Hamas: Gazze ateşkesinin ikinci aşamasına ilişkin şu anda müzakere yok

Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
TT

Hamas: Gazze ateşkesinin ikinci aşamasına ilişkin şu anda müzakere yok

Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)

Hamas şu anda ‘ikinci aşamaya ilişkin herhangi bir müzakere yürütülmediğini’ ve ‘İsrail'in önerdiği gibi birinci aşamanın uzatılmasının kendileri için kabul edilemez olduğunu’ vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, ‘Gazze anlaşmasının ikinci aşaması için müzakerelerin başlatılmamasının sorumluluğunun işgal güçlerine ait olduğunu’ bildirdi.

İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi'nde varılan ateşkes anlaşmasının ilk aşaması bugün (cumartesi) sona ererken, savaşı sona erdirmesi beklenen ikinci aşamanın koşulları üzerinde henüz bir anlaşmaya varılamadı.

Hamas’ın 7 Ekim 2023'te İsrail’in güneyine saldırmasıyla patlak veren ve 15 ay süren yıkıcı savaşın ardından 19 Ocak'ta başlayan ateşkesin ilk aşaması 42 gün sürdü. Bu aşama, anlaşmada yer alan üç aşamadan biriydi.

İlk aşamada Hamas ve diğer gruplar Gazze Şeridi'nde sekizi ölü olmak üzere 33 İsrailli esiri serbest bıraktı. Buna karşılık İsrail de serbest bırakılması planlanan bin 900 Filistinli mahkûmdan yaklaşık bin 700’ünü hapishanelerinden salıverdi.

Hamas'ın saldırısı sırasında kaçırılan 251 kişiden 58'i halen Gazze Şeridi'nde tutuluyor ve İsrail ordusu bunlardan 34'ünün öldüğünü söylüyor. Hayatta olan esirlerin tamamı erkek ve çoğu otuz yaşın altında.

Han Yunus'ta Ramazan Ayı öncesi alışveriş yapan Filistinliler (AFP)Han Yunus'ta Ramazan Ayı öncesi alışveriş yapan Filistinliler (AFP)

Anlaşmaya göre ikinci aşamaya ilişkin müzakerelerin ilk aşama sırasında başlaması gerekiyordu. Ancak Katar, Mısır ve ABD'nin arabuluculuk yaptığı anlaşmanın ihlal edildiğine dair karşılıklı suçlamalar bu süreci sekteye uğrattı.

Kalan esirlerin, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesini ve savaşın durdurulmasını içeren ikinci aşamada iade edilmesi bekleniyor. Hamas bu aşamada tüm esirleri ‘bir kerede’ iade etmeye hazır olduğunu açıkladı.

Üçüncü aşama ise Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 53 milyar dolardan fazla tutacağı tahmin edilen devasa bir proje olan Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına ayrılmış durumda.

İsrail medyası Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Kahire'ye müzakereler için bir heyet gönderdikten sonra Gazze ateşkesini görüşmek üzere bir güvenlik toplantısı düzenleyeceğini bildirdi.

Bu sabah itibariyle söz konusu müzakereler ya da Hamas'ın müzakerelere katılmak üzere bir heyet gönderip göndermediği konusunda herhangi bir ayrıntı açıklanmadı.

Uluslararası Kriz Grubu (ICG) analistlerinden Max Rodenbeck, ilk aşama biter bitmez ikinci aşamanın başlayacağı ihtimalini dışladı. AFP'ye konuşan Rodenbeck, “Ateşkesin çökmeyeceğini düşünüyorum” dedi.



Kuşatma ve yıkıma rağmen Gazze büyük iftar sofralarına tanıklık ediyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta kurulan iftar sofrası (Şarku’l Avsat)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta kurulan iftar sofrası (Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma ve yıkıma rağmen Gazze büyük iftar sofralarına tanıklık ediyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta kurulan iftar sofrası (Şarku’l Avsat)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta kurulan iftar sofrası (Şarku’l Avsat)

Ramazan ayının ilk iki gününde Gazze Şeridi, ağırlıklı olarak evlerine yakın barınak veya çadırlarda yaşayan bölge sakinleri için kurulan büyük toplu iftar sofralarına tanık oldu.

Savaş ve yıkımın ağırlığı altında üst üste ikinci kez Ramazan Ayı’nda son derece zor koşullarla karşı karşıya kalan bölge sakinleri, iftar sofralarına yoğun katılım gösterdi.

