Cezayir'in Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar tasarısı İsrail'in Refah saldırısını derhal durdurmasını talep ediyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5025477-cezayirin-g%C3%BCvenlik-konseyine-sundu%C4%9Fu-karar-tasar%C4%B1s%C4%B1-i%CC%87srailin-refah
Cezayir'in Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar tasarısı İsrail'in Refah saldırısını derhal durdurmasını talep ediyor
Refah'ta İsrail bombardımanına maruz kalan yerinden edilmiş kişilerin çadırlarında yangın çıktı (Reuters)
Aralarında Fransa ve Çin'in de bulunduğu BM Güvenlik Konseyi'nin önde gelen üyeleri, Cezayir tarafından Güvenlik Konseyi'ne dağıtılan ve İsrail'in Refah'taki askerî harekâtını “derhal durdurmasını” öngören “kritik” karar tasarısının “mümkün olan en kısa sürede”, muhtemelen bu hafta, oylanması için bastırıyor.
Şarku’l Avsat’ın bir kopyasını elde ettiği karar taslağına göre Güvenlik Konseyi, “Gazze Şeridi'ndeki felaket durumun bölgesel ve uluslararası barış ve güvenlik için bir tehdit oluşturduğunu” göz önünde bulundurarak, “işgalci güç İsrail'in Refah'taki askeri saldırısını ve diğer eylemlerini derhal durdurmasına karar verir” ve aynı zamanda “derhal ateşkes” talep eder.
Bütün rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasının yanı sıra, tüm tarafların gözaltında bulunan bütün kişilerle ilgili olarak uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaları ve saygı duymaları talep ediliyor.
Son olarak Güvenlik Konseyi, 2712, 2720 ve 2728 sayılı kararlarının tam olarak uygulanması çağrısını yineler.
Ölüm kalım meselesi
Cezayir'in Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi Ammar Benjameh'e göre Güvenlik Konseyi'nin acil toplantısından kısa bir süre sonra ülkesi dün (Salı) “Refah'taki ölümleri durdurmak için kısa ve kararlı bir metin” sundu
Diplomatlar metin üzerinde hızlı bir oylama yapılmasını umuyorlar ve bunun bugün yapılması ihtimalini de göz ardı etmediler. ABD delegesi Linda Thomas-Greenfield, Başkan Joe Biden yönetiminin Cezayir’in önerisi konusundaki tutumunu açıklamaktan kaçınırken, Çinli mevkidaşı Fu Cong gazetecilere şunları söyledi: “Bunun mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesini umuyoruz çünkü hayati bir mesele.”
Fransa Temsilcisi Nicolas de Riviere de “Konsey'in harekete geçerek yeni bir karar kabul etmesinin zamanı geldi” diyerek bunun bir “ölüm kalım meselesi” olduğunu vurguladı.
ABD, Güvenlik Konseyi'nin geri kalanının büyük desteğine rağmen Gazze'de ateşkes çağrısında bulunan kararları engellemek için daha önce dört kez veto yetkisini kullandı.
Hesap verebilme zorunluluğu
Güvenlik Konseyi’nin acil toplantısının ardından Cezayir tarafından hazırlanan kararın giriş bölümünde, Konsey'in “Gazze Şeridi'nde kıtlığın yayılması, yaşam koşullarının kötüleşmesi ve Refah'a sığınanlar da dâhil olmak üzere Filistinli sivil nüfusun çektiği acılar ile çoğunun bir kez daha zorla yerinden edilmesiyle ortaya çıkan feci insani durumdan duyduğu derin endişeyi ifade ettiği” belirtilmekte ve “Filistinli sivillerin hedef alınmasını” kınamaktadır.
"Kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere sivillerin ve sivil altyapının korunması" talebini yineleyerek, "çatışmanın tüm taraflarının, özellikle sivillerin korunması ve uluslararası insan hakları hukuku da dahil olmak üzere, uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaları ve sivil varlıklar ve nüfusu mahrum bırakmanın durdurulması, Gazze Şeridi'ndeki Filistinli sivillere temel hizmetler ve yardımlar sağlanma ihtiyacı”
Hayatta kalmaları için vazgeçilmez olan insani yardım.” “Uluslararası hukukun tüm ihlallerine karşı hesap vermenin kaçınılmazlığını” vurgulayarak, Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) 26 Ocak 2024, 28 Mart 2024 ve 24 Mayıs 2024 tarihlerinde yayınladığı ve "geçici önlemlerin alındığını" belirten kararlarına emirlere atıfta bulunuyor. “Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesinin Uygulanmasına ilişkin İlişkin (Güney Afrika) davada ele alındı.
