عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Kıbrıs ile Gazze arasına, ablukayı kıracak güvenli bir deniz koridoru

İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı katı kısıtlamaları sona erdirmeye yönelik uluslararası bir adım olurken tüm taraflar, bu alternatif limandan memnun

Uluslararası Gazze Ablukasını Kırma Komitesi, Gazze Şeridi’ndeki limanın yeniden açılması için uluslararası bir baskı kampanyası yürütüyor / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia
Uluslararası Gazze Ablukasını Kırma Komitesi, Gazze Şeridi’ndeki limanın yeniden açılması için uluslararası bir baskı kampanyası yürütüyor / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia
TT
TT

Kıbrıs ile Gazze arasına, ablukayı kıracak güvenli bir deniz koridoru

Uluslararası Gazze Ablukasını Kırma Komitesi, Gazze Şeridi’ndeki limanın yeniden açılması için uluslararası bir baskı kampanyası yürütüyor / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia
Uluslararası Gazze Ablukasını Kırma Komitesi, Gazze Şeridi’ndeki limanın yeniden açılması için uluslararası bir baskı kampanyası yürütüyor / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia

İzzeddin Ebu Ayşe 

Avrupa Birliği (AB) Filistin Temsilcisi Sven Kühn von Burgsdorff, Gazze Şeridi ablukasını yeniden gündeme getirmek için kumsalda deniz paraşütünü uçurdu.

Burgsdorff, ancak bu şekilde dünyanın dikkatini İsrail'in Gazzelilere uyguladığı ve tüm denizcilik faaliyetlerine getirdiği kısıtlamalara çekebildi. 

Avrupalı yetkilinin bu adımı, İsrail'i kızdırsa da özellikle Avrupalı parlamenterlerin Gazze Şeridi'yle dayanışma içinde olduğu bir dönemde uluslararası sahnede büyük ilgi gördü.

Avrupalı parlamenterler, Tel Aviv'i 'deniz ablukasını' kırmaya ve Gazze limanını yeniden açmaya çağırdılar.

Gazze Şeridi'ne 16 yıldır uygulanmaya devam eden ablukanın kaldırılmasına yönelik uluslararası ve bölgesel çabalar çerçevesinde İsrail'e yönelik bu baskıyla Tel Aviv'in söz konusu kısıtlamaları yasa dışı kabul eden Birleşmiş Milletler'in (BM) çağrısına yanıt vererek ablukaya son vermesi isteniyor.

Gazze limanının açılması

Gazze Şeridi'ne 2006 yılından bu yana uygulanan ablukaya karşı Ramallah'taki Filistin Yönetimi de dahil olmak üzere uluslararası taraflar, İsrail'e ablukayı sona erdirmesi için baskı yapıyorlar.

BM'ye söz konusu kısıtlamaların sona erdirilmesi çağrısında bulunan birçok dosya sunulduysa da Tel Aviv, bunların hiçbirine yanıt vermedi ve güvenliğini gerekçe göstererek ablukayı savundu.

Gazze'ye uygulanan abluka, çok sayıda kısıtlamayı içeriyor. İsrail, balıkçıların açılabileceği bölgeyi kontrol ederken bu bölgeyi önceden ayarlıyor.

Bunun yanında teknelerin yedek parçalarının ve tamir ekipmanlarının Gazze Şeridi'ne girişine izin vermiyor.

Filistinlilerin Gazze limanını yeniden açmalarına izni vermediği için ticaret, denizcilik ve seyahat faaliyetlerini de engelliyor.

Dünyada çeşitli ülkeler Gazze ablukasını kırmaları için deniz konvoyları göndermeye çalışsa da bu konvoylar, Gazze'ye ulaşmayı başaramadılar / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia
Dünyada çeşitli ülkeler Gazze ablukasını kırmaları için deniz konvoyları göndermeye çalışsa da bu konvoylar, Gazze'ye ulaşmayı başaramadılar / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia

Dünyada çeşitli ülkeler Gazze ablukasını kırmaları için deniz konvoyları göndermeye çalışsa da bu konvoylar, Gazze'ye ulaşmayı başaramadılar / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia

Esasında Gazze Şeridi'nin 1967 yılından önce ürün ihraç ve ithal ettiği bir limanı vardı. Fakat İsrail, Filistin topraklarını işgal ettikten sonra bu limanı yok etti.

Liman dosyası, ilki 1993 yılında Oslo Anlaşmaları sırasında ikincisi ise 1999 yılında Şarm eş-Şeyh Anlaşması sırasında olmak üzere daha önce iki kez çözüm süreci gündemine geldi. 

