Mısır: Müzakerelerde Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık

Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır: Müzakerelerde Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık

Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Kahire’de iki ülkenin delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık ediyor (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Mısır ve Katar’ın, İsrail ve Hamas ile yapılan müzakereler yoluyla, rehineler ile Filistinli tutukluların serbest bırakılmasına dönüşecek (kısmi) ateşkese ulaşmaya çalıştığını söyledi.

Şukri, Hollandalı mevkidaşı Hanke Bruins ile dün düzenledikleri ortak basın toplantısında, “Müzakereler sırasında Gazze’de ateşkese yol açacak bir noktaya henüz ulaşmadık” dedi.

Gazze Şeridi’ne giren insani yardımın kontrol edilmesi görevinin Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına verilmesi çağrısında bulunan Şukri, açıklamasına şu ifadelerle devam etti;

“İsrail geçişinde uygulanan kurallar ve kontrol süreçlerinin ötesine geçerek, bunun BM kurumları aracılığıyla gerçekleşmesi önemli. Çalışan bir sınır kapısı var, ancak yardımların doğrulanması konusunda getirilen kurallar nedeniyle gereken verimlilikte değil.”

Şukri, “BM kuruluşlarına ve onların tarafsızlıklarıyla bağdaşmayan her türlü eylemden uzak olduklarına güveniyoruz” dedi.

Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze’deki insani durumun daha da kötüleştiğini ve Gazze’nin kuzeyinde açlıktan ölen çocukların olduğu noktaya kadar ulaştığını belirtti.

Şukri, Gazze’deki statükoyu sürdürmenin ‘çatışmanın ve bununla bağlantılı risklerin büyümesine yol açacağı’ konusunda da uyardı.

Şukri, BM Gazze Kıdemli İnsani Yardım ve Yeniden Yapılanma Koordinatörü Sigrid Kaag ile dün yaptığı görüşmede de, Gazze’ye yardım ulaştırılmasındaki yavaşlık konusunda ‘İsrail’in çıkardığı ‘engellere’ dikkat çekti.

Şukri görüşmede, Gazze Şeridi’ne yardım girişini kolaylaştırmak, koordine etmek ve izlemek amacıyla, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2720 sayılı kararına ilişkin hükümlerin tam olarak uygulanmasını sağlama konusunda BM’nin insani ve hukuki sorumluluğunu vurguladı.

Mısırlı bakan ayrıca, İsrail’e uluslararası hukuk hükümlerine uyması ve sınır geçişleri de dahil olmak üzere bölgeye yardım getirilmesinin önündeki engellerin kaldırılması konusunda baskı yapılması gerektiğini söyledi.

Mısır Hava Kuvvetleri, Birleşil Arap Emirlikleri (BAE) Hava Kuvvetleri ile işbirliği içinde, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki bazı bölgelere havadan tonlarca gıda yardımı gerçekleştirdi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Şukri ve Hollandalı mevkidaşı Hanke Bruins, ikili ilişkileri birçok alanda güçlendirmek amacıyla iki ülkeden delegasyonları arasındaki genişletilmiş müzakere oturumuna başkanlık etti.

Oturumda ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirme ve Filistinlilerin insani acılarına son vermenin yolları da tartışıldı.



Doğada olmayan proteinler üreten yapay zeka, yılan ısırığı tedavisinde "devrim yaratacak"

Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
TT

Doğada olmayan proteinler üreten yapay zeka, yılan ısırığı tedavisinde "devrim yaratacak"

Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)

Yapay zekayla geliştirilen yeni proteinler, ölümcül yılan zehrini etkisiz hale getirmede önemli bir başarı elde etti. 

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre her yıl 2 milyondan fazla kişi yılan ısırıkları sonucu sağlık sorunu yaşıyor ve en az 100 bin kişi hayatını kaybediyor. Bu vakaların büyük bir kısmı Afrika ve Asya'daki orta veya düşük gelirli ülkelerde görülüyor.

Genellikle hayvanlardan elde edilen mevcut panzehirler, yüksek maliyet, düşük ve yan etki gibi problemler taşıyor. 

Daha etkili ve uygun fiyatlı alternatifler üretmeye çalışan bilim insanları önemli bir adıma imza attı. 

2024 Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan isimlerden Prof. Dr. David Baker liderliğindeki araştırmacılar, yapay zeka kullanarak yılan zehrine bağlanıp bunu etkisiz hale getiren yeni proteinler üretti. Prof. Dr. Baker, 2003'ten beri doğada olmayan proteinler ürettiği için ödüle layık görülmüştü.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (15 Ocak) yayımlanan çalışmada üç parmaklı toksin denen protein grubuna odaklandı. 

Özellikle kobra, mamba ve mercan yılanı zehirlerindeki bu proteinler, mevcut panzehirlere karşı epey dirençli. 

Yapay zekanın geliştirdiği yeni molekülleri, farelerdeki üç parmaklı toksinlere karşı test eden ekip, hayvanların yüzde 80 ila yüzde 100 oranında hayatta kaldığını gözlemledi. Bu oran, toksin türü, buna karşı uygulanan protein biçimi ve dozuna göre değişkenlik gösterdi. 

Her bir yılanın zehri kendine has bir toksin bileşimi içerdiğinden yeni tedavi, bütün yılan zehirlerini etkisiz hale getirmeyi vaat etmiyor. 

Ancak yeni çalışma,tedavinin etkinliğini ve yapay zekanın protein geliştirme sürecini hızlandırma potansiyelini ortaya koyuyor.

Makalenin yazarlarından Susana Vázquez Torres, "Yılan ısırıklarının tedavisinde devrim yaratabileceğimizi düşünüyorum" diyor. 

Vázquez Torres ayrıca yapay zekayla üretilen proteinleri düzenlemelerine gerek kalmadığını da ekliyor:

İlk denemede işe yarayan bir şey bulmak inanılmaz bir şeydi.

Diğer yandan yılan ısırıkları üzerine çalışan Diogo Martins, yer almadığı çalışma hakkında "Bunu çığır açıcı diye tanımlamasam da (benzer yaklaşımlar üzerinde çalışan birkaç grup var) makine öğrenimi verilerini, sıcaklık değişimlerine dirençli ve üretim dostu proteinlere etkili bir şekilde dönüştürmesi açısından öne çıkıyor" diyor. 

Bilim insanları yeni proteinlerin kolay ve ucuza üretilmesiyle kayda değer bir avantaj sağladığını söylüyor. 

Makalenin bir diğer yazarı Timothy Patrick Jenkins "Tasarlanan bu proteinlerin bir avantajı da küçük olmaları; o kadar küçükler ki dokuya daha iyi nüfuz etmelerini ve toksinleri mevcut antikorlardan daha hızlı etkisiz hale getirmelerini bekliyoruz" diyerek ekliyor:

Ayrıca yapay zeka destekli yazılımla tamamen bilgisayarda oluşturulan bu proteinler, keşif sürecindeki zamanı önemli ölçüde azalttı.

Independent Türkçe, Phys.org, Popular Science, Telegraph, Nature, Dünya Sağlık Örgütü