Tuzun alternatifleri yaşlılarda tansiyon riskini azaltıyor

Tuzun başlıca alternatifleri arasında limon suyu geliyor. (Singapur Kalp Vakfı)
Tuzun başlıca alternatifleri arasında limon suyu geliyor. (Singapur Kalp Vakfı)
TT

Tuzun alternatifleri yaşlılarda tansiyon riskini azaltıyor

Tuzun başlıca alternatifleri arasında limon suyu geliyor. (Singapur Kalp Vakfı)
Tuzun başlıca alternatifleri arasında limon suyu geliyor. (Singapur Kalp Vakfı)

Çin'de yapılan bir araştırma, tuzun alternatiflerinin tuzu azaltmak için sağlıklı bir seçenek sunduğunu ve yüksek tansiyon riskini azalttığını ortaya koydu.

Araştırmacılar, tuzun alternatiflerini kullananların normal tuz kullananlara kıyasla yüksek tansiyon geliştirme olasılığının daha düşük olduğunu buldu. Sonuçlar pazartesi günü Journal of the American College of Cardiology dergisinde yayımlandı.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre yüksek tansiyon, kardiyovasküler hastalıklar ve ölümlerde önde gelen risk faktörü. Bu hastalık 1,4 milyardan fazla yetişkini etkiliyor ve dünya genelinde her yıl 10,8 milyon kişinin ölümüne yol açıyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre sodyum alımını azaltmak, yüksek tansiyon riskini azaltmanın en etkili yollarından biri. Bu, sodyum içeriğini artırmadan benzer bir lezzet sağlayan tuzun alternatiflerine başvurarak yapılabilir: Limon suyu, elma sirkesi ve kıyılmış sarımsak ve soğan gibi taze ve kurutulmuş baharatlar. zencefil, karabiber, kekik ve maydanozun yanı sıra kurutulmuş sarımsak ve kurutulmuş kırmızı biber gibi kurutulmuş sebzeler...

Çalışmada, Çin'deki 48 bakım tesisinde ikamet eden 55 yaş ve üzeri 611 katılımcıyı izleyerek, tuzun alternatiflerinin kan basıncını kontrol etmek için tek başına tuzu azaltmak yerine daha iyi bir çözüm olarak etkisi incelendi.

Katılımcılar iki gruba ayrıldı. İlk grup (313 katılımcı) tuz alternatiflerini kullanırken diğer grup (298 katılımcı) normal tuz kullanmaya devam etti.

Çalışmanın başında tüm katılımcıların kan basıncı 140/90 mmHg'nin altındaydı ve anti-hipertansif ilaç kullanmıyorlardı.

İki yıllık takibin ardından, tuz alternatifleri kullanan katılımcılarda yüksek tansiyon görülme sıklığı 100'de 11,7 iken, normal tuz alan katılımcılarda bu oran 100'de 24,3 olarak tespit edildi.

Fotoğraf. Altı: Tuz yerine taze veya kurutulmuş baharatlar da kullanılıyor. (Singapur Kalp Vakfı)
Tuz yerine taze veya kurutulmuş baharatlar da kullanılıyor. (Singapur Kalp Vakfı)

Tuz alternatifleri kullananların yüksek tansiyon geliştirme olasılığı, normal tuz kullananlara kıyasla yüzde 40 daha azdı.

Ayrıca tuz alternatifi yaşlılarda yaygın bir sorun olabilen düşük tansiyona neden olmadı.

Pekin Üniversitesi'ndeki çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Yangfeng Wu konuya dair şunları söyledi:

"Araştırmamızdan çıkan en önemli sonuç, tuz ikamelerinin iki yıl içinde yüksek tansiyon riskini azaltırken, düşük tansiyon ataklarının sayısının yetişkinler arasında artmaması oldu. Bu da tuz ikamelerinin sadece yüksek tansiyonu olan kişiler için faydalı olmadığı, aynı zamanda normal tansiyonu olanlar için de güvenli olduğu anlamına geliyor."

Dr. Yangfeng Wu açıklamasının devamında çalışmanın önemli olduğunu ve yüksek tansiyon ya da normal tansiyon fark etmeksizin tüm nüfusun sağlığını korumak, kardiyovasküler risklere maruz kalma riskini azaltmak ve yemeklere lezzet katmak için tuz alternatiflerini kullanmak gerektiğini vurguladı.