Liman, uzlaşı anlaşmaları çerçevesinde 2000 yılında Avrupa'nın sağladığı fonla yeniden inşa edildi.

Ancak İsrail üç ay sonra limanı yeniden havaya uçurdu. Filistin Yönetimi'nin havaya uçurulmayacağına dair garanti almasıyla 2005 yılında yenilendi.

Son olarak ise İsrail'in Gazze'ye abluka uygulamaya başlamasıyla limanı dosyası bir daha gündeme gelmedi.

Böylece Filistin'in kalkınma süreci de dondurulmuş oldu. Ancak ekonomik durumun kötüleşmesiyle birlikte ablukanın kırılması açısından mı, yoksa hayat şartlarının iyileştirilmesi açısından mı bilinmez limanla ilgili tartışmalar yeniden başladı. 

DAHA FAZLA OKU

Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor

Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor

Uluslararası kampanya

Gazze Şeridi'nin bu limana çok ihtiyaç duyuyor. Bu yüzden uluslararası çerçevede İsrail'e Gazze limanını yeniden açması yönünde baskı yapmak için 'Gazze limanını açın' adıyla bir kampanya başlatıldı.

Kampanyanın amacı, Tel Aviv'e, BM'nin ablukayı kırma çağrısına kulak vermesi için baskı yapmak. 

Uluslararası Gazze Ablukasını Kırma Komitesi Başkanı Zaher Birawi, 'Gazze limanını açın!' sloganı altında, dünyanın birçok ülkesindeki limanlarda amacı Gazze Şeridi'ne uygulanan ablukanın kırılması için uluslararası baskıyı etkinleştirmek olan ve Avrupalı parlamenterler, insan hakları kuruluşları ve hukuk kurumlarının katıldığı denizcilik etkinlikleri düzenlediklerini söyledi.

Birawi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Etkinliklerimiz arasında, ablukayı ve bunun ekonomik, sosyal ve siyasi hayatın çeşitli alanlarındaki etkilerini anlatmaya yönelik medya kampanyaları yer alıyor. Ayrıca Arap ve Avrupa ülkelerinin başkentlerinden aynı anda başlayan deniz gösterilerinin yanı sıra bir halk hareketi ve büyük bir medya kampanyası yürütülüyor.

Gazze Şeridi'ne uygulanan ablukayı kırmaya yönelik uluslararası çabalardan en çarpıcı olanlarından biri, ablukanın kaldırılması için seferber olan ve halen Avrupa kıyılarında seyreden 15 ülkenin limanlarında durdurulan Hanzala gemisi.

Birawi, ablukayı kabul etmenin ve bunu normal bir mesele olarak görmenin mantıksız olduğunu belirterek, "Bu yüzden Gazze limanına uygulanan kısıtlamaların durdurulması için Avrupa ülkelerini İsrail'e baskı yapmaları için teşvik etmeye çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.

Hanzala adı verilen Norveç gemisinin yola çıkmasındaki amacın yalnızca İsrail üzerinde baskı oluşturmaktan ibaret olmadığını belirten Birawi, "Gazze Şeridi için bir liman açılması da dahil olmak üzere çeşitli çözümler bulmaya ve Tel Aviv'i uluslararası yasaları ihlal eden abluka politikasından geri adım atmaya zorlamaya çalışıyoruz" dedi.

Birawi, ablukayı kıracak geminin ileride Gazze'ye doğru yola çıkacağını da sözlerine ekledi.

Gazze ablukasının uygulanmaya başlanmasından bu yana Arap, Avrupa ve Asya ülkelerinden Gazze Şeridi'ne ablukayı kırmak amacıyla konvoylar yola çıktı.

Ancak hiçbiri Gazze limanına ulaşamadı. Ancak bu konvoyların bir kısmı Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı aracılığıyla Gazze Şeridi'ne yardım göndermeyi başardı.

Güvenli deniz koridoru

Ne olursa olsun Filistinliler, dünyaya bağlanabilecekleri çözümler bulunmasını istiyorlar.

Bunun için Gazze'de bir limanı inşa edilmesi, deniz hatları oluşturulması, mevcut bir limanda iskele kiralanması ve Gazze kıyısı açıklarında bir ada inşa edilmesi gibi önerilerde bulunuldu.

Tüm öneriler İsrail'e ve Filistin Yönetimi'ne iletildiyse de taraflardan hiçbiri bunlara yanıt vermedi.

