Fas Cezayir ilişkileri nereye gidiyor? Cezayir için önemli olan sınırların çizilmesi mi nüfuz mücadelesi mi?

Ufukta Cezayir-Fas anlaşmazlığında yeni bir sayfanın açılacağına dair hiçbir işaret yok

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, New York'taki 78’inci BM Genel Kurul oturumlarında konuşurken, 19 Eylül 2023 (EPA)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, New York'taki 78’inci BM Genel Kurul oturumlarında konuşurken, 19 Eylül 2023 (EPA)
TT

Fas Cezayir ilişkileri nereye gidiyor? Cezayir için önemli olan sınırların çizilmesi mi nüfuz mücadelesi mi?

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, New York'taki 78’inci BM Genel Kurul oturumlarında konuşurken, 19 Eylül 2023 (EPA)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, New York'taki 78’inci BM Genel Kurul oturumlarında konuşurken, 19 Eylül 2023 (EPA)

Rebia Hurays

Fas Kralı 6. Muhammed, tahta çıkışının 24’üncü yıldönümünde yaptığı konuşmada, Cezayir’e atıfla iki komşu ülke ve kardeş halk arasındaki sınırların açılması çağrısında bulundu. Ancak şimdiye kadar ne Cezayir Cumhurbaşkanlığı ne de ülkedeki başka bir resmi kurumdan Fas Kralı 6. Muhammed’in çağrısına yanıt gelmedi.

Cezayir-Fas ilişkilerini takip edenler ve gözlemciler, Fas Kralı’nın sözlerinin, olumlu bir girişimde bulunuyormuş gibi görünme ve Fas'ın itibarını kurtarma girişimi olduğunu düşünüyor. Özellikle Fas'ın İsrail'le ilişkilerini normalleştirmesi, sadece diplomatik ve ekonomik düzeyde kalmayıp güvenlik ve stratejik düzeyde de resmi iş birliği ve ortaklığa dönüştüğü belirtildi. Ayrıca Rabat’ın, iki ülkenin arasının giderek açıldığı bir dönemde, uzlaşma için sahada hiçbir adım atmadığını söylediler.

Gözlemcilerden bazıları, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un, Cezayir basınına yaptığı açıklamada, Fas Kralı 6. Muhammed’in sözleriyle ilgili sorulara yanıt vermekten kaçındığını belirtti. Bunun, Cezayir'in diplomatik ilişkileri kesme kararına ilişkin herhangi bir tutum değişikliğine şu an için tepki vermeye hazır olmadığını gösterdiğini vurguladılar.

Gözlemciler, Fas Kralı’nın sözlerine Cezayir’den herhangi resmi karşılığın verilmemesi nedeniyle iki ülke arasında uzlaşıya varılmasını engelleyen nedenlere değindiler. Medya ve İletişim Fakültesi'nde öğretim görevlisi olan siyasi analist Hüseyin Duhaci, Cezayir'in tutumuna ilişkin değerlendirmesinde, “Fas Kralının açıklamaları Cezayir için diplomatik bir olay değil. Çünkü iki ülke arasındaki anlaşmazlığın kökleri sömürge dönemine kadar uzanıyor. Bu anlaşmazlık, eski ortak sömürgecileri Fransa'dan milli bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından da devam etti” ifadelerini kullandı.

Fas’ın İsrail ile normalleşme trenine katılmasının, Cezayir'i tehdit eden ve onu İran'a benzeten İsrail Savunma Bakanı'nı ağırlamasıyla, iki ülke arasındaki uçurum derinleşti ve ilişkiler kopma noktasına kadar gerilmeye başladı.

Hüseyin Duhaci’ye göre anlaşmazlığın kökleri, iki ülke arasındaki sınırların çizilmesine ve bunun sonucunda silahlı çatışmalara dönüşen krizlere kadar uzanıyor. Bu krizler arasında 1976 yılının ocak ayı sonlarında gerçekleşen Birinci Amgala Muharebesi ve aynı yıl şubat ayında gerçekleşen İkinci Amgala Muharebesi de yer alıyor.

Anlaşmazlığı körükleyen belki de en büyük nedenin Batı Sahra meselesi olduğunu düşünen Duhaci, Cezayir'in her zaman Batı Sahralıların başta BMGK kararları olmak üzere, uluslararası hukuk çerçevesinde kendi kaderlerini tayin etme haklarını savunan bir tutum sergilediğinin altını çizdi. Buna karşın Fas, Batı Sahra bölgesini kendi topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak görüyor ve büyük çoğunluğunu kontrol etmekte ısrar ediyor. Ancak Fas’ın bu görüşü ve ısrarı, birçok ülkenin yanı sıra BM ve Uluslararası Adalet Divanı (ICJ) tarafından reddediliyor.

Duhaci’ye göre, Fas’ın İsrail ile normalleşme trenine katılması, Cezayir'i tehdit eden ve onu İran'a benzeten İsrail Savunma Bakanı'nı ağırlaması, İsrail Dışişleri Bakanı'nın Rabat'a gelerek ülkesinin Batı Sahra’nın egemenliği konusunda Fas'a destek vereceğini açıklaması ve ABD’nin de aynı desteği vermesi, iki ülke arasındaki uçurumu derinleştirdi. Duhaci, öyle ki ilişkilerin kopma noktasına kadar gerilmeye başladığını vurguladı. Duhaci, İsrail İşçi Partisi Merkez Komitesi'nin bir üyesinin Cezayir'i ve Cumhurbaşkanı Tebbun’u tehdit eden açıklamalarını da hatırlattı. İsrail İşçi Partisi Merkez Komitesi üyesi, söz konusu açıklamada, “Eğer Tebbun Fas'a saldırmaya kalkışırsa hesabını İsrail'e verir. İsrail, bu konuda şaka yapmıyor” ifadelerini kullanmıştı.

