İntikam cinayeti: Hamas’ın bir polisi alenen neden tasfiye edildi?

İsrail ile ateşkesin başladığı ocak ayında Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki Hamas üyeleri (AFP)
İsrail ile ateşkesin başladığı ocak ayında Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki Hamas üyeleri (AFP)
TT

İntikam cinayeti: Hamas’ın bir polisi alenen neden tasfiye edildi?

İsrail ile ateşkesin başladığı ocak ayında Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki Hamas üyeleri (AFP)
İsrail ile ateşkesin başladığı ocak ayında Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki Hamas üyeleri (AFP)

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah kentinde salı günü Hamas üyesi bir polis memurunun önde gelen bedevi aşiretlerinden Ebu Samra aşiretinin üyeleri tarafından ‘intikam’ için öldürüldü. Bu eylem tek seferlik bir olay olmanın ötesinde, İsrail'in yaklaşık bir buçuk yıldır devam eden savaşından etkilenen Gazzelilerin hayatlarına sızan daha büyük ve daha tehlikeli bir kaosun kanıtıdır.

Bir grup silahlı soyguncunun Deyr el-Belah'tan Nusayrat Mülteci Kampı’nın eteklerine doğru Selahaddin Caddesi boyunca ilerleyerek vatandaşların paralarını ve eşyalarını çalmasının yankıları dün sabah kısa sürede yayıldı.

Bu silahlı adamlar, insani yardımları ilk kez çalmıyordu. Ancak sınır kapılarının kapatılması ve yardımların kesilmesiyle birlikte bu kişilerin çoğalması, halkın yaşamına yönelik çifte bir tehdit haline geldi.

Hamas ne yaptı?

Bu haberin yazıldığı sırada Hamas'ın hırsızları durdurmak ya da kendi bünyesindeki bir polisi öldüren aşirete karşı her zamanki gücüyle harekete geçmemiş olması, Hamas'ın güvenlik gücünün gerçekliğini yansıttı.

Görgü tanıkları, Ebu Samra aşiretinin silahlı üyelerinin, Hamas'a bağlı unsurlar ve hatta öldürülen polis memuru İbrahim Şaldan'ın ailesi tarafından misilleme yapılmasından korktukları için evlerinin yakınlarında konuşlandıklarını aktardı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Deyr el-Belah’taki basın kaynaklarına göre olayın meydana geldiği salı günü öğleden çarşamba akşamına kadar muhtarlar ve bölgenin ileri gelenleri olayların büyümesini engellemeye çalıştı.

Hamas tarafından yapılan açıklamalarda, ‘olaya karışan herkesle yasalar çerçevesinde güçlü ve sert bir şekilde mücadele edileceği’ vurgulandı. Ancak kaynaklar, Hamas’ın ‘polis memurları da dahil olmak üzere, Hamas’a ait her şeyi hedef alan İsrail’in bombardımanlarının gölgesinde sahada sükunetin geri gelmesini bekleyeceği’ tahmininde bulundular.

Sadece birkaç ay önce (Hamas'ın askeri kanadı) İzzeddin el-Kassam Tugayları'na bağlı Sahm Birimi ve diğer silahlı grupların desteklediği polis, Refah'ta insani yardımları çalan hırsızlara karşı şiddetli baskınlar düzenledi.

Geçtiğimiz ocak ayında Refah'ta yardım kamyonlarının güvenliğini sağlayan Hamas üyeleri (AP)Geçtiğimiz ocak ayında Refah'ta yardım kamyonlarının güvenliğini sağlayan Hamas üyeleri (AP)

Son yıllarda, özellikle de Hamas'ın 2007 yılında Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmesinden sonra, Fetih Hareketi’ne (El Fetih) bağlı bazı aileler ya da Hamas'la ilişki kurmayı reddeden büyük aşiretler Hamas'a karşı ayaklanmaya çalıştı.

Bazı aileler Hamas üyelerine karşı silaha başvurdu. Onlar da bu ailelerle yüzleşmekte tereddüt etmedi. Bu ailelerin bazı üyeleri öldürüldü, bazıları tutuklandı.

Hamas daha önceki savaşlar sırasında her zamanki askeri gücüyle güvenliği kontrol etmeyi sürdürmüştü. Ancak bu kez, Hamas’ın vatandaşların güvenliğini sağlama konusundaki gerçek yeteneği açısından büyük bir gerileme olduğu gözlemlendi.

Polis memuru neden öldürüldü?

Deyr el-Belah'taki tasfiye olayı, Hamas'ın nadir yaşanan Hamas karşıtı protestoları engellememesinden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti. Uday er-Rab'i adlı gencin Tel el-Heva'da kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürülmesi ve arkasında kimin olduğu bilinmeyen adam kaçırma olaylarının meydana gelmesi, yayılmaya başlayan kaosun açık işaretleriydi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Deyr el-Belah'tan bağımsız kaynaklar ve tanıklar, un kıtlığı nedeniyle vatandaşların kentteki bir tüccarın depoları önünde toplandığını ve (Hamas polisine bağlı) Ekonomi Soruşturma Departmanı'ndan ekiplerin gelmesiyle, karaborsada satılan fiyatlara kıyasla daha düşük bir ücret karşılığında unun depolardan çıkarılıp halka satıldığını söyledi.

