İran, İsrail'i Lübnan'la hava trafiğini engellemekle suçladı

 İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi
 İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi
TT

İran, İsrail'i Lübnan'la hava trafiğini engellemekle suçladı

 İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi
 İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi

İran Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, İsrail'i Tahran ile Beyrut arasındaki uçuşlarda aksamalara neden olmakla suçladı.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi yaptığı açıklamada, "Siyonist rejimin Lübnan vatandaşlarını taşıyan bir yolcu uçağına yönelik tehdidi, Beyrut Havalimanı'na yapılan düzenli uçuşların aksamasına yol açtı."

Havaalanı yolunda yanan lastikler (Sosyal medyada yaygın)Havaalanı yolunda yanan lastikler (Sosyal medyada yaygın)

Lübnanlı yolcuları taşıyan bir İran uçağının dün öğleden sonra Tahran havaalanından kalkarak Beyrut'a gitmesine izin verilmemesini protesto eden yüzlerce Hizbullah taraftarının havaalanına gidiş ve geliş yollarını kapatarak yolcuların araçlarıyla havaalanına giriş ve çıkışlarını engellemesi ve yüzlerce yolcunun havaalanına planlanan varış saatini kaçırmasına neden olması nedeniyle, Beyrut Uluslararası Havaalanı kalkışlarda bir karmaşaya sahne oldu.

Hizbullah destekçilerinin eylemi, İran'da dini bir ziyarette bulunan onlarca Lübnanlının Beyrut'a dönmeleri engellendiği için Tahran havaalanında protesto gösterisinde bulunduklarına dair sosyal medyada yayınlanan videoların arka planına denk geldi. Yaygın olarak paylaşılan görüntülerde aktivistler “Tahran saatiyle 14:30'da (Beyrut saatiyle 13:00) kalkması gereken uçağın Tahran havaalanından kalkması engellendi” dedi. Aktivistler “Ülkemizin hükümeti, İsrail ordu sözcüsünün (Avichai Adraee) İran fonlarının (Hizbullah'a) aktarıldığına dair attığı bir tweet nedeniyle vatandaşlarını kabul etme kararı alamıyor” ifadelerini kullandı.

Refik Hariri Uluslararası Havalimanı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün Tahran Havalimanı'na “kalkışından kısa bir süre önce Beyrut'a seyahat eden İran uçağını kabul etmeyeceğini” bildirdiği bildirildi.

Beyrut Havalimanı'ndan bilgi sahibi bir kaynak bunun nedenini “uçağın Hizbullah için para taşıdığı ve bunun havalimanının güvenliğini tehlikeye atacağı yönündeki bilgilere” dayandırdı.

Kaynak Şarku’l Avsat'a “uçağın kalkışını engelleme kararının Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından alındığını, ancak bu kararın bugüne kadar İran'dan Beyrut'a gelen tüm uçuşları kapsamadığını, özellikle de havalimanının yakından izlendiği ve yönetimin havalimanının güvenliğini tehlikeye atmamak için ihtiyati tedbirler aldığı göz önünde bulundurulduğunda, kargosuyla ilgili şüpheler nedeniyle bu uçuşu kapsadığını” vurguladı.

 Beyrut Havalimanı'ndan havalanan bir uçak (7 Ekim 2024) (Reuters)Beyrut Havalimanı'ndan havalanan bir uçak (7 Ekim 2024) (Reuters)

İran uçağının engellenmesinin Avichai Adraee'nin İran'ın Kudüs Gücü ve Hizbullah'ı son haftalarda Beyrut Uluslararası Havaalanını sivil uçuşlar yoluyla İsrail'e karşı saldırılar düzenlemek amacıyla Hizbullah'ı silahlandırmaya yönelik fonları kaçırmak için kullanmakla suçlayan tweetinden saatler sonra gerçekleşmesi protestocuları kızdırdı.

Yüzlerce araç eski havalimanı yolu ve havalimanını başkent Beyrut'a bağlayan otoyolda mahsur kaldı. Kaynak, "onlarca yolcunun arabalarından inip yaya olarak, bazılarının ise motosikletle hareket etmek zorunda kaldığını" belirtti. Bu gelişme, yolların kapatıldığı noktalara 200'den fazla asker gönderen Lübnan Ordusu müdahale ederek yolların açılması sağladı.

Bir güvenlik kaynağı, ordunun "havaalanı yolunu açmak ve hareketliliği normale döndürmek için gerekli önlemleri aldığını" bildirdi. Şarku'l Avsat'a konuşan kaynak, "Protestocuların yakınlarının başına gelenleri reddettiklerini ifade etme hakları var, ancak havaalanı yolunun kapatılmasına ve yolcuların gelip uçuşlarına yetişmelerinin engellenmesine hiçbir nedenle izin verilemez. Öfkesini dile getiren protestocuların memnuniyetsizliğini anlıyoruz, ancak havalimanına giden ve havalimanından ayrılan insanların güvenliği ve hareket özgürlükleri, devlete veya başkalarına baskı yapmanın bir aracına dönüştürülemez” ifadelerini kullandı.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.