Eisenkot ‘Hamas'tan sonraki gün’ için çözümü 5 yıl süreyle askıya alan yeni bir plan açıkladı

Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot, Netanyahu'nun izlediği yoldan farklı, ABD'nin arzusuna uygun, ancak Filistinlilerin isteklerinden uzak bir yol sundu... Şarku’l Avsat belgenin metnini yayınlıyor

İsrail Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot (Reuters)
İsrail Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot (Reuters)
TT

Eisenkot ‘Hamas'tan sonraki gün’ için çözümü 5 yıl süreyle askıya alan yeni bir plan açıkladı

İsrail Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot (Reuters)
İsrail Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot (Reuters)

Aşırı sağcı İsrail hükümetinin sahada işgali derinleştirmeyi, yerleşimleri genişletmeyi ve Gazze Şeridi'nde siyasi bir ufkun ortaya çıkmasını engelleyen yeni bir oldubittiyi dayatmayı amaçlayan politika uygulamaya çalıştığı bir dönemde, Savaş Kabinesi üyesi Gadi Eisenkot, Başbakan Binyamin Netanyahu tarafından geçen ay sunulan ve Filistinliler, ABD ve uluslararası toplum tarafından evrensel olarak reddedilen plana alternatif olarak Hamas'ın iktidarından sonraki gün için kendi planını ortaya koydu.

Eisenkot'un planının içeriği, İsrail'in Filistinlilerin kaderine ilişkin iç müzakerelerinin bir parçası olsa da hükümetin ve yerleşimcilerin eylemlerinin Filistin topraklarında yol açtığı kötüleşmeyi durdurmayı amaçlayan geçici çözümler öneriyor. Ancak önerileri, Filistinlilerin işgali sona erdirme ve İsrail'in yanında bir Filistin devleti kurma isteklerini dışarda bırakıyor. Söz konusu plan, Filistin sorununa kalıcı bir çözümün uygulanmasını beş yıl ertelemeyi öneriyor. Bu süre zarfında Filistin liderliği ‘terörle mücadele ve İsrail'e karşı kışkırtma’ konusundaki kararlılığı konusunda sınanacak, İsrail güvenlik servisleri denizden nehre güvenliği kontrol edecek ve Hamas'ın askeri yeteneklerini ortadan kaldırma süreci devam edecek.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki el-Megazi Mülteci Kampı’na düzenlediği bombardıman sonucu yıkılan binaların enkazının önünde bir çocuk (EPA)

Netanyahu kendi planını 22 Şubat'ta ‘Hamas'tan Sonraki Gün’ başlığı altında sunmuş ve Filistin meselesine ciddi bir çözüm getirilmesini reddetmişti. Eisenkot'un önerisi, hükümetinin Filistin'in durumunu kökten değiştiren ve herhangi çözüm şansını engelleyen bir gerçekliği sahaya dayattığı görüşüne dayanan bir alternatif. Bu nedenle Gazze ve Batı Şeria'daki yerleşim projelerini reddettiğini ve İsrail'in özellikle, ABD ve ‘Arap barış ülkeleri’ ile uluslararası ve bölgesel ilişkilerinden endişe duyduğunu açıkça söylüyor.

Eisenkot'un belgesi, Askeri İstihbarat Dairesi (AMAN) eski Başkanı Amos Yadlin'in başkanlığını yaptığı ve aralarında Ordu Strateji Dairesi eski başkanı Albay Ram Yebneh ve Ulusal Güvenlik Konseyi Dış Politika Dairesi başkanı Dr. Avner Golub'un da bulunduğu MIND Israel Enstitüsü'nden üst düzey stratejik güvenlik ekibinin katılımıyla hazırlandı. Söz konusu enstitü, Yadlin'in geçen yıl Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Araştırma Enstitüsü başkanlığı görevine son vermesinin ardından, İsrail devletine politika sahasında yardımcı olmak amacıyla kuruldu. Belge, Eisenkot'un içeriğinin tartışılmasını ve İsrail hükümeti için stratejik bir plan olarak onaylanmasını talep ettiği Savaş Kabinesi toplantısında sunuldu.

