Mısır’da hükümet şeker krizini çözme sözü verdi

Tedarik Bakanı, vatandaşlardan özür dileyerek iki haftalık süre istedi.

Mısır Tedarik ve Yerel Kalkınma Bakanları piyasaları kontrol etme çabalarını takip ediyor (Tedarik Bakanlığı)
Mısır Tedarik ve Yerel Kalkınma Bakanları piyasaları kontrol etme çabalarını takip ediyor (Tedarik Bakanlığı)
TT

Mısır’da hükümet şeker krizini çözme sözü verdi

Mısır Tedarik ve Yerel Kalkınma Bakanları piyasaları kontrol etme çabalarını takip ediyor (Tedarik Bakanlığı)
Mısır Tedarik ve Yerel Kalkınma Bakanları piyasaları kontrol etme çabalarını takip ediyor (Tedarik Bakanlığı)

Mısır hükümeti, bir kez daha ülkedeki şeker krizini çözme sözü verirken, Mısır Tedarik Bakanı Ali el-Museylihi ise şeker fiyatlarındaki artış nedeniyle Mısırlılardan özür diledi.

Museylihi, geçtiğimiz Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada şeker krizini iki hafta içinde çözme sözü verdi. Bakan, “Bundan sonra bir kilo şekerin satış fiyatı 24-25 lirayı geçmeyecek. İki hafta sonra en fazla 27 liraya satılacak (Dolar 30,75 Mısır lirası)” diyerek, Mısırlılara da bu fiyatın üzerinde şeker almamaları çağrısında bulundu.

Gözlemcilere göre Mısır piyasaları, aylardır tedarik edilen şeker miktarında sıkıntı çekiyor ve bu da bu yılın başından bu yana fiyatlarda istikrarlı artışlara neden oluyor. Öyle ki şekerin kilosu 20 liraya yaklaştıktan sonra ülkedeki bazı mağazalarda kilosu 50 lira barajını aştı.

Mısır Tedarik Bakanı ayrıca, “Önümüzdeki günlerde tedarik edilmesi gereken günlük şeker ihtiyaçlarını belirlemek için Mısır valilikleriyle iletişime geçildi. Gıda Endüstrisi Holding Şirketi’ne, önümüzdeki Cumartesi gününden itibaren piyasalara miktarların normal oranlardan yaklaşık yüzde 20 daha fazla artırılması talimatı verildi” dedi.

Mısırlı Bakan’ın şeker fiyatlarını düşürme sözü öncesinde piyasalarda fiyatlar kontrol edilmediği takdirde şekere ‘zorunlu fiyat uygulama’ tehdidi gündeme gelmişti. Mısır hükümeti, daha önce fiyatları kontrol altına almak amacıyla ülke geneline yayılmış indirimli satış noktaları aracılığıyla şekeri 27 liraya satma yönünde bir girişim başlatmıştı.

edr
Mısır Tedarik Bakanı Ali el-Museylihi (Tedarik Bakanlığı)

Mısır Temsilciler Meclisi (Parlamento) Üyesi Eşref Emin ise “Bakanlık iç düzenlemelerinin uygulanması ve şekerin 6 ay boyunca tüm ailelere Mısır devletinin fiyat düşürme girişiminde bulunan fiyattan dağıtılması da dahil olmak üzere özellikle Tedarik Bakanlığı’nın krizi aşmak üzere alabileceği birçok kolay karar olduğu için, Tedarik Bakanı’nın vaatleri vatandaşlar için çözüm sunmuyor” açıklamasında bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan Emin, “Bu tür kararlar, piyasalarda sakinlik ve istikrar ortamına olanak tanıyacak. Çünkü aileler kendi paylarının sağlanmasını garanti edecek, bu da Mısır vilayetleri düzeyinde nerede olursa olsun vatandaşlara ulaşan teklifin iki katına çıkarılması sonucunda spekülatörlerin azalmasına neden olacak. Bu, Tedarik Bakanlığı’nın henüz kullanmadığı bir şey, ama hızlı bir şekilde hayata geçirilebilir” dedi.

