عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

7 maddede Ortadoğu ülkelerinin yeni "ekonomik koridor"dan kazanımları

Bölgenin dünya ekonomik haritasında daha fazla önemsenmesiyle birlikte çok kutuplu bir strateji için iyi bir seçim

(Independent Arabia)
(Independent Arabia)
TT
TT

7 maddede Ortadoğu ülkelerinin yeni "ekonomik koridor"dan kazanımları

(Independent Arabia)
(Independent Arabia)

Halid el-Menşavi 

Analistler, Hindistan'da düzenlenen G20 zirvesinde açıklanan yeni ekonomik koridorun, uzun vadede elde edilecek kazanımların yanı sıra, Ortadoğu bölgesi ülkeleri için 7 hızlı kazanımı da içerdiğini söylediler.

2013 yılında açıklanan "İpek Yolu" projesinin rolünden çok uzak olan ve Ortadoğu bölgesinin önemli bir yer tuttuğu bu proje küresel ekonominin yeni haritasını şekillendirmeyi hedefliyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Hindistan, Ortadoğu ve Avrupa arasında ekonomik koridor projesine ilişkin mutabakat zaptı imzalandığını duyurdu.

G20 zirvesi oturum aralarında konuşan Veliaht Prens bu projenin altyapının geliştirilmesi ve iyileştirilmesine, limanların birbirine bağlanmasına, mal ve hizmet geçişinin artırılmasına ve ilgili taraflar arasındaki ticaret alışverişinin büyümesine katkıda bulunacağını da sözlerine ekledi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, "Koridor aynı zamanda küresel enerji arzının güvenliğini artırmak adına elektrik ve hidrojen ihracatı ve ithalatı için boru hatlarının döşenmesine de katkıda bulunacak. Mutabakat zaptı, temiz enerji geliştirme ve tüm taraflar için yeni, kaliteli iş fırsatları ve uzun vadeli kazanımlar yaratma çabalarını destekledi." diye konuştu.

Proje iki ayrı koridordan oluşuyor: Hindistan'ı Körfez'e bağlayan Doğu Koridoru ve Körfez'i Avrupa'ya bağlayan Kuzey Koridoru.

Bu proje, inşa edilmesinin ardından mal ve hizmetlerin geçişini sağlamak üzere mevcut kara ve deniz ulaşım yollarını tamamlayacak şekilde gemilerden demiryollarına kadar sınır ötesi bir ağ oluşturacak bir demiryolunu içeriyor 

Ortadoğu ülkelerinin kazanımları

Makroekonomik analist Dr. İmad Kemal, birçok ülkenin BRICS grubuna dahil edileceğinin açıklanmasının ardından yeni koridorun doğru zamanda geldiğine ve gerek Ortadoğu ülkeleri gerekse küresel ekonomi açısından 7 kazanım elde etmeyi hedeflediğine dikkat çekti.

Kemal, Independent Arabia'ya verdiği demeçte şunları söyledi:

Proje, pandemi ve ardından Ukrayna'daki Rusya savaşından bu yana yaşanan zorlu krizler ışığında küresel ticaret hareketini geliştirmek ve aynı zamanda küresel tedarik zincirleri için güvenli rotaların sağlanmasıyla ilgili sorunları çözmek adına doğrudan çalışacak. G20 ve BRICS ülkeleriyle ticaret alışverişini artırmanın yanı sıra proje enerji ve petrokimya alanında bölgedeki dev şirketlere yeni pazarlar yaratacak. Proje aynı zamanda yeni koridor kapsamında aralarındaki ticaret hareketi artan BRICS ülkeleri arasında ortak bir para birimine sahip olunması yoluyla bölge ülkelerinin rezervleri üzerindeki baskıyı azaltmayı hedefliyor. Proje küresel ekonomi haritasının yeni oluşumu üzerinde çalışacak ve Ortadoğu bölgesi ülkelerini yeni haritada gelişmiş ve önemli bir sıraya yerleştirecek.

Ekonomi uzmanına göre projenin, bölge ülkeleri ile gelişmiş ekonomiler arasında uzmanlık ve teknoloji alışverişini kolaylaştırması ve tüm bunların Ortadoğu bölgesi ülkelerinin aradığı ekonomik büyüme oranları çerçevesinde olumlu noktalara dönüşmesi bekleniyor.  

