Ölümcül kan zehirlenmesine dair bilinmesi gereken her şey

Küresel çaptaki can kayıplarının yaklaşık yüzde 20'sine neden oluyor

Araştırmaya göre, tedaviye eşit şartlarda erişemeyen yoksulların bu hastalıktan 30 gün içinde ölme olasılıkları iki kat daha yüksek (Pixabay)
Araştırmaya göre, tedaviye eşit şartlarda erişemeyen yoksulların bu hastalıktan 30 gün içinde ölme olasılıkları iki kat daha yüksek (Pixabay)
TT

Ölümcül kan zehirlenmesine dair bilinmesi gereken her şey

Araştırmaya göre, tedaviye eşit şartlarda erişemeyen yoksulların bu hastalıktan 30 gün içinde ölme olasılıkları iki kat daha yüksek (Pixabay)
Araştırmaya göre, tedaviye eşit şartlarda erişemeyen yoksulların bu hastalıktan 30 gün içinde ölme olasılıkları iki kat daha yüksek (Pixabay)

Kan zehirlenmesi (Sepsis), hızlı bir şekilde tedavi edilmediği takdirde doku kaybı, organ yetmezliği hatta ölüme bile yol açabilir. 

Birleşik Krallık'taki Manchester Üniversitesi'nden bilim insanlarının kan zehirlenmesiyle ilgili makaleleri, 23 Kasım'da hakemli bilimsel dergi eClinical Medicine'da yayımlandı. 

Britanyalı bilim insanlarına göre, bazı rahatsızlıklara sahip kişilerin kan zehirlenmesine yakalanıp ölme olasılığı çok daha yüksek. 

Çalışmaya göre, öğrenme güçlüğü çeken kişilerin yüksek risk altında olduğu aktarıldı.

Kan zehirlenmesinin kronik karaciğer hastalığından mustarip kişilerde 3 kattan biraz daha fazla görüldüğü belirtildi.

Aynı araştırmada, 5. evredeki kronik böbrek hastalarında kan zehirlenmesine yakalanma olasılığının 6 kat daha fazla olduğu ortaya kondu.

Araştırmacılar, ocak 2019 ila haziran 2022'de Birleşik Krallık'taki 224 bin kan zehirlenmesi vakasından elde edilen verileri inceledi. 

Yaşamı tehdit eden bu hastalık, vücudun bağışıklık sisteminin bir enfeksiyona karşı aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkıyor. 

Bu aşırı tepkinin sonucunda sistem, kendi doku ve organlarına saldırıyor. 

Erken tanı ve tedavi önemli 

Kan zehirlenmesi her yıl küresel ölümlerin büyük bir çoğunluğunu oluşturuyor.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre (DSÖ) kan zehirlenmesine bağlı ölümler, her yıl küresel çapta ölümlerin yaklaşık yüzde 20'sine denk düşüyor. 

Öte yandan kan zehirlenmesi her zaman ölümle sonuçlanmıyor. Uzmanlar, erken tanı ve tedavinin hayati önem taşıdığının altını çiziyor. 

Kan zehirlenmesinin semptomları şöyle: 

Ciltte döküntüler, renk değişimleri görülebilir

Sepsis Research'ün direktörü Colin Graham, kan zehirlenmesi sırasında vücudun pıhtılaşma mekanizmasının normalden daha fazla çalıştığını söyledi. 

Kan zehirlenmesinde oksijen ve besinlerden alınan maddelerin vücuttaki dokulara ulaşamaması nedeniyle hücre ölümleri görülüyor. 

Ciltte döküntüler ve lekeler oluşabilir, ten mavimsi bir görüntü alabilir.

Öte yandan ölü derilerin olduğu bölge siyaha dönebilir, hastalığın ilerlemesi durumunda uzuvların kesilmesi gerekebilir.

Atardamarlar genişlemeye veya açılmaya başladığında nefes almada güçlükle birlikte kalp atışları hızlanabilir. 

Bu durum kan basıncında düşüşe yol açarak kalbi daha fazla çalışmaya zorluyor.

Kontrolsüz titreme

Sepsis hastalarının vücut sıcaklıklarının önemli ölçüde düştüğü görülüyor. 

Vücut enfeksiyonla savaşmaya ve kendini ısıtmaya çalıştığı için titremeye neden olabilir. 

Bazı durumlarda yüksek ateş görülürken bazı kişilerde hipotermi gelişir. 

Graham, "Kan zehirlenmesi sırasında hipotermi çok tehlikelidir. Hastanın ateşinin yükselmesine nazaran bu durumda ölüm riski daha yüksektir" dedi. 

Kan zehirlenmesinde akut iltihaplanma ve şişkinlik, nefes almayı zorlaştırıyor ve bu da alınan oksijen seviyesinde düşüşe neden oluyor. 

Graham, kandaki düşük oksijen seviyesinin zihinde bulanıklığa ve deliryuma neden olabileceğini belirtti. 

Daha az idrara çıkma

Kan zehirlenmesi vücutta ilerlemeye devam ettikçe kan basıncının büyük ölçüde düştüğü görülüyor. Bu da organlara yeterli kan ve oksijen ulaşamayacağı anlamına geliyor. 

Bu durum organ yetmezliğine yol açabilir ve böbrekler iflas etmeye başladığı zaman idrara çıkışta düşüş görülebilir. 

Independent Türkçe



ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), COVID-19 aşılarıyla ilişkili kalp riskine ilişkin uyarısını genişletti

Amerika Birleşik Devletleri'nde bir gence koronavirüs aşısı yapılırken (Arşiv-Reuters)
Amerika Birleşik Devletleri'nde bir gence koronavirüs aşısı yapılırken (Arşiv-Reuters)
TT

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), COVID-19 aşılarıyla ilişkili kalp riskine ilişkin uyarısını genişletti

Amerika Birleşik Devletleri'nde bir gence koronavirüs aşısı yapılırken (Arşiv-Reuters)
Amerika Birleşik Devletleri'nde bir gence koronavirüs aşısı yapılırken (Arşiv-Reuters)

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) dün yaptığı açıklamada, iki ana koronavirüs aşısı olan Pfizer ve Moderna ile ilgili olarak, çoğunlukla genç erkeklerde görülen nadir bir yan etki olan miyokardit riskine ilişkin uyarıları genişlettiğini duyurdu.

Genellikle hafif bir semptom olan miyokardit, aşıların 2021'de yaygın olarak dağıtılmaya başlamasından sonra nadir bir komplikasyon olarak ortaya çıktı ve her iki aşı için tıbbi kullanım bilgileri zaten doktorlar için uyarılar içeriyordu.

FDA, nisan ayında Pfizer ve Moderna'ya mektup göndererek, uyarıların güncellenmesini ve konuyla ilgili daha fazla ayrıntı içerecek ve daha geniş bir hasta popülasyonunu kapsayacak şekilde genişletilmesini talep etti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre FDA'nın ilaç etiketlerinde değişiklik yapılmasını zorunlu kılma yetkisi olsa da bu süreç genellikle üreticilerle müzakere ediliyor.

Yeni uyarıya göre miyokardit riskinin, 6 ay ile 64 yaş arasındaki yaş grubu için, 2023- 2024 koronavirüs aşılarını alan milyon kişide 8 vaka olduğu tahmin ediliyor.

Uyarıda ayrıca vakaların çoğunun 12 ila 24 yaş arasındaki erkeklerde görüldüğü belirtildi.

Daha önce uyarı 12 ila 17 yaş grubuyla sınırlıydı.