Mısır Endüstrileri Federasyonu Gıda Endüstrisi Odası Şeker ve Şekerleme Bölümü Başkanı Hasan el-Fendi, “Tedarik Bakanlığı’nın büyük miktarlarda şeker ithal edip piyasalara sürmedeki başarısı, özellikle stratejik stoku etkilemeden spekülasyonlara son verecek” ifadelerini kullandı.

Ancak Emin, “Mısır devleti, zaten son dönemde ihtiyacının yüzde 15’inden fazlasını ithal etti. Bu, ülkenin başlangıçtaki ihtiyacından daha yüksek bir oran” dedi. Eşref Emin, “Krizin iki bölümü var; Birincisi, tüccarların davranışları ve büyük miktarlarda şeker depolayarak büyük karlar elde etmek için bu durumu istismar etme girişimleri ile bağlantılı. İkincisi ise vatandaşların krizi hissettikten sonra şeker depolamak için alışveriş yapmaları ile ilgili. Bu kesinlikle en düşük yüzdedir” ifadelerini kullandı.

sdef
Mısır Tedarik Bakanlığı Genel Merkezi (Tedarik Bakanlığı)

Gözlemcilere göre Mısır’da şekerin üç fiyatı var. Birincisi, sübvansiyonlu olup Mısırlı ailelere karneyle veriliyor ve 12,5 lira fiyatla satılıyor. İkincisi, kilosu 27 lira fiyatla Tedarik ve Devlet Girişimleri Bakanlığı’na bağlı tüketici komplekslerinde satılıyor. Üçüncüsü ise büyük mağazalarda 50 liraya satılıyor.

Fendi, Şarku’l Avsat’a “Tedarik Bakanı’nın belirleyeceği tarihte şeker fiyatındaki düşüş, kamış hasat sezonunun başlamasının yanı sıra, ithal miktarların piyasaya girmesi ve vatandaşların kullanımına sunulmasıyla gerçekleşecek. Bu da piyasalardaki arzı artırıyor” açıklamasında bulundu.



Gazze’nin imarı denkleminde sessiz rekabet: Mısır ve ABD planları

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’ndan bir kare (AFP)
Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’ndan bir kare (AFP)
TT

Gazze’nin imarı denkleminde sessiz rekabet: Mısır ve ABD planları

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’ndan bir kare (AFP)
Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’ndan bir kare (AFP)

Kahire ile Washington’un Gazze’nin yeniden imarı için bir planın hayata geçirilmesi gerektiği konusunda uzlaşmasına rağmen, izlenecek yol haritası hâlâ belirsizliğini koruyor. Ayrıca bu kapsamda düzenlenmesi planlanan konferansın tarihi de netleşmiş değil.

İsrail basınında “kısmi imar” seçeneğine dair girişimlere ilişkin sızıntılar gündemdeki yerini korurken, Washington’un bu İsrail çizgisiyle örtüşen yeni bir yaklaşım geliştirdiği görülüyor. Buna karşın ABD’nin, Gazze’nin tam ve kapsamlı yeniden inşasını öngören Mısır planını açık biçimde dışlamadığı da dikkat çekiyor. Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Hilaf, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Kahire’nin hedefinin “Gazze’nin yeniden imarı konusunda entegre bir sürecin başlatılması” olduğunu vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı da Şarku’l Avsat’a, Gazze’nin yeniden imarı konusunda ortaklarla etkin şekilde temas hâlinde olunduğunu doğruladı.

Birinci yol: Mısır girişimi

Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının 10 Ekim’de yürürlüğe girmesinin ardından iki ayrı hat ortaya çıktı: Biri Mısır öncülüğünde, diğeri ise İsrail yaklaşımıyla uyumlu görünen ABD hattı. Her iki yaklaşım da yaklaşık iki yıldır İsrail saldırılarıyla büyük ölçüde yıkılan Gazze’nin yeniden imarına dair sahadaki tasavvurları şekillendiriyor.