Cezayir ile Fas arasındaki siyasi anlaşmazlık, göründüğünden çok daha derin. Hangisinin bölgedeki merkez ülke olacağı, nüfuz mücadelesinin yanı sıra Batı ile ilişkiler, her birinin bu konuda Batı'ya olan sadakati ve sağladığı ekonomik ayrıcalıklarla ilişkili.

Cezayir ile Fas arasındaki siyasi anlaşmazlığın göründüğünden çok daha derin olduğunu söyleyen Duhaci, bu durum aynı zamanda hangisinin bölgedeki merkez ülke olacağına ilişkin nüfuz mücadelesiyle, Batı ile ilişkilerle, her birinin bu konuda Batı'ya olan sadakati ve sağladığı ekonomik ayrıcalıklarla ilişkili olduğunun altını çizdi.

Öte yandan son yıllarda iki ülke arasında Afrika pazarlarına yönelik rekabet de arttı. Cezayir gözünü Batı Afrika ülkelerine dikerken, son 20 yılda dev projeler ortaya koysa da bir türlü tamamlayamadı. Bu projelerin başında 1960 yılında inşaatına başlanan Trans-Sahra Otoyolu projesi geliyor. 9 bin 400 kilometre uzunlukta olması planlanan otoyolun Cezayir'i Lagos, Nijerya'ya bağlaması hedefleniyor. Ayrıca, buradan da birçok kola ayrılarak Nijer, Mali, Çad ve Tunus'a ulaşması öngörülüyor. Bunun yanında Cezayir, 2020 yılında Afrika Kıtası Serbest Ticaret Antlaşması’na (AfCFTA) taraf olarak önemli bir diplomatik olaya imza attı. Cezayir, bu sayede 2023 yılına kadar 50 milyarı aşan ticari girişimlere ulaşmayı hedefliyor.

Diğer taraftan Fas, Afrika kıtasındaki ülkelerle Bankacılık ve telekomünikasyon başta olmak üzere çeşitli alanlarda ve sektörlerde iş birliğini genişletti. Ayrıca, Afrika kıtasında ekonomik entegrasyon için bir araç olarak gördüğü AfCFTA’yı uygulamaya koydu.

* Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden tercüme edilmiştir.



Gadames- Debdeb sınır kapısının yeniden açılmasının Libya ve Cezayir’e faydaları sağlayacak?

Dibeybe bir süre önce Libya- Cezayir sınırını ziyaret etti. (Hukumetina platformu arşivi)
Dibeybe bir süre önce Libya- Cezayir sınırını ziyaret etti. (Hukumetina platformu arşivi)
TT

Gadames- Debdeb sınır kapısının yeniden açılmasının Libya ve Cezayir’e faydaları sağlayacak?

Dibeybe bir süre önce Libya- Cezayir sınırını ziyaret etti. (Hukumetina platformu arşivi)
Dibeybe bir süre önce Libya- Cezayir sınırını ziyaret etti. (Hukumetina platformu arşivi)

Geçici Libya Ulusal Birlik hükümetinin Dışişleri Bakanlığı, iki ülkeden vatandaşların hareketini ve ticari trafiği kolaylaştırmak için Cezayir ile Gadames- Debdeb sınır kapısının gelecek salı günü resmi olarak yeniden açılacağını duyurdu.

İki ülke arasındaki sınır geçişleri 2011’deki 17 Şubat Devrimi’nin ardından kapatılmıştı. Cezayir’in 2015’te sınır bölgelerinde yaşayan Libyalıların tedavi, ticaret veya aile ziyareti için ülkeye girmelerine izin verdiği belirtildi. Ayrıca iki ülke arasındaki Gadames- Debdeb’in yanı sıra iki geçiş kapısı daha var; Tin el-Koum ve Tarat. Ancak bunlar, Gadames- Debdeb’e göre daha az öneme sahip ve 2011 yılından beri kapalı. Ancak Tin el-Koum, daha sonra faaliyete açılırken, 2014 yılında bir kez daha kapatıldı.

Dışişleri Bakanlığı, çarşamba akşamı geç saatlerde yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki hayati önem taşıyan geçiş kapısının açılmasının her iki tarafta da tüm teknik, yasal ve düzenleyici prosedürlerin tamamlanmasının ardından gerçekleştiğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bakanlık açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Bu gelişme, gerekli tüm prosedürleri kolaylaştırmak ve geçişte normal hareket akışını sağlamak için kardeş Cezayir Cumhuriyeti’ndeki ilgili ve kardeş kurumlarla tüm profesyonellik ve ortak iş birliğiyle çalışan Libya’daki Uluslararası İşbirliği Departmanı ve ilgili yetkililer tarafından temsil edilen bakanlığın ortak çabalarının sonucu yaşanmıştır.”

Libya ve Cezayir, komşu ülkelerle ekonomik ortaklığı kolaylaştırmak için sınır geçişlerine güveniyor. Bu da ihracat ve ithalat faaliyetlerinin artmasına katkıda bulunuyor. Ancak Gadames- Debdeb, Libya’nın Gadames şehrine sadece 20 kilometre uzaklıkta olduğu göz önüne alındığında özel bir ticari öneme sahip.

Eski Cezayir Ticaret ve İhracatı Teşvik Bakanı Kamal Razik, daha önce iki ülkenin ithalat ve ihracat faaliyetlerinin karşılaştığı engelleri kaldırarak, aralarındaki ticaret hacmini ilerleyen yıllarda üç milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söylemişti.

Libya Gadames Belediye Başkanı Kasım el-Mani de sınır kapısının faaliyete geçmesiyle gençlere iş olanakları sağlanmasının yanı sıra, Libya, Tunus ve Cezayir arasındaki sınır üçgeninde yer alan bölgeye olumlu etki ve ekonomik faydalar sağlayacağını vurguladı.

