Enerji içeceklerini alkolle karıştırmanın beyne maliyeti saptandı

Uzun vadeli hasar bırakabiliyor

Daha önceki çalışmalarda ergenlik döneminde kafeini yüksek alkolü içkiler tüketmenin, kokaine benzer etki yaratabileceği öne sürülmüştü (Pexels)
Daha önceki çalışmalarda ergenlik döneminde kafeini yüksek alkolü içkiler tüketmenin, kokaine benzer etki yaratabileceği öne sürülmüştü (Pexels)
TT

Enerji içeceklerini alkolle karıştırmanın beyne maliyeti saptandı

Daha önceki çalışmalarda ergenlik döneminde kafeini yüksek alkolü içkiler tüketmenin, kokaine benzer etki yaratabileceği öne sürülmüştü (Pexels)
Daha önceki çalışmalarda ergenlik döneminde kafeini yüksek alkolü içkiler tüketmenin, kokaine benzer etki yaratabileceği öne sürülmüştü (Pexels)

Enerji içeceklerini alkolle karıştırıp içmenin beyne kalıcı hasar verebileceği bulundu.

Alkol beyin aktivitesini yavaşlatırken, enerji içecekleri uyanık kalmayı sağlamanın yanı sıra tansiyon ve kalp atış hızını artırıyor. Bu iki içeceğin beraber nasıl bir etki yarattığını öğrenmek isteyen araştırmacılar sıçanlar üzerinde bir deney yürüttü. 

Neuropharmacology adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada ergenlik dönemindeki sıçanlara alkol, enerji içeceği veya ikisinin karışımı verildi. Deney, hayvanların kısa sürede yüksek miktarda alkol tüketeceği şekilde tasarlandı. 

Araştırmacılar daha sonra sıçanları davranışsal ve fizyolojik testlerin yanı sıra beyin taramalarından geçirdi. 

Analiz sonucunda alkol ve enerji içeceğini beraber tüketen sıçanların öğrenme ve hatırlama becerilerinde gerilme yaşandığı ve bu durumun yetişkinlikte de devam ettiği ortaya çıktı. 

Araştırmacılar beynin öğrenme ve hafızadan sorumlu bölgesi hipokampusta değişimler kaydetti. Özellikle hipokampus plastisitesinin etkilenerek beynin yeni bilgi ve taleplere uyum sağlama becerisini sekteye uğratabileceği gözlemlendi. 

İki içeceği beraber tüketen sıçanların bazı beyin bölgelerinde ilk başta iyileşme görülse de bu faydalar zaman içinde kayboldu ve yetişkinlik döneminde beynin becerilerinde düşüş yaşandı.

Araştırmacılar ergenlik döneminde alkol ve enerji içeceklerini karıştırıp kısa sürede aşırı derecede tüketmenin beyinde uzun vadeli hasarlar bırakabileceğini ifade ediyor.

Bulguların doğrulanması için insanlar üzerinde deneylere yapılmasına ihtiyaç var. Ayrıca farklı hormonlardan dolayı bu etkiler cinsiyetten cinsiyete değişkenlik gösterebilir. 

Yine de bu çalışma, genç yaşta alkol ve enerji içeceklerini bir arada tüketmenin beyinde uzun süreli etkiler yaratabileceğine işaret eden diğer araştırmalarla paralellik gösteriyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, Newsweek, Neuropharmacology



Pankreas tümörlerine yeni teşhis yöntemi: Kertenkele tükürüğü

Gila canavarının zehri, ağrı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabiliyor (AFP)
Gila canavarının zehri, ağrı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabiliyor (AFP)
TT

Pankreas tümörlerine yeni teşhis yöntemi: Kertenkele tükürüğü

Gila canavarının zehri, ağrı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabiliyor (AFP)
Gila canavarının zehri, ağrı, mide bulantısı ve kusmaya neden olabiliyor (AFP)

Zehirli bir kertenkelenin tükürüğü, saptanması zor pankreas tümörlerinin tespit edilmesinde kullanılabilir. 

Temel işlevlerinden biri insülin üretmek olan pankreasta bu görevi üstlenen hücrelerde zaman zaman bozulmalar meydana gelerek insülinoma denen tümörler oluşuyor.

Nadir görülen bu tümörler genellikle iyi huylu oluyor. Ancak kan şekeri seviyesinin düşmesine bağlı olarak kişinin bayılmasına veya nöbet geçirmesine yol açabiliyor.

Uzmanlar çok küçük olsalar bile bir an önce çıkarılmaları gerektiğini söylüyor. Ancak mevcut yöntemlerle bu tümörleri bulmak epey zorlu bir iş.

Hollanda'daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi'nden Martin Gotthardt "Tümörün nerede olduğu bilinmiyorsa cerrahlar onu bulana kadar pankreası keserdi" diyerek ekliyor: 

Günümüzde insülinoma tespit edilemediği takdirde hastalar ameliyat edilmiyor çünkü doktorlar pankreasın tamamını çıkarmak istemiyor.

Gotthardt ve ekip arkadaşlarının Journal of Nuclear Medicine adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmasına göre Gila canavarı adlı kertenkele bu sorunu çözmede büyük potansiyele sahip.

ABD ve Meksika'da yaşayan Gila canavarı, genellikle ölümcül olmayan bir zehir salgılıyor.

Kertenkelenin tükürüğündeki bir protein daha önce laboratuvarda işlemden geçirilerek diyabet tedavisinde kullanılmıştı. Sözkonusu protein pankreastaki reseptörlere bağlanarak insülin üretmelerini sağlıyor. 

Bilim insanları bundan yola çıkarak aynı proteinin insülinomaları da tespit etmeye yarayıp yaramayacağını araştırmaya koyuldu. 

İlk çalışmalarda radyoaktif bir molekül eklenen protein tümörü saptamasına karşın düşük kan şekeri ve mide bulantısı gibi yan etkilere yol açtı.

Yeni çalışmayı yürüten ekipse başka bir molekül ekleyerek yan etkileri büyük ölçüde ortadan kaldırdı. 

Kan şekeri düşük olan 69 kişide yeni yöntemi test eden bilim insanları, yüzde 95 oranında başarıyla tümörleri saptayabildiğini buldu. Buna karşılık mevcut taramalar yüzde 65 civarında başarı gösteriyor. 

Tümörler tespit edildikten sonra hastaların vücudundan başarıyla çıkarıldı.

Makalenin başyazarı Marti Boss, "Yeni taramanın diğer tüm taramaların yerini alabileceğine inanıyoruz" diyerek ekliyor:

Bazıları onlarca yıldır hasta olmasına rağmen bu hastaların hepsi ameliyattan sonra tamamen iyileşti.

Independent Türkçe, Science News, Popular Science, Journal of Nuclear Medicine