Sudani'nin İran ziyaretine ilişkin çelişkili haberler

Trump'ın Beyaz Saray'a girişi için geri sayım başladı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani kabine toplantısında (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani kabine toplantısında (Reuters)
TT

Sudani'nin İran ziyaretine ilişkin çelişkili haberler

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani kabine toplantısında (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani kabine toplantısında (Reuters)

Irak hükümeti, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin İran'a yapacağı ziyareti resmi olarak teyit eden bir açıklama yayınlamadı; ancak ziyaretin yarın (Perşembe) yapılacağına dair haberler dolaşıyor.

Irak resmi kaynakları ziyaret konusunda sessizliğini korurken, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin önümüzdeki hafta sonunda Tahran'ı ziyaret edeceğini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Tesnim haber ajansından aktardığına göre Bekayi, Irak Başbakanı'nın İran ziyareti sırasında üst düzey İranlı yetkililerle görüşmelerde bulunacağını belirtti. Bekayi, bu ziyaretin iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve bölgedeki güncel gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması amacıyla sürdürülen istişareler kapsamında gerçekleştiğini kaydetti.

Sudani'nin açıklanan dış ziyaret programına göre bu ay içerisinde İngiltere'ye de bir ziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor.

İngiltere'nin Irak Büyükelçisi Stephen Hitch ile söz konusu ziyaretin gündemini görüşen Sudani, İngiltere'ye yapacağı ziyaretin hazırlıklarını, hedeflerini ve karşılıklı faydayı ele aldı.

Başbakanlık Basın Ofisi'nden yapılan açıklamada, “Hitch ile yapılan görüşmede, Sudani'nin resmi bir davet üzerine Birleşik Krallık'a yapacağı ve Irak ile İngiltere'nin karşılıklı yararına olacak şekilde iki ülke arasındaki iş birliği ve ilişkilerin çeşitli alanlarda geliştirilmesini amaçlayan toplantıları da içerecek olan ziyaretin hazırlıkları ele alındı. Görüşmede ayrıca, bölgedeki gelişmeler ve bölgede istikrarın yeniden tesis edilmesi ve güvenliğin sürdürülmesine yönelik bölgesel ve uluslararası çabaların arttırılmasının yolları tartışıldı” denildi.

Görüşmeler ve uzlaşmalar

İran'a yapılacak ziyarete gelince, Sudani'nin son dönemde özellikle Şii Koordinasyon Çerçevesi liderleriyle birlikte hareket etme biçiminden yola çıkarak bu ziyaret, Irak'ta İran'a bağlı silahlı grupların akıbetine ilişkin nihai tutumla ilgili kısa bir ziyaret olacak.

Beyaz Saray'a girmek için geri sayıma başlayan ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın yönelimleriyle ilgili olarak ABD'nin Sudani'ye doğrudan bir mesaj gönderdiğine dair haberlerin dolaşıma girdiği bir ortamda, iktidardaki Şii Koordinasyon Çerçevesi liderleri arasında yaşanan hareketlilik, özellikle de bir yandan Sudani ile diğer yandan Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki ve Asaib Ehli’l Hak lideri Kays el-Hazali'nin başını çektiği çerçevenin önde gelen bazı liderleri arasında bir tür uzlaşma ya da anlaşma gibi görünen gelişmeler dikkat çekti.

Bu bağlamda paylaşılan fotoğraflar, ‘ses sızıntıları’ olarak bilinen olaydan sonra aylardır araları açık olan Sudani ile Maliki’nin bir araya geldiğini gösterdi. Bir diğer görüşme ise hakkında birçok söylentinin ortaya çıktığı Asaib Ehli’l Hak lideri Kays el-Hazali ile Sudani arasında gerçekleşti. Sudani'nin el-Hazali ile görüşmesinde Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan'ın da bulunması dikkat çekiciydi.