DAHA FAZLA OKU

Suudi Arabistan Veliaht Prensi: Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nun olumlu yansımaları olacak

Suudi Arabistan Veliaht Prensi: Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nun olumlu yansımaları olacak

ABD ve Çin'in Körfez rekabeti

ABD ve Çin'in Körfez rekabeti

Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayacak koridor hakkında bilinenler

Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayacak koridor hakkında bilinenler

Petrol sonrası dönemde çeşitliliği teşvik etmek

İtalya Uluslararası Siyasi Araştırmalar Enstitüsü yakın zamanda yapılan bir araştırmada Hindistan, Ortadoğu ve Avrupa arasındaki ekonomik koridorun Suudi Arabistan ve BAE'nin küresel ticaretteki rolünü güçlendirdiğini ortaya çıkardı.

Enstitü koridorun söz konusu ülkelerin petrol sonrası dönemde küresel ticaretteki rolünü çeşitlendirmeyi desteklediğini ve Körfez'i jeopolitik rekabetin merkezine yerleştirdiğini kaydetti.

Enstitü, Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri için Kuşak ve Koridorun birbirini dışlayan girişimler olmadığını ve her iki durumda da Körfez'in iş avantajına sahip olduğunu açıkladı.

Enstitüye göre ABD tarafından desteklenen Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'nun Körfez bölgesi için iki acil ve sembolik sonucu var.

İlki Suudi Arabistan ve BAE'nin küresel ticaret yolları ve küresel güvenlikteki jeoekonomik ve jeostratejik rolünü güçlendirmek.

Öte yandan, Çin'in yeni duyurduğu "Kuşak ve Yol" girişiminin de odağı Körfez bölgesine çevriliyor.

İkinci olarak ise öngörülen koridor Suudi Arabistan ve BAE'nin ekonomik ve enerji hedeflerini en üst düzeye çıkarıyor.

Bu da onlara petrol sonrası aşamada vizyon programlarını hayata geçirmek için yararlı olan yeni çeşitlilik fırsatları sağlıyor.

Siyasi açıdan bakıldığında, halihazırda güçlü olan Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri, özellikle de Riyad ve Abu Dabi, uluslararası politika yapımında oyuncu haline gelecekler.

İki koridordan oluşacak projede yer alan ülkeler şunlar: Hindistan, BAE, Suudi Arabistan, Ürdün, İsrail ve Avrupa.

Proje inşa edildikten sonra, merkezinde Körfez bölgesi olmak üzere 2000'li yıllardan bu yana gelişen ekonomik ve insani bağlantılara limanlar, demiryolları, boru hatları ve kablolar aracılığıyla fiziksel bir form sağlayacak.

Proje aslında Hindistan, Ortadoğu ve Avrupa arasındaki ticaret ve enerji akışını artırmak için bir demiryolu ve yük koridoru olarak hizmet verecek şekilde tasarlandı.

Projede ayrıca bir güç kablosu, bir hidrojen boru hattı ve yüksek hızlı bir veri kablosu inşa edilmesi bekleniyor.

Çok kutuplu bir strateji için yeni bir seçenek

Enstitü, koridor projesinin Suudi Arabistan ve BAE'nin benimsediği çok kutuplu konumu ideal bir şekilde birleştirdiğini belirtti.

Projenin duyurulması özellikle de Suudi Arabistan ve BAE'nin BRICS grubuna üye olarak girmesinin ardından yapıldı.

Hem Kuşak hem de Koridor, Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerindeki petrol sonrası çeşitlendirme planlarını destekleyerek Körfez'i rakip bağlantı planlarının merkezine yerleştiriyor. 

Enstitü ekonomik koridorun Hürmüz Boğazı'nı bir kez daha stratejik manzaranın merkezine yerleştirdiğini, bunun da Hürmüz Boğazı ve Körfez güvenliğinin küresel güvenlik kaygılarında daha ön planda olacağı anlamına geldiğini belirtti.

Ayrıca proje, ABD'nin savunma alanında Körfez İşbirliği Konseyi'ndeki ortaklarıyla bölgesel zorlukları tespit etmek ve bunları birlikte yönetmek için adım adım ittifaklar kurarak ulaşmaya çalıştığı hedef olan entegrasyon mantığına da uyuyor.

