Mısır otomobil piyasasının geleceği belirsiz

Mısırlılar araba sahibi olmanın maliyetini karşılayamıyor (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)
Mısırlılar araba sahibi olmanın maliyetini karşılayamıyor (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)
TT

Mısır otomobil piyasasının geleceği belirsiz

Mısırlılar araba sahibi olmanın maliyetini karşılayamıyor (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)
Mısırlılar araba sahibi olmanın maliyetini karşılayamıyor (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)

Son zamanlarda Mısır'da, bilhassa araba fiyatlarındaki önemli artış ve satış hacmindeki düşüş ışığında, ekonomik krizin ülkedeki otomobil pazarı üzerinde devam eden etkisine ilişkin sorular yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, araba pazarında ciddi bir kriz olduğuna, zirâ ABD dolarının Mısır lirası karşısında yükseldiğine, birçok Mısırlının bir araç satın alarak bakım masraflarını karşılayamadığına dikkat çekiyor.

Mısır'daki Ticaret Odaları Genel Birliği’ne bağlı Otomotiv Şubesi’nin bildirdiğine göre, bu yıl içerisinde otomobil satışlarının hacmi yüzde 75 azaldı. Otomotiv Veri Konseyi’nin (AMIC) raporuna göre, Mısır otomobil pazarının satış hacmi, cari yılda 2022'ye kıyasla yüzde 76 düşüş yaşadı. 2022’de 22 bin 602, bu yıl ise 6 bin 76 satış kaydedildi.

Otomotiv Şubesi üyesi Muntasır Zeytun, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şu açıklamalarda bulundu:

“Mısır'daki otomobil piyasasında krizin ana nedeni yüksek fiyatlar. Bu yüzden satışlar rekor seviyelerde düştü. Hafif bir ithalat hareketi var. Bazı bayiler ve acenteler, Mısır'dan yurt dışına araba ihraç edebiliyor, böylece diğer arabaları ithal etmek için kullandıkları dolarlardan tasarruf ediyorlar. Yüksek fiyat krizi ikinci el otomobillere de gölge düşürdü. Yaklaşık 300 bin liraya satılan bir otomobil 1 milyonun üzerine çıktı. Mısır'da otomobil satışlarının büyük bir bölümü banka finansmanı yoluyla taksitli olarak gerçekleştiriliyor. Mısır Merkez Bankası, araba taksitinin değerini bir kişinin maaşının yüzde 30 ila 35'i arasında belirliyor. Fiyatların yüksek olması neticesinde birçok kişinin toplam maaşı bu yüzdeyi karşılayamıyor. Bankaların maaşların yetersiz kalması dolayısıyla taşıt kredisi vermeyi reddediyor.”

Kamu Seferberlik ve İstatistik Merkezi’nin bildirdiğine göre, geçtiğimiz yıl Eylül ayında Mısır'ın otomobil ithalatının toplam değeri, 2021'in aynı dönemindeki yaklaşık 207.513 milyon dolar iken yaklaşık yüzde 64.7 (134.396 milyon dolar) düşüşle yaklaşık 73.117 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mısır'da ruhsatlı araç sayısı geçen yıl Aralık ayına kadar yüzde 8,9 azaldı. Aralık ayında 10,9 milyon olan ruhsatlı araç sayısı yaklaşık 9,9 milyon araca ulaştı.

Mısır Araba Tacirleri Derneği Genel Sekreteri Halid Saad, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır'daki otomobil piyasası krizi çözülmeyecek. Liranın dolar karşısında değer kaybetmesi göz önüne alındığında yakında bu yönde bir ufuk yok. Bu, ithalat için mali ödeneklerin askıya alınmasına yol açtı. Tam ithalatı açmaktan başka çözüm yok. Bu da ancak dolar düşerse veya sağlam para birimi kullanılabilir hale gelirse gerçekleşir. Pek çok Mısırlı, yüksek yedek parça ve bakım fiyatları dolayısıyla araba sahibi olma maliyetlerini karşılamakta büyük bir sorunla karşı karşıya. Mısır otomobil pazarının yaklaşık yüzde 70'i, en çok satan otomobiller olan ekonomik otomobillere dayanıyor. Önümüzdeki dönemde otomobil piyasasının kafası karışık olmaya devam edecek. Çözümlerin bir kısmı, devletin dolar tasarrufu için yerel üretimi desteklemesinden geçiyor” açıklamalarında bulundu.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.