerek oğlunun rahatsızlığının ne olduğunu sordu.

Sohbet botu, gergin omurilik sendromu olabileceği cevabını verdi.

Alex'e gergin omurilik sendromu teşhisi kondu (Courtney)
Alex'e gergin omurilik sendromu teşhisi kondu (Courtney)

Ortopedik ve nörolojik sorunlara neden olan gergin omurilik sendromu, doğumda ya da sonrasında oluşan omurga normalliklerini içeriyor.

Omuriliğin hareketlerini kısıtlayan bu rahatsızlık, sinir dokularına doğru kan akışının yavaşlamasına neden oluyor ve sinirlerin işlevlerini bozuyor.

Rahatsızlığın belirtileri arasında bel ve bacaklarda ağrı, ciltte renk değişikliği, kas kaybı, skolyoz, yürüyüş bozuklukları ve idrar kaçırma gibi sorunlar yer alıyor.

Sonunda Alex'te bu sendromun en hafif şekli olan "spina bifida occulta" rahatsızlığı olduğu anlaşıldı. Diğer bir deyişle çocuğun omurgasında küçük bir boşluk vardı ama sinir hasarı meydana gelmemişti.

Burada kusurlar daha ufak olduğu için sendromun bu versiyonun teşhis edilmesi de zorlaşıyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne (CDC) göre ülkede yılda yaklaşık 1400 bebek spina bifida rahatsızlığıyla doğuyor. 

Alex'in durumuysa yapay zeka programlarının doktorlara teşhiste önemli ölçüde yardımcı olabileceği düşüncesini güçlendiriyor.

Önceki aylarda yapılan bir araştırma ChatGPT'nin, ABD'nin altın standart niteliğindeki tıp sınavı USMLE'de yüz üzerinden 52,4 ila 75 puan aldığını ortaya koymuştu.

Sınavı geçmek için doktor adaylarının en az 60 puan alması bekleniyor.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.