Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
TT

Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)

Karaciğer vücuttaki en büyük ve en önemli organlardan biridir ve birçok görevden sorumludur. Kanın pıhtılaşmasını düzenler, toksinleri kan dolaşımından uzaklaştırır, safra üretimine yardımcı olur ve çok daha fazlasını yapar.

Bununla birlikte karaciğer, hastalık veya tekrarlayan yaşam tarzı alışkanlıkları nedeniyle hasar görebilir ve düşük performans gösterebilir.

Şarku’l Avsat’ın HuffPost'tan aktardığı habere göre, ABD'deki Hackensack Meridian Sağlık Merkezi'nde gastroenterolog olan Dr. Douglas Wayne'e göre ‘karaciğer hastalığı’, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, hepatit ve hatta kanser dahil olmak üzere normal karaciğer fonksiyonunu bozan birçok farklı durumu kapsayan çok geniş bir terimdir.

Diğer yandan ABD'deki Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yardımcı doçent olan hepatolog Dr. Bobo Panini, “Karaciğer hastalıklarının belirti ve semptomları genellikle önemli karaciğer hasarı oluşana kadar ortaya çıkmaz” dedi.

İşte karaciğer hasarının en yaygın 5 erken belirtisi ve bu sorunları fark ederseniz ne yapmanız gerektiği:

*Ciltte veya gözlerde sararma

Panini, “Karaciğer hastalığının ince bir işareti, sarılık olarak bilinen, cildin veya gözlerin beyazlarının sararmasıdır” diyor.

Bu, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında oluşan bir pigment olan bilirubin fazlalığı olduğunda ortaya çıkar. Bilirubin normalde karaciğer tarafından işlenir ve vücuttan atılır, ancak çok fazlası sarılığa neden olabilir ve karaciğer sorunlarına işaret edebilir.

Bu nedenle ciltte veya gözlerde sararma fark ederseniz doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

*Koyu renkli idrar

Koyu renkli idrar genellikle endişe edilecek bir durum değildir ve fazladan sıvı almanız gerektiğinin bir göstergesidir.

Wayne, karaciğer hastalığı olan kişilerin koyu renkli idrar yapmasının da normal olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, idrarınızı koyu turuncu, kahverengi veya kehribar rengine dönüştürebilen bilirubin birikimidir.

*Kafa karışıklığı

Ruhsal durumunuzdaki büyük değişiklikler göz ardı edilmemelidir. Bunlar karaciğer sorunlarının veya altta yatan başka sorunların bir işareti olabilir. Kafa karışıklığı veya zihni etkileyen başka sorunlar yaşıyorsanız, derhal yardım isteyin.

Panini, “Sağlığı yerinde olan herkeste akut karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu da zihinsel durum veya kişilikte kafa karışıklığı veya uyuşukluk gibi değişiklikler olarak ortaya çıkabilir” diyor.

*Bacaklarda, ayak bileklerinde veya karında şişlik

Wayne, “Karaciğer sorunlarıyla ilgili olmayabilir, ancak bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki şişlik bir şeylerin ters gittiğini gösterebilir” dedi.

Mayo Clinic'e göre siroz, karaciğerdeki kan akışını yavaşlatır ve kanı organa taşıyan damardaki basıncı artırır. Mayo Clinic, portal ven olarak bilinen bu damardaki basıncın ‘ödem adı verilen bacaklarda ve asit adı verilen karın bölgesinde sıvı birikmesine neden olabileceğini’ belirterek, ‘karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerini yeterince üretememesi durumunda da ödem ve asit oluşabileceğini’ kaydetti.

*Kolay morarma ve kanama

Wayne, karaciğer hasarı olan kişilerin yaralandıkları yerin kolayca morarabileceğini veya kanayabileceğini söyledi. Bunun nedeni karaciğerin kanın pıhtılaşması için gereken proteinleri üretmesidir. Dolayısıyla karaciğer iyi çalışmadığında kolayca kanamaya yatkın olursunuz.

*Karaciğer hasarınız olduğunu düşünüyorsanız ne yapmalısınız?

Karaciğer sorunları göz ardı edilmemelidir. Çok fazla alkol almak, tip 2 diyabet hastası olmak, ortak iğne kullanmak ve ailede karaciğer hastalığı öyküsü olması karaciğer hasarına yol açabilecek ciddi faktörlerdir.

Herhangi bir karaciğer hasarı belirtisi yaşadığınızı düşünüyorsanız, bunu sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir. Diğer belirtiler arasında dışkı değişiklikleri, yorgunluk ve iştah değişiklikleri yer almaktadır.

Panini, şiddetli sarılık, zihinsel durumda beklenmedik değişiklikler, siyah dışkı, kan kusma, karın, ayak bilekleri ve bacaklarda kademeli şişme veya nefes almada zorluk yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanızı öneriyor.