Şarku’l Avsat muhabiri ilk gün, biri Refah'ın doğusundaki el-Cuneyne mahallesinde düzenlenen ve Türk hayır kurumlarının sponsor olduğu dört geniş kapsamlı iftar sofrasını gözlemledi. Kuveyt'ten kurumlar şehrin batısındaki Tel es-Sultan mahallesinde büyük bir sofraya sponsor olurken, Katar da Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye mahallesinde benzer bir iftar düzenledi. Ürdün ise Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Kemal Advan Hastanesi'nin yanında büyük bir iftar sofrası kurdu.

Tüm bu bölgeler, İsrail güçlerinin saldırıları sonucu mahallelerin neredeyse tamamının yok edilmesinin ardından harap vaziyetteydi.

Her yaştan bireyin katıldığı sofralarda tabaklar çorba, pilav ve et ya da tavuklarla doluydu; bu manzara, savaşın ortasında gerçekleşen bir önceki yılın Ramazan'ında büyük ölçüde yoktu. Öyle ki bölge sakinleri uzun kuyruklarda beklemek ve sadece pirinç pilavı alabilmek için mücadele etmek zorundaydı.

fbgthnyju
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta kurulan iftar sofrasının etrafında enkaz yığınlarının üzerine yazılmış sloganlar gözüküyor. (Şarku’l Avsat)

Bu yılki Ramazan sofraları, yıkılan evlerin enkazı üzerine yazılmış Arapça ve İngilizce sloganlarla doluydu: ‘Gazze umuda oruç tutuyor’, ‘Ramazan bizi birleştiriyor’ ve oruç ayı boyunca Gazze'nin acı gerçekliğine atıfta bulunan diğer sloganlar…

Sloganlar işgale meydan okuma, toprağa tutunma, dini ritüellere sığınma ve yıkımın karanlığında bir ışık huzmesine tutunma mesajları taşıyordu.

Kayıp anılar

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan gelen ve Tel es-Sultan mahallesindeki sofrada orucunu açanlardan biri olan genç Naci Eslim, İsrail güçleri tarafından yıkılan evlerindeki aile yemeklerinin neşesinden iki yıldır mahrum kaldıklarını söyledi. Naci’ye iftar sofrasında annesi ve üç kız kardeşi de eşlik ediyordu.

Naci Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Bu tür sofralar kaybettiğimiz güzel anıları geri getiriyor ve umarız zorlu yaşam koşullarında bize yardımcı olmak için çoğalarak devam ederler.”

Gençlik inisiyatifleri ve yerel hayır kurumları başka iftar sofraları da düzenlediler. Ancak ülkelere değil, iş adamları ve varlıklı bireylerin yardımlarına dayandıkları için bunlar sınırlı kaldı.

dvfgthy
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde düzenlenen toplu iftardan (Şarku’l Avsat)

Organizatörlerden Basim et-Tibi’nin söylediğine göre büyük sofralar, çeşitli ülkeler veya bu ülkelerdeki kuruluşlar tarafından desteklenen kurumların gözetiminde, her iftar veya benzeri hayır projesi için gereken para miktarını tahmin ederek ve ardından toptan fiyatlarla marketlerden mal satın alarak düzenleniyor.

Et-Tibi, bu sofraların önümüzdeki günlerde de vatandaşların iyi iftar yemekleri yemelerine yardımcı olmak için düzenleneceğini, özellikle de herkesin karşılayamayacağı pirinç, tavuk ve et içereceğini söyledi. Et-Tibi, bu sofraların savaştan büyük ölçüde etkilenen ve evleri yıkılan bölge sakinlerine yönelik olduğunu ifade etti.

Ortak sofraların aynı zamanda dini, milli ve sosyal mesajlar da taşıdığını ifade ederek, Filistinlilerin topraklarına bağlılıklarını ve onları yerlerinden etme girişimlerini reddettiklerini, ayrıca parçalama girişimlerine rağmen milli kimliklerine, merhametlerine ve sosyal uyumlarına bağlılıklarını vurguladığını söyledi.

Et-Tibi, Ramazan sofralarının iftarla sınırlı kalmayıp sahura da uzandığına, ayrıca güneş enerjisiyle çalışan tuzdan arındırma tesisleri ve Gazze'deki yaşamı iyileştirmeyi amaçlayan diğer projelere de dikkat çekti. Ancak bu umuda rağmen et-Tibi, savaşın yeniden başlaması halinde planlanan projelerin çoğunun durdurulabileceği endişesini de gizlemedi.