Kasım el-Mani, Gadames- Debdeb geçidindeki faaliyete yeniden başlamasının, Libya’nın güneyindeki diğer şehirler gibi iş fırsatlarının eksikliğine ek olarak yoksulluk, marjinalleşme ve hükümet hizmetlerinin kıtlığından şikayetçi olan şehri, yaşadığı ekonomik durgunluktan çıkaracağını açıkladı.

Dibeybe, geçen ağustos ayında Libya- Cezayir sınırını ziyaret ederek kara geçişindeki koşullar hakkında bilgi aldı. Bakanlıktan bir heyet ve Gadames Gümrük Merkezi eşliğinde, geçişin vatandaşlara yeniden açılmasına yönelik hazırlıkları görüştü.

Dibeybe ayrıca, vatandaşların acılarını hafifletmek ve ticaret alışverişini desteklemek amacıyla Cezayir ile geçişin yeniden açılmasına yönelik tüm prosedürleri tamamlayacak bir komite oluşturmak üzere 2023 tarihli 488 sayılı kararı yayınladı.


İsrail ordusu, Gazze Şeridi sınırında siren sesi çaldığını duyurdu

İsrail askerleri Gazze Şeridi'ndeki Kfar Azza yerleşim yeri önünde ( EPA)
İsrail askerleri Gazze Şeridi'ndeki Kfar Azza yerleşim yeri önünde ( EPA)
TT

İsrail ordusu, Gazze Şeridi sınırında siren sesi çaldığını duyurdu

İsrail askerleri Gazze Şeridi'ndeki Kfar Azza yerleşim yeri önünde ( EPA)
İsrail askerleri Gazze Şeridi'ndeki Kfar Azza yerleşim yeri önünde ( EPA)

İsrail ordusu, bugün yaptığı kısa açıklamada, Gazze Şeridi sınırına yakın kasabalarda sirenlerin çaldığını duyurdu.

Telegram kanalından açıklama yapan ordu, herhangi bir ayrıntı vermedi.

İsrail ordusu, günün erken saatlerinde, son 24 saatte Gazze'de 450 hedefe saldırdığını ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta çok sayıda Hamas üyesini öldürdüğünü açıkladı.


İsrail Ordusu: Lübnan sınırındaki Cebel er-Rous bölgesinde silahlı bir hücre hedef alındı

Lübnan sınırına yakın bir yerde bulunan İsrail tankları (EPA)
Lübnan sınırına yakın bir yerde bulunan İsrail tankları (EPA)
TT

İsrail Ordusu: Lübnan sınırındaki Cebel er-Rous bölgesinde silahlı bir hücre hedef alındı

Lübnan sınırına yakın bir yerde bulunan İsrail tankları (EPA)
Lübnan sınırına yakın bir yerde bulunan İsrail tankları (EPA)

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, Lübnan sınırındaki Cebel er-Rous bölgesindeki silahlı bir hücrenin bugün silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) hedef alındığını bildirdi.

Ordu sözcüsü, konu hakkında daha fazla ayrıntı vermedi.

Adraee, bugün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada ayrıca, ordu güçlerinin son saatlerde Suriye içindeki birçok hedefe saldırı düzenlediğini bildirdi.

Sözcü, İsrail saldırılarının dün akşam Golan Tepeleri’ne yapılan top atışlarının ardından geldiği bilgisini de verdi.


İsrail ordusu, Golan’a yapılan top atışlarının ardından Suriye’deki birçok hedefe saldırı düzenlendiğini duyurdu

İsrail askerleri, işgal altındaki Golan Tepeleri’nde Suriye sınırında devriye geziyor (AFP)
İsrail askerleri, işgal altındaki Golan Tepeleri’nde Suriye sınırında devriye geziyor (AFP)
TT

İsrail ordusu, Golan’a yapılan top atışlarının ardından Suriye’deki birçok hedefe saldırı düzenlendiğini duyurdu

İsrail askerleri, işgal altındaki Golan Tepeleri’nde Suriye sınırında devriye geziyor (AFP)
İsrail askerleri, işgal altındaki Golan Tepeleri’nde Suriye sınırında devriye geziyor (AFP)

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, ordunun son saatlerde Suriye içindeki birçok hedefe saldırı düzenlediğini bildirdi.

Sözcü, bugün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail’in saldırılarının dün akşam Golan Tepeleri’ne yapılan top atışlarının ardından geldiği bilgisini de verdi.


Kassam Tugayları: İsrail güçlerinin kurtarma girişiminde bulunduğu İsrailli esir asker çatışmada öldü

İzzeddin El Kassam Tugayları üyeleri (DPA)
İzzeddin El Kassam Tugayları üyeleri (DPA)
TT

Kassam Tugayları: İsrail güçlerinin kurtarma girişiminde bulunduğu İsrailli esir asker çatışmada öldü

İzzeddin El Kassam Tugayları üyeleri (DPA)
İzzeddin El Kassam Tugayları üyeleri (DPA)

Kassam Tugayları, Telegram hesabından yaptığı açıklamada, "Mücahitlerimiz bu sabah siyonist güçlerin esir bir askere ulaşma girişimini boşa çıkardı. Siyonist güçler, esir bir düşman askerini kurtarmak için ilerlemeye çalışırken tespit edildi ve çatışmaya girildi. Siyonist güçlerden ölen ve yaralananlar oldu." ifadelerine yer verildi.

İsrail savaş uçaklarının söz konusu askerlerin geri çekilmeleri için bölgeye hava saldırısı düzenlediği aktarılan açıklamada, çatışmalarda Sa’ar Baruch isimli  25 yaşındaki İsrailli esir askerin de öldüğü kaydedildi.