İlaç kullanmadan kolesterolle başa çıkmanın iki yolu

Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
TT

İlaç kullanmadan kolesterolle başa çıkmanın iki yolu

Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)
Kötü kolesterol, kalp krizi riskini artıyor (Unsplash)

Kolesterol seviyesi normalin üstünde olan bazı kişiler, yan etkilerinden dolayı ilaç kullanmak istemeyebiliyor. 

Doktorlar çok yüksek kolesterol seviyelerinde çoğunlukla ilaç kullanılması gerektiğini belirtirken, belirli bir düzeyin altındakiler için bunun zorunlu olmayabileceğini ekliyor. 

Kolesterol, kandaki düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) seviyelerini ifade ediyor. LDL genellikle kötü, HDL ise iyi kolesterol diye anılıyor. 

Kandaki kötü kolesterol oranının artması damarların tıkanmasına ve kalbin kan pompalarken zorlanmasına yol açabiliyor. 

20 yaş ve üzeri yetişkinlerin kanındaki LDL seviyesinin desilitre başına 100 miligram olması sağlıklı kabul ediliyor. 190 miligrama ulaştığında genellikle ilaç yazılırken, Amerikan Kalp Derneği, 189 ve altı için yaşam tarzı değişikliklerine gidilmesinin yetebileceğini belirtiyor. 

Düzenli ve iyi uyumak, sigarayı bırakmak ve stresi azaltmak kolesterol seviyesini düşürebilir. 

Diğer yandan Harvard Üniversitesi T.H. Chan Halk Sağlığı Fakültesi'nden Dr. Frank B. Hu yaşam tarzında yapılacak özellikle iki değişikliğin önemli fark yaratacağını söylüyor.

1) Egzersiz yapmak

Egzersiz yapınca iyi kolesterol kan dolaşımına salınarak damarlardaki yağlı plak birikintilerini topluyor ve vücuttan atılacakları karaciğere taşıyor.

Emory Üniversitesi'nden Dr. Felipe Lobelo, haftada 150 dakika normal veya 75 dakika ağır egzersiz yapmayı tavsiye ediyor.

Uzman, yürümekten yüzmeye kadar çeşitli şekillerde egzersiz yapılabileceğini söylüyor.

Özellikle hayatında spor olmayan kişilerin kolesterol seviyesinin bu sayede düşebileceğini belirten Dr. Lobelo, bazı kişilerin istenen sonuca ulaşmasının biraz vakit alabileceğini de ekliyor.

2) Beslenme biçimini değiştirmek

Vücudun enerjisini nereden aldığı pek çok şey gibi kolesterolü de etkiliyor. 

Kırmızı et ve işlenmiş gıdaların sağlığa çeşitli şekillerde zarar verebildiği pek çok çalışmada görülürken, kolesterolle mücadelede portfolyo diyeti öne çıkıyor. 

Dr. David J.A. Jenkins tarafından geliştirilen bu beslenme biçimi, çoğunlukla bitkisel gıdaları içeriyor. 

Örneğin soya, mercimek, nohut gibi protein kaynaklarının yanı sıra yulaf, arpa, badem ve fındık tüketilmesi tavsiye ediliyor.

Bu beslenme biçimi meyve-sebze sınıfında da patlıcan, brokoli, şalgam, elma, armut ve portakal gibi besinlere odaklanıyor. Ayrıca zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar içeriyor. 

2018'de yapılan bir araştırmada kolesterol seviyesi yüksek olsa da ilaca ihtiyaç duymayan 440 kişi bu diyeti uygulamıştı. Çalışmada kötü kolesterolün yüzde 30 oranında düştüğü kaydedilmişti. 

Yaklaşık 210 bin kişiyi 30 yıl boyunca takip eden başka bir çalışmada da bu diyeti uygulayan kişilerin kalp damar hastalığı riskinin yüzde 14 düştüğü gözlemlenmişti.

İkinci çalışmada yer alan, New York Üniversitesi'nden Dr. Andrea Glenn, bu diyetin sırrının kolesterolü düşüren farklı besinleri bir araya getirmesi olduğunu söylüyor. 

Dr. Glenn, kahvaltıya fındık eklemek ya da kırmızı et yerine nohut ve tofu tüketmek gibi küçük değişikliklerin bile kolesterolü normal seviyeye çekebileceğini belirtiyor.

Egzersiz yapmak ve beslenme biçimini değiştirmenin kolesterole iyi gelebileceğini söyleyen Dr. Hu, "Kesinlikle sihirli bir değnek yok" diye ekliyor: 

Meseleye bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşmalıyız.

Independent Türkçe, New York Times, Healthline, National Library of Medicine, Circulation