Ateşkesin ardından daha hızlı devreye giren Mısır hattında, Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi Gazze’nin yeniden imarı için bir konferans düzenleneceğini yineledi. Kasım ayı sonu olası tarih olarak telaffuz edilse de konferans gerçekleşmedi. Mısır Dışişleri Sözcüsü, haftalar önce yaptığı açıklamada, gecikmenin nedenini “erken toparlanma ve yeniden imar konferansının başarısı için uygun ortamın hazırlanması” olarak açıkladı.

Süreci hızlandırmak amacıyla Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdülati, Aralık ayı başında Berlin’de Alman mevkidaşı Johann Wadephul ile düzenlenen basın toplantısında, “ABD ile yeniden imar konferansı için ortak başkanlık oluşturulmasını görüşüyoruz ve en kısa sürede tarih üzerinde uzlaşmayı umuyoruz” dedi.

fg
Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’ta, sert hava koşulları altında kurulan yerinden edilmiş kişilere ait çadırların genel görünümü, 18 Aralık 2025. (Reuters)

4 Mart’ta Kahire’de düzenlenen “Arap Olağanüstü Zirvesi”nde kabul edilen “Gazze’nin Yeniden İmarı ve Kalkınması Planı”, Filistinlilerin yerinden edilmeden erken toparlanma ve yeniden inşa sürecini öngörüyor. Beş yıla yayılan planın maliyetinin yaklaşık 53 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Kahire ayrıca, Birleşmiş Milletler koordinasyonunda uluslararası bir bağış konferansı çağrısında bulundu.

“Tehcir olmadan imar”

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve akademisyen Ahmed Fuad Enver’e göre Mısır, hangi plan uygulanırsa uygulansın Gazze’nin “yaşanabilir bir yer” hâline getirilmesini ve bunun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit edecek bir tehcire yol açmamasını hedefliyor. Enver, “Mısır diplomasisi, daha önce Şarm eş-Şeyh Barış Konferansı’nda olduğu gibi bu süreçte de başarı sağlayabilir” değerlendirmesinde bulunuyor.

Enver’e göre Mısır’ın önceliği, Filistinliler için bir “can simidi” oluşturmak ve ortaklarla ciddi iş birliği içinde yeniden imar için gerekli ivmeyi sağlamak. Bu yaklaşımın, Filistinlilerin haklarına zarar vermemesi ve güvenlik kaygılarını artırmaması temel şart olarak görülüyor.

İkinci Yol: ABD–İsrail uyumlu hat

ABD hattının ilk işaretleri 21 Ekim’de ortaya çıktı. Donald Trump’ın damadı Jared Kushner, İsrail’de düzenlediği basın toplantısında, İsrail ordusunun kontrolündeki bölgelerde Gazze’nin yeniden imarının “titizlikle ele alındığını” söyledi. Kushner, “Hamas’ın kontrolünde olan bölgelere herhangi bir yeniden imar fonu tahsis edilmeyecek” ifadesini kullandı.

Bu hafta başında Wall Street Journal’da yayımlanan bir haberde ise Kushner ve ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından hazırlandığı belirtilen “Gündoğumu Projesi”nden söz edildi. Plana göre, Hamas’ın silahsızlandırılması şartıyla, yeniden imar süreci 10 yıla yayılacak ve güneyde Refah’tan başlayacak. “Yeni Refah” olarak adlandırılan bu yaklaşımda, yaklaşık 2 milyon Filistinlinin yeniden inşa sürecinde nerede yaşayacağına dair net bir çerçeve bulunmuyor.

Enver, bu ABD yaklaşımını “İsrail’in taleplerini önceleyen, müzakereci bir paket” olarak nitelendiriyor ve Kahire ile Tel Aviv arasında temel vizyon farkı olduğuna dikkat çekiyor.

Hangi Yol ağır basacak?