Güvenli bir deniz koridoru kurma önerisi, İsrail'in üzerinde çalıştığı önerilerin uygulanabilirliği en yüksek olan öneri olarak öne çıktı.

İsrail, Kıbrıs'ta bir limanın inşa edilmesi ve Kıbrıs ile Gazze Şeridi arasında ürünlerin teknelerle Gazze'ye taşınacağı bir deniz koridoru oluşturulmasını önerdi.

Öneri, henüz siyasi düzeyde ele alınmazken ne Hamas ne de Filistin Yönetimi'nden itiraz gelmedi.

Böyle bir çözüme tarafların siyasi olarak onay vermeleri ve ayrıca uluslararası bir anlaşmayla sonuçlanması gerekiyor. 

  

Kendilerini dünyaya bağlayacak güvenli bir deniz koridoru oluşturulması çağrısında bulunan Gazzeliler / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia
Kendilerini dünyaya bağlayacak güvenli bir deniz koridoru oluşturulması çağrısında bulunan Gazzeliler / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia

Gazze'deki Filistin Yönetimi kurumları ve Hamas, bu konuda hemfikir gibi görünüyorlar.

Bu da Gazze limanında balıkçılara ayrılan bir deniz koridorunun ilk temel taşı olarak görülüyor.

Filistin Yasama Konseyi (parlamento) Başkan Vekili Ahmed Bahar, güvenli bir deniz koridorunun açılması ve Gazze ablukasının kırılması için harekete geçilmesi gerektiğini ve böylece Gazze Şeridi'ndeki yaşam kalitesinin artırılacağını söyledi. 

Öte yandan Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, şunları söyledi:

Özgürce dış dünyaya açılmamızı sağlayacak bir deniz koridoruna sahip olmak bizim hakkımız. Gazze ablukasının kırılması meselesi güncel bir meseledir. İsrail'in bize şantaj ve haklarımız üzerinde pazarlık yapmasını reddediyoruz.

Independent Türkçe - Independent Arabia

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT
TT

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Salı günü yaptığı açıklamada, hareketin askeri kanadı olarak bilinen “Seraya es-Selam”ın Basra ve Vasıt (Kût) vilayetlerinde faaliyetlerinin dondurulmasına karar verdiğini duyurdu. Açıklama, hareket mensuplarının bir kamu görevlisini darp ettiği görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından geldi.

Irak makamları zaman zaman, belediye mevzuatına aykırı biçimde inşa edilen yapıları yıkım kararıyla kaldırıyor. Yerel halk arasında “tecevüz” olarak bilinen bu kaçak yapılar sorunu, çoğu zaman siyasi ve toplumsal gerilimlere neden oluyor.

Son olarak, sosyal medyada paylaşılan videoda Sadr Hareketi’ne bağlı kişiler olduğu belirtilen bir grup, Basra’nın merkezinde kaçak yapıların yıkımından sorumlu Makal Belediyesi Müdürü Esir el-Ubeydi’yi darbediyor. Görüntülerde, Ubeydi’nin, hareket mensuplarına ait olduğu öne sürülen kaçak bir evi yıktığı için hedef alındığı belirtiliyor. Video ülkede geniş yankı uyandırdı ve tepkiye yol açtı.

Basra’daki kaynaklara göre, yıkılan ev Sadr Hareketi’ne bağlı din adamı Şeyh Kusay el-Esedi’ye ait. El-Esedi’nin dinî eğitim gören, cuma imamı ve Seraya es-Selam’da görevli bir isim olduğu aktarılıyor. Ev, kentin en değerli bölgelerinden birinde izinsiz olarak kullanılıyordu.

Sadr’a yakınlığıyla bilinen ve X platformunda açıklama yapan “Salih Muhammed el-Iraki” isimli hesap, Seraya es-Selam’ın Basra ve Vasıt’ta altı ay süreyle “dondurulması ve tüm merkezlerin kapatılması” talimatını duyurdu. Açıklamada, kararın, “Seraya es-Selam’ın adını kirleten ihlallerin ve hakaretlerin önüne geçmek amacıyla” alındığı belirtildi.

Iraki mesajında, söz konusu davranışların “harekete karşı dış çevreler tarafından kasıtlı olarak yapılmış olabileceğini” öne sürerek “Seraya es-Selam’ın itibarı benim için varlıklarından daha önemlidir” ifadelerini kullandı.

Seraya es-Selam mensupları, 2014’ten bu yana özellikle Samarra kentinde yoğun şekilde konuşlanmış durumda. Kentte, 2006’da El Kaide tarafından bombalanan İmam Ali el-Hadi ve İmam Hasan el-Askeri türbeleri bulunuyor ve saldırının ardından bölgede mezhepsel çatışmalar patlak vermişti.