(İsrail'e karşı) Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkının Sözleşme'nin II. ve III. maddeleri kapsamına giren tüm eylemlere karşı korunma hakkına ilişkin olarak.”
Hamas'a yönelik arabuluculuk girişiminin detayları... Gazze ateşkesindeki ‘boşlukları’ kapatma çabaları
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün (salı) düzenlediği basın toplantısında, Gazze Şeridi'ndeki durum hakkında konuştu. (AFP)
Mısır, ABD ve İsrail'in Doha'daki görüşmelerden çekilmesinin ardından temmuz ayı sonundan bu yana askıya alınan 60 günlük ateşkes müzakerelerini yeniden başlatmak için yeni bir girişimi resmen açıkladı. Bu girişim, Hamas heyetinin Kahire ziyaretiyle aynı zamana denk geldi.
Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, yeni girişimin, müzakerelerde bir ilerleme sağlanması halinde, kısmi veya kapsamlı yeni bir anlaşma imzalanması için müzakerelerin başlatılmasına fırsat sunabileceğini düşünüyor. Washington, İsrail'in inatçılığını sona erdirmek için baskı yaparsa ve Hamas, önceki anlaşmazlıkları, özellikle de İsrail'in çekilmesiyle ilgili olanları sona erdirmek için önerilen mutabakatları kabul ederse, yeni bir anlaşma yapılması muhtemel.
Mısır'ın Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının dün kaynaklardan aktardığına göre, ‘Hamas liderlerinden oluşan ve Halil el-Hayye'nin başkanlık ettiği bir heyet, Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri hakkında istişare yapmak üzere Mısır'a geldi.’ Kaynaklardan biri, “Hamas hareketinin Mısır'a yaptığı ziyaret, müzakere sürecinin durgun bir dönemden geçmesinin ardından bölgeye yardım ulaştırma çabaları kapsamında gerçekleşti” dedi.
‘Mısır'ın, Gazze Şeridi'nde geçici bir ateşkes sağlanması için anlaşmazlıkları aşmak üzere tüm taraflarla yoğun temaslar içinde olduğunu’ vurgulayan kaynak, ‘Kahire görüşmelerinin, müzakerelerin yeniden başlaması, ateşkes anlaşmasına varılması ve Gazze Şeridi'nde 60 günlük bir ateşkesin tartışılması yönünde bir adım atılmasını hedeflediğini’ belirtti.
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün düzenlediği basın toplantısında, Kahire'nin Katar ve ABD ile birlikte ‘60 günlük ateşkes, bazı esirlerin ve Filistinli mahkûmların serbest bırakılması, Gazze Şeridi'ne insani yardımın engelsiz ve koşulsuz olarak ulaştırılması’ önerisine geri dönülmesi için çalıştığını açıkladı.
Abdulati ayrıca, Gazze Şeridi’nin yönetiminin, Filistin Yönetimi'nin denetimi altında 6 aylık geçici bir süre için 15 Filistinli teknokrat tarafından üstlenileceği konusunda anlaşmaya varıldığını da doğruladı.
Yeni girişim
Mısır'ın açıkladığı ayrıntılar, İsrail Yayın Kurumu’nun dün yayınladığı ‘arabulucuların Hamas'a tüm esirlerin (hayatta olanların ve ölenlerin) serbest bırakılması karşılığında Filistinli mahkûmların serbest bırakılması ve Hamas hareketinin silahsızlandırılmasını içeren kapsamlı bir anlaşma’ önerdiği haberiyle örtüşüyor.
Yeni girişim, Hamas'tan ‘silahsızlandırma ve bölgenin yönetimi konusunda kalıcı bir çözüme ulaşılana kadar, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesi için yeni bir planı, Arap-Amerikan ortak denetimi altında kabul etmesini’ şart koşuyor.
Filistinli bir kadın, dağıtım noktasından aldığı suyla torununu yıkıyor. Oğlu ise yemek pişirmek için suyun bir kısmını kullanıyor. (AP)
Hamas, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu uluslararası arabulucuların garantileriyle askeri kanadının faaliyetlerini dondurmayı ve silahlarını teslim etmeyi taahhüt ederken, aynı zamanda kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varmak için müzakereler yürütülüyor.
Bu görüşmeler, temmuz ayı sonundan bu yana durgunlaşan müzakerelere yeni bir soluk getiriyor. Müzakereler, ABD ve İsrail'in istişare için çekilmesinin ardından, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati'nin pazartesi günü yaptığı basın açıklamasında Kahire'nin ‘Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirecek tam bir anlaşma ve kapsamlı bir uzlaşmaya’ ulaşmaya çalıştığını teyit etmesinin ardından geldi. Abdulati, ‘iyi niyet ve siyasi irade varsa bu anlaşmanın sağlanabileceğini’ vurguladı.