Şarku'l Avsat'ın bir kopyasına ulaştığı belgenin metni şöyle:

Başlık: Gazze Şeridi'nde Hamas'tan sonraki gün

Vizyon: Güçlü, güvenli ve müreffeh bir Yahudi, demokratik devlet olarak İsrail devleti

Prensipler:

Kısa vadede

*Hamas'ı parçalamaya çalışmak: İsrail ordusunun rehine anlaşmasını sonuçlandırmak için baskı yaratmak ve Gazze Şeridi'nden İsrail'e yönelik uzun vadeli bir tehdidi önlemek amacıyla Hamas'ın askeri ve yönetim kabiliyetlerini vurma operasyonuna devam etmesi.

*Ahlaki bir zorunluluk ve son derece acil bir mesele olarak rehine anlaşması ve onların geri dönüşü için baskı yapmak.

*Bir ABD-İsrail-Arap ittifakı oluşturmak:

- Gazze Şeridi'ndeki sivil sorunlarla ilgilenme sorumluluğunun İsrail'den alınarak, İsrail ile koordinasyon içinde uluslararası ve bölgesel gözetim altında yerel bir Filistin bileşenine devredilmesi.

- Hamas'ın Gazze ve Batı Şeria'da güçlenmesinin önlenmesi.

- Lübnan'da Hizbullah ile yaşanan çatışmanın, tahliye edilenlerin güvenli bir şekilde geri dönmelerini sağlayacak şekilde sona erdirilmesi.

- Barışçıl ülkelerle ilişkilerin güçlendirilmesi.

- Suudi Arabistan ve diğer Arap ve İslam ülkeleriyle ilişkilerde ilerleme kaydedilmesi.

- Nükleer programı ve bölgedeki faaliyetleri başta olmak üzere İran'dan gelen tüm tehditlere karşı hazırlıklı olunması.

Gazze'ye gıda yardımı bırakılırken (Reuters)

Filistin devleti talebine alternatif olarak Filistin arenasında ortak bir İsrail-ABD vizyonuna ilişkin anlaşma, üç testi geçen bir Filistin varlığına dayanmaktadır:

1. İsrail'e karşı terörizmi durdurmak için çalışmak.

2. Uluslararası arenada resmi ve gayri resmi eğitim müfredatında İsrail'e karşı kışkırtmanın durdurulması.

3. Teröristlere yapılan ödemelerin durdurulması.

Orta vadede

1. Güvenlik düzeyi

*İsrail, Gazze Şeridi'nde operasyon özgürlüğünü ve Gazze Şeridi'nde bir terörist üssünün büyümesini veya inşa edilmesini önlemek amacıyla, sorumluluğun başka bir yönetim unsuruna devredilmesiyle artacak olan güvenlik sorumluluklarını sürdürmektedir.

*İsrail ile Gazze Şeridi arasındaki sınırda bir güvenlik kuşağı gerekli olduğu sürece yürürlükte kalacaktır.

*İsrail, Mısır ve ABD ile iş birliği içinde, Hamas'ın yeni bir büyüme hamlesini önlemek için Refah-Mısır sınırında bir ‘güney kapatması’ sağlar ve uzun bir süre boyunca yer altı ve yer üstü kaçakçılığını izler ve önler.

*İsrail, terörist unsurların güç kazanmasını önlemek ve İsrail'e yönelik tehditleri bertaraf etmek amacıyla Ürdün'ün batısından Gazze ve Batı Şeria'ya kadar uzanan tüm bölgede (kara, deniz, hava ve uzay) güvenlik kontrolüne sahiptir. Tüm bunlar, insani yardım ve ekonomik kalkınmayı engellemeden yapılmaktadır.

Gazze kıyısı yakınlarında devriye gezen bir İsrail donanma gemisi (Reuters)

*Gazze Şeridi'nde tam silahsızlanma her türlü askeri kabiliyetin önüne geçmektedir. Bu silahsızlandırma, İsrail'in düşman kabiliyetlerini azaltması, güvenlik sorumluluğunu arttırması ve ABD gözetimi altında yerel otorite için bir silahsızlandırma sistemi kurmasıyla gerçekleştirilir. Sadece hukukun üstünlüğünü sağlamak amacıyla bir askeri güç kurulur.

