Mısır ordusu yeni silah üretimini duyurdu

Mısır Cumhurbaşkanı, EDEX 2023'ün açılışına katılarak üretilen silahları inceledi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı, EDEX 2023'ün açılışına katılarak üretilen silahları inceledi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır ordusu yeni silah üretimini duyurdu

Mısır Cumhurbaşkanı, EDEX 2023'ün açılışına katılarak üretilen silahları inceledi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı, EDEX 2023'ün açılışına katılarak üretilen silahları inceledi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır’da pazartesi günü başlayan Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı EDEX 2023'ün üçüncü yıl etkinliklerinde, yerel olarak üretilen askeri endüstrilere yerel girdinin artmasıyla birlikte, ilk kez yerel düzeyde üretilip bir araya getirilen Mısır silahları ve mühimmatı sergilendi.

Arap Sanayileşme Örgütü, Hava Kuvvetleri ortaklığında üretilen, 180 cm'ye kadar betonarme delme kabiliyetine sahip, ağırlığı 2 bin libreye dek çıkan hava mühimmatlarından oluşan ‘Hafız’ ailesini sergiledi. Ayrıca bunlar arasında B4 koruma seviyesi sağlayan Kadir-1 zırhlı çevik kuvvet müdahale aracı da bulunuyor.

Bunlara, müşterilerin istekleri doğrultusunda her türlü ekipmanı uygulayabilme kabiliyeti ile Mısır İçişleri Bakanlığı’nın ihtiyaçlarına göre edinilen ekipmanlar da ekleniyor.

Ahlaki Meseleler İdaresi eski Müdürü Tümgeneral Samir Ferec, bugün fuarda sergilenenlerin Mısır'da askeri endüstrileri geliştirmeye yönelik 10 yıllık çalışmanın ürünü olduğunu vurguladı. Şarku’l Avsat’a konuşan Ferec, fabrikaların onlarca yıldır ekipmanlarını güncellememe sorunuyla karşı karşıya kalması ardından, iktidara gelen Mısır Cumhurbaşkan Abdulfettah Sisi'nin askeri endüstrileri geliştirme sürecine büyük bir öncelik verdiğini söyledi.

Ulusal Savunma Fakültesi eski Müdürü Tümgeneral Muhammed el-Gabari, yeni üretilen silahların ülkelerin askeri yeteneklerine ilişkin göstergelerde Mısır'ın sıralamasının yükselmesine yardımcı olacağını dile getirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan Gabari, Mısır askeri endüstrilerinin, Raad 200 füze fırlatıcısının üretilmesi ardından Mısır’ın füze üretme yeteneğinin yakın olduğunu müjdeleyen EDEX'in üçüncü yıl etkinliklerinde saf üretimde ortak haline geldiğini söyledi.

Mısır, ‘200 Savaş Fabrikası’, 385 beygir gücünde bir motorla donatılmış ve 122 mm roketatar taşıyan ve kabin dahilinden elektronik olarak kontrol edilen Raad 200 roketatarını üretti. Bu, Askeri Üretime bağlı üç firmanın ortaklığında gerçekleşti.

Fotoğraf Altı: Mısır Donanması’na dahil edilen fırkateyn. (Alexandria Shipyard Company-Facebook)
Mısır Donanması’na dahil edilen fırkateyn. (Alexandria Shipyard Company-Facebook)

Fuarda, Mısırlılar tarafından Alexandria Tersanesi'nde Alman teknolojisiyle üretilen MEKOA 200 Mısır fırkateyninin açılışı da gerçekleştirildi. Fırkateyn, Alman gemi inşa şirketi TKMS ile Mısır'ın biri yerli üretim olmak üzere aynı tipte dört fırkateyn alma anlaşması kapsamında üretildi. Fırkateyn, Mısır Savunma Bakanlığı tarafından daha önce açıklandığına göre, denizaltı savunma görevleri için iki helikopter taşıyabildiği gibi, keşif ve gözetleme görevleri için de küçük drone taşıma kabiliyetine, ayrıca özel kuvvet görevleri için iki hafif bot taşıma kapasitesine sahip.

Ferec’in ifade ettiğine göre İskenderiye cephaneliğinde son yıllarda yapılan modernizasyonlar, üretim sürecinin tamamen yerel düzeyde başarılı olmasına katkı sağladı. Ferec, yerel üretim başarısının çalışanlara deneyim kazandırdığını, benzer fırkateynlerin Mısır'da yapılması ve Alman şirketiyle ortaklaşa ihraç edilmesi konusunda iş birliğinin sürdürülmesi olanağına kapı açtığı görüşünde.

Aynı düşünceyi destekleyen Gabari ise yerel düzeyde çeşitli silah endüstrisi deneyimleri biriktirmenin önemini vurguladı. Bu sayede, karar vericilere farklı seçenekler sunan silahlanma kaynaklarının çeşitlendirilmesinden faydalanarak Mısır’ın kademeli olarak askeri endüstrilerde etkili ülkelerden birine dönüşeceğine dikkat çekti.

Tanıtılan yeni Mısır askeri teçhizatı arasında kuvvetlerin muharebe eylemlerini kontrol etmek, hava sahasını, sınırları ve önemli tesisleri güvence altına almak için tamamen yerel düzeyde tasarlanıp üretilen çok görevli mobil otomatik komuta ve kontrol merkezi de yer alıyor.

Bunun fuarda sergilenen en önemli hususlardan olduğuna dikkat çeken Tümgeneral Gabari, zira ileri teknolojisinin yanı sıra, olay yerinden saha komutasını kolaylaştırarak, askeri komutanlara kısıtlama olmaksızın ve daha doğru karar vermeyi sağlayacak şekilde cephede olma olanağı verdiğini vurguladı.

Sergide tanıtılan yeni Mısır silahları arasında, dronlara ve elektronik engellemeye karşı kullanılan bir sistem de bulunuyor. Taktik seviyeye kadar dronları tespit etmek ve bunlara karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve imalatını içeriyor. Ayrıca askeri gemileri güvence altına almak için dronlara karşı koymaya yönelik bir cihazın yanı sıra çeşitli frekans aralığında radyo keşif ve engelleme cihazlarını da yer alıyor.

Savaşlarda drone kullanımının giderek artması göz önüne alındığında, bu cihazın önemli bir adım olduğunu düşünen Ferec, bu özel uzmanlığın Mısır askeri sanayisine büyük bir katkı sağladığını vurguladı. Fuar sırasında Mısır endüstrilerine dış talep sağlamak için askeri endüstrilere yönelik pazarlamanın önemine dikkat çeken Ferec, böylece askeri teçhizatın sürekli geliştirilmesine ve modernizasyonuna yönelik mali bir getiri sağlanacağını da sözlerine ekledi.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.