İsrail tarafından konuya ilişkin henüz açıklama yapılmadı.


İsrail ordusu Gazze halkını güneye doğru itmeye devam ediyor

İsrail bombardımanından kaçmak için güney Gazze’deki Han Yunus’tan Refah’a doğru göç eden Filistinliler. (AP)
İsrail bombardımanından kaçmak için güney Gazze’deki Han Yunus’tan Refah’a doğru göç eden Filistinliler. (AP)
TT

İsrail ordusu Gazze halkını güneye doğru itmeye devam ediyor

İsrail bombardımanından kaçmak için güney Gazze’deki Han Yunus’tan Refah’a doğru göç eden Filistinliler. (AP)
İsrail bombardımanından kaçmak için güney Gazze’deki Han Yunus’tan Refah’a doğru göç eden Filistinliler. (AP)

İsrail ordusu, güneydeki en büyük şehir olan Han Yunus’u kuşattıktan sonra binlerce sakini Refah’a doğru kaçmaya zorlayarak güney Gazze Şeridi’ne saldırısını sürdürdü. Kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nin geniş çaplı alanlarını moloz yığınlarına dönüştürdü ve binaları yıkarak yaşanmaz hale getirdi.

Ordu, kara operasyonunun kapsamını yoğun nüfuslu Gazze Şeridi’nin tamamına doğru genişletti. Bu da sivillerin Mısır sınırına yakın Refah civarında her geçen gün daralan alana büyük gruplar halinde kaçmasına neden oldu. Bölge sakinleri, İsrail’in ‘güvende olacaklarını’ iddia ettiği yerlere gitmelerini isteyen broşürler dağıtmasından ötürü belli yerlere yığılmıştı.

Karada zırhlı araçlar ve buldozerlerle Han Yunus kentinin merkezine giren İsrail ordusu, hava, topçu ve deniz desteğiyle tanklar ve devasa buldozerlerle karadan ilerlemeye çalışıyor. Diğer yandan Birleşmiş Milletler (BM) savaş sonucunda 1,9 milyon insanın, yani Gazze’nin toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 85’inin güneye doğru yerinden edildiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Refah’ta yerinden edilenlerin çoğunun çadır eksikliği nedeniyle açıkta uyuduğunu ve BM’nin ancak birkaç yüz çadır dağıtabildiğini bildirdi.

Fotoğraf Altı: İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor (EPA)
 İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor (EPA)

Cibaliye Mülteci Kampı

İsrail ordusu, tüm cephelerde yaşanan şiddetli çatışmalara rağmen Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda, Gazze şehrinin bölgelerinde ve güney Gazze Şeridi’ndeki Han Yunus’ta ilerleme kaydetti. Ordu, Hamas’a bağlı El-Kassam Tugayları’ndan üst düzey bir istihbarat yetkilisine suikast düzenlediğini ve Gazze Şeridi’nin kuzeyinden 700 Filistinliyi tutukladığını duyurdu. Bu sırada Kassam Tugayları orduya saflarında daha fazla kayıp verdirdiklerini bildirirken İsrail de Savaş Kabinesi’nde bakan olan Gadi Eisenkot’un oğlunun ve başkalarının Gazze savaşında öldürüldüğünü onayladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, ordu güçlerinin güneyde Han Yunus ve kuzeyde Eş-Şucaiyye ve Cibaliye de dahil olmak üzere birçok yerde savunma hatlarını aştığını belirterek “İsrail güçleri yüz yüze savaşmaya devam ediyor ve yer altındaki birçok altyapıyı ve silahı tespit edip yok etmeyi başardı” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf Altı: Gazze Şeridi’ndeki İsrail kuvvetleri. (AFP)
Gazze Şeridi’ndeki İsrail kuvvetleri. (AFP)

‘Filistin Meydanı’

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin kuzeyine doğru ilerlerken, Gazze şehrinin merkezindeki ‘Filistin Meydanı’na ulaştığını ve burayı ele geçirdiğini duyurdu. Burası, insani ara sırasında Hamas’ın gücünü göstermek ve esirleri serbest bırakmak için seçtiği yerdi. Diğer yandan Gazze Şeridi’nden gelen yeni fotoğraflarda, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beyt Lahiye bölgesinde İsrail ordusu tarafından onlarca Filistinlinin tutuklandığı ve aşağılayıcı bir sahne ile sadece iç çamaşırlarıyla bırakılarak yere çöktürüldükleri görüldü.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu’na (KAN) göre ordu, ‘İllegal Savaşçılar’ yasası uyarınca şu ana kadar Gazze’de 700 Filistinliye karşı idari tutuklama gerçekleştirdi. Ancak tutuklananların kimliği teyit edilemedi. Gazze’deki kaynaklar tutuklananların okullardan ve evlerden alınan siviller olduğunu söylüyor.

İsrail ordusu aynı zamanda, iç istihbarat servisi Şin-Bet ile iş birliği yaparak Hamas’ın askeri istihbarat yetkilisi Abdulaziz er-Rantisi ile istihbarat liderlerinden Ahmed Ayyuş’a suikast düzenlediğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre İsrail, Rantisi’yi Gazze Şeridi’ndeki tüm keşif operasyonlarından sorumlu olmakla ve 7 Ekim’deki saldırının planlanmasında ortak olmakla suçluyor.

Fotoğraf Altı: Yüzlerce Filistinli Gazze Şeridi’nin güneyindeki bir okula sığındı. (Reuters)
Yüzlerce Filistinli Gazze Şeridi’nin güneyindeki bir okula sığındı. (Reuters)

İsrail şu ana kadar Hamas Siyasi Bürosu ve Kassam içindeki bazı yetkilileri öldürdü ancak asıl hedefe, yani ekim saldırısının planlayıcısı olarak gördüğü Hamas’ın Gazze lideri Yahya es-Sinvar’a ulaşamadı. İsrail, Sinvar’ı kuzey bölgesinde bulamayınca Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus bölgesine yöneldi.