2. Sivil düzey

*Gazze nüfusunun sivil-ekonomik işlerinin, ‘beş Arap devleti’, ABD ve uluslararası toplumdan oluşan bir grup tarafından denetlenen Filistinli teknokrat bir bileşen tarafından yönetilmesi. Sivil yönetim bileşeni, terörist unsurlardan ya da terörizmi destekleyenlerden fon ya da destek alamaz.

*Askeri ya da toplumsal bir örgüt olarak Hamas, terörist bir örgüt olarak tanımlandığı sürece, Gazze ya da Batı Şeria'daki hiçbir yönetimden pay alamayacak ve seçimlere katılmasına izin verilmeyecektir. Bir Filistin hükümetinin kurulması, İsrail'in Hamas'ın yükselişini önlemek için harekete geçme kabiliyetini tehlikeye atmamalıdır.

*Gazze ve Batı Şeria'daki eğitim sisteminin reformu, toplumlarında radikalizmden arındırılmış müfredatı teşvik etme konusunda deneyim sahibi olan beş Arap ülkesi grubu üyelerinin yardımıyla gerçekleştirilmelidir.

*İsrail, çalışanları 7 Ekim katliamına karışmış olan UNRWA'yı kapatmak ve okullarının sorumluluğunu kademeli olarak Gazze Şeridi'ni yöneten kuruluşa ve Batı Şeria'daki Filistin Yönetimi'ne devretmek için çalışmaktadır. UNRWA hizmetlerinin sorumluluğu diğer uluslararası kuruluşlara devredilmelidir.

*Gazze Şeridi'nin yeniden inşası, İsrail ve ABD arasında önceden belirlenecek kriterlere uygun olarak, Gazze Şeridi'nin askerden arındırılması ve bu statünün korunması şartına bağlıdır. Yeniden inşa planı İsrail'in kabul edebileceği uluslararası ve bölgesel gözetim altında uygulanacaktır.

*İnsani yardım: Gazzeli kitleler 7 Ekim katliamlarına ve o dönemde kaçırılanların alıkonulmasına derinden karışmış olmalarına rağmen, İsrail'in Gazze halkını aç bırakma gibi bir politikası yoktur. Bununla birlikte, kaçırılanlar serbest bırakılana kadar yardım sınırlıdır ve İsrail ile koordinasyon içinde olan herhangi bir olumlu uluslararası unsur tarafından sağlanmaktadır.

Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin serbest bırakılması için Tel Aviv'de düzenlenen bir gösteri (Reuters)

Uzun vadede

*İsrail ve Filistinliler arasında varılacak herhangi bir çözüm, iki taraf arasında doğrudan müzakereler yoluyla olacak ve beş yıl sonra uygulamaya konulacaktır. Bu süre zarfında Filistinlilerin iktidar, askerden arındırma ve Gazze Şeridi'nin yeniden inşası konularında kapsamlı reformlar gerçekleştirme kabiliyetleri uluslararası ve bölgesel izleme altında test edilecektir.

*İsrail önümüzdeki beş yıl içinde bir Filistin devleti kurulacağına dair hiçbir taahhütte bulunmuyor. Zira böyle bir şey Hamas'a verilmiş bir hediye olarak algılanacaktır.

*İsrail, Batı Şeria'da tek devletli bir çözüme doğru bir ‘kaymayı’ önleyeceğini beyan eder ve bunun için çalışır.