Örgütün ayrıca Bağdat ve Şii nüfusun çoğunlukta olduğu orta ve güney vilayetlerinde yaygın merkezleri bulunuyor. Hareket mensupları geçmişte de sosyal medyada Sadr’a yönelik sert eleştiriler yapan kişilere saldırmakla gündeme gelmişti.

sdvfg
Irak'ın güneyindeki Basra kentinde bulunan Şatt el-Arab sahil şeridinin önünden araçlar geçiyor (AFP)

Sadr hareketi, son hükümette ve parlamentoda temsil gücünü kaybetmiş olsa da, Seraya es-Selam ve hareket tabanı pek çok bölgede hâlâ ciddi nüfuza sahip.

Basra Valisi Esad el-İydani, saldırı sonrasında Sadr ile iletişime geçtiğini açıklayarak, “Sadr bu ihlali reddetti ve sorumluların cezalandırılacağını söyledi” dedi.

‘Mutsuz bir durumdayım’

Saldırıya uğrayan belediye yetkilisi Esir el-Ubeydi, yaşananları “mutsuz ve trajik bir durum” olarak tanımladı. Basra valisine gönderdiği ses kaydında, “Bu muameleyi hak edecek ne yaptığımı bilmiyorum” ifadelerini kullanarak korunma talep etti.

Ubeydi, görevini güvenlik güçleri ve yıkım ekipleri eşliğinde yürüttüğünü belirterek, evinin iki gündür akrabaları tarafından korunmak zorunda kaldığını anlattı. Yaptığı açıklamada, “Dört gündür uyuyamıyorum. Şikâyet için karakola gittiğimde bile hareket mensupları benden önce oradaydı” dedi.

Basra’da kaçak yapıların sayısına ilişkin net veri bulunmasa da, kentte nüfus artışı ve çarpık kentleşme nedeniyle sorun giderek büyüyor. Yerel yönetim son dönemde çok sayıda kaçak yapıyı yıktı ancak bu operasyonlar çoğu zaman bölgede gerginliklere yol açıyor.

ARAP DÜNYASI

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
TT
TT

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, bölgede etkili olan şiddetli yağışların başlamasından bu yana 17’den fazla binanın tamamen çöktüğünü açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Filistin Safa Haber Ajansı’ndan aktardığına göre Basal, hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk olmak üzere 17 kişinin aşırı soğuktan hayatını kaybettiğini, diğer can kayıplarının ise bina çökmeleri sonucu meydana geldiğini belirtti.

erf
Gazze şehrinde yağmurlu bir günün ardından su basmış bir çadırda ağlayan yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Basal, 90’dan fazla konut binasında tehlikeli düzeyde kısmi çökmeler yaşandığını, bunun da binlerce kişinin hayatı için doğrudan tehdit oluşturduğunu söyledi. Basal ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki barınma merkezlerinin yaklaşık yüzde 90’ının, sel suları ve yağmur nedeniyle tamamen sular altında kaldığını ifade etti.

Tüm bölgelerde vatandaşlara ait çadırların zarar gördüğünü ve su bastığını kaydeden Basal, bunun binlerce ailenin geçici barınaklarını kaybetmesine yol açtığını; giysi, yatak, döşek ve battaniyelerin zarar görerek halkın insani sıkıntılarını daha da artırdığını vurguladı.

sd
Gazze şehrindeki sahilde kurulan geçici mülteci kampında, annesi çamaşır yıkarken, bir Filistinli çocuk annesinin yanında duruyor. (AP)

Basal, alçak basınç sistemlerinin başlamasından bu yana sivil savunma ekiplerinin vatandaşlardan 5 binden fazla yardım ve imdat çağrısı aldığını aktardı.

sdv
Yoğun yağışlar nedeniyle Gazze'nin merkezindeki ez-Zevayide mahallesinde kısmen suya batmış bir araba (AP)

Uluslararası topluma bir kez daha acil çağrıda bulunan Basal, vatandaşlara yardım ulaştırılması ve acil insani ihtiyaçların karşılanması için derhal harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. Çadırların yetersiz kaldığını belirten Basal, ilgili kurum ve uluslararası kuruluşlardan çadır gönderilmemesini talep ederek, derhal ve acil şekilde yeniden imar sürecinin başlatılması, insan onurunu koruyan ve hayatı güvence altına alan kalıcı ve güvenli konutların sağlanması çağrısında bulundu.

ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.