Hamas’ın ‘ağırlık merkezleri’

İsrail ordusuna göre 98. Tümen, Han Yunus şehrinde Hamas Hareketi’nin ‘ağırlık merkezlerine’ karşı ortak bir saldırı başlatarak Hamas’ın Han Yunus Taburu’nun savunmasını kırdı, şehri kuşattı, daha derin hamlelere başladı, Hamas’ın kalelerinin kontrolünü ele geçirdi ve silah ile istihbarat malzemeleri buldu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu çarşamba günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, İsrail ordu güçlerinin ‘an itibariyle Sinvar’ın evini kuşattığını’ söyleyerek “Evi onun kalesi değil, kaçabilir ancak bizim ona ulaşmamız an meselesi” dedi. Daha sonra Hagari yaptığı bir açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Sinvar yerin üstünde değil, altında. Tam olarak nerede olduğu ve ne bildiğimiz konusunda ayrıntı vermeyeceğim. Görevimiz Sinvar’a ulaşmak ve onu öldürmek.”

Gazze’nin kuzey ve güney bölgelerindeki saldırıların derinleşmesinden saatler önce, Washington’ın Gazze’ye giren yardımların artırılması ve çok sayıda sivil kaybını önlemek için daha fazla adım atılması yönündeki artan baskısı altında İsrail, iki aydır süren savaşta Gazze Şeridi’ne ‘minimum’ yakıt tedarik edilmesini kabul etti.

Sevkiyatın artırılması

İsrail güvenlik kabinesi, Washington’ın halihazırda yapılan günlük 60 bin litre yakıt sevkiyatının iki, hatta üç katına çıkarılmasını talep etmesinin ardından çarşamba gecesi yapılan oylama ile artış yapılmasını kabul etti. Kanal 12’nin haberinde, Savaş Kabinesi’nin ABD’nin talebine göre günlük miktarı kademeli olarak 60 bin litreden üç katına, yani 180 bin litreye çıkaracağı ‘tahminleri’ paylaşıldı.

KAN, bugün itibariyle Gazze’ye günde 120 bin litre yakıt ulaştırılacağını bildirdi. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisi X platformundaki hesabından, ‘minimum miktarda ek yakıtın’ girmesine izin verildiğini yazdı.

Fotoğraf Altı: Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı’ndan geri dönen bir yardım tırı. (EPA)
Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı’ndan geri dönen bir yardım tırı. (EPA)

Diğer yandan İsrail’in ilerleyişine karşı, Kassam Tugayları daha fazla İsrail askerini öldürdüklerini, tankları ve askeri araçları hedef alıp imha ettiklerini, mevzilerdeki ve evlerdeki askerlere saldırıp onları öldürdüklerini ve Gazze şehrinin güney kesimindeki işgal ordusunun komuta karargahlarını 114 mm kısa menzilli Racum füze sistemiyle hedef aldıklarını duyurdu.

Kassam tarafından gelen açıklamada, son 72 saat içinde Kassam mücahitlerinin yalnızca işgalci gücün Gazze’de girdiği bölgelerde 79 askeri aracı tamamen veya kısmen imha etmeyi başardığı belirtildi.

İsrailli bakanın oğlu öldürüldü

İsrail ordusu daha fazla askerinin öldürüldüğünü itiraf etti. İsrail, eski bir genelkurmay başkanı olan ve şimdiki Savaş Kabinesi’nde yer alan İsrailli bakan Gadi Eisenkot’un oğlu Gal Eisenkot’un öldürüldüğünü onayladı. Ordu, Eisenkot’un dün Gazze’deki çatışmalar sırasında öldürüldüğünü belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Eisenkot’un ölümü için Savaş Kabinesi’ndeki meslektaşına şunları söyledi:

“Biz de sizinle birlikte ağlıyoruz. Sizi kucaklıyoruz. İsrail hükümeti ve İsrail vatandaşları sizinle birlikte yas tutuyor. Kahramanlarımız boşuna ölmedi. Zafer elde edene kadar mücadelemizi sürdüreceğiz.”

Eisenkot’tan önce ordu, iki askerin yanı sıra ‘Etzioni’ Tugayı 8173. Tabur’un savaş komutanlarından Maor Gershoni’nin de (24) öldürüldüğünü duyurdu. Böylece Gazze’deki kara operasyonundan beri ölen subay ve askerlerin sayısı 92’ye, savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana ise 416’ya yükselmiş oldu.

Kara savaşları sürerken İsrail, Gazze Şeridi’nde geniş çapta alanları bombalamaya devam etti. Gazze Sağlık Bakanlığı Sözcüsü dün bir açıklama yaparak “Savaşın 62’nci gününde son 24 saatte 350 vatandaş şehit olurken toplam şehit sayısı 17 bin 177’ye yükseldi ve yaralı sayısı 46 bini aştı” ifadelerini kullandı.


Mısır sandığa gidiyor: Sisi'nin rakipleri kimler?

Analizlerde, muhalefetin Sisi'ye karşı güçlü rakip çıkaramadığına işaret edildi (Reuters)
Analizlerde, muhalefetin Sisi'ye karşı güçlü rakip çıkaramadığına işaret edildi (Reuters)
TT

Mısır sandığa gidiyor: Sisi'nin rakipleri kimler?

Analizlerde, muhalefetin Sisi'ye karşı güçlü rakip çıkaramadığına işaret edildi (Reuters)
Analizlerde, muhalefetin Sisi'ye karşı güçlü rakip çıkaramadığına işaret edildi (Reuters)

Mısır'da 10-12 Aralık'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, ülkenin lideri Abdulfettah Sisi'ye karşı üç aday daha yarışacak. 