İran'la bölgesel ateşkesin gerçeğe dönüştüğü bir zaman diliminde koridor projesinin Washington ile Körfez ülkeleri arasındaki savunma entegrasyon sürecini hızlandırması muhtemel.

Ayrıca Körfez bölgesi dışından yeni uluslararası aktörlerin bölgesel deniz güvenliğine katılımı da artıyor.

Proje bu eğilimi güçlendirmek için çalışacak. Son yıllarda Körfez bölgesindeki deniz tatbikatlarına giderek artan bir şekilde çok sayıda ülke katılıyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, Beyrut'ta Hizbullah'ın en üst düzey askeri komutanını hedef aldı

Beyrut’un güney banliyösündeki Harat Hreyk’teki İsrail saldırısının hedef aldığı alan (Şarku’l Avsat)
Beyrut’un güney banliyösündeki Harat Hreyk’teki İsrail saldırısının hedef aldığı alan (Şarku’l Avsat)
TT
TT

İsrail, Beyrut'ta Hizbullah'ın en üst düzey askeri komutanını hedef aldı

Beyrut’un güney banliyösündeki Harat Hreyk’teki İsrail saldırısının hedef aldığı alan (Şarku’l Avsat)
Beyrut’un güney banliyösündeki Harat Hreyk’teki İsrail saldırısının hedef aldığı alan (Şarku’l Avsat)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisi, bugün Beyrut’ta düzenlenen bir hava saldırısının Hizbullah’ın en üst düzey askeri komutanı olan Haytham Ali Tabatabai’nin hedef aldığını açıkladı.

Yapılan kısa açıklamada, “Bir süre önce, Beyrut’un kalbinde, İsrail ordusu Hizbullah’ın yeniden yapılanma ve silahlanma faaliyetlerini yöneten en üst düzey askeri komutanını hedef aldı. Başbakan Netanyahu saldırı emrini verdi” denildi.

Lübnan Sağlık Bakanlığı’na dayandırılan yerel medya haberlerine göre Beyrut’un güney banliyösüne düzenlenen saldırıda 1 kişi öldü, 21 kişi yaralandı.

İsrail ordusu ise daha önce, kimliğini açıklamadan Beyrut’ta “üst düzey bir Hizbullah mensubunun” nokta operasyonuyla vurulduğunu duyurmuştu. İsrail basını, Hizbullah’ın iki numarası ve en üst düzey askeri komutanı olduğu belirtilen Haytham Ali Tabatabai’nin hedef alındığını aktardı.

th
İsrail’in Beyrut’un güney banliyösünde hedef aldığı konut binasının altında toplanan insanlar (AFP)

Lübnan Ulusal Haber Ajansı, saldırının gerçekleştiği bölgede çok sayıda araç ve binada ağır hasar meydana geldiğini bildirdi.

Saldırı, Netanyahu’nun iki saat önce yaptığı ve İsrail’in “Hizbullah ve Hamas’ın güçlenmesini engellemek için gereken her şeyi yapmaya devam edeceğini” söylediği açıklamanın ardından gerçekleşti. Netanyahu, haftalık kabine toplantısında “Ordu bu hafta Lübnan’da operasyonlar gerçekleştirdi. Hizbullah’ın kapasitesini yeniden inşa etmesini engellemek için ne gerekiyorsa yapacağız” ifadelerini kullandı.

ABD’den ilk yorumlar

Şarku’l Avsat’ın Axios’tan aktardığı habere göre üst düzey bir ABD yetkilisi, “İsrail, Beyrut’taki saldırı hakkında bizi önceden bilgilendirmedi, yalnızca saldırıdan hemen sonra haber verdi” dedi. Başka bir yetkili ise, Washington’un İsrail’in Lübnan’daki operasyonları yoğunlaştırmayı planladığını günlerdir bildiğini söyledi.

Haytham Ali Tabatabai kimdir?

Haytham Ali Tabatabai, ya da bilinen adıyla Ebu Ali Tabatabai, Hizbullah’ın önde gelen askerî komutanlarından biri olup örgütün özel kuvvetlerini Suriye ve Yemen’de yönetti.

