Şok rapor: Her yıl 3,8 milyon insan mantar enfeksiyonlarından ölüyor

Şok rapor: Her yıl 3,8 milyon insan mantar enfeksiyonlarından ölüyor
TT

Şok rapor: Her yıl 3,8 milyon insan mantar enfeksiyonlarından ölüyor

Şok rapor: Her yıl 3,8 milyon insan mantar enfeksiyonlarından ölüyor

Manchester Mantar Enfeksiyonu Grubu’nun baş araştırmacısı David W. Denning tarafından hazırlanan bilimsel raporda, tartışmalı bilimsel tahminlere göre, dünya çapında her yıl yaklaşık 3,8 milyon insanın mantar enfeksiyonları nedeniyle hayatını kaybettiği ortaya konuldu ve bu sayının, toplam küresel ölümlerin yaklaşık yüzde 6,8’ini temsil ettiği belirtildi.

Koroner kalp hastalığı muhtemelen dünyadaki tüm ölümlerin yüzde 16’sından sorumlu olurken bunu yüzde 11 ile felç takip ediyor. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ise toplam ölümlerin yüzde 6’sını oluştururken, mantar enfeksiyonu 3 milyon 228 bin ölümün yaklaşık üçte birinden sorumlu oluyor.

Prestijli bilimsel dergi The Lancet Bulaşıcı Hastalıklar dergisinde yayınlanan bu tahminlere ulaşmak için uzmanlar, halihazırda teşhis edilmiş ve tedavi edilmiş mantar vakalarının ve teşhis edilmemiş mantar vakalarının oranı hakkında bir sonuca vardı. Science Alert sitesine göre, mantar hastalıklarının teşhisi son 10 ila 15 yılda çarpıcı biçimde artarken, bu testlere erişim ve fiili kullanım sınırlı olurken, bu sadece düşük gelirli ülkeler için sınırlı kalmadı.

Örneğin, Güney Afrika’da kriptokok menenjit ve candida mantar enfeksiyonu için çok iyi bir teşhis hizmeti var, ancak çok yaygın bir başka mantar olan Aspergillus’un neden olduğu enfeksiyonlar için teşhis hizmeti bulunmuyor ve bazı mantarlara karşı teşhis hizmetinin olmaması can kayıplarına ciddi bir şekilde yansıyor.

En önemli öldürücü mantarların akciğer enfeksiyonlarına neden olan Aspergillus fumigatus ve Aspergillus flavus olduğunu belirtmek gerekiyor. Pek çok insan, doktorlarının mantar hastalığını fark etmemesi ya da hastalığı çok geç keşfetmesi nedeniyle hayatını kaybediyor. Bununla birlikte can kayıplarının çoğu, teşhis testlerinin yavaş olması veya eksik olması ve etkili antifungal ilaçların olmamasından kaynaklanıyor.

Ne yazık ki antibiyotik direncinde olduğu gibi antifungal direnç de giderek büyüyen bir sorun haline geldi. Mahsullere belirli mantar ilacı türlerinin uygulanması, azoller olarak bilinen bir grup mantar önleyici ilaca karşı direnç oranlarını büyük ölçüde artırıyor. Candida enfeksiyonu da sepsisin nedenlerinden biri ve kan dolaşımına karışıyor. Ayrıca diyabet veya böbrek yetmezliğiyle (veya her ikisiyle de) bağlantılı olurken, büyük bir ameliyat veya travma sonrasında da ortaya çıkabilir.

Dünya çapında insanların hayatını tehdit eden Candida enfeksiyonundan etkilenen 1,5 milyondan fazla insan ve yılda yaklaşık 1 milyon can kaybı göz önüne alındığında, acilen daha iyi teşhis testlerinin geliştirilmesi gerekiyor.

Bu bağlamda AIDS’e bağlı yaklaşık 600 bin can kaybının ölümün yaklaşık yüzde 50’si mantar enfeksiyonlarından kaynaklanıyor.

Dünyanın ilk büyük ölçekli kara mantar hastalığı (Mukormikoz) salgını, Hindistan’da Kovid-19’un ardından yaşandı. Mukormikozise neden olan mantarlar dokuya kan akışını engelleyerek dokunun ölümüne neden olduğu için halk arasında adı ‘siyah mantar’ olarak biliniyor.

Ayrıca mantar alerjisi ile şiddetli veya kötü kontrol edilen astım arasında da güçlü bir ilişki de bulunuyor.

Astımı kontrol altına almaya yönelik tüm çabalara rağmen, dünya çapında her yıl tahminen 461 bin kişi astın nedeniyle hayatını kaybediyor.



Dünya çapında yetişkinler arasında 800 milyondan fazla diyabet hastası var

Çalışma, 30 yaş üstü hasta kişilerin yarısından fazlasının tedavi görmediğini gösterdi (Reuters)
Çalışma, 30 yaş üstü hasta kişilerin yarısından fazlasının tedavi görmediğini gösterdi (Reuters)
TT

Dünya çapında yetişkinler arasında 800 milyondan fazla diyabet hastası var

Çalışma, 30 yaş üstü hasta kişilerin yarısından fazlasının tedavi görmediğini gösterdi (Reuters)
Çalışma, 30 yaş üstü hasta kişilerin yarısından fazlasının tedavi görmediğini gösterdi (Reuters)

Yeni bir çalışma, dünya çapında 800 milyondan fazla yetişkinin diyabet hastası olduğunu ortaya koydu. Bu oran, önceki değerlendirmelerde beklenenin iki katı.

Araştırmada ayrıca 30 yaşın üzerinde enfekte olanların yarısından fazlasının tedavi görmediği de ortaya çıktı. Şarku’l Avsat’ın The Lancet'te yayınlanan araştırmadan aktardığına göre, 2022 yılında 18 yaş ve üzeri tip 1 ve tip 2 diyabetli 828 milyon kişinin bulunduğu belirtildi. Araştırmacılar, 30 yaş ve üzeri yetişkinler arasında tedavi görmeyen 445 milyon hastanın bulunduğunu belirtti.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) daha önce 422 milyondan fazla insanın kan şekeri seviyelerini etkileyen ve tedavi edilmediği takdirde kalp, kan damarları, sinirler ve diğer organlarda bozulmaya neden olabilen kronik bir metabolik hastalık olan diyabete sahip olduğunu tahmin ediyordu. Diyabetin küresel insidansı 1990'dan bu yana iki kat artarak %7'den %14'e yükseldi. Bu artış büyük ölçüde düşük ve orta gelirli ülkelerde vaka sayısındaki artıştan kaynaklanmakta. Araştırmacılar, insidanstaki artışa rağmen, bu bölgelerdeki tedavi oranlarının artmadığını, bazı yüksek gelirli ülkelerde ise durumun iyileştiğini ve bunun da tedavi açığının genişlemesine yol açtığını ifade etti.

Örneğin Sahra Altı Afrika'nın bazı bölgelerinde diyabet hastası olduğu tahmin edilenlerin yalnızca yüzde beş ila on'u tedavi gördü. Bulaşıcı Olmayan Hastalık Risk Faktörleri İşbirliği ve Dünya Sağlık Örgütü iş birliği ile yürütülen çalışmanın yazarları, bunun tüm ülkeler için tedavi oranları ve tahminleri içeren ilk küresel analiz olduğunu belirtti. Araştırma, 140 milyondan fazla insanı kapsayan binden fazla araştırmaya dayanıyor.