Samir Caca Şarku’l Avsat’a konuştu: Savaştan sonra Hizbullah ‘devletçiğinin’ geri dönmesini kabul etmeyeceğiz

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
TT

Samir Caca Şarku’l Avsat’a konuştu: Savaştan sonra Hizbullah ‘devletçiğinin’ geri dönmesini kabul etmeyeceğiz

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca, Lübnanlı yetkililerin Lübnan topraklarında cereyan eden İran-İsrail savaşından kaynaklanan tehlikelere karşı ‘kör’ davranmasına karşı uyarıda bulunarak, ‘devlet kavramını yeniden tesis eden ve ateşkesin önünü açan tarihi bir pozisyon alınması’ gerektiğini vurguladı. “Hizbullah'ın performansıyla temsil edilen devletçik kavramı Lübnan'ı mevcut duruma getirdi” diyen Caca, ‘daha fazla ölüm ve felakete gidildiği’ uyarısında bulundu. Caca, “Lübnan dalgalı bir denizde yol alan kaptansız ve dümensiz bir gemi gibi oldu” ifadesini kullandı.

Lübnanlı politikacıları ve yetkilileri neler olup bittiğinin farkında olmamakla suçlayan Caca şu ifadeleri kullandı: “Bölgede büyük bir savaş yaşanıyor ve Lübnan'da olanlar da bu savaşın bölümlerinden biri. Bu savaş bir yanda İran ve bölgedeki vekil güçleri ile diğer yanda arkasında ABD, Avrupa ve diğer ülkelerin bulunduğu İsrail arasında yaşanıyor. Lübnan'ı bu savaştan çıkarmak için her türlü çabayı göstermek yerine, hiçbir şey olmamış gibi davranıyoruz. Lübnanlı yetkililer kendi dar düşüncelerine göre hareket ediyor ve adeta bir ‘yardım komitesine’ dönüştüler. Bugün Lübnan'da var olan otorite türünü özetlemek istersek, bunun bir hükümet ya da devlet değil bir ‘yardım komitesi’ olduğunu söyleyebiliriz.”

Nasrallah ve Lübnan'ın kararı

Caca, Genel Sekreter Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinden sonra Hizbullah için işlerin değiştiğini ‘üzüntüyle’ belirterek şöyle dedi: “Seyyid Hasan varken, bir yerlerde neler olup bittiğine dair Lübnanlıların bir görüşü olduğunu ve onun (Nasrallah) İran'ın kararında söz sahibi olduğunu düşünüyordum. Ancak şimdi karar tamamen İran'ın oldu. Kalan Hizbullah grupları İranlı subaylar tarafından yönetiliyor. Bu nedenle savaş tamamıyla İran'ın çıkarlarına göre yürütülüyor.”

Tüm darbelere rağmen Hizbullah'ın örgütsel olarak çökmediğine inanan Caca, “Hizbullah'ın güneydeki savaş grupları merkezi olmayan bir kararla savaşıyor ve büyük bir kısmı halen mevcut. Bu güçlerin İranlı subaylarla yakın ilişki içinde olduklarını unutmamalıyız. Bu yüzden İran son savaşçıya kadar savaşmaya devam edecek” dedi.

rhyjukı
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Dr. Samir Caca (Lübnan Kuvvetleri Partisi)

Öte yandan Caca, Hizbullah'ın askeri yapısının açıkça zarar gördüğüne dikkat çekti. Caca, “Avrupa ve hatta İsrail merkezlerinde yapılan araştırmalara göre Hizbullah'ın İsrail'e günde 2 bin ila 3 bin arasında füze fırlatması gerekiyordu, ancak bunun gerçekleşmediğini görüyoruz. Maalesef bilinen ve net bir güç dengesi var. İranlılar Lübnan topraklarında kalanlarla ve Lübnanlı gençlerle mücadeleye devam edecekler. İran Dışişleri Bakanı ve Meclis Başkanı'nın bir hafta içinde Lübnan'ı ziyaret ederek sanki savaşı denetlemek için buradaymış gibi davranmaları da gösteriyor ki, çatışma artık İran tarafından yönetiliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Her düzeyde felaket

Caca bir kez daha mevcut otoritenin siyasi performansına döndü ve sorumluları suçladı: “Her düzeyde bir felaketle karşı karşıyayız. Yetkililer sanki olup bitenlerle hiçbir ilgileri yokmuş gibi davranıyorlar. Geçen yaz ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein Lübnan'a gelip 1701 sayılı kararın uygulanmasını gündeme getirdiğinde, yetkililer düğmeye basıp sorumluluklarından kaçıyorlardı. Şahsen birden fazla yetkiliyle konuştum ve işlerin bugün gördüğümüz yöne doğru gittiği konusunda onları uyardım ama yanıt vermediler.”

