Şeyh Hicri, Ceramanalılara seslendi: Biz bölünme ya da parçalanma istemiyoruz

Suveydalılar İsrail bayrağı yaktı

İsrail'in Suriye topraklarına yaptığı saldırılara tepki olarak Suriyeli Dürziler tarafından dün açılan pankartta ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazıyor (AP)
İsrail'in Suriye topraklarına yaptığı saldırılara tepki olarak Suriyeli Dürziler tarafından dün açılan pankartta ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazıyor (AP)
TT

Şeyh Hicri, Ceramanalılara seslendi: Biz bölünme ya da parçalanma istemiyoruz

İsrail'in Suriye topraklarına yaptığı saldırılara tepki olarak Suriyeli Dürziler tarafından dün açılan pankartta ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazıyor (AP)
İsrail'in Suriye topraklarına yaptığı saldırılara tepki olarak Suriyeli Dürziler tarafından dün açılan pankartta ‘Suveyda Suriye'nin sırtındaki zehirli hançeriniz olmayacak’ yazıyor (AP)

Suriye'deki Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri, Suriye'nin güneyindeki Suveyda ilinde ayrılıkçı çabalar olduğuna dair tartışmalara son noktayı koyarak “Bizim projemiz, mükemmel bir Suriye ulusal projesidir” dedi. Şeyh Hicri, dün Şam kırsalındaki Ceramana ilçesinden gelen bir heyetle yaptığı görüşmede, ülkede bölünme arayışına girilmemesi çağrısında bulundu.

Toplantı sırasında çekilen bir videoda açıklamalarda bulunan Hicri, şunları söyledi:

“Bizim projemiz mükemmel bir Suriye ulusal projesidir. Suriye topraklarının ve halkının birliğidir. Ne bunun ötesine geçen fikirleri tartışırız ne de Allah korusun bölünme ya da parçalanma peşine düşeriz. Biz köklerimizi korumak istiyoruz.”

Suriyeli Dürzilerin ruhani lideri Şeyh Hicri, Dürzi grupların silahlarını teslim etmemelerini desteklediği ve Suriye'de sivil bir devletin kurulması için nüfuz sahibi ülkelerin duruma müdahil olması çağrısında bulunduğu için Suveydalılar ve Ceramanalılar tarafından yoğun şekilde eleştiriliyor. Bu durum Suveydalıları, dış müdahaleyi ve bölünme çağrılarını reddeden Suriyelilerin eleştiri oklarının hedef tahtasına oturttu.

hyy6u
Şam Vali Yardımcısı Ahmed Dalati, Şam Kırsalı Emniyet Müdürü Yarbay Husam et-Tahhan ve Doğu Guta Bölgesi Sorumlusu Muhammed Ali Amir'in Ceramana'da Hicri ve beraberindekilerle bir araya geldiği toplantıdan (Yerel internet siteleri)

Şam'ın güneyinde nüfusunun çoğunu Dürzilerin oluşturduğu Ceramana ilçesinde bir güvenlik görevlisinin ‘Ceramana Kalkanı’ adlı silahlı grup tarafından öldürülmesinin ardından gerginliğin tırmandı. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN cumartesi günü, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın ‘İsrail ordusuna Ceramana'daki Dürzi bölgesini korumak için hazırlık yapma talimatı verdiğini’ bildirmesiyle mesele daha da karmaşık hale geldi.

Suveyda ve Ceramana’nın önde gelen liderleri, İsrail’in müdahalesini reddettiklerini ve gerginliği kontrol altına almak ve İsrail'in Suriye'nin zaten kırılgan olan iç durumunu istikrarsızlaştırma girişimlerini engellemek için tüm taraflarla ve güvenlik birimlerinin temsilcileriyle birlikte çalıştıklarını açıkladılar. Şarku’l Avsat’ın Suveyda’daki yerel kaynaklardan aldığı bilgiye göre pazartesi gecesi kimliği belirsiz kişilerin Suveyda’nın kuzey girişindeki el-Ankud Kavşağı’na İsrail bayrağı çekmesi halkın öfkesine yol açtı. Kavşakta toplanan onlarca Suveydalı bayrağı indirip yakarken, İsrail'in bölgelerinde ‘nifak tohumları ekme girişimlerini reddettiklerini’ haykıran sloganlar attılar.

frgty65
Suriye'deki Dürzilerin Ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri (Ruhani liderlik sayfası)

Salı sabahı Ceramana sakinlerinden oluşan bir heyet, gerginliği kontrol altına alma çabaları çerçevesinde Şeyh Hicri ile görüşmek üzere Suveyda’daki Kanavat köyünde bulunan evini ziyaret etti. Şeyh Hicri, Suriye'den ayrılma ya da iltica çağrısında bulunmadığını açıkladı. Taleplerinin Suriye topraklarının ve halkının birliği ve onurlu bir şekilde yaşamak olduğunu vurgulayan ve ayrılma söylemlerinin dayanaksız olduğuna dikkati çeken Dürzilerin ruhani lideri, “Bir aşamadaydık ve şimdi bir boşluktayız. Konu çok hassas. Birleşmeliyiz” şeklinde konuştu.