Haşdi Şabi ve gruplar arasında

İran yanlısı olarak tanımlanan silahlı grupların ve Irak güvenlik teşkilatının bir parçası olan Halk Seferberlik Güçleri'nin (Haşdi Şabi) akıbetine ilişkin olarak Sudani'nin yeni Trump yönetiminden aldığı gizli bir mesaj sızdırıldı. Bu mesajda öne çıkan husus, Trump göreve gelmeden önce silahlı grupların Haşdi Şabi ile birlikte tasfiye edilmesi ve böylece İsrail Başbakanı'nın, İsrail ve ABD'nin Haşdi Şabi ile diğer gruplar arasında bir ayrım yapmaması nedeniyle, silahlı gruplar ve Haşdi Şabi karargâhı da dahil olmak üzere Irak'ı vurması için bir bahane kalmaması gerektiğiydi.

Ancak Sudani'nin Koordinasyon Çerçevesi liderleriyle görüşmesi ve hatta İran'a yapacağı ziyaretle ilgili olarak açıklanan pozisyonlar, iki ülke arasındaki normal anlayışın ve Sudani'nin iç güvenliği korumak için geçtiğimiz dönemde aldığı tedbirler konusunda Koordinasyon Çerçevesi liderlerini bilgilendirmesinin ötesine geçmedi.



Eş-Şeybani başkanlığındaki Suriye heyeti Ürdün'de

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi bugün Amman'da Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Reuters)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi bugün Amman'da Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Reuters)
TT

Eş-Şeybani başkanlığındaki Suriye heyeti Ürdün'de

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi bugün Amman'da Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Reuters)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi bugün Amman'da Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Reuters)

Suriye’deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) kapsayan bölge turunun bir parçası olarak bugün Ürdün'e ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdi.

Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra ve Genel İstihbarat Şefi Enes Hattab'ın eşlik ettiği eş-Şeybani, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi ile görüşmek üzere hemen Amman'daki Dışişleri Bakanlığı binasına gitti.

Safadi 23 Aralık'ta Şam'ı ziyaret etti ve Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera ile görüştükten sonra ülkesinin Suriye'nin yeniden inşasına yardım etmeye hazır olduğunu belirterek, ‘Suriye'nin yeniden inşasının Ürdün ve tüm bölge için önemli olduğunu’ ifade etti.

Ürdün 14 Aralık'ta sekiz Arap ülkesi, ABD, Fransa, Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları ile Birleşmiş Milletler (BM) temsilcisinin katılımıyla Suriye konulu bir toplantıya ev sahipliği yaptı.

Beşşar Esed, 8 Aralık'ta Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif gruplardan oluşan bir koalisyonun saldırısı sonucunda devrildi.

Ürdün, Suriye'deki çatışmalar sırasında Şam'daki büyükelçiliğini açık tutan az sayıdaki Arap ülkesinden biri.

Ürdün'ün Suriye ile 375 kilometrelik bir kara sınırı bulunuyor. Amman, komşu ülkede çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana 1,3 milyondan fazla Suriyeli mülteciye ev sahipliği yaptığını söylerken, BM rakamlarına göre Ürdün'de yaklaşık 680 bin kayıtlı Suriyeli mülteci bulunuyor.

İki ülke arasındaki ticaret 20 Aralık'ta yeniden başladı ve o tarihten bu yana mal yüklü 600 Ürdün tırı Suriye'ye giriş yaptı.

Suriye tarihsel olarak Ürdün için önemli bir ticaret ortağı olmuştur, ancak Suriye'deki çatışma iki ülke arasındaki ticaretin 2010 yılında 617 milyon dolardan 2023 yılında 146,6 milyon dolara düşmesine neden oldu.

Ürdün önceki gün ‘Suriye halkının yanında olma çabalarının’ bir parçası olarak Suriye'ye 300 ton insani yardım gönderdi.

Suriye'deki çatışma yılları boyunca Ürdün, özellikle Captagon hapları olmak üzere uyuşturucu kaçakçılığı operasyonlarından zarar gördü.