ABD’nin Adalet İçin Ödüller (Rewards for Justice) programı, Tabatabai hakkında bilgi sağlayanlar için 5 milyon dolara kadar ödül vadetmişti. Washington, Tabatabai’nin Suriye ve Yemen’deki faaliyetlerini, Hizbullah’ın bölgesel istikrarsızlığı artırmaya yönelik geniş çaplı çabalarının bir parçası olarak nitelendiriyor.

gt
Beyrut'un güney banliyölerinde İsrail saldırısında hedef alınan daireler (Şarku’l Avsat)

ABD Dışişleri Bakanlığı, 26 Ekim 2016’da Tabatabai’yi “Küresel Terörist” olarak tanımlamış; bu kapsamda ABD yargı yetkisi altındaki tüm mal varlıkları dondurulmuş ve Amerikalıların kendisiyle herhangi bir işlem yapması yasaklanmıştı. Ayrıca Hizbullah’a sağlanacak her türlü bilinçli destek, ABD yasalarına göre suç sayılıyor.

Güney Lübnan’da saldırı: Bir kişi öldü

Öte yandan Lübnan Ulusal Haber Ajansı, Güney Lübnan’ın Ayta el-Şaab kasabasında bir aracın İsrail’e ait insansız hava aracı tarafından hedef alındığını, saldırıda “eski bir mahkûm” olarak tanımlanan Muhammed Salih’in hayatını kaybettiğini bildirdi. Salih’in evini onarmak için malzeme almaya giderken vurulduğu belirtildi.

DÜNYA

Yossi Cohen: Gazze halkı için ‘geçici yerinden edilme’ planını başlattım... Sisi bunu engelledi

Gazze Şeridi'nin güneyindeki mülteci kamplarına kaçmak zorunda kalan Gazze sakinleri, kuzeydeki evlerine geri dönüyor, 11 Ekim 2025. (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki mülteci kamplarına kaçmak zorunda kalan Gazze sakinleri, kuzeydeki evlerine geri dönüyor, 11 Ekim 2025. (Reuters)
TT
TT

Yossi Cohen: Gazze halkı için ‘geçici yerinden edilme’ planını başlattım... Sisi bunu engelledi

Gazze Şeridi'nin güneyindeki mülteci kamplarına kaçmak zorunda kalan Gazze sakinleri, kuzeydeki evlerine geri dönüyor, 11 Ekim 2025. (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki mülteci kamplarına kaçmak zorunda kalan Gazze sakinleri, kuzeydeki evlerine geri dönüyor, 11 Ekim 2025. (Reuters)

Eski Mossad Başkanı Yossi Cohen, yakın zamanda yayınlanan ‘Hileyle Savaş Yaparsın’ adlı kitabında, mevcut savaş sırasında Filistinlileri Gazze Şeridi'nden çıkarma planının mimarı olduğunu ortaya koyuyor, ancak bunun kalıcı değil, ‘geçici bir yerinden etme’ önerisi olduğunu iddia ediyor. Şarku’l Avsat’ın yaptığı kapsamlı kitap incelemesine göre Cohen, Mossad’ın çalışma yöntemleri ve ajan devşirme tekniklerinden söz ediyor. Cohen, yürüttüğü istihbarat faaliyetleri kapsamında Lübnan’da ‘arkeolog’, Sudan’da ise ‘çay tüccarı’ kılığına girdiğini anlatıyor.

Cohen'in kitabının İbranice baskısının adı ‘Hileyle Savaş Yaparsın’ iken, İngilizce baskısının adı farklı: The Sword of Freedom: Israel, the Mossad and the Secret War (Özgürlüğün Kılıcı: İsrail, Mossad ve Gizli Savaş).

