Mısır: Müzakerelerde Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık

Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır: Müzakerelerde Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık

Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Mısır ve Katar’ın, İsrail ve Hamas ile yapılan müzakereler yoluyla, rehineler ile Filistinli tutukluların serbest bırakılmasına dönüşecek (kısmi) ateşkese ulaşmaya çalıştığını söyledi.

Şukri, Hollandalı mevkidaşı Hanke Bruins ile dün düzenledikleri ortak basın toplantısında, “Müzakereler sırasında Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık” dedi.

Gazze Şeridi’ne giren insani yardımın kontrol edilmesi görevinin Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına verilmesi çağrısında bulunan Şukri, açıklamasına şu ifadelerle devam etti;

“İsrail geçişinde uygulanan kurallar ve kontrol süreçlerinin ötesine geçerek, bunun BM kurumları aracılığıyla gerçekleşmesi önemli. Çalışan bir sınır kapısı var, ancak yardımların doğrulanması konusunda getirilen kurallar nedeniyle gereken verimlilikte değil.”

Şukri, “BM kuruluşlarına ve onların tarafsızlıklarıyla bağdaşmayan her türlü eylemden uzak olduklarına güveniyoruz” dedi.

Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze’deki insani durumun daha da kötüleştiğini ve Gazze’nin kuzeyinde açlıktan ölen çocukların olduğu noktaya kadar ulaştığını belirtti.

Şukri, Gazze’deki statükoyu sürdürmenin ‘çatışmanın ve bununla bağlantılı risklerin büyümesine yol açacağı’ konusunda da uyardı.

Şukri, BM Gazze Kıdemli İnsani Yardım ve Yeniden Yapılanma Koordinatörü Sigrid Kaag ile dün yaptığı görüşmede de, Gazze’ye yardım ulaştırılmasındaki yavaşlık konusunda ‘İsrail’in çıkardığı ‘engellere’ dikkat çekti.

Şukri görüşmede, Gazze Şeridi’ne yardım girişini kolaylaştırmak, koordine etmek ve izlemek amacıyla, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2720 sayılı kararına ilişkin hükümlerin tam olarak uygulanmasını sağlama konusunda BM’nin insani ve hukuki sorumluluğunu vurguladı.

Mısırlı bakan ayrıca, İsrail’e uluslararası hukuk hükümlerine uyması ve sınır geçişleri de dahil olmak üzere bölgeye yardım getirilmesinin önündeki engellerin kaldırılması konusunda baskı yapılması gerektiğini söyledi.

Mısır Hava Kuvvetleri, Birleşil Arap Emirlikleri (BAE) Hava Kuvvetleri ile işbirliği içinde, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki bazı bölgelere havadan tonlarca gıda yardımı gerçekleştirdi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Hanke Bruins, ikili ilişkileri birçok alanda güçlendirmek amacıyla iki ülkeden delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık etti.

Oturumda ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirme ve Filistinlilerin insani acılarına son vermenin yolları da tartışıldı.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.