Binlerce Cezayirli, cumhurbaşkanlığı seçimlerine karşı gösteri düzenledi

Başkent Cezayir sokakları 19 Nisan’da da gösterilere tanık olurken, eylemciler eski rejime sadık isimleri reddettiklerini duyurdu (AFP)
Başkent Cezayir sokakları 19 Nisan’da da gösterilere tanık olurken, eylemciler eski rejime sadık isimleri reddettiklerini duyurdu (AFP)
TT

Binlerce Cezayirli, cumhurbaşkanlığı seçimlerine karşı gösteri düzenledi

Başkent Cezayir sokakları 19 Nisan’da da gösterilere tanık olurken, eylemciler eski rejime sadık isimleri reddettiklerini duyurdu (AFP)
Başkent Cezayir sokakları 19 Nisan’da da gösterilere tanık olurken, eylemciler eski rejime sadık isimleri reddettiklerini duyurdu (AFP)

Cezayir’deki muhalefetteki parti liderleri ve siyasi aktivistler, gelecek Pazartesi günü cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenlenecek olan siyasi istişarelere katılmayı reddetti. Binlerce Cezayirli ise, gösterilerin 9. haftasında da ülkenin dört bir yanında yürüyüş düzenleyerek, yasadışı olarak nitelendirdikleri seçimleri reddetti. Eylemciler, seçim heyetine istifa çağrısı yaptı. Ülkede yolsuzluğa adı karışanların hesap vermesini isteyen eylemciler, yargının bağımsızlığını sağlama, Ulusal Halk Meclisi Başkanı Muaz Buşarib ve Başbakan Nureddin Bedevi’nin görevden ayrılması, Abdulaziz Buteflika rejimi ile ilgili olmayan ulusal isimler öncülüğünde “ikinci bir cumhuriyet” çağrısı yapılması gerektiğini vurguladı.
Bu çerçevede Adalet ve Kalkınma Partisi Başkanı Abdullah Cabullah, Pazartesi günü düzenlenecek toplantıya katılmayacağını belirtti. Cabullah, geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih, Başbakan Nureddin Bedevi ve ordu baskısıyla geçtiğimiz Salı günü istifa eden Anayasa Konseyi Başkanı Tayyib Belaiz de dâhil Abdulaziz Buteflika’ya sadık isimlere dikkati çekerek “Halk, rejimin kalıntılarının hükümetten derhal ayrılması talebine cevap verilmesini istiyor” dedi.
Cabullah, “Meşruiyetten yoksun siyasi otorite yanlış soruyu sormaya devam ediyor; Halk bizden ne istiyor? Ne yapmalıyız? Onlar, cevaplanacak şu doğru soruyu sormak istemiyorlar; Hükümetten ne zaman ayrılacaksınız?” ifadelerini kullandı.
Barış Toplumu Hareketi toplantıya katılmayacak
Öte yandan Cezayir'in İslami eğilimli en büyük partisi Barış Toplumu Hareketi Başkanı Abdurrezzak Makri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Habbe el-Akbi’den bir mesaj aldığını belirterek, “Hareket, cumhurbaşkanlığı tarafından Pazartesi günü düzenlenecek danışma grubu toplantısına katılmaya çağrıldı. Ancak hareket, toplantının halkın iradesine saldıracağı ve durumu daha da tırmandıracağı dolayısıyla toplantıya katılmayacağını açıkladı. Ayrıca tüm siyasi ve sivil güçlere de toplantıyı boykot etme çağrısı yaptı” dedi. Makri, siyasi rejimin, fiili bir siyasi uygulama sürecinde olduğunu söyleyerek, rejimin sembollerinin geçiş döneminden uzaklaştırılması, diyalog ve ulusal uzlaşı aracılığıyla gerçek bir demokratik geçiş başlatılması gerektiğini belirtti. Abdurrezzak Makri, aksi halde durumun Cezayir ve halkı için ciddi sonuçları olacağına dikkati çekti.
Öte yandan Özgürlük Öncüleri Partisi’nden bir kaynak, parti başkanı ve eski Başbakan Ali Benflis’in, bin Salih’in davetine yanıt vermeme kararı aldığını vurguladı. Sosyalist Güçler Cephesi, Kültür ve Demokrasi Topluluğu ve Yeni Nesil partilerine dikkati çeken kaynak, partinin diğer muhalif partilerle aynı pozisyonu benimsediğini söyledi. Aynı şekilde avukat ve ayaklanmanın sembol isimlerinden Mustafa Buşaşi, eski Başbakan Ahmed Benbitıur’un da katılmayacağı toplantıda yer almayacağını belirtti. Şarku’l Avsat ile telefon görüşmesinde bulunan Buşaşi, “Cezayir halkının şiddetle karşı olmasına rağmen sarf edilen çabalara katılamam” dedi. Avukat ayrıca, toplantının Buteflika’nın beşinci dönem adaylığından vazgeçtikten sonra düzenlemek istediği ulusal sempozyuma benzediğini ifade etti.
Buteflika, 18 Nisan’da yapılması kararlaştırılan seçimlerin yerine anayasa değişikliği ve yeni cumhurbaşkanlığı seçim tarihini görüşmek üzere 2019 yılı sonlanmadan önce yapılacak “ulusal bir sempozyum” ilan etmişti. Bununla birlikte protesto gösterilerinin tırmanması ve ordu liderlerinin eylemcilerle koalisyonu söz konusu projeyi başarısızlığa uğrattı. Ancak bazı aktivistlerin belirttiği gibi, rejimin kalıntıları farklı pozisyonlar aramayı sürdürüyor.
Bu çerçevede danışma toplantısının, ayaklanmanın başlangıcından bu yana liderleri gözden kaybolan ve rejime sadık partilerin katılımıyla sınırlı olacağı ifade edildi. Söz konusu partilerin ise Muaz Buşarib liderliğindeki Ulusal Kurtuluş Cephesi, eski bakan Ömer Gul liderliğindeki Cezayir Umut Topluluğu ve eski Bakan Amara bin Yunus liderliğindeki Cezayir Halk Hareketi olduğu belirtildi.
Cezayir sokaklarında öfke dinmiyor
Başkent Cezayir’deki eylemciler, ayaklanmanın en önemli güzergâhı olarak nitelendirilen, Merkez Postane ve Maurice Audin meydanını birbirine bağlayan 100 metre uzunluğundaki “üniversite tünelinin” kapatılması hususunda öfkelerini dile getirdi. Eylemciler, Bin Salih ve Belaiz’e karşı sloganlar attı. Gösterilerde, Fransa yönetimine karşı dövizler de taşınırken, Cezayir’i bir dönem işgal eden Fransa’nın ülkenin içişlerine müdahale girişimine karşı, “Fransa dün, bugün ve yarınlarda Cezayir’in düşmanı" şeklinde pankart açıldı.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”