Gazzelilerin ‘geçici yerinden edilmesi’

Yossi Cohen, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın saldırısına yanıt olarak Gazze Şeridi'nden yaklaşık 1,5 milyon Filistinliyi Mısır'ın Sina Yarımadası'na sınır dışı etme planının arkasında kendisinin olduğunu açıkladı. Cohen, planının ‘geçici bir yerinden edilme’ öngördüğünü savunuyor. Anlattığına göre, İsrail kabinesi bu plana onay verdi ve siviller arasındaki kayıpları azaltmayı amaçladığı gerekçesiyle Arap ülkelerini ikna etme görevi kendisine verildi.

frgt
Gazze'nin kuzeyinden ayrılmak zorunda kalan yerinden edilmiş insanlar, 23 Eylül 2025 (AP)

Cohen, bu çerçevede çeşitli Arap başkentlerine gittiğini söylüyor, ancak Arap liderlerin, ‘geçici’ diye sunulan göçün kalıcı bir sürgüne dönüşmesinden endişe ettiklerini aktarıyor. Bunun üzerine, göçün gerçekten geçici olacağına dair uluslararası güvence sağlamaya hazır olduğunu ilettiğini belirtiyor. Bu amaçla ABD, Birleşik Krallık, Japonya, Çin ve Hindistan ile temas kurduğunu ifade ediyor. Ancak Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin planı kesin bir dille reddetmesiyle konu kapanmış.

Kibir... İsrail propagandasının başarısızlığı

Yossi Cohen kitabında İsrail liderlerinin alçakgönüllü olması gerektiğini defalarca vurguluyor. Ancak aynı zamanda, kendi anlatımında kibirli davranışları tekrar ettiğine dair izlenim veriyor. Örneğin, dünyanın birçok yerinde İsrail’in Gazze’ye karşı yürüttüğü savaş nedeniyle ülkeye karşı tepkiler oluşmasını ve Gazze’den gelen görüntülerin yoğun şekilde paylaşılmasını şaşkınlıkla karşılıyor.

dcfrgt
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz ekim ayında Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasını duyurmak üzere Şarm eş-Şeyh zirvesine katılanlarla birlikte (Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’nün Facebook hesabı)

Cohen, Gazze’deki sivillere yönelik kitlesel şiddeti ve on binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olan operasyonları eleştirmek yerine, sorunu İsrail’in kamu diplomasisinde ve propaganda çalışmalarındaki eksikliklerde görüyor. Ona göre hükümet, gerçekleri yeterince ortaya koymak ve İsrail’in duruşunu doğru şekilde tanıtmak için yeterince çaba harcamıyor. Öte yandan, Cohen dünya genelindeki İsrail lobisinin yabancı medya üzerindeki etkisini ve çok sayıda Yahudi’nin İsrail’in uygulamalarını protesto eden kampanyalara katıldığını göz ardı ediyor.

Cohen daha da ileri giderek, İsrailli liderlerin halktan uzaklaştıklarını ve İsrail vatandaşlarına karşı insani duygulardan ve şefkatten yoksun olduklarını söylüyor. Bu nedenle, halkın acısını yeterince hissetmiyorlar ve dolayısıyla halkın yaşadığı acının gerçekliğini küresel ve hatta yerel kamuoyuna nasıl aktaracaklarını bilmiyorlar. Ona göre bu durum, dünyayı Hamas'ın ve propagandasının etkisine karşı savunmasız hale getiriyor.

Cohen, barış yanlısı olarak bilinen Gazze çevresindeki İsrail kasabalarının sakinlerine yönelik toplu tecavüz, kafa kesme, cesetlere zarar verme ve çocukları yakma gibi acımasız saldırılara rağmen, dünyanın İsrail'den savaşı durdurmasını istediğini söylüyor. İsrail, Hamas mensuplarının Aksa Tufanı Operasyonu sırasında bu eylemleri gerçekleştirdiğini iddia ediyor, ancak hareket bunu reddediyor.

dfr
Gazze şehrinin er-Rimal mahallesinde bir çadırın içinde yemek yiyen Filistinli çocuklar, 5 Kasım 2025 (AFP)

Bu bağlamda Cohen, İsrail'in benimsemesi gereken propaganda türünü özetliyor. Örnek olarak, iki devletli çözümü reddettiğini ve Filistin'de nehirden denize kadar İsrail işgaline direnmek istediğini söyleyen Hamas lideri Halid Meşal'in açıklamalarını gösteriyor. Cohen, var olma hakkını tanımayanlarla barışın sağlanamayacağını savunuyor. Ancak Cohen, Filistin halkının meşru temsilcisi olan Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) de Oslo Anlaşmaları ile İsrail’i tanımasına rağmen İsrail tarafından baskı ve yıldırma politikalarına maruz kaldığını göz ardı ediyor.