Farklı analizlerde Sisi'nin kazanmasına kesin gözüyle bakıldığı aktarılırken, seçimlerde muhalefetin mevcut iktidara karşı güçlü alternatifler sunamadığına da dikkat çekildi. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'ın analizinde, seçimlerin Gazze savaşının gölgesinde gerçekleşeceğine dikkat çekilirken, "Sisi'nin iktidarını pekiştirerek üçüncü döneme hazırlandığı" değerlendirmesi yapıldı.  

Suriyeli muhaliflerin yer aldığı Müzakere Yüksek Komitesi (MYK) üyesi Bassma Kodmani'nin kurduğu düşünce kuruluşu Arab Reform Initiative'de yayımlanan analizde de şu yorumlara yer verildi:

Seçimleri Sisi kazanacak çünkü devletin yürütme kurumlarını ve çok korkulan güvenlik aygıtını kontrol ediyor. Ciddi rakipleri de saf dışı bırakılmış durumda.

Sisi'nin en büyük rakibi olarak görülen Ahmed Tantavi ise 13 Ekim'de kampanyasını durdurduğunu duyurmuştu. 2015-2020'de Mısır Parlamentosu'nun alt kanadı Temsilciler Meclisi'nde görev yapan Tantavi, Sisi yönetiminin adaylık için yeterli imza toplamasını ve özgürce seçim kampanyası yürütmesini engellediğini savunmuştu. 

Böylelikle seçim yarışında Sisi'ye ek olarak üç aday daha yarışacak.

Abdulfettah Sisi

2014 ve 2018'deki seçimleri kazanan Abdulfettah Sisi, iktidarını pekiştirerek üçüncü dönemde de yönetimde kalmayı planlıyor.

2019'da gerçekleştirilen Anayasa referandumuyla cumhurbaşkanının görev süresi 4 yıldan 6 yıla çıkarılmıştı. Böylelikle Sisi'nin üçüncü kez seçilmesi halinde 2030'a kadar iktidarda kalmasının da önü açılmıştı. 

Sisi, ülkenin demokratik yollarla seçilmiş ilk lideri Muhammed Mursi'ye karşı 3 Temmuz 2013'te yapılan darbenin ardından 2014'te düzenlenen seçimlerle işbaşına geldi. 

Müslüman Kardeşler'den Mursi'ye karşı düzenlenen darbenin liderliğini yapan dönemin Savunma Bakanı Sisi ise seçimlere girmek için 2014'te ordudaki pozisyonundan istifa etti.

68 yaşındaki lider, muhaliflere karşı sert sansür ve gözaltı uygulamaları nedeniyle hak gruplarından da sık sık tepki topluyor. 

Ferid Zahran

Merkez soldaki Sosyal Demokrat Partisi'nin genel başkanı Ferid Zahran, 1970'lerdeki öğrenci hareketlerinin liderlerinden. 

66 yaşındaki muhalif siyasetçi, seçim kampanyasında özellikle elektrik, su ve kanalizasyon gibi altyapı alanlarında stratejik projeler vaat ediyor.

Zahran, eski Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek yönetimine karşı 2011'de başlatılan Kifaye Hareketi'yle muhalefetteki partilerin yer aldığı ve 2017'de kurulan Sivil Demokratik Hareket adlı ittifakın oluşturulmasında da önemli rol oynadı.

Abdussened Yemame

Mısır'ın en eski liberal partisi Vefd'in genel başkanı Abdussened Yemame de Sisi'ye karşı yarışa katılan adaylar arasında yer alıyor.

71 yaşındaki politikacı, seçim kampanyasında Anayasa'da talep ettiği değişikliklerle ön plana çıkıyor.

Yurttaşların haklarını ve özgürlüklerini artıracak ve ülkenin ekonomisinde reform yapılmasını sağlayacak değişiklikler vaat eden Yemame, cumhurbaşkanının görev süresinde yeni kısıtlamalar uygulanmasını da istiyor.

Siyasetçi, cumhurbaşkanının görev süresinin 4 yıllık iki dönemle sınırlandırılmasını talep ediyor. 

Hazim Ömer 

Sosyal liberal çizgideki Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı Hazim Ömer de seçim maratonunda yarışacak adaylar arasında. 

59 yaşındaki siyasetçi, seçim kampanyasında özellikle sağlık ve eğitim alanlarında köklü reformlar yapmayı vaat ediyor.

Seçim maratonunun en genç adayı olan Ömer, ülkede yerel üretim ve tarımsal faaliyetlerin yanı sıra enerji ve ticaret alanındaki yatırımları destekleyeceğini de söylüyor.

Ömer, 2020-2023'te Mısır Parlamentosu'nun üst kanadı Senato'da Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanlığını da yaptı.

Independent Türkçe


Mısırlı aktivist, sanal SIM kartlarıyla Filistinlilere internet sağlamanın yolunu buldu

Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
TT

Mısırlı aktivist, sanal SIM kartlarıyla Filistinlilere internet sağlamanın yolunu buldu

Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)

Kahire'de yaşayan Mısırlı aktivist Mirna El Helbavi, İsrail'in Gazze'deki hava saldırılarında Filistinlilerin telekomünikasyon kesintilerini atlatmasını sağlamak için bir girişim kurdu.

Connecting Gaza adlı girişim, sanal SIM kartlarını kullanıyor. E-SIM diye de bilinen uygulama, akıllı telefonunun ana kartına fiziksel olarak bağlı (lehimli) programlanabilir bir SIM kart.

El Helbavi, gönüllü bir grup ve uluslararası bağışçılarla birlikte Gazze'deki 200 binden fazla Filistinlinin telefon ve internet bağlantısını yeniden sağladıklarını duyurdu.