Suveyda'nın önde gelen üç ruhani liderinden biri Şeyh Hikmet el-Hicri, diğer ikisi ise Şeyh Hamud el-Hanavi ve Şeyh Yusuf Carbu. Hem Şeyh Hanavi hem de Şeyh Carbu, Şeyh Hicri'nin sivil bir devletin kurulması, nüfuz sahibi ülkelerin bu dosyaya müdahale etmesi çağrısına karşı çıkarak, herhangi bir ayrılma söylemini kabul etmediklerini ifade ettiler.

sdefrt
Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat Beyrut'ta Dürzi toplantısında konuşurken (Şarku’l Avsat)

Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat daha önce Şeyh Carbu, Şeyh Hanavi ve Emir Hasan el-Atraş ile temas kurduğunu, bu temasları takip edeceğini ve Şam’ın otoritesini teyit etmek için yakında Suriye'yi ziyaret edeceğini açıklamıştı. ‘Mevcut aşamanın ciddiyeti’ konusunda uyaran Canbolat, “Siyonist proje, zayıf zihinleri bir iç savaşa sürüklemek istiyor” dedi. Lübnanlı Dürzi lider, ‘Dürzilerin ya güçlerini aldıkları Arap kimliğini korumak ya da Siyonist plana uymak gibi büyük bir meydan okumayla karşı karşıya olduklarını’ söyledi.

İsrail'in bölgedeki Dürzilerin temsilcisi olarak gösterdiği Şeyh Muvaffak Tarif'i de uyaran Canbolat, “Tarif, Dürzileri temsil etmiyor. Dürzilerin bulunduğu her bölgede onları temsil eden birileri vardır” ifadelerini kullandı.



ABD'nin desteğiyle çeyrek asır sonra üst düzey Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye ve Fransa dışişleri bakanları dün Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi’yle bir araya geldi. (SANA)
Suriye ve Fransa dışişleri bakanları dün Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi’yle bir araya geldi. (SANA)
TT

ABD'nin desteğiyle çeyrek asır sonra üst düzey Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye ve Fransa dışişleri bakanları dün Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi’yle bir araya geldi. (SANA)
Suriye ve Fransa dışişleri bakanları dün Paris'te ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi’yle bir araya geldi. (SANA)

Suriye-İsrail ilişkileri, İsrail'in hava saldırıları ve Suriye'nin iç işlerine, özellikle de Suveyda vilayetine doğrudan müdahalesine rağmen normalleşme yolunda hızla ilerliyor. Ayrıca ABD yönetimi, Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack aracılığıyla, iki tarafı, özellikle de İsrail'i uzlaşma yoluna yönlendirmek için çaba gösteriyor gibi görünüyor.

Bu bağlamda Paris perşembe akşamı, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında 4 saat süren bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Dermer, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya çok yakın ve Washington'a zor görevler için gönderilen bir elçi. Toplantı, Tom Barrack'ın himayesinde gerçekleştirildi. Barrack, X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “Bu akşam (perşembe) Paris'te Suriyeli ve İsrailli yetkililerle bir araya geldim. Toplantının amacı diyalog ve gerginliğin azaltılmasıydı ve bunu gerçekten başardık. Tüm taraflar bu çabaları sürdürme taahhüdünü teyit etti” ifadelerine yer verdi. Barrack, görüşmelerin başarılı olduğunu ve amacına ulaştığını vurguladı.

Olağanüstü toplantı

Toplantı, sadece süresi açısından değil, gerçekleştiği düzey açısından da olağanüstüydü. Son benzer toplantı 25 yıl önce, 2000 yılında eski ABD Başkanı Bill Clinton'ın, Suriye Dışişleri Bakanı Faruk eş-Şara ve İsrail Dışişleri Bakanı Ehud Barak'ı, iki taraf arasında barış anlaşması sağlanması çabaları kapsamında bir araya getirdiği toplantıydı. Ancak hedef gerçekleştirilemedi. Başkan Donald Trump, tamamen farklı koşullarda bu tür bir başarıya ulaşmaya çalışıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer (AFP)Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer (AFP)

Toplantıya katılanların, Suriye ile İsrail arasındaki gerginliği azaltacak ve güvenlik konusunda mutabakat sağlayacak düzenlemeler üzerinde odaklandıkları öğrenildi. Söz konusu düzenlemeler, geçtiğimiz günlerde Suveyda'da çıkan çatışmalara İsrail'in Dürzileri korumak gerekçesiyle müdahale etmesi, ordunun mevzilerini bombalaması ve daha fazla müdahale tehdidinde bulunması gibi olayların tekrarlanmasını önleyecek. Toplantıya yakın kaynaklar, görüşmelerde her iki tarafın ‘güven artırıcı önlemler’ olarak adlandırılan konulara odaklandığını bildirdi. Kaynaklara göre, İsrail'in Suriye'nin çıkarlarını hedef almaktan çekinmemesi endişe vericiyken, Suriyeli yetkililer açıkça kimseyle savaşmak istemediklerini, iç durumlarını düzeltmek istediklerini ve İsrail ile yakınlaşmaya karşı olmadıklarını söylüyorlar.

