Guardian: Filistinli müzakereciler, İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesine şüpheyle yaklaşıyor

"Bunun yakın zamanda gerçekleşeceğini sanmıyorum"

Filistin lideri Mahmud Abbas ve Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi Sudayri, Batı Şeria'da bu hafta tarihi bir görüşmeye imza attı (AFP)
Filistin lideri Mahmud Abbas ve Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi Sudayri, Batı Şeria'da bu hafta tarihi bir görüşmeye imza attı (AFP)
TT

Guardian: Filistinli müzakereciler, İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesine şüpheyle yaklaşıyor

Filistin lideri Mahmud Abbas ve Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi Sudayri, Batı Şeria'da bu hafta tarihi bir görüşmeye imza attı (AFP)
Filistin lideri Mahmud Abbas ve Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi Sudayri, Batı Şeria'da bu hafta tarihi bir görüşmeye imza attı (AFP)

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Filistin meselesi nedeniyle İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki normalleşme görüşmelerinde yakın zamanda sonuca varılamayabileceğini yazdı.

Görüşmeleri yakından takip eden ve kimliğini paylaşmayan Filistinli müzakereciler, Tel Aviv ve Riyad yönetimleri arasında ABD arabuluculuğuyla yürütülen görüşmelerde, Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze'nin 56 yıllık işgalini sonlandıracak bir anlaşmaya varılma ihtimaline şüpheli yaklaşıyor. 

Filistinli bir diplomat, normalleşme sürecindeki görüşmelere dair Guardian'a şunları söyledi: 

Bunun yakın zamanda gerçekleşeceğini sanmıyorum. Suudilerin, Filistin sorununu nükleer program konusundan daha kolay halledilebilecek bir mesele olarak görmesi, yapılması gereken ne kadar çok iş olduğunu ortaya koyuyor.

Bir başka Filistinli üst düzey yetkiliyse, Riyad yönetiminin Filistinlilere maddi desteği büyük ölçüde kestiğini hatırlatarak, "Suudiler, 2021'de Filistinlilere verdikleri fonda büyük kesintiye gitti. Şimdi de bunu pazarlık aracı olarak kullanıyorlar" yorumunu yaptı. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ) da geçen ayki haberinde, Riyad'ın Filistin'e mali yardımları yeniden devreye sokmayı planladığını yazmıştı. 

Haberde, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ekonomik desteği devam ettirme karşılığında, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'tan, Batı Şeria'daki şiddet olaylarının ve bölgedeki silahlı grupların faaliyetlerinin kontrol altına alınmasını istediği aktarılmıştı.

Riyad yönetimi, Filistin sorunu çözülmeden Tel Aviv yönetimini tanımayacağını defalarca açıklamıştı. 

Filistin yönetimiyse anlaşmanın kabulü için işgal altındaki Batı Şeria'da kontrolün kendilerine verilmesini, İsrail'in yasadışı yerleşim faaliyetlerinin durdurulmasını ve üç yıl önce Riyad yönetiminin kestiği mali yardımların tekrar başlatılmasını talep ediyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Birleşmiş Milletler'in 78'inci Genel Kurul toplantısında geçen hafta yaptığı konuşmada "Suudi Arabistan'la tarihi bir barışın eşiğindeyiz" demişti. 

Öte yandan normalleşme sürecinde Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi olarak atanan Nayif Sudayri de dün beraberindeki heyetle İsrail'in onayını alıp, Batı Şeria'ya geçerek Filistin yönetimiyle görüştü. İsrail Turizm Bakanı Haim Katz ve beraberindeki heyet de Riyad'da iki gün süren bir etkinliğe katıldı.

"Riyad, Trump'ı bekleyebilir"

Guardian'ın analizinde, tüm bu olumlu atmosfere rağmen Riyad yönetiminin, gelecek yıl ABD'de düzenlenecek başkanlık seçimlerinden önce normalleşmeye dair nihai bir adım atmayabileceği yazıldı. Haberde, Suudi Arabistan'ın görüşmelerde yol alınması için eski ABD Başkanı Donald Trump'ın yeniden yönetime gelmesini bekleyebileceği öne sürüldü.

