Haaretz gazetesi: İsrail'in şiddetli saldırılarına rağmen Hamas hala Gazze'de hakim

İsrail'in Haaretz gazetesi, yaklaşık bir aydır İsrail'in şiddetli saldırılarına maruz kalan abluka altındaki Gazze Şeridi'nin hala Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'ın kontrolünde olduğunu bildirdi

(AA)
(AA)
TT

Haaretz gazetesi: İsrail'in şiddetli saldırılarına rağmen Hamas hala Gazze'de hakim

(AA)
(AA)

Haaretz'in kıdemli askeri uzmanlarından muhabir Amos Harel'in imzasıyla gazetede, "İsrail'in şiddetli saldırılarına rağmen Hamas hala Gazze'de hakim" başlığıyla bir analiz yayımlandı.

İsrail'in Gazze kentini fiilen kuşatmasıyla beraber Hamas mensupları ile İsrail ordusu arasında şiddetli çatışmaların devam ettiğine yer verilen analizde, "İsrail ordusu, havadan da dahil olmak üzere büyük miktarda askeri güç eşliğinde, yavaş ve sistemli bir şekilde ilerleyen bir parçalama taktiği kullanıyor." denildi.

İsrail hava saldırılarının, genellikle kara kuvvetlerinin talimatları doğrultusunda küçük hata payları ile yalnızca birkaç dakika sürdüğü iddia edilen analizde, İsrail ordusunun açıklamalarının aksine, "Zayıf yönlerden birinin, kara operasyonunda birçok Hamas mensubunun öldürme yeteneğiyle ilgili olmaya devam ettiği" belirtildi.

Analizde, İsrailli üst düzey askerlerin, yüzlerce Hamaslının öldürüldüğüne ilişkin raporların "kesin ve yeterli olmadığı düşüncesi taşıdığına dikkati çekilerek, "Asıl zorluk, İsrail hükümeti ve ordusunun misyonu Hamas'ın yönetimini yok etmek ve askeri gücünü bertaraf olarak tanımlaması nedeniyle diğer faktörlerin yanı sıra misyonun tanımlanmasında yatmaktadır." ifadelerine yer verildi.

Gazze'de daha önce düzenlenen operasyonlara katılan komutanlar ve yedeklerin bu seferki yıkımın şiddetiyle daha önceki çatışmalarda yaşananlar arasında hiçbir karşılaştırma olmadığı yönündeki ifadelerine yer verilen analizde, bu hedefin yolunun tamamen belirsiz olduğu kaydedildi.

Analizde, İsrail ordusunun gerçek bir savaş durumu içinde olduğu ve sınırlı operasyonlara kalkışmadığı ifade edilerek, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun bölgesinde mahallelerin İsrail ordusunca tamamen yerle bir edildiği vurgulandı.

Hamas'ın taktiği

Hamas'ın, savunma tünelleri ağına güvendiği, savaşçılarını anti tank füzeleri fırlatmak için açıklıklardan gönderdiği ve İsrail ordusunun zırhlı araçlarının yakınına patlayıcı cihazlar yerleştirdiği belirtilen analizde, Hamas'ın aynı zamanda saldırılarında insansız hava araçları da kullandığı ifade edildi.

Analizde, "Bu durum birçok soruna yol açabilir. İsrail ordusu Gazze Şeridi'nin kuzeyine büyük güçler getirdi ve çok sayıda zırhlı aracı ileri sürdü. Bu da yeraltında saklanan gerilla güçlerine karşı savaşta düşmana birçok hedef sağlıyor." denildi.

Mevcut durumda İsrail'in uyguladığı şiddetli baskıya rağmen belirgin bir baskısının olmadığına işaret edilen analizde, Hamas'ın hala aktif bir şekilde hakimiyetini ve faaliyetini sürdürdüğü vurgulandı.

Washington'un sabrı

Analizde, ABD'nin İsrail'in yürüttüğü operasyona ilişkin sabrının tükenmek üzere olduğu uyarısı yapılarak, "Uzun süren çatışmalar göz önüne alındığında Washington'un İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarına karşı sabrının azalmaya başladığı satır aralarında hissediliyor." ifadelerine yer verildi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın İsrail'e Gazze Şeridi'ne daha fazla insani yardımın girişine izin vermesi çağrısı hatırlatılan analizde, Blinken'ın Gazze'de insani bir felaket uyarısı yaptığı, savaşı durdurmanın İsrailli esirlerin serbest bırakma çabalarına yardımcı olacağını belirttiği aktarıldı.

