عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Dünyanın ilk akıllı telefon testi diyabeti 10 dakikada saptıyor

Teşhis ürünleri şirketi PocDoc'ta bu uygulamanın dünyadaki ilk örneğini geliştirenler, testin Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi'ne milyarlarca sterlin tasarruf ettirebileceğini söylüyor

Cumbria ve İngiltere'nin kuzeydoğusundaki Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi kuruluşları (NHS), hastalara Diabetes Health Check (Diyabet Sağlık Kontrolü) uygulamasına erişim sağlayan ilk yerler oldu (Unsplash)
Cumbria ve İngiltere'nin kuzeydoğusundaki Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi kuruluşları (NHS), hastalara Diabetes Health Check (Diyabet Sağlık Kontrolü) uygulamasına erişim sağlayan ilk yerler oldu (Unsplash)
TT
TT

Dünyanın ilk akıllı telefon testi diyabeti 10 dakikada saptıyor

Cumbria ve İngiltere'nin kuzeydoğusundaki Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi kuruluşları (NHS), hastalara Diabetes Health Check (Diyabet Sağlık Kontrolü) uygulamasına erişim sağlayan ilk yerler oldu (Unsplash)
Cumbria ve İngiltere'nin kuzeydoğusundaki Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi kuruluşları (NHS), hastalara Diabetes Health Check (Diyabet Sağlık Kontrolü) uygulamasına erişim sağlayan ilk yerler oldu (Unsplash)

Rebecca Whittaker 

Uzmanlar, tip 2 diyabete yönelik dünyadaki ilk akıllı telefon testi sayesinde tanının haftalar veya aylar yerine 10 dakikadan daha kısa bir sürede konabileceğini açıkladı.

Cumbria ve İngiltere'nin kuzeydoğusundaki Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi kuruluşları (NHS), hastalara Diabetes Health Check (Diyabet Sağlık Kontrolü) uygulamasına erişim sağlayan ilk yerler oldu. Uygulamanın bu yıl içinde Birleşik Krallık (BK) çapında kullanıma sunulması planlanıyor.

Teşhis ürünleri şirketi PocDoc'ta uygulamayı geliştirenler, testin NHS'ye milyarlarca sterlin tasarruf ettirebileceğini ekliyor.

BK'de yaklaşık 5,2 milyon kişi tip 2 diyabet hastası ve 1,3 milyon kişinin de teşhis edilmediği düşünülüyor.

"Birinci sınıf" parmak ucu testiyle akıllı telefon uygulamasını birleştiren yeni test, NHS'ye yılda 8,8 milyar sterline (yaklaşık 490 milyar TL) mal olan bu hastalığın önleyici tedavisinde devrim yaratacak.

PocDoc CEO'su Steve Roest, "Akıllı telefon uygulaması aracılığıyla kan biyobelirteçlerine de bakan tip 2 diyabet riski taraması, daha önce hiç yapılmamıştı" diyor.

Bu yaklaşım sadece hastaların erişimini iyileştirmekle kalmıyor, aynı zamanda birinci basamak sağlık hizmetleri üzerindeki baskıyı hafifletiyor ve daha sürdürülebilir, dijital olanaklarla güçlenecek bir NHS'yi destekliyor.

Yeni hizmet, son iki ila üç ay içindeki ortalama kan şekeri seviyelerini ölçen HbA1c biyobelirteçlerini kullanıyor.

Testte hastalar parmak ucundan kan örneği veriyor ve bu örnek, PocDoc'un mikroakışkan tahlil diye bilinen patentli test cihazına yerleştiriliyor. Ardından hasta PocDoc uygulamasını kullanarak testi tarıyor ve sonuçları, halihazırda haftalar veya aylar sürebilen bir sürecin aksine, neredeyse anında alıyor.

Roest uygulamanın erken teşhis ve önlemeyi mümkün kıldığını, test ve teşhisi toplum ve ev ortamına taşıdığını, bunun da BK Sağlık Bakanı Wes Streeting'in NHS için 10 yıllık planının hedefleriyle uyumlu olduğunu söylüyor.

Roest, Diabetes Health Check pilot uygulamasının devam ettiğini ve bu yılın ilerleyen dönemlerinde BK genelinde kullanıma sunulacağını ekliyor.

