Mısır, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İhvan’ın dönüşüne kapıyı kapattı

İhvan Mısır’da “terör örgütü” olarak tanımlanıyor

Mevcut Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El-Sisi'nin Kahire'deki seçim pankartı (EPA)
Mevcut Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El-Sisi'nin Kahire'deki seçim pankartı (EPA)
TT

Mısır, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İhvan’ın dönüşüne kapıyı kapattı

Mevcut Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El-Sisi'nin Kahire'deki seçim pankartı (EPA)
Mevcut Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El-Sisi'nin Kahire'deki seçim pankartı (EPA)

Mısır halkının cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanmaya başlamasından günler kala, dört aday da Müslüman Kardeşler’in (İhvan Müslümin) siyasi hayata dönmesini redden ve yasaklı grup olması konusunda aynı görüşte birleşiyorlar. 

Mısır'da önümüzdeki Pazar günü başlayacak seçimler 3  üç gün sürecek. Bu arada yurt dışındaki Mısırlılar da bu haklarını kullanarak yaklaşık bir hafta önce oy verme işlemlerini tamamladılar.

2030 yılına kadar sürecek üçüncü bir dönem için aday olan mevcut Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile birlikte seçimlere katılanlar arasında şu isimler yer alıyor: Mısır Demokrat Partisi Genel Başkanı Ferid Zahran, Vefd Partisi Genel Başkanı Abdus-Senad Yamama ve Cumhuriyetçi Halk Partisi Genel Başkanı Hazım Ömer.

Müslüman Kardeşler'in geleceği, 2013 yılında bu grubun  eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin devrilmesinin ardından devletin teşkilatı  "terör örgütü" olarak sınıflandırmasından dolayı Mısır'da zaman zaman yaygın tartışmalara yol açıyor.

Ağustos 2014'te Mısır Yüksek İdare Mahkemesi, örgütün siyasi kolu olan Özgürlük ve Adalet Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.

Sisi'nin kampanyasının başında bulunan Danışman Mahmud Fevzi, "Siyasi hayatta Müslüman Kardeşler'e geri dönüş olmadığını" ifade eerek  iki gün önce bir televizyon röportajında, ​​İhvan’ın geri dönüşüne dair tartışmanın üç boyutuna dikkat çekti. Gerkçelerini halk, siyasi ve hukuki boyutu şeklinde açıkladı.

Halk boyutunda, Mısırlıların 30 Haziran 2013 devriminde Müslüman Kardeşler hakkındaki görüşlerini ifade ettiklerini ve dolayısıyla halkın görüşünün net olduğunu hepimiz görüyoruz.

Siyasi boyuta ilişkin ise Fevzi, "Elleri Mısırlıların kanına bulanmış olan hiç kimse kabul edilemez" diyerek, "Hukuki boyutta da, Müslüman Kardeşler’in terör örgütü olarak sınıflandırıldığını ve bu nedenle geri dönüşün masada olmadığını" vurguladı. Sisi'nin de teşkilatın siyasete geri dönüşünü defalarca reddettiğini ve İhvan’ın siyaset sahnesine geri dönüşünü  reddeden halkın iradesini yok saymayacağını belirtti.

 Diğer üç adayın da Müslüman Kardeşler konusundaki tutumları pek farklı değil. Ferid Zahran daha önceki bir televizyon röportajında ​​şöyle demişti: “Mısır'ın cumhurbaşkanı olursam, özellikle de Müslüman Kardeşler'in siyasi hayattaki herhangi bir rolünü reddederim. Hukuku, anayasayı ihlal eden bir gruptur.” Abdus- Sened Yamama da bir televizyon röportajında ​​"Terörist İhvan ile uzlaşma olmadığını" vurgularken, "İhvan'ın demokrasi anlayışına karşı savaşmalıyız" dedi.

Aynı görüş aday Hazem Ömer tarafından da tekararlandı. Ömer de "İhvan'la uzlaşma olmayacağını" belirterek, "İhvan, Mısır halkının geleceğiyle kumar oynadı" dedi.