İktidar ortaklarından Netanyahu'ya rest

Öte yandan Filistin meselesinde İsrail'de iktidardaki radikal sağcı blok da Netanyahu'nun denkleminde önemli rol oynuyor. Radikal sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, geçen haftaki açıklamasında Suudi Arabistan'la normalleşme sürecinde Filistinlilere "taviz" verilmesi halinde iktidar koalisyonundan çekileceklerini duyurmuştu.

Benzer şekilde iktidar ortağı Dini Siyonizm partisinin lideri ve İsrail Maliye Bakan Bezalel Smotriç de normalleşme sürecini desteklediklerini fakat Filistinlilere taviz verilecek bir anlaşmayı onaylamayacaklarını söylemişti.

Independent Türkçe



Hamas ateşkes görüşmelerinin bir parçası olarak 10 rehineyi serbest bırakmayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarından dumanlar yükseliyor (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarından dumanlar yükseliyor (Reuters)
TT

Hamas ateşkes görüşmelerinin bir parçası olarak 10 rehineyi serbest bırakmayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarından dumanlar yükseliyor (Reuters)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarından dumanlar yükseliyor (Reuters)

Hamas bugün (Çarşamba)  yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde ateşkese ulaşma çabalarının bir parçası olarak 10 rehineyi serbest bırakmayı kabul ettiğini belirtirken, İsrail'in “uzlaşmazlığı” nedeniyle devam eden ateşkes görüşmelerinin “zor” olduğunu kaydetti.

Hamas, devam eden ateşkes görüşmelerinin yardım akışı, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için “gerçek garantiler” de dahil olmak üzere birçok anlaşmazlık noktasıyla karşı karşıya olduğunu belirtti.

İsrail bugün yaptığı açıklamada askerlerini Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir koridorda tutmak istediğini ve bunun görüşmeleri rayından çıkarabilecek bir koşul olduğunu söyledi.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan İsrailli bir yetkili, İsrail'in 60 günlük ateşkes süresince Şerit'te “Morag” olarak adlandırdığı doğu-batı koridoru da dâhil olmak üzere bölgede kuvvetlerini bulundurma isteğinin müzakerelerde bir tıkanma noktası olduğunu söyledi.

Morag, Refah ile Han Yunus arasında yer alan bir Yahudi yerleşiminin adı ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu koridorun iki şehir arasında uzanmasını önermişti.

Morag koridorunda tutunmak, İsrail'in yüz binlerce Filistinliyi güneye, Mısır sınırında ‘insani şehir’ olarak adlandırdığı küçük bir alana itme planının kilit unsurlarından biri.

Hareketi eleştirenler, bunun Gazze'nin iki milyon sakininden birçoğunu yer değiştirmeye zorlamanın bir işareti ve İsrail hükümetinin bölgenin kontrolünü sürdürme planının bir parçası olduğundan korkuyor.

Halen onlarca rehineyi elinde tutan ve İsrail'in teslim ol çağrılarını reddeden Hamas, herhangi bir kalıcı ateşkes anlaşmasının parçası olarak İsrail'in tüm güçlerini geri çekmesini istiyor. Gazze'de kalıcı bir İsrail varlığını ise şiddetle reddediyor.

ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin İsrail başbakanı üzerindeki baskısı, Hamas ile İsrail arasında Doha'nın ev sahipliğinde Gazze'de iki aylık bir ateşkes sağlanması ve savaşın sona erdirilmesine yönelik görüşmelerin başlatılmasını amaçlayan dolaylı müzakereleri harekete geçirdi.

Hamas kaynaklarıŞarku'l Avsat'a Trump ve Netanyahu'nun Beyaz Saray'da bir araya gelmesinin ardından müzakerelerde “ilerleme” kaydedildiğini söylerken, Netanyahu Çarşamba günü Fox News'e verdiği röportajın tanıtım klibinde “kısmi bir ateşkes anlaşmasına varma ihtimalinin yüksek olduğunu” söyledi.

Hamas, Washington'un Netanyahu üzerindeki baskısına güvenerek, savaşın tamamen durdurulmasını garanti altına alacak bir anlaşmaya varılmasını istiyor.

Trump Netanyahu ile iki gün üst üste (Pazartesi ve Salı) iki kez bir araya geldi ve Beyaz Saray'daki 90 dakikalık ikinci görüşme Gazze dosyasına ayrıldı.