Health Innovation Northeast and North Cumbria'dan Profesör Julia Newton da "Tip 2 diyabet, BK'de binlerce kişiyi etkiliyor. Ancak bu hastalık, erken teşhis, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kolayca önlenebilir ve geri çevrilebilir" diyor.

PocDoc'un sunduğu gibi dijital test hizmetleri, binlerce kişinin tek bir düğmeye basarak bu hastalığa yakalanma riskini tespit etmesini kolaylaştıracak. Binlerce hayat kurtarma potansiyeline sahip bu devrim niteliğindeki ürünün BK'deki ilk pilot uygulamasını hayata geçirmekten büyük mutluluk duyuyoruz.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Uykusuzlukla bağırsak bakterileri arasındaki bağ keşfedildi

Araştırmacılar uykusuzluğun, bazı bağırsak bakterilerinin artmasına yol açabileceğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar uykusuzluğun, bazı bağırsak bakterilerinin artmasına yol açabileceğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Uykusuzlukla bağırsak bakterileri arasındaki bağ keşfedildi

Araştırmacılar uykusuzluğun, bazı bağırsak bakterilerinin artmasına yol açabileceğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar uykusuzluğun, bazı bağırsak bakterilerinin artmasına yol açabileceğini söylüyor (Unsplash)

Bilim insanları uykusuzlukla bağırsak florası arasında güçlü bir bağlantı saptadı. Bulgular, uykusuzluğun tedavisinde yeni yöntemlerin önünü açabilir.

Beyin ve bağırsak florası arasındaki yakın ilişki özellikle son yıllarda çeşitli hastalıklarla ilgili çalışmalarda önemli bir odak noktası.

Daha önce yapılan gözleme dayalı araştırmalarda uykuya dalamama veya sürdürememe diye bilinen uykusuzluk hastalığıyla (insomnia) bağırsak bakterileri arasında bir ilişki olabileceği öne sürülmüştü.

Çin'deki Nanjing Tıp Üniversitesi Beyin Hastanesi'nden araştırmacılar bu bağlantıyı daha iyi anlamak için kapsamlı bir çalışma yürüttü.

Bulguları hakemli dergi General Psychiatry'de dün (12 Ağustos) yayımlanan çalışmada neredeyse 110 bini uykusuzluk çeken yaklaşık 387 bin kişinin verisi kullanıldı. Daha sonra bunları başka bir projede elde edilen, 26 bin 500 kişinin bağırsak florası verileriyle eşleştirdiler.

Araştırmacılar genetik veriler yoluyla neden-sonuç ilişkilerini saptamak için kullanılan Mendelci rastgeleleme adlı bir tekniğe başvurdu. 

İlk başta uykusuzlukla bağlantılı olduğu bilinen genleri taşıyan kişilerin, belirli bağırsak bakterilerini de taşıma olasılığının da daha yüksek olup olmadığını hesapladılar.

Ardından bazı bağırsak bakterilerine sahip kişilerin, uykusuzluk çekme ihtimalinin daha yüksek mi, yoksa daha düşük mü olduğunu incelediler.

Bilim insanları analiz sonucunda 14 bakteri türü uyuyamama hastalığı riskini artırırken, 8'inin kötü uykuya karşı koruma sağladığını tespit etti.

Ayrıca uykusuzluğun, bağırsaklardaki 7 bakteri grubunun azalmasıyla bağlantılı olduğunu buldular.

Çalışmanın bir diğer bulgusu, bir bakteri grubunun uykusuzluk riskini artırdığını; buna karşılık uykusuzluğun da bu bakterilerin çoğalmasına zemin hazırladığını gösteriyor.

Araştırma, uykusuzluğun da bağırsak florasını etkileyerek bir kısır döngü yaratabileceğine işaret ediyor. 

Bilim insanları gelecekte uykusuzluğun, yoğurt gibi probiyotikler veya lif kaynağı olan prebiyotikler yoluyla tedavi edilebileceğini düşünüyor.

Makalenin başyazarı Dr. Shi Shangyun bulguların "uykusuzluğa dair anlayışı yeniden şekillendirme ve bağırsak florasına odaklanan araştırma ve tedavilere ilgi uyandırma" potansiyeli taşıdığını söyleyerek ekliyor:

Ayrıca bağırsak florası bu tedavilerin ne kadar işe yaradığını takip etmek için bir biyobelirteç görevi görebilir ve daha kişiselleştirilmiş bir bakım sağlayabilir.

