Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Gazzeliler: Sinvar katliamı durdurabilir... Hamas'ın son dönemdeki esnekliğinden geri adım atmayacak

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
TT

Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)

Hamas'ın geçen hafta Tahran'da suikasta kurban giden İsmail Heniyye'nin yerine Yahya Sinvar'ı hareketin siyasi bürosunun başına getirdiğini açıklaması, pek çok gözlemci ve hatta başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin sokağı için sürpriz oldu.

Hamas'ın İsrail'e meydan okuma mesajı taşıyan bu açıklaması, İsrail'in tüm istihbarat ve askeri gücüyle 7 Ekim saldırısının baş sorumlusu olarak gördüğü Sinvar'a ulaşmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Bu açıklama, özellikle de selefininkine benzer bir akıbetle karşılaşabileceği için, Sinvar'ın seçiminin sonuçları hakkında birçok soruyu gündeme getiriyor. Ancak savaşı sona erdirmek isteyen Gazzeliler için en önemli soru, ‘Sinvar'ın seçiminin onları bu sona ne kadar yaklaştıracağı ya da uzaklaştıracağı.’

xcvdfgbr
Hamas tarafından 7 Ekim saldırısında öldürülen veya Gazze Şeridi'ne kaçırılan İsraillilerin fotoğrafları (AP)

Siyasi analist Mustafa İbrahim Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Heniyye'nin yerine Sinvar'ın seçilmesinin tüm taraflara bir meydan okuma mesajı olduğunu belirtti. Tüm Hamas liderlerinin 7 Ekim saldırısını desteklediğini ve hareket olarak direnişi sürdürdüğünü ifade eden İbrahim, Hamas’ın belirtilen pozisyonlarından geri adım atmayacağını bildirdi.

İbrahim, Hamas'ın başka bir seçeneği olmadığına inanıyor, zira başka bir figürün seçilmesi hareketin liderliği için yarışmak isteyen Sinvar'ın terk edilmesi olarak algılanacaktı. İbrahim, Sinvar'ın hareketin son zamanlarda ateşkes müzakereleri sırasında gösterdiği esneklikten geri adım atacağına inanmıyor.

İbrahim, “Sinvar her zaman müzakerelerin merkezindeydi. Bazı İsrail haberlerinin öne sürdüğü gibi uzak ya da ilgisiz değildi” ifadelerini kullandı.

xscdvfrgb
Yahya Sinvar, 14 Nisan 2023 tarihinde Gazze'de düzenlenen Kudüs Günü kutlamalarına katıldı. (Getty Images)

Hamas'ın liderlik açısından halen uyumlu bir hareket olduğunu ve her türlü kararın ‘oybirliğiyle’ alındığını belirten İbrahim, “Sinvar bazı konularda sert bir tutum sergiliyor olabilir. Ancak o, Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler için koşulların zor olduğunun ve savaşın uzadığının farkında. Bu nedenle bir anlaşmaya varmak için her türlü esnekliği gösterecektir” dedi.

Filistin meseleleri uzmanı Ziya Hasan da İbrahim ile aynı fikirde. Hasan Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, Yahya Sinvar'ın herhangi bir anlaşmaya engel olduğu yönündeki yaygın kanının aksine birçok aşamada ‘hareket içindeki diğer liderlerden daha fazla esneklik göstererek bir anlaşmaya varılmasını sağladığını’ belirtti. Hasan, Sinvar'ın tıpkı Heniyye gibi arabulucular aracılığıyla gelen her mesajı ince eleyip sık dokuduğunu, ancak bazı konularda esneklik göstererek birçok aşamada beklenmedik bir katkıda bulunduğunu söyledi.

Hasan, Sinvar'ın savaşı durdurmak için çaba göstereceğine ve gücünün bunu yapmasına yardımcı olacağına inanıyor.

dfvgbr
İsrail'in Gazze'nin batısında yerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı okulu bombalaması sırasında hayatını kaybeden bir kızın cesedini taşıyan bir adam (AFP)

Diğer yandan, zaten acımasız bir savaşla sarsılan Gazze Şeridi'ndeki sokaklar bu seçim konusunda daha da endişeli.

