Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Uzmanlar bazı yaygın hatalara dikkat çekiyor

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
TT

Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)

Yeni yılın gelmesiyle birlikte pek çok kişi yeni alışkanlıklar kazanmaya ve hayatını iyileştirmeye çalışıyor.

Egzersiz yapmak, daha çok sebze-meyve tüketmek veya düzenli uyumak bunlardan bazıları. 

Daha sağlıklı yaşama yolunda adımlar atmak her zaman doğru bir karar olsa da yeni bir yılın gelişi bunları uygulamayı kolaylaştırıyor. 

Washington Post, uzmanlardan aldığı görüşlerle 2025'te daha sağlıklı olmak için yapabileceğiniz değişiklikleri derledi.

1) Dişinizi fırçaladıktan sonra ağzınızı çalkalamayın

Pek çok kişi dişini fırçalamayı bitirdikten sonra ağzını suyla çalkalayarak kalan macunu tükürüyor. Ancak uzmanlar bunun diş macununun etkisini azaltacağını söylüyor. 

Diş hekimleri çürük oluşumunu önlemek için florür içeren bir macunu kullanmayı tavsiye ediyor. 

Ağzı çalkalamayınca, florürün dişlerde daha uzun süre kalarak koruma sağladığını ifade ediyorlar.

Amerikan Diş Hekimleri Birliği sözcüsü Brittany Seymour, isteyenlerin 20 dakika sonra ağzını çalkalamasını veya elleriyle bir yudum kadar az miktarda suyla bunu yapmasını öneriyor.

2) Saçınızı şampuanla düzenli yıkayın

Saçı şampuan yerine elma sirkesi, saç kremi veya sadece suyla yıkamanın daha faydalı olacağına dair tartışmalar son dönemlerde sosyal medyada gündeme geliyor. 

Elma sirkesi, asidik olması nedeniyle saçın pürüzsüz ve parlak görünmesini sağlayabiliyor. Ancak uzmanlar bu konuda yeterince bilimsel araştırma yapılmadığının altını çiziyor.

Ayrıca sirkenin deriye zarar verebileceğini söylüyorlar.

Dermatologlar saçları şampuanla yıkamanın önemini vurgularken bunu dengeli bir şekilde yapmayı tavsiye ediyor. 

Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles kampüsündeki Saç ve Saç Derisi Bozukluğu Kliniği'nin kurucusu Carolyn Goh düzgün yıkanmayan saçta ölü deri, yağ ve şekillendirici ürünlerin birikebileceğini ve saç derisinin tahriş olabileceğini söylüyor. 

Tüm bunların kepeklenmeye ve saç dökülmesine yol açabileceğini ekliyor.

Uzmanlar en azından iki-üç haftada bir saçların şampuanlanmasını önerirken, bu sıklık kişiden kişiye göre değişiyor.

3) Daha çok su veya soda için

Bazı kişiler düzenli su içmekte epey zorlanabiliyor. Fakat bilim insanları sodanın da fayda sağlayacağını söylüyor.

Suya karbondioksit eklenmesiyle üretilen sodanın köpüklü yapısı da buradan geliyor. 

ABD'deki Beslenme ve Diyetetik Akademisi sözcüsü Grace Derocha, "Bu, vücudun suyu emme ve koruma becerisini etkilemiyor" diyor.

2016 tarihli bir çalışmada sodanın en az su, kahve ve çay kadar iyi bir hidrasyon sağladığı bulunmuşu.

Vücudun yeterli miktarda su içermesini ifade eden hidrasyon, ne kadar sıvı tüketildiğine bağlı. Bu nedenle sodanın tadını daha çok seviyorsanız, hidrasyon için bunu tercih edebilirsiniz. 

Çalışmanın başyazarı Ron Maughan, "Bazıları için sodanın bir avantajı olabilir" diyerek ekliyor: 

Çünkü daha fazla içerseniz, az içmeye kıyasla hidrasyon artacaktır.

4) İltihap ve ağrıların önüne geçmek için vişne tüketin

Antioksidan içeriği sayesinde vişne, sağlığınızı iyileştirmek için tüketebileceğiniz meyvelerden biri. 

Uzmanlar vişne yemenin kasları güçlendirebildiğini söylüyor.

Yapılan araştırmalara göre vişne suyu da uzun süreli egzersiz sonrası kas hasarını önleme, ağrıyı düşürme ve kireçlenmesi olan kişilerde iltihabı azaltma gibi faydalar sağlayabilir. 

2022 tarihli bir çalışmada bir yarıştan önce vişne suyu içen sporcuların, ağrılarında azalma olduğu kaydedilmişti.