İsrail'in bu hamlesi, Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştiren Trump'ı öfkelendirdi. Alman haber ajansı DPA, ismini vermediği bir İsrailli yetkiliye dayanarak, güvenlik düzenlemelerinin yanı sıra, toplantının ‘Suriye'nin İsrail ile diplomatik adımlar atmaya daha hazır hale gelmesini’ sağlamayı da amaçladığını aktardı.

Paris toplantısı, her iki tarafın da bir sonuç elde etmek için acele ettiğini gösteriyor. Bu toplantı, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Türkiye'ye yakın bir ülke olan Azerbaycan'a yaptığı ziyaret vesilesiyle düzenlenen bir toplantının ardından gerçekleşti. İsrail Kanal 12 televizyonu bu toplantıyı ‘tarihi bir zirve’ olarak nitelendirdi.

Fransa – ABD – Suriye toplantısı

Dün Paris'te, Fransa ve Suriye dışişleri bakanları ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi’nin katıldığı, türünün ilk örneği olan bir başka toplantı daha düzenlendi. Bu toplantının önemi, Paris'in Suriye'de bir konuma sahip olmak istediğini, Şam'ı ağırlayan tek Batı başkenti olduğunu ve Suriye ekonomisini desteklemek için bir konferans düzenleyen tek ülke olduğunu hatırlatmasıdır. Paris, Suriye'ye uygulanan Avrupa yaptırımlarının kaldırılması için uğraşan en güçlü destekçilerden biriydi. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Alman mevkidaşı Annalena Baerbock ile birlikte Şam'ı ziyaret eden ilk Batılı bakan olmuştu. Paris, Barrack'ın üçlü toplantıyı kabul etmesini, ülkedeki rolünün ‘tanınması’ olarak görüyor.

 Suveyda'nın sokaklarından birinde asılı olan Dürzi bayrağı, 25 Temmuz 2025 (Reuters)Suveyda'nın sokaklarından birinde asılı olan Dürzi bayrağı, 25 Temmuz 2025 (Reuters)

Toplantının ardından, Suriye'deki gergin bölgelerde diyalog ortamının oluşması ve gerginliğin azaltılmasına yönelik büyük çabanın vurgulandığı ortak bir bildiri yayınlandı. Bildiri, geçiş sürecinin başarıya ulaşması için hızlı bir şekilde harekete geçilmesini öngören 6 mutabakat veya karar içeriyordu. Son aylarda, bir bölgeden diğerine yayılan kanlı olayların ardından bu süreçle ilgili birçok soru ve endişe ortaya çıktı. Batı'yı özellikle ilgilendiren önemli noktalardan biri, her türlü terörle mücadele ve Suriye devletinin ve kurumlarının güvenlik sorunlarıyla başa çıkma kapasitelerinin desteklenmesi. Batı'nın korktuğu şey, DEAŞ'ın geri dönüşü ve bunun Suriye'deki mültecilerin Avrupa'ya göç etmesine yol açması.

Bildiri, siyasi geçiş sürecinde Suriye hükümetine destek olunması ve Suveyda ile ülkenin kuzeydoğusunda (Kürt bölgeleri) ulusal uzlaşmanın sağlanması çağrısında bulundu. Bildiri ayrıca, Suriye'nin bölgenin istikrarını korumak için komşularının güvenliğine herhangi bir tehdit oluşturmama taahhüdünü ve aynı zamanda komşu ülkelerin de Suriye'nin istikrarına herhangi bir tehdit oluşturmaması gerektiğini belirtti. Kürt heyetinin katılımıyla yapılması planlanan dörtlü toplantının iptal edilmesi nedeniyle, bildiride Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında Paris'te mümkün olan en kısa sürede bir görüşme turu düzenlenmesinin önemi vurgulandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Fransız bir kaynak, ‘Şam ile Suriye halkının (başta Kürtler olmak üzere) çeşitli bileşenleri arasında diyalog çerçevesinin yeniden başlatılması gerektiğini’ vurguladı. Kaynak, “Bu bağlamda ABD ve Fransa, diyaloğun gerçekleşmesini ve Suriye'deki geçiş sürecini güçlendirecek barışçıl bir müzakere çözümüne yol açmasını sağlamak için son derece proaktif bir şekilde hareket etmeye devam ediyor” dedi. Barrack, X platformunda Washington'un ‘dostları ve ortaklarıyla iş birliği içinde Suriye'de refah için çalışmaya devam edeceğini’ yazdı ve ‘istikrarlı, güvenli ve birleşik bir Suriye'nin büyük komşular ve müttefikler temelinde inşa edileceğini’ belirtti. Barrack, geçen hafta başında Suriye'yi ziyaret ettikten sonra Beyrut'a geçmişti.