Gazze şehrinin kuzeyindeki Şeyh Rıdvan mahallesi sakinlerinden Ahmed Ebu Zikri, “Sinvar’ın bize yardım edip etmeyeceğini bilmiyorum… Kimin ne dediği de umurumda değil… Sadece bu savaşı durduracak olanı memnuniyetle karşılayacağım” ifadelerini kullandı.

dsde
Gazze Şeridi'nin kuzeyine dönmeye çalışan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)

Tel el-Heva mahallesi sakinlerinden Ensam Davud, “Sinvar bizim için sevilen bir figürdü. Ancak şimdi çoğumuz ona başımıza gelen katliam ve yıkımlardan sonra tüm bunların müsebbibi olarak bakıyoruz. Bu nedenle onun Hamas lideri olarak atanması, bizler için şaşırtıcı ve şok edici oldu. Ben de dahil olmak üzere vatandaşların çoğunluğu Heniyye gibi Gazze Şeridi dışından bize daha dikkatli bakan bir figürü tercih ediyorduk” şeklinde konuştu.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a göç eden Gazze şehri sakinlerinden Mecdi Ebu Avde, Sinvar'ın seçildiği mesajının ‘yeni liderin daha esnek ve daha az sert tutumlara sahip biri olmasını tercih eden’ pek çok Gazzeliyi kızdırdığını söyledi. Ebu Avde, “İnsanlar gerçek liderin sadece savaşı durdurabilecek kişi olduğunu söylüyor” dedi.



Suriye Merkez Bankası, Esed rejimine bağlı hesapların dondurulması yönünde genelge yayınladı

 Vatandaşlar Şam'daki Suriye Merkez Bankası genel merkezi önünde sıraya girdi (AFP)
Vatandaşlar Şam'daki Suriye Merkez Bankası genel merkezi önünde sıraya girdi (AFP)
TT

Suriye Merkez Bankası, Esed rejimine bağlı hesapların dondurulması yönünde genelge yayınladı

 Vatandaşlar Şam'daki Suriye Merkez Bankası genel merkezi önünde sıraya girdi (AFP)
Vatandaşlar Şam'daki Suriye Merkez Bankası genel merkezi önünde sıraya girdi (AFP)

Reuters ve bilgili kaynaklar tarafından görülen bir belge, Suriye Merkez Bankası'nın, Suriye'de faaliyet gösteren finansal bankacılık kurumlarına, eski Cumhurbaşkanı Beşşar Esed rejimiyle bağlantılı şirketlerin ve kişilerin tüm banka hesaplarının dondurulmasına yönelik bir genelge yayınladığını gösterdi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre dün yayınlanan genelge, bankaların "feshedilmiş rejime ait ve onunla bağlantısı olan kişi ve şirketlerin tüm banka hesaplarını dondurmalarını... ve dondurulan hesapların listesini ve ayrıntılarını yayınlandığı tarihten itibaren üç iş günü içinde bize bildirmelerini" gerektiriyor.

Suriye Merkez Bankası, bankalara, Suriye petrol ticaretindeki rolüyle bilinen Katerji grubuna ait ve bu grupla ilişkili tüm banka hesaplarının dondurulması talimatını verdi. Grup Baraa ve Hussam Katerji kardeşler tarafından yönetiliyordu.

Baraa Katerji, temmuz ayında İsrail'in Suriye'de Lübnan sınırı yakınında düzenlediği bir baskında öldürülmüştü. İsrail baskınla ilgili yorum yapmadı.

ABD Hazine Bakanlığı internet sitesine göre Hussam Katerji ve şirketleri, "petrol sevkiyatını ve Suriye rejiminin finansmanını kolaylaştırdıkları" gerekçesiyle ABD yaptırımlarına tabi.

El Katerji, 2011 yılında Esed hükümetinin halk protestolarını bastırmasının ardından patlak veren Suriye iç savaşı sırasında öne çıkan Esed ailesine yakın küçük bir iş adamı çevresinin parçasıydı.

Esed 8 Aralık'ta silahlı gruplar tarafından devrildi. O zamandan beri geçici bir hükümet kurdu ve rejimi ile bağlantılı mali akışları izlemek için çaba sarf ediyor.

Konunun hassasiyeti nedeniyle adının açıklanmasını istemeyen bir bankacı, rejimle bağlantılı birçok iş adamının başkalarının adına hesap açması ya da paravan şirketler kullanması nedeniyle Merkez Bankası'nın genelgesinin kolaylıkla uygulanamayacağını söyledi.

Yeni Suriye yönetimi iktidara geldikten sonra banka hesaplarını genel olarak dondurdu, ancak bireyler kararlara itiraz ederek bazı fonları çekebildi ya da transfer edebildi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi Suriyeli bir yetkili, yeni önlemlerin daha katı ve hedefe yönelik olduğunu ve yetkililerin eski rejimle bağlantılı fonlar hakkında bilgi toplamasına yardımcı olmayı amaçladığını söyledi.