Öte yandan çalışmanın Avrupa kökenli insanlar üzerinde yapılmış olması gibi sınırlılıkları var. Bulgular herkes için geçerli olmayabilir. 

Araştırmacılar kişiye özel tedaviler geliştirilmeden önce, uykusuzluk ve bağırsak florası arasındaki bağlantıya dair daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirtiyor. 

Independent Türkçe, BBC Science Focus, New Atlas, General Psychiatry

 

YAŞAM

Zayıflama ilaçlarının göz sağlığını tehdit ettiği bulundu

Bir hasta diyabetik retinopati için lazer tedavisi görüyor (AFP/Arşiv)
Bir hasta diyabetik retinopati için lazer tedavisi görüyor (AFP/Arşiv)
TT
TT

Zayıflama ilaçlarının göz sağlığını tehdit ettiği bulundu

Bir hasta diyabetik retinopati için lazer tedavisi görüyor (AFP/Arşiv)
Bir hasta diyabetik retinopati için lazer tedavisi görüyor (AFP/Arşiv)

İki yeni çalışmada, zayıflama ilaçlarının bazı kişilerde görme kaybına yol açan ciddi göz hastalıklarına neden olabileceği öne sürüldü.

JAMA'da yayımlanan bir çalışmada, yaklaşık 1,5 milyon kişiden elde edilen veriler değerlendirilerek semaglutid veya tirzepatid gibi ilaçları kullanan diyabet hastalarında optik sinir bozuklukları riskinin arttığı tespit edildi.

Araştırma özellikle nonarteritik anterior iskemik optik nöropati (NAION) adı verilen nadir ancak ağır bir rahatsızlığa işaret ediyor. Bu hastalıkta optik sinire giden kan akışının aniden azalması veya engellenmesi sonucu "göz felci" yaşanıyor. Araştırmacılar, The Conversation'da yazdıkları makalede, hastaların bunu ancak bir gözlerinde görme kaybı yaşadıktan sonra fark ettiğini belirtiyor.

Hastalığın herhangi bir tedavisi yok.

Daha önce yapılan bir çalışmada bir hastada semaglutidin yan etkisi olarak NAION görülme olasılığının 10 binde bir olduğu belirtilmişti. Ancak son araştırmada, semaglutid veya tirzepatid kullanan 159 bin tip 2 diyabet hastasının 35'inde (yaklaşık 2 bin 500'de 1) NAION geliştiği saptandı. 

Araştırmacılar, "İki yıllık takip süresince semaglutid veya tirzepatid grubundaki 35 hastada NAION görüldü" diyor.

93 hastadaysa başka optik sinir hastalıkları vardı.

Aynı bilimsel dergide yayımlanan ve 185 bin kişiyi içeren bir başka büyük çalışma, GLP-1 RA'lar diye bilinen zayıflama ilaçlarını, retinadaki kan damarlarının hasar görmesi anlamına gelen diyabetik retinopati riskinin artmasıyla ilişkilendiriyor.

Ancak araştırmacılar her iki çalışmada da GLP-1 ilaçları kullanan katılımcılarda, diyabetik retinopati nedeniyle görme yetisini tehdit eden komplikasyonların daha az ortaya çıktığını ve diğer diyabet ilaçlarını kullananlara kıyasla, daha düşük oranda ameliyat gerektiren göz tedavisine ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Araştırmacılar, ilaçları kullanmanın bu tür rahatsızlıklara neden olma riskinin genel anlamda düşük olduğunu söyleseler de daha yakından takip edilme çağrısı yapıyor.

Ayrıca zayıflama ilaçlarının göz komplikasyonlarına nasıl yol açabileceğini anlamak için daha uzun vadeli çalışmalar yapılması çağrısında bulunuyorlar.

Araştırmacılar "GLP-1 RA'ların maliyeti, bu ilaçların diyabet ve komplikasyonlarının tedavisiyle ilgili maliyetleri düşürme potansiyeliyle kıyaslanmalı" diyor.

Son araştırmalar, önceden diyabetik retinopatisi olsun ya da olmasın, zayıflama ilaçları verilen tüm diyabet hastalarının potansiyel komplikasyonlar için düzenli taranması ve izlenmesi gerektiğine işaret ediyor.