Blinken, dün sürpriz bir şekilde işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentine bir ziyaret gerçekleştirmiş ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya gelmişti.



Gazze, İsrail'in yapay zeka teknolojilerini test ettiği bir alana dönüştü

İsrail ordusunun Matzpen teknoloji birimi (Reuters)
İsrail ordusunun Matzpen teknoloji birimi (Reuters)
TT

Gazze, İsrail'in yapay zeka teknolojilerini test ettiği bir alana dönüştü

İsrail ordusunun Matzpen teknoloji birimi (Reuters)
İsrail ordusunun Matzpen teknoloji birimi (Reuters)

İnci Mecdi

İsrail tarafından geliştirilen ve 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana Gazze’deki savaş sırasında Hamas liderlerinin yerini tespit etmek için kullanılan yapay zeka (AI) teknolojileri, özellikle de İsrail'e askeri bir avantaj sağlayan bu teknolojilerin kullanılmasının feci sonuçları göz önüne alındığında, giderek artan etik kaygılara yol açıyor.

İsrailli ve ABD’li yetkililerin ABD merkezli New York Times (NYT) gazetesine verdiği bilgilere göre İsrailli subaylar yapay zeka tabanlı askeri teknolojiyi ilk kez 2023 yılının sonlarında, 7 Ekim 2023 saldırılarının planlanmasına yardımcı olan Hamas’ın üst düzey liderlerinden İbrahim el-Bayari'ye suikast düzenlemek için kullandı. İsrail istihbaratı, Gazze Şeridi'nin altındaki tünellerde saklandığına inanılan Bayari’nin yerini başlangıçta tespit edemedi. Bu da on yıl önce savaşta kullanılmadan geliştirilmiş olan aracı geliştirmek için yeni bir teşvik sağladı. İçeridekilere göre Birim 8200 mühendisleri yapay zekayı bu araca dahil etmekte gecikmedi. İsrail kısa süre içinde Bayari'nin aramalarını dinleyebildi ve aramaların yapıldığı yerin yaklaşık konumunu veren sesli yapay zeka aracını test etti. İsrail bu bilgiyi kullanarak 31 Ekim 2023'te bölgeyi hedef alan hava saldırıları düzenledi ve Bayari'yi öldürdü.

“The Studio”

Ancak İsrail'in savaş sırasında kullandığı yapay zeka teknolojileri önemli sivil kayıplara yol açtı. Şarku’l Avsat’ın Londra merkezli çatışma izleme kuruluşu Airwars'tan aktardığı verilere göre Bayari'ye yapılan saldırıda 125'ten fazla sivil öldü. Kimliklerinin gizli kalması şartıyla NYT’ye konuşan ABD ve İsrailli dokuz yetkilinin açıklamalarına göre Bayari suikastı için düzenlenen hava saldırısında 125'ten fazla sivil öldürüldü. Bunun için kullanılan sonik araç, İsrail'in Gazze'deki savaşı yapay zeka destekli askeri teknolojileri dünyanın daha önce hiç görmediği bir hızda test etmek ve uygulamak için nasıl kullandığının sadece bir örneğiydi.

İsrail, geçtiğimiz 18 ay boyunca kısmen gizlenmiş ya da yaralanmış olan yüzleri gerçek kimliklerle eşleştirmek için yapay zekayı yüz tanıma yazılımına da entegre etti. Potansiyel hava saldırısı hedeflerini gruplandırmak için yapay zekayı kullandı. İki kaynağa göre, mesajları, sosyal medya gönderilerini ve Arapça diğer verileri toplayıp analiz edebilen bir sohbet robotunu güçlendirmek için Arapça bir yapay zeka modeli oluşturdu.

NYT'ye konuşan ve söz konusu teknolojiler hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre bu çabaların çoğu Birim 8200'de görevlendirilen askerler ile Google, Microsoft ve Meta gibi teknoloji şirketlerinde çalışan yedek askerler arasında bir ortaklığın da önünü açtı. Kaynaklar, Birim 8200'ün bir inovasyon merkezi ve uzmanların yapay zeka projeleriyle eşleştirildiği bir yer olan The Studio'yu oluşturduğunu söyledi.