Caca, ‘hükümetin ve devletin Lübnan'ı çıkmazdan kurtarmak için hiçbir şey yapamayacağı’ görüşüne katılmayarak şunları söyledi: “Siyasi otorite her şeyi yapabileceğini unuttu ve biz de onunla birlikte unuttuk. Hükümet toplanmalı ve olup bitenlerin devam etmesini kabul etmediğini söylemeli. Orduyu konuşlandırma kararı almalı ve İsrail'in tutumuna bakmaksızın 1701 sayılı kararı uygulama niyetini beyan etmelidir. Çünkü bir yerden başlamak zorundadır. Hükümetin ordudan Hizbullah'la çatışmasını istemesi gerektiğini söylemiyorum ama bir yerden başlaması gerekiyor... Bu bir kararla başlamalı. Çünkü karar vericiler kararlarından vazgeçtiler ve bunun nelere yol açtığını gördük. Hükümet derhal toplanmalı ve uygun kararları almalı. Parlamento da toplanmalı ve Lübnan'ın karar alma mekanizmasını yeniden kurması için hükümeti destekleyecek bir tavsiyede bulunmalı.”

1559 sayılı karar... Savaş halen devam ederken

Caca, silahlı milislerin silahsızlandırılmasını öngören 1559 sayılı kararın uygulanması çağrısında bulunduğu için aldığı bazı eleştirilere şöyle yanıt verdi: “Bu 20 yıldır bizim mantığımız, yeni bir mantık değil. Bu söylemi benimsemekte geç kalanlar devleti yönetenler. Savaşı durdurmak için önerimizi sunduk ama beğenmediler. Bize kendi önerilerini sunsunlar. Lübnan'da halen savaşın nasıl sona erdirileceğini tartışacak bir uluslararası temsilci yok. Dolayısıyla bu yıkıcı savaşı durdurmak için harekete geçmek bize düşüyor.”

‘Lübnan'da herhangi bir tarafın niyetini görmediği için’ iç barıştan korkmadığını vurgulayan Caca, “Bu, özellikle Lübnan halkının yaklaşık yarısının yerinden edilmesi nedeniyle bazı sorunların ortaya çıkmasını engellemiyor. Ancak bu, ordu ve güvenlik güçlerinin kontrol edebileceği ve önleyebileceği bir şey. Mevcut mülteci krizi hiç de 2006'daki gibi değil. Bu kriz aylarca sürebilir ve ciddi bir sosyal krize yol açabilir” şeklinde konuştu.

‘Savaşın sona ermesinden sonra Hizbullah'ın iç bölgelere gerilemesinden’ korkmadığını belirten Caca, “Savaş bittikten sonra, nasıl biterse bitsin, savaştan önce Lübnan'da var olan duruma dönmek söz konusu olamaz. Bu durumun bizi nereye getirdiğini gördük ve devamını kabul edemeyiz. Kararın devletin dışında olduğu ve Hizbullah'ın barış ve savaş kararlarını aldığı bu muğlak durumu kabul edemeyiz. Bunun bizi nereye götürdüğünü gördük” ifadelerini kullandı.

Boşalan cumhurbaşkanlığı

Yaklaşık iki yıldır boş olan cumhurbaşkanlığı konusunda ise Caca, “Meclis Başkanı Nebih Berri cumhurbaşkanını seçmemiz gerektiği görüşündeydi, ancak İranlıların gelişinden sonra fikrini değiştirdi. Şimdi ateşkesten önce bir cumhurbaşkanı seçemeyeceğimiz konuşuluyor” dedi.

Caca ‘seçimlerin dayandırılması gereken koşulları’ özetleyerek, ‘herhangi bir adayın öncelikle Taif Anlaşması’na, ikinci olarak da uluslararası kararlara bağlı olması gerektiğini’ ileri sürdü. Caca, ‘ateşkesi sağlamanın en hızlı yolunun bir cumhurbaşkanı seçmek olduğu’ görüşünü yineledi.