Ameliyatta can kurtaracak bir yapay zeka programı geliştirildi

"Riskleri önceden görebiliyor"

Araştırmacılar, yapay zekanın kullanabileceği veritabanının genişletilmesiyle yazılımın daha da geliştirilebileceğini söyledi (Unsplash)
Araştırmacılar, yapay zekanın kullanabileceği veritabanının genişletilmesiyle yazılımın daha da geliştirilebileceğini söyledi (Unsplash)
TT

Ameliyatta can kurtaracak bir yapay zeka programı geliştirildi

Araştırmacılar, yapay zekanın kullanabileceği veritabanının genişletilmesiyle yazılımın daha da geliştirilebileceğini söyledi (Unsplash)
Araştırmacılar, yapay zekanın kullanabileceği veritabanının genişletilmesiyle yazılımın daha da geliştirilebileceğini söyledi (Unsplash)

Ameliyattan önce risk yaratacak kadar içki içen hastaları tespit eden yapay zeka destekli bir yazılım geliştirildi.

ABD'deki Michigan Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı araştırmada, yapay zeka alanında kullanılan doğal dil işleme (natural language processing -NLP) yöntemiyle çalışan bir yazılım tasarlandı. 

Program, hastaların tıbbi kayıtlarını inceleyerek aşırı içki tüketimiyle ilgili herhangi bir tanı alıp almadıklarını tespit ediyor. 

Yazılım, sağlık sistemi veritabanlarında işlenen tanı kodlarının yanı sıra hastayı önceden tedavi eden doktorların notlarını da inceleyerek riskli alkol kullanımına dair işaretleri yakalayabiliyor. 

Böylelikle içki bağımlılığı tanısı olmayan hastalar için bile ameliyat sırasında ya da sonrasında risk oluşturabilecek durumlar önceden görülebiliyor. 

Yapay zeka destekli program, testlerde neredeyse alkol bağımlılığı alanında uzman hekimler kadar iyi performans sergiledi. Uzmanların "riskli içici" kategorisinde değerlendirdiği 100 hastanın kaydını inceleyen yazılım, bunlardan 87'sinde sağlık tehdidi oluşturabilecek belirti yakaladı.  

Bilimsel dergi Alcohol: Clinical & Experimental Research'te 8 Ocak'ta yayımlanan çalışmaya göre program, daha sonra 53 bin hastanın kaydını inceledi. Yapay zekanın taramasında, riskli seviyede alkol kullandığı tespit edilen hasta sayısı, araştırmacıların tanı kodlarını kullanarak belirlediğinden üç kat daha fazla çıktı. 

Tanı kodlarıyla tespit edilen hasta sayısı oranı yüzde 5, yapay zekanın taramasındaki oransa yüzde 15 oldu.

Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Anne Fernandez, programın geniş çaplı verileri tarayıp sonuç çıkarabildiğine dikkat çekerek, bunun acilen ameliyata alınması gereken hastaların durumunda özellikle önemli rol oynayacağını belirtti.

Vinod Vydiswaran ise ileride programı kamuya açık hale getirmeyi planladıklarını söyledi. 

Independent Türkçe



Pfizer obezite tedavisi ilacının geliştirilmesini durdurdu

İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
TT

Pfizer obezite tedavisi ilacının geliştirilmesini durdurdu

İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP), Amerikan ilaç şirketi Pfizer’ın, klinik deneylerin en büyük ve en pahalı aşamasından sonra potansiyel obezite tedavisinde kullanılan bir hapın geliştirilmesini durdurduğunu bildirdi.

Şirket, testlerden birinde bir katılımcının ilacın neden olduğu düşünülen bir karaciğer hasarı yaşamasının ardından Danuglipron adlı ilacın geliştirilmesi çalışmalarını durduracağını açıkladı.

Şirket, Danuglipron’u her şirketin potansiyel yeni tedavisini onay için hükümet düzenleyicilerine sunmadan önce ilaç geliştirmenin son aşaması olan 3. faz (geç aşama) testlerine taşımayı planlıyordu.

dfgth
Obezite, aşırı vücut yağlanması olarak görülen bir sağlık durumudur (Nottingham Üniversitesi)

Şirket yetkililerinden biri yaptığı açıklamada Pfizer'ın halen testlerin erken aşamalarında başka potansiyel obezite tedavileri geliştirmeyi planladığını duyurdu.

Dünyada obezite tedavileri, ilaç şirketleri için en umut verici ve kazançlı ilaç geliştirme alanlarından biri haline geldi.

Örneğin ilaç şirketi Eli Lilly and Company'nin Zepbound adlı ilacı, piyasadaki tam bir yılını doldurduğu 2024 yılında yaklaşık 5 milyar dolar satış elde etti. Öte yandan Novo Nordisk şirketinin Zyban ve Wegovy gibi önde gelen tedavileri enjeksiyon yoluyla uygulanıyor.

İlaç şirketleri, her gün iğne kullanmak istemeyen hastalar için kullanımı daha kolay olan ağızdan alınan tablet formunda bir ilaç geliştirmeye çalışıyor.

Bu ilaçlar en çok satanlar haline gelmiş olsa da birçok hasta ya son zamanlarda yaşanan ekonomik sıkıntılar ya da sağlık sigortasının tedaviyi kapsamaması nedeniyle bu ilaçlara erişmekte zorluk çekiyor.

fgthy
Obez bir adam (Reuters)

Hem Eli Lilly and Company hem de Novo Nordisk, kısa bir süre önce fiyatlarında indirime gittiklerini duyurdu, ancak bu tedaviler halen aylık yüzlerce dolara mal olurken sigortası bu ilaçları karşılamayan bazı insanlar için ulaşılamaz hale geliyor.

Pfizer sözcüsü dün açıklanan kararın, şirketin Danuglipron'u diğer kilo verme ilaçlarıyla birlikte test etmeyi de durduracağı anlamına geldiğini söyledi.