Yedek askerler

İsrailli yetkililer, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e sınır ötesi saldırılar düzenleyerek bin 200'den fazla kişiyi öldürmesi ve 250’den fazla kişiyi rehin almasının ardından, Birim 8200 ile The Studio’daki yedek askerler arasındaki iş birliğinin hızla yeni yapay zeka teknolojileri geliştirmesine izin verildiğini açıkladı. Yatırımcıları şirketlerle buluşturan ve kâr amacı gütmeyen İsrailli bir kuruluş olan Startup Nation Central'ın CEO'su Avi Hasson, META, Google ve Microsoft'ta çalışan İsrailli yedek askerlerin insansız hava araçları (İHA) ve veri füzyonu (bilgi bütünleştirme) alanlarında inovasyonu teşvik eden kilit unsurlar haline geldiğini söyledi. Yedek subaylar teknik bilgi birikimi ve orduda bulunmayan kilit teknolojilere erişim sağladılar.

İsrail ordusu İHA filosunu güçlendirmek için de hızla yapay zekayı kullandı. İsrail ordusuyla birlikte çalışan bir yazılım ve yürüyüş şirketi olan XTEND’ın kurucusu ve CEO'su Aviv Shapira, hedefleri uzaktan tanımlayan ve takip eden İHA’lar geliştirmek için yapay zeka algoritmalarının kullanıldığını söyledi.

İsrailli ve ABD'li yetkililere göre İsrail yapay zeka tabanlı cephaneliğini geliştirmek için yarışırken bile, bu teknolojilerin kullanılması bazen yanlış kimliklere, tutuklamalara ve sivil ölümlerine yol açtı. Bazıları, gözetimin artmasına ve sivillerin öldürülmesine yol açabilecek yapay zekanın etik sonuçları hakkında tartışırken Avrupalı ve ABD'li savunma yetkilileri, başka hiçbir ülkenin mevcut savaşlar sırasında yapay zeka araçlarını denemede İsrail kadar aktif olmadığını ve bu teknolojilerin gelecekteki savaşlarda nasıl kullanılabileceğine ve nasıl başarısız olabileceklerine dair bir fikir verdiğini söyledi.

Geniş dil modeli

The Studio tarafından geliştirilen araçlardan biri de geniş dil modeli olarak bilinen Arapça yapay zeka modeliydi. Konuyla ilgili bilgi sahibi İsrailli subaylara göre ülkede onlarca yıldır Arapça konuşulan lehçelerde ele geçirilmiş kısa mesajlar (SMS), telefon görüşmeleri ve sosyal medya paylaşımları bulunuyor. Bu yüzden İsrailli subaylar savaşın ilk birkaç ayında geniş bir dil modeli oluşturdular ve Arapça sorgular yapmak için bir chatbot geliştirdiler. ABD’li ve İsrailli yetkililerin dördü, aracın multimedya veri tabanlarıyla entegre edilerek analistlerin görüntü ve videolar üzerinde karmaşık aramalar yapabilmelerinin sağlandığını söyledi.

İsrailli üç subaya göre İsrail geçtiğimiz eylül ayında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'a suikast düzenlediğinde, bahsi geçen chatbot Arap dünyasındaki tepkileri analiz etti. Teknoloji, halkın tepkilerini ölçmek için Lübnan'daki farklı lehçeleri ayırt ederek İsrail'in karşı saldırı başlatmak için kamuoyu baskısı olup olmadığını değerlendirmesine yardımcı oldu. Ancak iki subaydan biri, chatbotun bazen İngilizceden Arapçaya çevrilen bazı modern argo terimleri ve kelimeleri tanımlayamadığını, bunun da farklı lehçelerde uzman İsrailli istihbarat subaylarının çalışmasını gözden geçirip düzeltmesini gerektirdiğini belirtti.

İsrailli iki istihbarat yetkilisine göre chatbot bazen yanlış cevaplar verdi. Aynı yetkililer, chatbotun örneğin tüfekleri boru olarak gösterdiğini, ancak yapay zeka aracının araştırma ve analizi büyük ölçüde hızlandırdığını söylediler.

İsrail ayrıca 7 Ekim 2023 saldırılarından sonra Gazze Şeridi'nin kuzeyi ve güneyi arasında kurulan geçici kontrol noktalarına, Filistinlilerin yüksek çözünürlüklü görüntülerini tarayıp yapay zeka destekli yüz tanıma yazılımına gönderme özelliğine sahip kameralar yerleştirmeye başladı. Ancak sistem, zaman zaman yüzleri gizlenmiş kişileri tanımlamakta zorlandı. Bu durum, yüz tanıma sistemi tarafından yanlışlıkla teşhis edilen Filistinlilerin tutuklanmasına ve sorgulanmasına yol açtı.