Sudan’dan Türkiye'nin BAE ile gerilimi azaltma girişimi karşısında çelişkili tutumlar

Sudan’da ordu komuta kademesi ve devlet kurumları içinde nüfuz sahibi bir siyasal İslamcı hareket HDK ile diyalog girişimlerine karşı

Hartum'da Özel Kuvvetler için düzenlenen askeri mezuniyet törenine katılan Dagalu ve Burhan, 22 Eylül 2021 (Getty)
Hartum'da Özel Kuvvetler için düzenlenen askeri mezuniyet törenine katılan Dagalu ve Burhan, 22 Eylül 2021 (Getty)
TT

Sudan’dan Türkiye'nin BAE ile gerilimi azaltma girişimi karşısında çelişkili tutumlar

Hartum'da Özel Kuvvetler için düzenlenen askeri mezuniyet törenine katılan Dagalu ve Burhan, 22 Eylül 2021 (Getty)
Hartum'da Özel Kuvvetler için düzenlenen askeri mezuniyet törenine katılan Dagalu ve Burhan, 22 Eylül 2021 (Getty)

Sudanlı yetkililer, Türkiye'nin Sudan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında arabuluculuk yapma girişimiyle ilgili çelişkili tutumlar sergiliyor. Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın Türkiye'nin girişimini memnuniyetle karşılamasından iki hafta sonra Sudan Dışişleri Bakanlığı'ndan BAE'nin Ankara'nın arabuluculuğuna ilişkin açıklamasına cevaben sert bir ton taşıyan farklı bir tutum sergilendi.

Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan arasında aralık ayı ortalarında gerçekleşen telefon görüşmesi sırasında Sudan ile BAE arasındaki gerilimin sona erdirilmesi için arabuluculuk yapmıştı. Söz konusu görüşmede Burhan, Ankara’nın ‘isyancı’ olarak nitelediği Hızlı Destek Güçleri’ni (HDK) neden olmakla suçladığı savaşın durdurulmasına katkıda bulunabilecek her türlü rolünü kabul ettiğini ifade ederken Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk hükümetinin tutumlarına olan güvenini vurguladı.

Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, geçtiğimiz cuma günü AA'ya yaptığı açıklamada “Türkiye’nin arabuluculuk teklifinin olumlu yansımaları olacak. Ortaya konulan girişimlerin başarılı olacağını umuyoruz” diyerek bu tutumu pekiştirdi. Sudanlı Bakan, ülkesinin BAE ile ‘çok iyi ilişkilere sahip olduğunu’ da sözlerine ekledi.

Ancak Sudan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin BAE'nin Sudan'daki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan arabuluculuğunu memnuniyetle karşıladığını duyuran BAE Dışişleri Bakanlığı, tarafından yayınlanan bir açıklamaya yanıt olarak pazar gecesi BAE'yi suçlayıcı bir açıklama yayınladı.

BAE Dışişleri Bakanlığı pazar günü, Sudan’da ordu ile HDK arasındaki çatışmaların derhal durdurulması gerektiğini vurgulayarak, Sudan'daki çatışmaların sona erdirilmesi için Türkiye ile koordinasyon kurmaya ve iş birliği yapmaya hazır olduğunu ifade etti.

Açıklamada, diyalogun ve müzakerenin çatışmayı sona erdirmenin ve sivil bir hükümetin kurulması için siyasi bir süreç başlatmanın tek yolu olduğu vurgulandı.

xscdfvgbrtyhj
Hartum havaalanında Sudan ordusu ile HDK arasında yaşanan çatışmalardan sonra çekilen bir görüntü, 20 Nisan 2023 (AFP)

Sudan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ‘dost ülke’ olarak tanımlanan Türkiye'nin Sudan ile BAE arasında arabuluculuk yapma isteğini memnuniyetle karşılandığı belirtilirken bu tutumun teşvik edilmeyi ve olumlu etkileşimi hak ettiğini vurgulandı.  Türkiye'nin Sudan tarafından güvenilen ve takdir edilen bir ülke olduğunun altı çizilen açıklamada, BAE'ye yönelik yeni suçlamalara da yer verildi. Açıklamada ayrıca Sudan ordusunun geçtiğimiz ağustos ayında Cenevre’de yapılan görüşmelere katılmamasına ilişkin ‘üstü kapalı suçlamaları’ da reddedildi. HDK'nın sivillere yönelik ‘katliamlarını’ tırmandırmaya devam ettiği bir dönemde bu görüşmelerin anlamsızlığına ve ciddiyetsizliğine işaret edilen açıklamada, HDK'ya atıfla ‘teröristlerin’ dışarıdan aldıkları destekle uzun menzilli ağır toplar kullanarak Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki yerinden edilenlerin kaldığı kampları bombalamaya devam ettiği kaydedildi.

Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, BAE'ye karşı bu tutumun Sudan Dışişleri Bakanlığı tarafından alınan kararları büyük ölçüde kontrol eden siyasal İslamcı bir hareketin tutumlarını yansıttığını söylediler. İsimlerinin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, bahsi geçen siyasal İslamcı hareketin Sudan ordusunun komuta kademesinde ve ayrıca tüm devlet kurumlarında büyük bir nüfuza sahip olduğunu belirterek, bu hareketin ordu ile HDK arasında herhangi bir arabuluculuğu kabul etmeyeceğini ifade ettiler. Kaynaklara göre söz konusu siyasal İslamcı hareket, ‘isyancı’ olarak gördükleri HDK’ya karşı askeri bir çözüm istedikleri için diyalog ve barışçıl müzakere girişimlerini engellemek için çalışacak.



Gazze'de yardım bekleyen 50 Filistinli İsrail ateşiyle öldürüldü

Han Yunus'ta yardım beklerken İsrail ateşiyle yaralanan bir adamı taşıyan Filistinliler (Reuters)
Han Yunus'ta yardım beklerken İsrail ateşiyle yaralanan bir adamı taşıyan Filistinliler (Reuters)
TT

Gazze'de yardım bekleyen 50 Filistinli İsrail ateşiyle öldürüldü

Han Yunus'ta yardım beklerken İsrail ateşiyle yaralanan bir adamı taşıyan Filistinliler (Reuters)
Han Yunus'ta yardım beklerken İsrail ateşiyle yaralanan bir adamı taşıyan Filistinliler (Reuters)

Filistin El Aksa televizyon kanalının bugün bildirdiğine göre, İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta yardım bekleyenleri hedef alan saldırısında 50'den fazla kişi hayatını kaybetti. Kanal, İsrail'in Han Yunus'un doğusundaki Şeyh Nasır mahallesinde yardım bekleyen insanları hedef aldığı saldırıda 200 kişinin de yaralandığını bildirdi.

gt
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'a düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybeden bir Filistinlinin cenaze töreninden (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in bu sabah yardım bekleyenleri hedef alması sonucu ilk belirlemelere göre 45'ten fazla kişinin hayatını kaybettiğini ve yüzlerce kişinin de yaralandığını duyurdu. Ölü ve yaralıların Nasır Tıp Kompleksi’ne nakledildiği belirtildi.

fghyju
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde ağlayan Filistinli kadınlar (Reuters)

Bakanlıktan yapılan açıklamada, acil servis, yoğun bakım ve ameliyat bölümlerinin bu kadar çok sayıda yaralının gelmesiyle ciddi bir aşırı kalabalık durumunda olduğu belirtildi. Açıklamaya göre Sağlık Bakanlığı tüm paydaşlara acil tıbbi malzemelerin arttırılması çağrısını yineledi.

yju
Han Yunus'a yapılan saldırıda yaşamını yitiren çocukları için gözyaşı döken bir aile (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki savaş yaklaşık 20 ay önce Hamas mensuplarının 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine saldırmasının ardından patlak verdi. İsrail verilerine göre çoğu sivil bin 200 kişinin öldüğü ve 251 kişinin esir alındığı saldırı, İsrail tarihindeki en ölümcül gün olarak kayıtlara geçti.

kı
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yardım malzemesi taşıyan Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki sağlık yetkilileri, o tarihten bu yana İsrail askeri harekatının çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 55 bin Filistinlinin hayatını kaybetmesine neden olduğunu bildirdi. İsrail saldırıları sonucu, açlık ve yetersiz beslenme vakalarının arttığı Gazze Şeridi’nde nüfusun büyük çoğunluğu yerinden edildi.