Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
TT

Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri, yeni Libya hükümetinin kurulmasını görüşmek üzere Tunus’ta yapılması planlanan toplantının iptal edilmesinin ‘toplantıdan beklenen sonuçları etkilemediğini’ söyleyerek, beklenen sonuçların halihazırda elde edildiğini dile getirdi.

Tunus medyasında yer alan habere göre, Tunus, Libya Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi üyeleri ile Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin üyeleri arasında yapılması planlanan toplantıyı iptal etti.

Söz konusu toplantıda, Abdulhamin Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile parlamento tarafından belirlenen Usame Hammad başkanlığındaki İstikrar Hükümeti arasındaki anlaşmazlığı sona erdirmek için yeni bir hükümet kurma konusu görüşülecekti.

Şarku’l Avsat’ın Alemu’l Arabi haber ajansından (AWP) aktardığına göre aynı zamanda (6+6) Komitesi’nin üyesi olan Sariri, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;

Bu karar zararlı da olabilir, faydalı da olabilir. Bu iptal, toplantının normal ve doğal şartlarda yapılmasına göre duruma daha fazla ışık tuttu. Normal ve olağan bir toplantı olsaydı, belki şu anda ortaya çıkan sonuçların aynısı, tam bir uzlaşı çerçevesinde üretilmeyecekti.

Ülkede seçimlerin yapılabilmesi için Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin Ekim ayında Fas’ta düzenlenen toplantısında herhangi bir anlaşmaya varılmamıştı.

Sariri, toplantının iptal gerekçelerine ilişkin şunları söyledi;

Bu toplantıyı hazırlık heyeti ayarladı, oteli de ayırttık. Ancak bir gün sonra otel müdürü, koordinatörlere veya hazırlık komitesi yetkililerine, Tunus yetkililerinden toplantı için bir merkez veya toplantı salonu sağlamanın mümkün olmadığı yönünde talimat aldığını bildirdi. Konunun ve gündeminin kamuoyuna açık olmasına rağmen, zayıf koordinasyon nedeniyle toplantının iptal edilmesi mümkün olmuş olabilir.

sdv
Yüksek Devlet Konseyi üyelerinin önceki bir toplantısı

Sariri, adını vermediği tarafları toplantıyı engellemekle suçlayarak, şu ifadelerle açıklamasını sürdürdü;

Bazıları, Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) bu iptalin arkasında olduğunu veya bundan memnun olduğunu göz ardı etmiyor. Çünkü ne yazık UNSMIL her şeyin kendi himayesi altında olmasını istiyor. Olası bir Libya-Libya toplantısının başarılı olmasını istemiyor.

dsev
Sariri, bazılarının Tunus toplantısının iptalinin arkasında UNSMIL’in olduğunu göz ardı etmediğini bildirdi

Sariri, Yüksek Devlet Konseyi’nin bu aşamada ihtiyaç duyulabilecek yasama adımlarını atacağını söyleyerek, “İletişim ve koordinasyondan sorumlu iki heyet arasında bir toplantı yapılacak. Allah’ın izniyle Ramazan ayında veya sonrasında net bir harita ortaya çıkacak ve uygulamaya başlayacağız” diye ekledi.



Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
TT

Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) Mısır, Sudan ve Libya arasındaki ‘sınır üçgeni’ bölgesinin kontrolünü ele geçirdiğini açıklaması, Kahire'nin Sudan savaşında sahadaki gelişmelere ilişkin tutumu konusunda soru işaretleri yarattı.

Mısırlı uzmanlar, ‘Mısır'ın Sudan'daki askeri gelişmeleri yakından takip ettiğini ve ulusal güvenliğinin doğrudan etkilenmesi halinde karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu’ belirterek, HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin ‘başkent Hartum'daki son kayıplarını telafi etmek için manevi bir kazanç’ olduğunu kaydetti.

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir kenti yakınlarında bulunan sınır üçgeni bölgesi, Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden savaşın ana cephelerinden birini oluşturuyor.

Nisan 2023 ortalarında başlayan Sudan savaşı, Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu ile Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında devam eden çatışmalarla üçüncü yılının ikinci ayına girdi. Birleşmiş Milletler (BM) tahminlerine göre savaş, ülke içinde ve dışında yaklaşık 14 milyon insanın yerinden edilmesine neden oldu.

HDK dün yaptığı açıklamada, Sudan, Libya ve Mısır arasındaki sınır üçgeni bölgesini kontrol altına aldığını duyurdu. ‘Sudan, Libya ve Mısır arasında önemli bir buluşma noktası olan stratejik bölgeyi niteliksel bir adımla özgürleştirmeyi başardığını’ belirten HDK tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi: “Sudan ordusuna asker ve teçhizat açısından ağır kayıplar verdirdik… Onlarca savaş aracını ele geçirdik.”

