Filistin Yönetimi bayramdan sonra iflasını mı ilan edecek?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4406736-filistin-y%C3%B6netimi-bayramdan-sonra-iflas%C4%B1n%C4%B1-m%C4%B1-ilan-edecek
Filistin Yönetimi bayramdan sonra iflasını mı ilan edecek?
Bayramı namazını kılan Filistinliler, Kudüs’teki Aslanlı Kapı’nın dışında toplandı (AFP)
İsrailli bir yetkili tarafından sızdırıldığı anlaşılan bir haberde, Filistin Yönetimi’nin zorlu mali durumu nedeniyle iflas ilan etme olasılığını tartıştığı iddia edildi.
Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kuruluşu’ndan (KAN) aktardığı habere göre, Filistin Maliye Bakanlığı, Başbakan Muhammed Iştiyye’nin bilgisi dahilinde konu hakkında birkaç görüşme yaptı.
Ramallah’ta, atılması halinde Filistin Yönetimi’nin faaliyetlerini sekteye uğratmak anlamına gelebilecek ve kontrolü altındaki bölgelerde daha büyük bir otoriter boşluk yaratarak dağılmasına yol açabilecek bu ‘dramatik adım’ üzerinde çalışılıyor.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Filistin Ulusal İdare Okulu’nu ziyareti sırasında (Wafa)
Filistin Yönetimi, İsrail’in Filistin vergi fonlarından kesintiye devam etmesi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yansımaları ve dış desteğin azalması nedeniyle kuruluşundan bu yana ‘en kötüsü olduğunu’ söylediği mali krizi iki yıldır yaşıyor.
İsrail, Filistin Yönetimi tarafından İsraillilere yönelik saldırılardan hüküm giyenler ve onların ailelerine ödenen ödenek nedeniyle, bir ceza biçimi olarak Filistin Yönetimi’nin vergi gelirlerinden büyük meblağlar kesiyor.
Resmi Filistin verilerine göre, 2019’dan beri İsrail’in kesintilerinin değeri iki milyar şekeli aştı.
Filistinli öğretmenlerin son yıllarda yaptığı bir grev (Sosyal medya)
Bu yıl kriz devam ederken, Filistinli sendikalar, eğitim sürecini etkileyen uzun grevlere sahne olan geçen yıla göre daha katı adımlar atma tehdidinde bulundu. Bu nedenle grevlerin bu yıl daha yaygınlaşması bekleniyor.
Bayram sonrası yapılacak toplantı önemli
Filistin Yönetimi’nin iflas açıklaması, Filistin liderliğinin bayram tatilinden sonraki toplantısında değerlendireceği kararlardan biri olabilir.
Filistinli yetkililer, Filistin Yönetimi’nin kendi kendine dağılmayacağını, ancak İsrail hükümetinin politikası nedeniyle çökme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söylüyor.
İsrail Enerji ve Altyapı Bakanı İsrael Katz, Filistin Yönetimi’nin olası iflas haberlerini yorumlayarak, “İsrail, Filistin Yönetimi’nin yıkılmasını istemiyor ve iki taraf arasındaki karmaşık ilişkilere rağmen bununla hiçbir ilgisi yok” dedi.
Avrupa Birliği’nin (AB) Filistin topraklarındaki temsilcisi Sven Kühn Von Burgsdorff, Ramallah’ın kuzeydoğusundaki Turmus Aya kasabasını ziyaretinde (Reuters)
Filistin Yönetimi’nin iflasını duyuracağına dair haberler, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh arasındaki telefon görüşmesinden bir gün sonra yayınlandı.
Görüşmede Şeyh, Gallant’a İsrail saldırganlığına yanıt verecek net kararlar almak için Kurban Bayramı’ndan sonra önemli bir liderlik toplantısı düzenleyeceğini bildirdi.
Suriyeli iki araştırmacı, İsrailli bakanla Suveyda'daki durumun görüşülmesini eleştirdi
19 Temmuz’da İsrail bombardımanına maruz kaldıktan sonra Şam'daki Savunma Bakanlığı binası önünde dalgalanan Suriye bayrağı (AP)
Suriye resmi medyası, Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'nin salı akşamı Fransa'nın başkentinde İsrail heyetiyle bir toplantı yaptığını duyurdu. Şeybani toplantıda, Suriye'nin birliğini vurguladı, bölünme projelerini reddetti, Suriye'nin iç işlerine müdahale edilmemesini istedi, Suriye'nin güneyindeki Suveyda vilayetinde ateşkesin izlenmesini ve 1974 anlaşmasının yeniden yürürlüğe konmasını talep etti. İsrail medyası, İsrail'deki Dürzi topluluğunun lideri Şeyh Muvaffak Tarif'in ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile Suriyeli yetkililerle güven artırıcı bir önlem olarak, Kuneytra kırsalındaki Hadar kasabasını Suveyda vilayetine bağlayan bir insani koridor kurulması olasılığını görüşmek üzere Paris'te olduğunu ortaya koymuştu.
Yedioth Ahronoth gazetesi, Şeyh Tarif'in bu talebi, ABD'nin himayesinde Suriyeli yetkililerle güven inşa etmek için bir adım olarak sunduğunu yazdı.
Şarku’l Avsat, Suriye'nin güneyindeki durumu takip eden iki Suriyeli araştırmacıyla, Şeybani'nin Paris'te İsrailli müzakereciyle yaptığı görüşme ve Suriye'deki Dürzilerin taleplerini dile getiren Muvaffak Tarif'in varlığı hakkında yorum yapmak üzere iletişime geçti.