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden Kerry Kuehl, liderliğini üstlendiği çalışma hakkında "Ağrıların azalma derecesi, yaklaşık 800 miligram ibuprofenin yarattığı etkiyle aynıydı" diyor.

Diğer yandan vişneli yiyecekleri tüketmek bazı kişilerde ishale yol açıyor. Bu nedenle özellikle bu tür yiyeceklerde aşırıya kaçmamakta fayda var.

5) Daha iyi uyumak için alkolü azaltın

Bazı kişiler daha kolay uykuya dalmak adına içki içmeyi tercih etse de uzmanlar bunu pek tavsiye etmiyor.

2018 tarihli bir araştırmaya göre akşam bir-iki kadeh bile içki içmek uyku kalitesini düşürüyor.

ABD Ulusal Alkol Suistimali ve Alkolizm Enstitüsü direktörünün bilimsel danışmanı Aaron White, "Uykunun onarıcı etkisi alkolle birlikte yok oluyor" diyor.

White, bazı kişilerin alkolün etkisi geçtikten sonra uyandığını ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çektiğini de ekliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Healthline, WebMD, Journal of the International Society of Sports Nutrition , National Library of Medicine, The American Journal of Clinical Nutrition



Zayıflama iğnesi araştırması: Hangi hastalıklar azaldı, hangileri arttı?

Ozempic ve Wegovy gibi ilaçların 175 hastalıkla ilişkisi incelendi (Reuters)
Ozempic ve Wegovy gibi ilaçların 175 hastalıkla ilişkisi incelendi (Reuters)
TT

Zayıflama iğnesi araştırması: Hangi hastalıklar azaldı, hangileri arttı?

Ozempic ve Wegovy gibi ilaçların 175 hastalıkla ilişkisi incelendi (Reuters)
Ozempic ve Wegovy gibi ilaçların 175 hastalıkla ilişkisi incelendi (Reuters)

Pek çok ünlüye bir anda kilo verdirerek dikkat çeken zayıflama iğnelerinin etkileri daha detaylı araştırılıyor.

Ozempic ve Wegovy adlarıyla pazarlanan semaglutid, Glukagon Benzeri Peptid-1 (GLP-1) hormonunu taklit ediyor.

GLP-1, vücutta doğal olarak üretilen ve kan şekerini düzenleyip tokluk hissi veren bir hormon. 

Nature Medicine adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni bir makalede sonuçları açıklanan araştırmada ABD'de tip 2 diyabetten muzdarip 2,4 milyon kişinin verileri incelendi. Bunların 216 bini 2017-2013'te GLP-1 ilaçlarından birini kullanmıştı. 

Bu ilaçların 42 sağlık sorununu yaşama ihtimalini azalttığı ancak 19'unda da riski artırdığı bulundu.

Kalp damar hastalıkları, pıhtılaşma, madde kullanım bozukluğu, psikotik rahatsızlıklar, bakteriyel hastalıklar ve zatürre gibi sorunlarda azalma görüldü.

Mide bulantısı, kusma, gastrit, divertikülit ve karın ağrısı gibi gastrointestinal hastalıklardaysa artış kaydedildi. 

İlaçları kullananlarda düşük tansiyon, bayılma ve artrit ihtimalinin de yükseldiği bildirildi.

ABD Gazi İşleri Bakanlığı'ndan alınan veriler bu araştırmada kullanıldı. Gözleme dayalı çalışmada hiç kimsenin tedavisine ya da davranışına karışılmadı. 

Ancak hastalık ihtimallerindeki artış ve düşüş, yalnızca GLP-1 ilaçlarının kullanımından kaynaklanmıyor olabilir.

Örneğin GLP-1 ilaçlarını kullananlar kendi sağlıklarını düzeltme için daha hevesli ve imkan sahibi olabilir.

Diğer koşulların daha sıkı kontrol altına alındığı bilimsel çalışmalarla ihtimaller daraltılabilir. 

Makalenin yazarları, çoğu yaşlı ve beyaz erkeklerden alınan verilerin toplumun diğer kesimlerini doğrudan yansıtamayabileceğini vurguluyor. 

ABD Gazi İşleri Bakanlığı'nın finanse ettiği araştırmayı gerçekleştiren bilim insanlarından ikisi, maaş almadan Pfizer'a danışmanlık yapıyor. Pfizer henüz Ozempic ya da Wegovy gibi bir ilaç satmasa da konuyla ilgili hazırlıklarını sürdürüyor. 

Makaleyi haberleştiren The Consersation, başka bir çıkar çatışması ihtimali görmediğini bildiriyor. 

Independent Türkçe, The Conversation, The Washington Post