Çin ve Husiler arasında gizli bir anlaşma, Kızıldeniz'deki otomobil gemilerini koruyor

Geçtiğimiz temmuz ayında Çin limanlarından hareket eden 14 adet otomobil taşıma gemisi Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya geçti. Bu sayı, geçtiğimiz haziran ayındaki rakamlarla benzerlik gösteriyor.

Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
TT

Çin ve Husiler arasında gizli bir anlaşma, Kızıldeniz'deki otomobil gemilerini koruyor

Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)

İnci Mecdi

Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden geçiş, Afrika'yı dolaşmaya kıyasla Asya ve Avrupa arasında her gidiş-dönüş yolculukta 14 ila 18 gün tasarruf sağlıyor; bu da yakıt maliyetlerini, mürettebat ücretlerini ve gemilerin yıpranmasını araç başına birkaç yüz dolara kadar azaltıyor.

Denizcilik konusunda uzmanlaşmış bir İngiliz araştırma şirketi tarafından yapılan analiz, Çinli otomobil şirketlerinin, Yemen'deki Husi milislerinin Kızıldeniz'den geçen uluslararası nakliye gemilerini hedef almaya başlamasından yaklaşık iki yıl sonra, halen Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya sevkiyatlarını sürdürdüğünü ortaya koydu.

Otomobil üreticileri, Asya'dan Afrika çevresindeki daha uzun ve daha pahalı yolu kullanarak sevkiyatlarını göndermeye devam ederken, Birleşik Krallık Denizcilik Bilgi Servisi'nin yaptığı yeni bir analiz, geçen ay Çin limanlarından hareket eden en az 14 otomobil taşıma gemisinin Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya geçtiğini ortaya koydu. Bu sayı, geçtiğimiz haziran ayında kaydedilen rakamlarla benzerlik gösteriyor.

Bu seferler, Husi milislerinin geçen ayın başında iki başka yük gemisini batırmasının ardından da devam ediyor. İran destekli Yemenli silahlı örgüt, saldırılarının İsrail'in Gazze Şeridi'nde sürdürdüğü savaş altında yaşayan Filistinlilerle dayanışma amacıyla gerçekleştirildiğini söylüyor.

Gölge ittifak

Şarku’l Avsat’ın New York Times'tan (NYT) aktardığı habere göre, çoğu nakliye analisti, Çin hükümetinin İran veya Husilerle Çin'den gelen otomobil nakliye gemilerine saldırmamak için bir anlaşmaya vardığını varsayıyor. Deniz taşımacılığı verileri şirketi Veson Nautical’ın değerlendirme ve analiz bölümünün direktörü Dan Nash, “Çin, İran destekli Husilerle başa çıkmanın bir yolunu bulmuş gibi görünüyor… Onlara gemilerinin hedef alınmayacağı bildirildi” ifadelerini kullandı.

Çin, İran'ın ham petrol ihracatının neredeyse tamamını satın alıyor. 2023 yılında Pekin, İran'ın sıvılaştırılmış petrol ve doğal gaz ihracatının yaklaşık yüzde 90'ını satın aldı ve bu, İran hükümetinin yıllık bütçesinin yaklaşık yarısına denk geliyor. Çinli yetkililer, İran petrol ihracatının boykotunun Batı tarafından organize edildiğini, ancak Birleşmiş Milletler (BM) tarafından onaylanmadığını, bu nedenle Çinli petrol şirketleri için bağlayıcı olmadığını vurguluyor.

Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden geçiş, Afrika'yı dolaşmaya kıyasla Asya ve Avrupa arasında her gidiş-dönüş yolculukta 14 ila 18 gün tasarruf sağlıyor; bu da yakıt maliyetlerini, mürettebat ücretlerini ve gemilerin yıpranmasını araç başına birkaç yüz dolara kadar azaltıyor. Lloyd's List'in kıdemli analisti Rob Willmington'a göre, Afrika'yı dolaşmak ‘geminin yakıt faturasına önemli maliyetler ekliyor, yolculuktan kaynaklanan kirliliği artırıyor ve nihayetinde yeni araç alıcıları için fiyatları yükseltiyor.’

Bu tasarruflar, Çinli otomobil şirketlerinin Avrupa'da, Kızıldeniz rotasını kullanmayan Avrupalı ve Japon nakliye şirketlerine bağımlı olan Japonya, Kore ve Avrupa merkezl, rakipleriyle rekabet etmesine yardımcı oluyor.

Willmington'a göre, Çinlilere ait gemilerin yanı sıra, Güney Koreli bir şirkete veya Abu Dabi ve Türkiye'deki şirketlerin ortak girişimine ait birkaç otomobil taşıma gemisi, Çin'deki otomobil nakliye limanlarında durduktan sonra, geçtiğimiz haziran ve temmuz aylarında Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı'ndan geçti.



Irak'ta Peşmergelerin hedef alınması sonrası gerginlik arttı

Erbil Havalimanı yakınındaki Harir Üssü’ndeki ABD kuvvetleri. (ABD Ordusu)
Erbil Havalimanı yakınındaki Harir Üssü’ndeki ABD kuvvetleri. (ABD Ordusu)
TT

Irak'ta Peşmergelerin hedef alınması sonrası gerginlik arttı

Erbil Havalimanı yakınındaki Harir Üssü’ndeki ABD kuvvetleri. (ABD Ordusu)
Erbil Havalimanı yakınındaki Harir Üssü’ndeki ABD kuvvetleri. (ABD Ordusu)

İran'a bağlı milislerin gerçekleştirdiği düşünülen, geçen gece iki insansız hava aracıyla gerçekleşen saldırıda Erbil'deki Kürt Peşmerge güçlerinin merkezi hedef alındı. Saldırı, Erbil ile Bağdat yönetimleri arasında gerilime yol açtı.

Irak Kürt Bölgesel Yöneyimi (IKBY) Başbakanı Mesut Barzani, duruma ilişkin şu açıklamada bulundu:

Federal hükümetin, Kürdistan Bölgesi'ne yönelik saldırıyı Irak'a yönelik bir saldırı olarak değerlendirip buna uygun önlemler alması gerek. Bu ihmalin sürmesi, suçların devam etmesine cesaret verecektir.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Irak Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü, Irak Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani tarafından yapılan açıklamada, ‘Selahaddin tatil beldesine yapılan bu saldırının tam olarak araştırılması için güvenlik birimlerine talimat verildiğini’ bildirdi.

IKBY Sözcüsü Bişar Hormani de açıklamasında ‘terör saldırısının, yasa dışı bir güç tarafından gerçekleştirildiğini ve Peşmerge merkezine karşı ciddi bir olay ve provokasyon olduğunu’ kaydetti.

Erbil, saldırıdan federal hükümeti sorumlu tutarak “Bu kanun dışı gruplar federal hükümet tarafından finanse ediliyor” açıklamasında bulundu. ‘Söz konusu grupların Irak hükümetinin bilgisi dahilinde hareket ettiğini’ savundu.

Irak Hükümeti Sözcüsü Basım el-Avadi, IKBY’nin açıklamasına tepki göstererek "Federal hükümetin Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Sözcüsü’nün açıklamalarına şaşırdığını ifade etti. ‘Açıklamanın gerçek dışı ve sorumsuz suçlamalar, yanıltıcı bilgiler ve temelsiz yalanlar içerdiğini’ vurguladı.