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya kentinde Hamas'ı protesto eden ve savaşın sona ermesini talep eden öfkeli kalabalık tarafından düzenlenen protesto gösterisinden bir kare (AP)Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya kentinde Hamas'ı protesto eden ve savaşın sona ermesini talep eden öfkeli kalabalık tarafından düzenlenen protesto gösterisinden bir kare (AP)

Kaynaklar, mevcut miktar tükenmek üzere iken polis memurlarının dışarı çıkıp bölge sakinlerini bilgilendirdiğini, ancak bazılarının depoya girmeye çalıştığını belirtti.

Kaynaklara göre depoya baskın girişimi ve baskının püskürtülmeye çalışılması sırasında yaşanan kargaşada, polis memuru İbrahim Şaldan'ın silahından iki kurşun çıktı. Kurşunlardan biri deponun bulunduğu evin çatısından sekerek Ebu Samra aşiretinden bir çocuğa isabet etti. Çocuk El Aksa Şehitleri Hastanesi'ne kaldırıldıysa da kurtarılamadı.

Kaynaklar, bu olay üzerine Ebu Samra aşireti üyelerinin polisi kaçırdığını, deponun önünde bir polis aracını ateşe verdiğini ve daha sonra polis memurunu yol kenarında herkesin gözü önünde öldürdüklerini aktardı.

Olayın El Fetih ile bağlantısı var mı?

Kaynaklar, polis memuru Şaldan'ın öldürülmesi olayına ilişkin videoda görünen iki suç ortağının El Fetih hareketine bağlı olduğunu ve Filistin Yönetimi'nin güvenlik birimlerinde çalıştıklarını doğruladı.

Ancak kaynaklar, ‘olayın öncelikle örgütsel bir olay olmadığını, daha ziyade çocuğun öldürülmesinin ve o sırada olay yerindeki mevcut koşulların bir sonucu olduğunun’ altını çizdi.

Kaynaklara göre Hamas, El Fetih ve diğer gruplar arasındaki bölünmüşlük, Ebu Samra aşireti de dahil olmak üzere ailelerin çoğunluğuna yansıdığından tüm Filistinli aşiretleri ve ailelerini tek bir Filistin örgütü çatısı altında sınıflandırmak oldukça güç.

Kaynaklar, İsrail'in mevcut savaş sırasında aralarında Hamas aktivistlerinin de bulunduğu Ebu Samra aşiretinin en az 20 üyesini öldürdüğünü belirtti.

“Olay sonrası”

Ebu Samra aşireti bir açıklama yayınlayarak Şaldan'ı çocuklarını ‘kasten ve doğrudan’ öldürmekle suçlarken, ‘bu krizin aşiret yasaları ve yargıları tarafından yönetileceğini’ vurguladı.

Aşiretin açıklamasında şu ifadeler yer aldı:

“Bizler hiçbir zaman fitnenin, kanunlardan ve ilkelerden sapmanın savunucusu ya da sosyal dokuya darbe vurmanın bir aracı olmadık. Aksine, gençlerimizin ve erkeklerimizin en iyilerini bu toprakların savunulması ve insanlar arasında uzlaşı arayışı için sunduk. Bu yüzden halkımıza, sosyal dokumuzu parçalamaya yönelik tüm girişimler karşısında birlik ve beraberlik içinde olma çağrısında bulunuyoruz. Çünkü herhangi bir iç çekişme yalnızca düşmanlarımıza hizmet eder.”

Diğer yandan bir İsrail savaş uçağı dün öğle saatlerinde Deyr el-Belah’taki derme çatma bir polis karakolunu bombaladı. Saldırıda iki polis memuru ve bir çocuk öldü.

Sahadaki kaynaklara göre bombalanan karakol polis memuru Şaldan'ı öldürmekle suçlananları yakalamaya çalışıyordu.

Polis memuru Şaldan'ın ailesi yaşananlar karşısında sessizliğini korurken, bu haberin hazırlandığı ana kadar herhangi bir açıklamada bulunmadı. Aile ayrıca olay karşısında ne intikam alma girişiminde bulundu ne de başka bir şekilde tepki gösterdi.

Hamas tarafından yapılan açıklamada ‘bir grup suçlu’ tarafından gerçekleştirildiği belirtilen olay kınanırken, faillerin ‘güçlü ve kesin bir şekilde’ sorumlu tutulması gerektiği vurgulandı.

Hamas’a göre böyle bir suç, Siyonistlerin Filistin iç cephesini kırmaya çalışma, kaosu ve yozlaşmayı yayma ve Filistinlileri yerinden etme hedefine ulaşma amaçlarına hizmet ediyor.

Hamas'a bağlı bazı gruplar da saldırıyı kınayan açıklamalar yayınlayarak, ‘masumların kanına ve canına kast eden ya da sivil ve toplumsal barışı ve güvenliği baltalama cüretini gösteren herkesin’ yargılanması çağrısında bulundu.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.