Mısır'da ‘şekerin kilo fiyatı’ sosyal medyada trend oldu

Sosyal medyada sıkça karşılaşılan şeker pazarlarda ve marketlerde ise nadiren bulunuyor. (Şarku’l Avsat)
Sosyal medyada sıkça karşılaşılan şeker pazarlarda ve marketlerde ise nadiren bulunuyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Mısır'da ‘şekerin kilo fiyatı’ sosyal medyada trend oldu

Sosyal medyada sıkça karşılaşılan şeker pazarlarda ve marketlerde ise nadiren bulunuyor. (Şarku’l Avsat)
Sosyal medyada sıkça karşılaşılan şeker pazarlarda ve marketlerde ise nadiren bulunuyor. (Şarku’l Avsat)

Mısır'da, ‘lüks bir ürün’ ve ‘değerli bir hediye’ olarak değerlendirilebilecek birçok şey arasında şeker, arzın azalması ve fiyatının yükselmesi nedeniyle trend oldu. Mısır Hükümeti’nin açıklamalarına göre vatandaşlar, Ramazan Ayı öncesinde şeker satın almak için yarış halindeler. Mısır Başbakanı Dr. Mustafa Medbuli, pazar günü, Ramazan Ayı’na hazırlık olarak piyasalarda ürün arzını sağlama ve fiyatları kontrol altına alma çabalarının devam ettiğini vurguladı.

2023 yılı boyunca ve özellikle bu yılın başından itibaren Mısır'da, temel malların fiyatlarında arka arkaya yaşanan artışlar gözlemlenirken son günlerde Mısır Hükümeti, fiyat artışlarıyla mücadele amacıyla ‘Hoş Geldin Ramazan’ ve ‘Hepimiz Biriz’ sloganlarla gibi indirimli mal satış noktalarını tüm Mısır illerinde genişletme kararı aldı. Bu satış noktalarında ürün indirim oranları yüzde 25 ila yüzde 30 arasında değişirken, şekerin kilogram fiyatı 27 Mısır Lirası olarak belirlendi.

Ancak hükümet destekli bu satış noktalarının dışında şu an piyasada şeker bulunamıyor. Bu durum, Sanayi Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Ticaret Odaları Birliği üyesi mühendis Usame el-Şahid tarafından teyit edildi. El-Şahid, cumartesi günü televizyonda yaptığı açıklamada, "Mısır'da şeker var ama piyasada dolaşımı yok" diyerek, bunun nedenini "tüccarların izlenen yönteme olan güvensizliğine" bağladı.

Sosyal medya platformları, özellikle ‘X’ platformunun kullanıcıları ve Facebook kullanıcıları arasında şeker kriziyle ilgili büyük bir etkileşim gözlemlendi. ‘#Şekerinkilosu’ hashtag'i, öfke, eleştiri ve alaycılığın bulunduğu çeşitli tepkilerle trend oldu.

Mısır Ticaret Odası’nın verilerine göre Mısır, yılda 2,8 milyon ton şeker üretiyor ve 700 bin ton ithal ediyor. Bu miktar, 3,5 milyon tonluk yıllık tüketim ihtiyacının yüzde 80'ini karşılıyor.

Şeker eksikliğini dile getiren sosyal medya kullanıcılarından biri, “3 gündür şeker peşindeyim" derken bir diğer kullanıcı bu arayışı, işten izin almayı gerektirecek bir ‘gezinti’ olarak tanımladı.

Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanlığı Sözcü bu ayın başlarında, Bakanlığın, aile tedarik kartları üzerinden serbest şekilde şeker dağıtımına devam ettiğini açıkladı. Buna göre, dört veya daha fazla kişiye sahip aileler için iki kilogram, üç veya daha az kişiye sahip aileler için ise bir kilogram şekeri, kilogram başına 27 Mısır Lirası'ndan sunuyor. Bu destek programından 63 milyon vatandaşın yararlandığı ve devletin, temel ihtiyaç malzemelerini her gün vatandaşlara sağladığı belirtildi.

Uluslararası Ekonomik Danışmanlık ve Fizibilite Çalışmaları Merkezi Direktörü Dr. Hüda el-Mellah, Şarku'l Avsat’a verdiği demeçte, şeker arzındaki eksikliğin nedenlerinden biri olarak ekonomideki spekülasyon sistemine işaret etti. Bu sistemle, fiyatların değişkenliği ve sabit bir fiyatın olmaması nedeniyle her tüccarın kendi belirlediği fiyatta satış yapması durumuna işaret etti.

Mısır Parlamentosu da şeker sıkıntısına dikkat çekti. Milletvekili Halid ebu Nahul, Başbakan'a ve Tarım ile Tedarik Bakanları'na, dükkanlarda şekerin bulunmayışı ve şeker kuyruklarının yeniden oluşumu hakkında bir soru önergesi sundu. Şekerin, her Mısır evinde olmazsa olmaz bir mal olduğunu ve özellikle Ramazan Ayı’nda bu ihtiyacın arttığını vurguladı. Ekonomi uzmanı, Ramazan ayına yaklaşırken şeker talebinin artmasının, arzın azalmasına ve dolayısıyla fiyatların yükselmesine neden olduğunu belirtti.

Parlamento üyesi, yetkililerden şekerin piyasadan neden kaybolduğuna dair açıklama yapmalarını talep ederken, Tedarik Bakanı Dr. Ali el-Mesilhi, Kalyubiye ilinde ‘Hoş Geldin Ramazan’ fuarının açılışında mal fiyatlarındaki artış nedeniyle kendisine yönelik yapılan sert eleştirilerle gündeme geldi.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.