FOTO: Muhalefet adayı Ferid Zahran’ın (Mısır Sosyal Demokrat Partisi) seçim konferansı
Muhalefet adayı Ferid Zahran’ın (Mısır Sosyal Demokrat Partisi) seçim konferansı

Kahire Üniversitesi'nden Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tarık Fehmi, adayların Müslüman Kardeşler hakkındaki konuşmalarının "açık bir vizyona sahip olmayan genel bir öneri" olduğuna inandığını söyleyerek Şarkul Avsat'a şu açıklamlarda bulundu: "Cumhurbaşkan Sisi ve onun Müslüman Kardeşler hakkındaki net tutumu dışında, üç adayın grupla ilgili açıklamaları genel ifadeler olup, net bir siyasi vizyona sahip değildir, Müslüman Kardeşler ve Selefilere ilişkin pozisyon konusunda tutarlı bir yaklaşımları yoktur ve detaya girmemişlerdir.” Fehmi, bana göre, adaylar İhvan meselesi ve  bu tarz ihtilaflı birçok konuya ve meselelere girmekten kaçındıklarını iafde etti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktör Yardımcısı Dr. Amr Haşim Rabie, Şarkul Avsat’a verdiği demeçte, adayların Müslüman Kardeşler konusundaki tutumlarının “devletin Müslüman Kardeşler'in geri dönüşünü reddeden tutumuyla ve aynı zamanda halkın genel görüşüyle da uyumlu olduğunu belirtti.      

Geçtiğimiz Eylül ayının sonlarında, eski milletvekili Ahmed Tantavi'nin başkanlık için aday olma niyetini açıklamasının ardından, aday olmak için gereken belgeleri toplama konusunda tökezlemesiyle, Müslüman Kardeşler'in yeniden sahneye çıkma olasılığına ilişkin yaygın tartışmalar ortaya çıktı.

Muhalefetteki Sivil Hareket’in bir üyesi olan et-Tantavi, medyaya verdiği bir röportajda ​​Müslüman Kardeşler’in siyaset sahnesine geri dönme ihtimalini ima ederek “herhangi bir siyasi partinin dışlanmasına karşı olduğunu söylmesinin ardından sert saldırılara maruz kaldı.

Et-Tantavi'nin açıklamaları o dönemde örgütün önde gelen lideri Hilmi El Gazzar'ın Mısır dışından yayın yapan İhvan’a bağlı TV kanallarından birinde televizyona çıktığı ve “İslam'a olan hayranlığını” ifade ettiği zamana denk geliyordu.  Ayrıca, Müslüman Kardeşler'e bağlı diğer medya mensuplarına da Tantavi'nin adaylığını destekleme  çağrısında bulunmuştu.



Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian


Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
TT

Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)

Mısır ve Katar, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının yakında uygulanacağına dair umutlarını dile getirdiler.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün yaptığı açıklamada, ülkesinin ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı planın ilk aşamasını tamamlamak üzere olduğunu ve ikinci aşamanın yakında başlayacağını umduğunu belirtti.

Abdulati, Mısır'ın Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla insani yardımı daha büyük miktarlarda ve kısıtlama olmaksızın Gazze Şeridi'ne ulaştırmayı umduğunu söyledi. Ülkesinin Gazze'nin yeniden inşası konulu bir konferansın tarihini belirlemek için ABD ile koordinasyon içinde olduğunu açıklayan Abdulati, konferansın Mısır ve ABD'nin eş başkanlığında gerçekleştirileceğini ifade etti.

Güvenlik desteği konusuna da değinen Abdulati, bölgede istikrar ve güvenliği teşvik etme çabalarının bir parçası olarak, Mısır'ın Filistin polisinin eğitimine katılım konusunda Avrupa ülkeleriyle istişareye hazır olduğunu bildirdi.

Katar ise Hamas ve İsrail'in ‘çok yakında’ ikinci aşama görüşmelerine başlamasını umduğunu ifade etti.

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Doha'da düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin önerisiyle ulaşılan ve 10 Ekim'den beri yürürlükte olan Gazze ateşkes anlaşmasına atıfta bulunarak, “İki tarafı mümkün olan en kısa sürede ikinci aşamaya geçmeye zorlamamız gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Ensari, görüşmelerin Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail kontrolündeki bir bölgede bulunan tünellerde mahsur kalan Hamas savaşçılarının akıbeti gibi çetrefilli konuları da içereceğini kaydetti.