Independent Türkçe

YAŞAM

Pankreas kanseri hastalarının ömrünü uzatan "olağanüstü" bir aşı geliştirildi

Bir araştırmada, kanser aşısının hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastaların hayatta kalma ihtimalini artırdığı bulundu (Unsplash)
Bir araştırmada, kanser aşısının hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastaların hayatta kalma ihtimalini artırdığı bulundu (Unsplash)
TT
TT

Pankreas kanseri hastalarının ömrünü uzatan "olağanüstü" bir aşı geliştirildi

Bir araştırmada, kanser aşısının hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastaların hayatta kalma ihtimalini artırdığı bulundu (Unsplash)
Bir araştırmada, kanser aşısının hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastaların hayatta kalma ihtimalini artırdığı bulundu (Unsplash)

Araştırmacılar, en ölümcül kanserlerden birinin ilerlemesini yavaşlattığı anlaşılan bir aşının toplu olarak üretilebileceğini söylüyor.

Aşı, pankreas kanserine yakalanan katılımcıların hayatta kalma ihtimalini artırdığı tespit edilen bir denemenin ardından hastalara umut oldu.

Bulguları "olağanüstü" diye nitelendiren araştırmacılar, aşının etkinliğini pankreas ve bağırsak kanseri hastalarını içeren daha geniş bir grup üzerinde test etmeye çoktan başladı.

Aşı, vücudun enfeksiyonlar ve hastalıklarla savaşmasına yardım eden lenf düğümlerine ilacın iletilmesini iyileştirmek üzere tasarlanmış yeni bir immünoterapi türü kullanıyor.

Pankreas ve bağırsak kanserleri genellikle tümör büyümesinde kilit rol oynayan KRAS adlı bir gende mutasyon taşıyor ve bilim insanları bu geni tanıyıp ona saldırması amacıyla bu aşıyı geliştirdi.

Hakemli dergi Nature Medicine'da yayımlanan çalışmada aşı, pankreas kanserine yakalanan 20 ve bağırsak kanseri olan 5 hasta üzerinde test edildi.

Katılımcılar 20 ayın ardından takip edildiğinde, yüzde 68'inin özellikle mutant KRAS tümör proteinlerine karşı güçlü bağışıklık tepkileri geliştirdiği görüldü.

En güçlü bağışıklık tepkilerini sergileyen katılımcılar, daha zayıf tepkiler gösterenlerden daha uzun süre hayatta kaldı ve kansere yakalanmadı.

Bazı hastalar aşı olduktan sonra yaklaşık iki yıl 5 ay boyunca hayatta kaldı.

Buna karşılık pankreas kanseri teşhisi konan her 10 kişiden sadece üçü bir yıl boyunca yaşamını sürdürebiliyor.

Pankreas kanseri, geç teşhis nedeniyle en düşük hayatta kalma oranlarından bazılarına sahip. Erken evrelerde genellikle belirtilere neden olmazken, ilerledikçe karın ağrısı, ciltte sararma, açıklanamayan kilo kaybı ve dışkıda değişikliklere yol açabiliyor.

Birçok hasta radyoterapi ve kemoterapi gibi tedavilerden sonra bile kanserlerinin nüksettiğini görüyor.

Ancak çalışma, bu aşının kanserin en az 15 ay boyunca geri dönmesini önlemeye katkı sağlayabileceğini ortaya koydu.

Hastalara göre kişiselleştirilen diğer kanser aşılarının aksine ELI-002 2P adlı bu aşının tüm hastalara verilebilecek tek bir versiyonu var; yani toplu üretilerek daha hızlı bir şekilde uygulanabilir.

Cancer Research UK'de araştırma bilgileri yöneticisi Dr. Dani Edmunds "Aşıların pankreas ve bağırsak kanseri olan kişilerin daha uzun süre kansersiz yaşamasına katkı sağlayabileceğini görmek umut verici" diyor.

Aşının neden bazı insanlara fayda sağlarken bazılarına sağlamadığını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var; böylece kanseri herkes için yendiğimizden emin olabiliriz.

King's College London'daki Çatışma ve Sağlık Araştırmaları Merkezi Direktörü Profesör Richard Sullivan da daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.

Sullivan "Bu çalışmada bazı ilginç bilimsel bulgular var ancak herhangi bir klinik faydayı kanıtlamaktan çok uzak" diyor.

Independent Türkçe