Bunun öncesinde Sudan Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı, ‘saldırganlığı püskürtmek için savunma düzenlemeleri olarak tanımladığı adımın bir parçası olarak sınır üçgeni bölgesini boşalttığını’ duyurdu. Sudan ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, “Bu hareket, sınır bölgesindeki saha gelişmeleri ışığında ulusal egemenliği korumak ve stratejik konumları güvence altına almak için operasyonel planların bir parçası olarak yapıldı” ifadesi yer aldı.

Gelişmeler, Sudan ordusunun salı günü yaptığı açıklamada, HDK ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter'e bağlı Libya güçlerini ‘bölgeyi ele geçirmek amacıyla Mısır, Sudan ve Libya arasında bulunan sınır üçgenindeki sınır noktalarına saldırmakla’ suçlayarak, bunu ‘Sudan'a, topraklarına ve halkına karşı bariz bir saldırganlık’ olarak nitelendirmesinin ardından geldi.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi üyesi Tümgeneral Muhammed Salah Ebu Hemile, “Kahire, Mısır'ın ulusal güvenliğiyle doğrudan bağlantılı olduğu için Sudan'daki gelişmeleri yakından takip ediyor” dedi. Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin güvenlik üzerindeki etkisini küçümseyen Ebu Hemile, bunun ‘özellikle başkent Hartum'daki son saha kayıplarını örtbas etme girişimi’ olduğunu söyledi ve Kahire'nin ‘Sudan'daki ulusal kurumları desteklemeye istekli olduğunu, ancak bir tarafı diğerinin aleyhine desteklemekle meşgul olmadığını’ belirtti.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, HDK'nin sınır üçgeninde kontrolü sağladığını duyurmasının ‘savaşın saha gerçekliği üzerinde hiçbir ağırlığı olmayan manevi bir kazanım’ olduğunu ifade etti. Ferec, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “HDK, başkent Hartum'u kaybettikten sonra herhangi bir saha başarısını duyurmaya çalışıyor… Mısır, güney sınırlarındaki güvenliğiyle doğrudan ilgili olduğu için Sudan savaşındaki gelişmeleri izlemeye devam ediyor. Mısır'ın Sudan'daki savaşa müdahale etmeme konusunda bir isteği var” ifadelerini kullandı.

Hamideti defalarca, ‘Mısır'ın Sudan ordusuna savaş uçakları da dahil olmak üzere askeri destek sağladığını’ iddia etti. Ancak geçen yıl Mısır Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları yalanlamış ve o dönemde yaptığı bir açıklamada ‘uluslararası toplumu HDK Komutanı’nın söylediklerinin doğruluğunu kanıtlayan delilleri bulmaya’ çağırmıştı. Söz konusu suçlamalar, Kahire'nin savaşı durdurmak ve sivilleri korumak için yoğun çaba sarf ettiği bir dönemde geldi.

Mısır'ın Sudan'daki meşruiyeti ‘askeri değil siyasi olarak’ desteklediğini belirten Ebu Hemile, “Kahire, Sudan'ın devam eden iç savaş ışığında kurumlarını restore etmesini istiyor ve kısa süre önce sivil bir başbakanın atanmasını memnuniyetle karşıladı” dedi.

Diğer yandan Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli salı günü Sudanlı mevkidaşı Kâmil et-Tayyib İdris'i arayarak, ‘Kahire ile Hartum arasındaki ikili ilişkilerin iki ülke arasında daha fazla koordinasyona katkıda bulunacak şekilde çeşitli düzeylerde güçlendirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiğini’ bildirdi.

Mısır'ın eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Salah Halime, HDK'nin sınır üçgenini kontrol etmesini Sudan ordusunun LUO’nun bu güçlere askeri destek verdiği yönündeki suçlamalarıyla ilişkilendirerek, “Sınırdaki gelişmeler Sudan'daki savaşın henüz bitmediğini ve sahada niteliksel bir gelişme olduğunu gösteriyor” ifadesini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Halime, ‘Mısır'ın güney sınırlarında herhangi bir doğrudan ihlal olması halinde harekete geçeceğini’ belirterek, “Mısır'ın olup bitenleri yakından takip etmesinin temelinde toprakları üzerindeki tam egemenliğini korumak yatıyor” dedi. Halime ayrıca, askeri gelişmeleri Sudan'daki iç siyasi durumla ilişkilendirerek, “HDK'nin hamleleri, önümüzdeki dönemde kontrolü altındaki bölgelerde paralel bir hükümet kurulacağını duyurma hazırlığından kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.

Hamideti, merkezi Port Sudan'da bulunan Sudan hükümetine paralel bir hükümet olarak Barış ve Birlik Hükümeti’nin kurulduğunu duyurmuştu.