ABD'nin eski Kovid-19 yetkilisinden kızamık uyarısı: Yüzyılın en kötü salgını kapıda

Kızamık aşısı, her iki dozu da yaptıranlar için yüzde 97 oranında etki sağlıyor. Son vakaların büyük kısmı, aşı olmamış kişilerde görülüyor (AP)
Kızamık aşısı, her iki dozu da yaptıranlar için yüzde 97 oranında etki sağlıyor. Son vakaların büyük kısmı, aşı olmamış kişilerde görülüyor (AP)
TT

ABD'nin eski Kovid-19 yetkilisinden kızamık uyarısı: Yüzyılın en kötü salgını kapıda

Kızamık aşısı, her iki dozu da yaptıranlar için yüzde 97 oranında etki sağlıyor. Son vakaların büyük kısmı, aşı olmamış kişilerde görülüyor (AP)
Kızamık aşısı, her iki dozu da yaptıranlar için yüzde 97 oranında etki sağlıyor. Son vakaların büyük kısmı, aşı olmamış kişilerde görülüyor (AP)

Amerika'da kızamığın endişe verici şekilde yeniden ortaya çıkmasının kalbindeki ölümcül Teksas salgını büyümeye devam ederken, Biden döneminden eski bir yetkili bu sıçrama hakkında tehlike çanlarını çalıyor.

Eski Beyaz Saray Koronavirüs Müdahale Koordinatörü ve Brown Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi Dekanı Dr. Ashish Jha, pazartesi günü ABC News'e yaptığı açıklamada "Bu yüzyılın, son 25 yılın en kötü kızamık salgınını yaşama yolunda ilerliyoruz" dedi.

Kızamık enfeksiyonlarının bağışıklamayla önlenebileceğini belirtti. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin (CDC) verilerine göre, iki doz kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşısı kızamığa karşı yüzde 97 etkili.

Dr. Jha "Ülkemizde bu noktada olmamalıyız" diye belirtti.

Yine de Bakan [Robert] Kennedy ve diğerlerinin yaydığı yanlış bilgiler yüzünden buradayız.

Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı Robert F. Kennedy Jr. kızamık aşısını, toplumları geniş çapta korumanın bir yolu olduğunu söyleyerek teşvik etse de kızamığa karşı bireysel aşılamaya ılımlı bir destek veriyor.

Hastalığın yayılmasının devam etmesine ve aşılanmamış topluluklarda daha kötü salgınlar yaşanma potansiyeline yönelik endişeler, Batı Teksas'ta yüzlerce vakanın görülmesiyle ortaya çıktı. Cuma günü Lone Star Eyaleti genelinde 400 vaka bildirilirken 40'tan fazla kişi hastaneye kaldırılmıştı.

Teksas Eyaleti Sağlık Hizmetleri Departmanı'na göre, etkilenenlerin çoğunluğu aşı olmamıştı.

Bu yıl 20'den fazla eyalet ve topluluk vaka bildirdi. Henüz CDC'nin etkilenen bölgeler listesinde yer almayan Kolorado'daki sağlık yetkilileri, aşı yaptırmamış bir Pueblo sakininin vakasını doğruladı. Hasta kısa süre önce, Meksika'da süregelen bir kızamık salgınının yaşandığı bir bölgeye seyahat etmişti.

Federal verilere göre bu yıl 5 salgın bildirildi ve teyit edilen vakaların çoğunluğu salgınla ilişkili.

Ülke genelinde yaklaşık 500 vaka kaydedilirken, geçen yıl ülke genelinde toplamda sadece 285 vaka bildirilmişti.

CDC, "ABD'nin güçlü bağışıklama ve izleme programlarıyla salgın müdahale kapasitesi" sayesinde Amerikan halkı için riskin düşük seyrettiğini ifade ediyor.

CDC'nin kızamığa müdahalesi, Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki kurum ve diğerlerinin, Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın işten çıkarmalarına maruz kaldığı bir dönemde gerçekleşiyor.

Ancak kurum, sıcak havalar ve yaz mevsimi seyahatleri öncesinde bir sağlık uyarısı yayımladı.

CDC, "Birleşik Devletler'de bahar ve yaz seyahat sezonu yaklaşırken CDC, hekimlerin ve halk sağlığı yetkililerinin kızamığın yayılmasını önlemede oynadığı önemli rolü vurguluyor" ifadelerini kullanıyor.

Kızamık vakası tanımına uyan ateşli döküntülü hastalık vakalarına karşı tetikte olmalı ve uluslararası seyahat edenler için aşılama kılavuzu da dahil etkili kızamık önleme stratejilerini paylaşmalılar.

Independent Türkçe