Cenevre müzakerelerinin baş müzakerecisi hukukçu Muhammed Sabra
Cenevre müzakerelerinde muhalefetin baş müzakerecisi olan Suriye'li avukat ve siyasetçi Muhammed Sabra, Şarku’l Avsat’a şunları söyledi:
“Hükümet, 1974 tarihli güçlerin ayrılması anlaşmasını ihlal ettiği, tampon bölgede yeni Suriye topraklarını işgal ettiği ve Suriye içinde her gün ihlallerde bulunduğu gerekçesiyle İsrail ile güvenlik görüşmeleri yapmak zorunda kalabilir. Suriye şu anda askeri yollarla kendini savunamayacak kadar yıkılmış bir ülke. Bu nedenle hükümetin bu tür görüşmeler yapmasını mazur görebiliriz, ancak bunun amacı 1974 anlaşmasını yeniden yürürlüğe koymak olmalıdır.”
Suriye Kızılayı konvoyu, tıbbi yardım, gıda ve insani yardım malzemeleriyle yüklü olarak pazar günü Suveyda vilayetine girdi. (SANA)
Ancak ne yazık ki Sabra'nın da belirttiği gibi, Suveyda konusunda Suriye ile İsrail arasında görüşmelerin yapılmasının siyasi veya ulusal hiçbir gerekçesi olamaz. Bu, hükümetin gitmemesi gereken bir noktaya doğru büyük bir ihlal ve tehlikeli bir kayma. En kötü olan ise Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı açıklamanın şaşkınlık ve soru işaretleri uyandırması, özellikle de İsrailli bakanla Suveyda'daki ateşkesin izlenmesi konusunda görüşülmesi ile ilgili paragraf!
Sabra sözlerini şöyle bitirdi: “Bu, hükümetin Şam-Suveyda yolunu açarak ve Suveyda ile Suriye'nin diğer bölgeleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin yeniden kurulmasıyla aşabileceği büyük bir siyasi hatadır.”
Son zamanlarda Suveyda'da düzenlenen gösterilerde İsrail bayrakları dalgalandırıldı. (Sosyal medya)
“Suveyda sorunu Suriye'nin iç meselesidir. Bu sorunun bölgedeki bölgesel çıkarlarla çakışabileceği doğrudur, ancak Suriyeliler için sorunun içten çözümü, müdahaleyi, özellikle de İsrail'in iç meselelere müdahalesini önlemek için gerekli bir koşuldur.
Suriyeli araştırmacı ve siyasetçi Mudar Riyad ed-Debis
Geçiş yönetiminin davranışlarından ve bu bağlamda sorunu yönetme biçiminden önemli mesajlar çıkıyor. Örneğin, Suriye'nin güneyindeki sorunun İsrail'de çözüleceği fikrini kabul ettiğimizde, bunun stratejik anlamı, İsrail'in bu bölgede Suriye'nin iç meselelerine karar verme hakkına sahip olduğu yönündeki çabalarını pekiştirmekten başka bir şey değildir. Söz ve eylemde açık olan gerçek şu ki, Suveyda'daki Suriyelilerin beklentilerini, taleplerini ve geleceklerini ancak kendileri gibi Suriyeliler temsil edebilir.
İsrail'deki Dürzi topluluğunun lideri Şeyh Muvaffak Tarif, Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile birlikte (Barrack’ın X hesabı)
Ayrıca Suveyda'daki Suriyeliler politika konusunda tek bir görüşte birleşmiş değiller; aynı mezhebe mensup olmaları, aynı siyasi görüşü paylaştıkları anlamına gelmiyor. Dolayısıyla bu görüşün, aynı mezhebe mensup olan ancak düşman bir ülkenin vatandaşlığını taşıyan bir İsrailli tarafından dile getirilmesi kabul edilebilir.
Bu tuhaf ve garip bir manzara. Eğer bu resmi olarak devletin düşüncesini temsil ediyorsa, bu felaket bir teslimiyettir ve iktidarın resmi davranışlarına sızarsa sonuçları herkes için felaket olabilir. Benim tahminime göre, geçiş dönemi yönetimi bu bağlamda birçok hata yaptı. Bu hatalar, planlamadaki zayıflığı ve siyasi çalışmanın profesyonelce kurumsallaştırılmadığını ortaya koyuyor ve yönetimdeki stratejik planlamanın yokluğunu ortaya çıkarıyor.”
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, Temmuz 2025 (DPA)
Ed-Debis, İsrail ile Suriye arasındaki resmi ilişkilerin artık sır olmaktan çıktığını, bunun ‘müzakere’ veya ‘diyalog’ olarak adlandırılamayacağını, daha çok geçiş dönemindeki iktidarın İsrail'in kötülüklerinden kaçınmak için yaptığı bir tür girişim olduğunu, ancak bu girişimlerin siyasi ve ulusal açıdan iyi düşünülmemiş olduğunu belirtti.
Ed-Debis sözlerini şöyle noktaladı: “Resmi yaklaşımda halen eksik olan ilke, iç politika alanında çalışmanın ve ulusal birlik fikrinin dış politikaya ulusal çıkarları belirlemek, ardından bunları gerçekleştirmek ve savunmak için gerekli gücü verdiği gerçeğidir. İç sorunu çözmek için dışardan başlayan yaklaşım, mutlaka yetersiz ve çok denenmiş bir yaklaşımdır; bu yaklaşıma güvenmeye devam etmemeliyiz. Aksi takdirde uzun vadede egemenlik fikrini tamamen kaybedeceğiz.”