Bu gelişmeler ışığında Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Dr. Halid Ukkaşe, önceki müzakere turlarında elde edilen sonuçların başarıya ulaşması için uygun ve olumlu bir fırsat olduğunu düşünüyor. Girişime ilişkin tam bilgi bulunmadığını belirten Ukkaşe, girişimin en önemli özelliklerinin, önceki turları zorlaştıran anlaşmazlıkları sona erdirmek, ABD'nin garantisi ve Washington'un İsrail üzerindeki baskısı olduğunu belirtti.
Ukkaşe'ye göre, söz konusu anlaşmazlıklar arasında esirlerin serbest bırakılması, cesetlerin teslim edilmesi, zaman aralıklarının kısaltılması, görüşmelerde uzlaşma ve ilerleme sağlanması halinde kapsamlı bir anlaşmaya varılması, İsrail'in yerleşim planına yeni bir şekil verilmesi, Gazze Şeridi'ne yardım akışının önemli ölçüde ve olumlu bir şekilde derinleştirilmesi ve Hamas'ın silahsızlandırılması krizinin çözümü için bazı işaretlerin ortaya çıkma olasılığı yer alıyor.
Orta yol çözümleri
Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, Kahire toplantılarının müzakereleri kısmi bir ateşkes yönünde ilerletmek için yeni ayrıntılar içerdiğini ve görüşmelerin olgunlaşması halinde kapsamlı bir anlaşmaya varılmasının da ihtimal dışı olmadığını düşünüyor. Er-Rakab, görüşmelerin yeniden başlamasının, önceki müzakereleri engelleyen boşlukları dolduracak uzlaşmaların veya mutabakatların varlığı anlamına geldiğine inanıyor.
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta havadan atılan yardım malzemelerini almak için koşuşturan Filistinliler, 12 Temmuz (Reuters)
Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, Hamas'ın Kahire ziyaretini önceden duyurdu. Raşvan, pazartesi günü bir televizyon röportajında “Kahire ve Katar'ın belirli bir önerisi var. Hamas bu öneriyi beyaz bayrak çekmek olarak görürse, reddetme hakkı var. Ancak arabulucuların bu şekilde düşündüğünü sanmıyorum. Eğer bu öneriyi, Filistin davasının stratejik zaferine hizmet etmek için taktiksel bir geri çekilme olarak görürse, kendi şartlarıyla kabul etmelidir” ifadelerini kullandı.
Raşvan, Hamas'ı Kahire'de sunulan öneriye hızlı bir şekilde yanıt vermeye çağırdı ve şöyle dedi: “Lütfen girişime yanıt vermekte gecikmeyin… Bunu iki veya üç kez denedik ve kararın zamanlaması, başarısının en önemli parçasıydı.”
İsrail'deki anlaşmazlıklar
İsrail Yayın Kurumu dün bilgi sahibi kaynaklara atıfta bulunarak, ‘İsrail müzakere ekibi üyeleri arasında, şu anda bir anlaşmaya varılabileceği konusunda, kısmi de olsa görüş ayrılıkları olduğunu’ belirtti.
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta insani yardım taşıyan kamyonlardan aldıkları gıda paketlerini taşıyan Filistinliler (AFP)
Haaretz gazetesi, İsrail kaynaklarına dayanarak, İsrail siyasi liderliğinin, Hamas'ın büyük tavizler vermeye hazır olduğunu göstermesi halinde, Gazze şehrini kontrol altına almak için askeri planını iptal veya erteleyebileceğini belirtti. Gazete, iki tarafın anlaşmazlıklarını aşma şansının çok düşük olduğunu öngörüyor.
Ukkaşe, Hamas'ın esnek davranacağını ve şu anda hareket alanının çok dar olduğu bir ortamda, özellikle de sadece Hamas'ı değil tüm Filistin davasını tehdit eden Gazze Şeridi'nin tamamen yeniden işgal edilmesi tehlikesi karşısında, arabulucuların her türlü önerisine olumlu yanıt vereceğini tahmin ediyor.
Hamas'ın önerilen çerçeveyi, ister kısmi ister kapsamlı olsun, kabul etmesinin, özellikle de ABD'den savaşın sona ermesi konusunda açık garantiler olması koşuluyla, mümkün olduğuna inanan er-Rakab, “Aksi takdirde müzakereler İsrail tarafından kasıtlı olarak tekrar tıkanacak ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesiyle daha büyük bir baskıyla karşı karşıya kalacağız” dedi.