Bu farklı yaklaşımlar sürerken, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da cumartesi günü yaptığı açıklamada, “İsrail’in katı tutumuna rağmen umut verici bazı mutabakatlar bulunduğunu” belirtti. Fidan, Gazze’nin yeniden imarına dair “ön değerlendirme niteliğinde bir çalışmanın” ele alındığını söyledi.

fg
Filistinli işçiler, birkaç gün önce Gazze Şeridi’nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda savaş nedeniyle zarar gören bir yolu onarıyor. (AFP)

Öte yandan Bloomberg, ABD ve müttefiklerinin Gazze’nin yeniden imarı için gelecek ay başında bir konferans düzenlemeyi değerlendirdiğini, toplantının Washington, Mısır ya da başka bir merkezde yapılabileceğini yazdı. Mısır Dışişleri Sözcüsü Hilaf, bu haberlere ilişkin olarak “Mısır ve ABD dâhil olmak üzere ilgili tüm taraflar arasında istişare ve koordinasyonun sürdüğünü” vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise konuya ilişkin ayrıntı vermekten kaçınarak, “Ortaklarla etkin temas hâlindeyiz, şu aşamada resmî bir açıklama yok” demekle yetindi.

Ahmed Fuad Enver’e göre, devam eden müzakereler ışığında Mısır hattının başarı şansı daha yüksek. Enver, Washington’un sürecin ikinci aşamasında İsrail’e tamamen angaje olma riskini göze almayacağını ve Mısır–Arap önerilerine daha açık bir yaklaşım geliştirebileceğini savunuyor.


Netanyahu, Refah'taki patlamada bir subayın yaralanmasının ardından Hamas'ı tehdit etti

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Netanyahu, Refah'taki patlamada bir subayın yaralanmasının ardından Hamas'ı tehdit etti

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün yaptığı açıklamada, Refah'ta bir İsrail ordu subayının patlayıcı cihazla yaralanmasının ardından Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini söyledi.

Netanyahu, Hamas'ın "iktidardan uzaklaştırılması, silahsızlandırılması ve aşırıcılığın ortadan kaldırılması"nı içeren ateşkes anlaşmasına uyması gerektiğini belirterek, hareketin silahsızlanmayı açıkça ve sürekli olarak reddetmesinin "açık ve devam eden bir ihlal" olduğunu vurguladı.

Netanyahu açıklamasında, "İsrail, askerin yaralanmasına neden olan hareketin ihlallerine karşılık verilecektir" uyarısında bulundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşması geçen ekim ayında yürürlüğe girmişti ve ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın silahsızlandırılmasını da içermesi beklenen anlaşmanın ikinci aşamasına geçmeyi hedefliyor.

Anlaşmanın ikinci aşaması, İsrail'in Gazze'nin bazı bölgelerinden daha fazla çekilmesini, uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılmasını ve Trump liderliğindeki "barış konseyini" içeren yeni bir yönetim yapısının uygulanmasını içeriyor.Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre planlanan uluslararası gücün, şu anda İsrail askeri kontrolü altında bulunan Gazze Şeridi'nin bir bölümüne konuşlandırılması bekleniyor.


Hamas, Ankara'ya Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçmek için gereken şartları yerine getirdiğini bildirdi

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici bir kampta bir kadın çadırının yanında oturuyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici bir kampta bir kadın çadırının yanında oturuyor (AP)
TT

Hamas, Ankara'ya Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçmek için gereken şartları yerine getirdiğini bildirdi

Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici bir kampta bir kadın çadırının yanında oturuyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr el-Belah'ta, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici bir kampta bir kadın çadırının yanında oturuyor (AP)

Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak Reuters'e verdiği demeçte, Bakan Hakan Fidan'ın bugün Ankara'da Hamas'ın siyasi büro yetkilileriyle bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde ateşkesi görüştüğünü ve anlaşmanın ikinci aşamasına geçilmesini ele aldığını söyledi.

Kaynak, Hamas yetkililerinin Fidan'a anlaşmanın şartlarını yerine getirdiklerini bildirdiğini, ancak İsrail'in anlaşmanın bir sonraki aşamasına geçişi engellemek için Gazze'yi hedef almaya devam ettiğini ifade etti.

Kaynak, Hamas yetkililerinin Gazze Şeridi'ne giren insani yardımın yetersiz olduğunu ve ilaç, barınma ekipmanı ve yakıt gibi hayati öneme sahip mallara acil ihtiyaç duyulduğunu söylediklerini de belirtti.