Aktivist, bölgedeki yıkıcı savaş bitene kadar bu girişimi sürdüreceklerini belirtiyor.

31 yaşındaki aktivist, "Telefon ve internet erişimi hakkı, yiyecek ve su kadar önemli bir insan hakkıdır" dedi.

"İletişim yeteneği olmadan ateş hattında kalan Filistinli siviller birbirlerini kontrol edemiyor veya yardım çağıramıyor" diyen El Hebavi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Acil durum ve sağlık çalışanları koordine olamıyor ve gazeteciler olası savaş suçları da dahil olmak üzere sahadaki vahşeti belgeleyemiyor.

Aktivist, bölge halkının bombardıman ve saldırılara karşı mutlak sessizlik içinde kaldığını ve acılarını dünyayla paylaşamadığını dile getirdi.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna İsrail, Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt vermişti. 

ABD, Mısır ve Katar aracılığıyla 22 Kasım'da sağlanan rehine takası anlaşmasının 1 Aralık'ta son bulmasıyla saldırılar tekrar başlamıştı.

İsrail saldırıların başında bölgedeki elektriği kesmiş ve servis sağlayıcılar bombardımanın hayati önem taşıyan ağ altyapısını yok ettiğini açıklamıştı.

27 Ekim'de İsrail kara operasyonlarını genişletmeye hazırlanırken Gazze sessizliğe gömülmüştü.

Filistin'in önde gelen telekomünikasyon şirketi Paltel, "Devam eden saldırılar ışığında Gazze Şeridi'yle tüm iletişim ve internet hizmetlerinin tamamen kesildiğini duyurmaktan üzüntü duyuyoruz" açıklamasında bulunmuştu.

Elektrik kesintisinin savaş suçlarını örtbas edebileceğinden endişelenen El Helbavi, sosyal medyadaki bir takipçisinin önerisi üzerine uluslararası dolaşım hizmeti olan bir e-SIM satın aldı ve yabancı bir ağa bağlanmayı denedi. Sonunda şaşırarak işe yaradığını gördü.

Aktivist,"Çok küçük bir umut olsa bile bir çözüm bulduğumuzu anladığımız anda bunu tüm vücudumda hissettim" dedi:

Çok karanlık bir tünelin sonundaki ışıktı.

24 saat içinde, X (eski adıyla Twitter) ve Instagram'da, Filistinlilere yardımcı olmak isteyen takipçilerinden e-SIM'leri çevrimiçi satın alıp kendisine QR kodlarını göndererek bağışlamalarını talep eden bir paylaşım yaptı.

Böylece söz konusu elektronik simler Gazze'de dağıtıldı.

Gazze'de bu plandan yararlanan gazeteci Ahmed El Medan, "Bu önemli bir sorumluluk" ifadelerini kullandı.

CNN International'a konuşan 27 yaşındaki gazeteci sözlerini şöyle sürdürdü:

Burada insanlar sessizce ölüyor ve kimse onları duyamıyor. Biz tüm bu mağdurların sesiyiz.

Independent Türkçe


Filistinliler, İsrail parmaklıkları arkasında aşağılanarak yaşıyor

Savaşın başlamasıyla birlikte Uluslararası Kızıl Haç üyelerinin İsrail hapishanelerine ziyaretleri durduruldu (AFP)
Savaşın başlamasıyla birlikte Uluslararası Kızıl Haç üyelerinin İsrail hapishanelerine ziyaretleri durduruldu (AFP)
TT

Filistinliler, İsrail parmaklıkları arkasında aşağılanarak yaşıyor

Savaşın başlamasıyla birlikte Uluslararası Kızıl Haç üyelerinin İsrail hapishanelerine ziyaretleri durduruldu (AFP)
Savaşın başlamasıyla birlikte Uluslararası Kızıl Haç üyelerinin İsrail hapishanelerine ziyaretleri durduruldu (AFP)

Bir haftalık ateşkes anlaşması kapsamında İsrailli esirler karşılığında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılan Filistinliler, Hamas'ın 7 Ekim'in ardından daha da kötüleşen zorlu gözaltı koşullarını anlattı.

Yaklaşık iki yılını İsrail hapishanelerinde geçiren ve son esir takasında serbest bırakılan 23 yaşındaki Ruba Asi, Batı Şeria'da gazetecilere verdiği demeçte şunları söyledi:

Cezaevindeki koşullar çok zor. İsrailliler saldırının ardından esirlerin tüm haklarını geri çekti. Yıllardır esirlerin elde etmek için mücadele ettikleri elektrik, ziyaret, battaniye vb. taleplerin hepsi ortadan kaldırıldı.

Tel Aviv, Gazze Şeridi'ne 27 Ekim'den bu yana kara operasyonları eşliğinde yıkıcı bir bombardıman gerçekleştiriyor.

Kuşatma altındaki Gazze Şeridi'nde çoğu sivil olmak üzere, 16 bin 200'den fazla insan öldürüldü.

7 Ekim'de İsrail Cezaevi Servisi cezaevlerinde "olağanüstü hal" ilan etti ve arama operasyonları yoğunlaşırken esirlerin hücrelerinden çıkmaları yasaklandı.

Filistinli esirlerin durumlarını takip eden Esirler Kulübü, Uluslararası Kızılhaç'ın cezaevlerine ziyaretlerinin de durdurulduğunu belirtirken, Kızılhaç'tan konuyla ilgili herhangi bir yorum yapılmadı.

Ruba Asi, şunları anlattı:

Damun hapishanesinde zaten az olan haklar da geri çekildi. Oda üç kişi için ayrılmıştı ve biz de orada örtüsüz uyuyan yedi kadındık. Yiyecek miktarı azdı ve bazen aç uyuyorduk. Soğuk algınlığına rağmen ve yaşa bakılmaksızın, şilte olmadan yerde uyuyorduk. Denetimler biz çıplakken yapılıyordu.