Muhammed Ali

Cohen, geçirdiği istihbarat deneyimlerini anlatırken, hayatını kaybeden efsanevi boksör Muhammed Ali’den etkilendiğini belirtiyor. Ali’nin, zaferin veya mağlubiyetin seyirciler görmeden, yani ringe çıkmadan önce kazanıldığını söylediğini aktarıyor: “Antrenman yaparken veya arabayla yolculuk ederken, ringde dansa başlamadan çok önce.” Cohen, kendi gençlik hayalini de paylaşıyor: “Kendimi bir ajan olarak, şahin gözüyle, tilki kurnazlığıyla ve kaplanın sıçrama gücüyle hayal ediyordum. Görev başındayken keskin nişancı sabrına, sihirbaz çevikliğine sahip oluyordum ve Beyrut, Gazze, Hartum gibi yerlerde görev yapmanın getirdiği risklerle yüzleşiyordum.”

fgthy
Kitabın İbranice versiyonunun kapağı

Eski Mossad Başkanı, bir istihbarat görevlisinin karşısındakiler karşısında üstünlük sağlamasının önemine değiniyor. Baalbek’te bir ‘arkeolog’ ve Sudan’da bir Lübnanlı çay tüccarına karşı ‘çay poşeti koleksiyoncusu’ kimliğine bürünme deneyimlerini anlatıyor. İsrail istihbaratının ajan toplama yöntemlerini açıklarken, bu yöntemlerin binlerce yıldır casuslukta kullanılan klasik yöntemlerin aynısı olduğunu ortaya koyuyor: İnsan zaaflarını tespit etme, alışılmadık davranışları kullanma, çıkarları ve çıkar çatışmalarını araştırma, motivasyonları (mali, ideolojik, cinsel, duygusal, kin, kıskançlık vb.) değerlendirme.

Kendi yöntemlerini şöyle gerekçelendiriyor: “Hedef, iş birliği yapmazsa çok şey kaybedeceğini bilmeli; böylece onu İsrail istihbaratının tuzaklarına düşürürsünüz. Çoğu zaman hedef, Suriye ordusunun üst düzey bir subayı veya İranlı bir atom bilimcisi olduğunda, onu öyle bir tuzağa düşürürsünüz ki bir noktada ihanette bulunacak bir eylem yapar. Tuzak kurulduğunda, onu son ana kadar kullanırsınız; çünkü ihaneti ortaya çıkarmakla tehdit ediyorsunuz.”

Dünyada İsrail

Cohen, Mossad'ın İsrail'i doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen her türlü gelişmeyi izlediğini söylüyor. İran, Lübnan, Suriye, Irak, Yemen ve bağlı silahlı örgütlerdeki gelişmelerle yakından ilgileniyor. Ancak, istihbarat teşkilatlarının gerekli özeni göstermesi gereken, tüm insanlığı tehdit eden bir sorun olduğunu düşünüyor: iklim krizi. Bu konuyla, görevinden ayrıldıktan sonra da kişisel olarak ilgilendiğini ve ilgilenmeye devam ettiğini belirtiyor.

fgtyh
Eylül ayında Gazze'de kıtlık ve yerinden edilme dalgaları devam ederken, Han Yunus'ta gıda yardımı almak için bekleyen Filistinliler (AFP)

Ancak, istihbarat konularında uluslararası iş birliği Mossad için en önemli proje olarak görülüyor. Cohen, dünya çapındaki istihbarat kurumlarıyla nasıl ilişkiler kurduğunu anlatıyor. Bunun, 2016 yılında DEAŞ'ın Belçika'da terör saldırıları düzenlemesiyle başladığını söylüyor. Terör saldırısının gerçekleştiği gün, Cohen operasyonlarla ilgili önemli bir ihbar aldı. Ancak ihbar çok geç geldi. Yine de Belçikalı meslektaşıyla iletişime geçerek onu bilgilendirdi. Soruşturmaya yardımcı olacak daha fazla bilgi verdi. O yılın ilerleyen aylarında, Abu Dabi'den Sidney'e uçan bir sivil uçağı havaya uçurma planı hakkında Avustralya'yı bilgilendirdi. Mossad sayesinde operasyon engellendi ve silahları ve patlayıcıları hazır olan hücre ortaya çıkarıldı.

Cohen, Mossad’ın operasyonları ve terör hücrelerini ortaya çıkarmasıyla birçok ülkenin İsrail’e borçlu olduğunu belirtiyor. Almanya, Birleşik Krallık ve Fransa istihbarat teşkilatlarının üst düzey yöneticilerinden bazılarını alıntılayarak, bu ülkelerin halklarının, Mossad’ın ortaya çıkardığı terör hücreleri sayesinde İsrail’e minnettar olduklarını aktarıyor. Cohen, İsrail’in de bu istihbarat teşkilatlarından faydalandığını vurguluyor.

Türkiye de bu kuralın dışında değil. İlişkilerin kötü olmasına rağmen Cohen, Türkiye’ye topraklarındaki terör hücreleri hakkında bildiklerini aktarmaktan çekinmemiş. Cohen, “2018 yazında, iki ülke arasındaki kötü ilişkilere rağmen İsrail, Türkiye’nin 16 saldırı gerçekleştiren terör hücreleri hakkında bilgi toplamasına yardımcı oldu” diyor. Ayrıca, o dönemde Türk istihbaratının başında bulunan kişinin, günümüzde Dışişleri Bakanı olan Hakan Fidan olduğunu özellikle vurguluyor.

‘Güçlü bir lider, uzlaşmaya hazır olan kişidir’

Cohen’in kitabında Mossad’ı olumlu bir ışık altında göstermeye çalıştığı açık, ancak kitapta kendi kariyerini ve başarılarını ön plana çıkardığı da gözleniyor; bu, kitabın kişisel bir anlatı olmasından kaynaklanıyor. Eleştirmenler, Cohen’in amacının açık olduğunu, yani başbakanlık görevine ulaşmak istediğini söylüyor. Cohen, hem İsraillilerin hem de diğer ülkelerden okuyucuların aklına gelebilecek her soruya yanıt vererek, bu makam için en uygun kişi olduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Kitap boyunca farklı bakış açılarını memnun edecek şekilde ilerliyor, ancak en dikkat çekici yönü, kendisine hayran olanlar arasında Yahudi, Arap, sağcı, solcu, dindar, laik, İsrailli ve yabancı pek çok kişinin sözlerine yer vermesi.

fgt
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (solda) ve 7 Aralık 2015 tarihinde Netanyahu tarafından Mossad başkanlığına atanan Yossi Cohen. (Getty Images)

İsrail’in sonsuz bir savaş içinde yaşamasını isteyenlere, “1973 Ekim Savaşı’ndan sonra, sadece beş yıl içinde Mısır’la tarihi bir barış anlaşması imzalanacağını kimse düşünemezdi” diyerek cevap veriyor. Cohen, güçlü liderin gerektiğinde taviz verebilen lider olduğunu vurguluyor. İsrail ile Arap ülkeleri arasında imzalanan İbrahim Anlaşması sırasında duygulandığını ve ağladığını belirtiyor. Kitapta, gerçek bir barış arzusunu gösteren Arap liderleri övdüğünü de ifade ediyor. Ancak Cohen’e göre barışın sağlanabilmesi için önce güç gösterilmesi gerekiyor.

DÜNYA

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
TT
TT

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)

İsrail ordusu, Gazze şehrinde bir Hamas liderini öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın İ24 NEWS’ten aktardığına göre dün Gazze şehrinde bir araca düzenlenen İsrail saldırısında dört kişi hayatını kaybetti. Saldırının Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Operasyon Komutanı Ala el-Hadidi'yi hedef aldığı belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas’ın Yahudi devletiyle olan kırılgan ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini gerekçe göstererek, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beş üst düzey Hamas yetkilisini öldürdüğünü açıkladı.

Netanyahu'nun ofisi tarafından X platformu üzerinden yapılan paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Bugün Hamas, İsrail askerlerine saldırmak için teröristleri İsrail kontrolündeki bölgelere göndererek ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti. Buna karşılık İsrail, beş üst düzey Hamas teröristini ortadan kaldırdı.”