2020 yılının ortasında "yasadışı dernek üyeliği" ve "taş atma" suçlamasıyla tutuklanarak 21 ay hapis cezasına çarptırılan Asi, cezaevi koşullarının nispeten daha iyi olduğunu, Mayıs 2022'de serbest bırakıldığını ve 7 Ekim'den sonra yeniden tutuklandığını söyledi.

Uluslararası Af Örgütü, elinde "korkunç gözaltı koşullarında başlarını kaldırmamalarını, yere diz çökmelerini ve İsrail şarkıları söylemelerini istemek gibi dayak ve aşağılamaya maruz kalan Filistinli esirlere yönelik işkence ve kötü muameleye ilişkin ifadeler ve video kanıtları bulunduğunu" duyurdu. 

Fransız Basın Ajansı (AFP) bu fotoğrafların gerçek olduğunu ortaya çıkardı.

Negev Çölü'ndeki Ketziot Hapishanesi'nden rehineler karşılığında serbest bırakılan Doğu Kudüslü aktivist Ramzi Abbasi, "her gün sabah akşam dayak yediğini, 7 Ekim'den sonra uzuvları kırılan mahkumların bulunduğunu ve onlara herhangi bir tıbbi tedavi sağlanmadığını" belirtti.

Geçen nisan ayında Abbasi bir yıl hapis cezasına çarptırıldı ve Negev'e nakledilmeden önce aylarca Nafha Hapishanesi'nde kaldı.

Abbasi, "Negev hapishanesi gerçekten yaşayanlar için bir mezarlık. Orada yiyeceksiz, kıyafetsiz yaşıyorlar ve en ufak bir iyi muamele görmüyorlar" dedi.

İsrail Cezaevi Servisi, kurumun hapishane koşullarıyla ilgili sorusuna yanıt vermedi.

Uluslararası Af Örgütü, sosyal medyada yaygın olarak dolaşan, "İsrail askerlerinin Filistinli esirleri gözleri bağlı, kelepçeli ve kıyafetleri çıkarılmış haldeyken dövdüğünü ve onlara hakaret ettiğini" gösteren videolara atıfta bulundu.

Örgüt, Doğu Kudüs'ten bir Filistinlinin, esirlerin "İsrail'i övmeye ve Hamas'a hakaret etmeye zorlandığını ancak bunun dayak yemelerini engellemediğini" söylediğini aktardı.

İsrail hapishanelerindeki Filistinli esirler, arabuluculara (Mısır, Katar ve Uluslararası Kızılhaç yetkilileri), kendilerine yönelik "misilleme saldırısı" olarak adlandırdıkları saldırıyı durdurmak için İsrail tarafına acilen müdahale etmeye çağrıda bulundukları bir bildiri yayımladılar.

Esirler, yakın zamanda serbest bırakılanlardan biri aracılığıyla gönderdikleri mektuplarında, 7 Ekim'den bu yana İsrail hapishanelerinde altı esirin ölümünden söz ederek, bunları "infaz" olarak tanımladı ve "cezaevlerinde ölüm tehditlerinden" söz etti.

Cezaevi Servisi, esirlerin cezaevi koşullarıyla ilgisi olmayan sağlık nedenlerinden dolayı öldüğünü iddia etti.

Tel Aviv'in Gazze Şeridi'ni yıkıcı bir şekilde bombalayarak yedi hafta süren işgalinin ardından gözler İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklulara çevrildi.

Bir hafta süren bir ateşkes sağlandı; bu süre zarfında 80 İsrailli rehine, 240 Filistinli esirle değiştirildi ve Gazze Şeridi'ndeki diğer bazı rehineler de Hamas tarafından anlaşma dışında serbest bırakıldı.

Esirler Kulübü ve Filistinli Esirler İşleri Kurumu'na göre, İsrail ordusu 7 Ekim'den bu yana 3 bin 580 Filistinliyi tutuklayarak İsrail hapishanelerindeki toplam Filistinli esir sayısını 7 bin 800'e çıkardı.

Independent Arabia - Independent Türkçe


Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’ne füze saldırısı düzenlendi

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği kompleksindeki yemek salonunun girişinde ABD bayrağı görülüyor (Reuters)
Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği kompleksindeki yemek salonunun girişinde ABD bayrağı görülüyor (Reuters)
TT

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’ne füze saldırısı düzenlendi

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği kompleksindeki yemek salonunun girişinde ABD bayrağı görülüyor (Reuters)
Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği kompleksindeki yemek salonunun girişinde ABD bayrağı görülüyor (Reuters)

Irak merkezli Al-Sumaria TV, Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’ne bugün şafak vakti füze saldırısı düzenlendiğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, görgü tanıkları, sabah saatlerinde şiddetli patlamaların duyulduğunu bildirdi.

Yeşil Bölge içerisinden, büyükelçilik personeline yönelik sesli uyarıların yanı sıra, büyükelçiliğin çaldığı füze ve siren seslerini gösteren bir video paylaşıldı.

Büyükelçiliğin hava savunma sistemlerinin devreye girip girmediği veya saldırı sonucu hasar olup olmadığı henüz belli değil.

Irak ve Suriye’deki askeri üslerde bulunan ABD kuvvetleri, Ekim ortasından bu yana 70’ten fazla saldırıya maruz kaldı. Saldırılarda sorumluluğu Iraklı Şii silahlı gruplar üstlendi.

Ancak ABD’ye ait diplomatik misyonlar henüz bu tür saldırılarla karşılaşmadı.

Bugün yerel saatle sabah 04.00 sıralarında ABD Büyükelçiliği’ne düzenlenen saldırının sorumluluğunu henüz hiçbir grup üstlenmedi.