Mısır’dan Etiyopya’ya suçlama

Kahire yönetimi Etiyopya’yı Arap ve Afrika ülkeleri arasında ‘fitne çıkarmakla’ itham etti.

Etiyopya’nın Nil Nehri’nin koluna inşa ettiği ve gerilime sebep olan Nahda (Rönesans) Barajı. (Arşiv-AFP)
Etiyopya’nın Nil Nehri’nin koluna inşa ettiği ve gerilime sebep olan Nahda (Rönesans) Barajı. (Arşiv-AFP)
TT

Mısır’dan Etiyopya’ya suçlama

Etiyopya’nın Nil Nehri’nin koluna inşa ettiği ve gerilime sebep olan Nahda (Rönesans) Barajı. (Arşiv-AFP)
Etiyopya’nın Nil Nehri’nin koluna inşa ettiği ve gerilime sebep olan Nahda (Rönesans) Barajı. (Arşiv-AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd, Etiyopya Dışişleri Bakanlığı'nın önceki akşam 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi’nde Mısır ve Sudan’ın Nahda (Rönesans) Barajı konusunda destekleme kararına ilişkin yaptığı açıklamaya tepki gösterdi. Etiyopya’yı Arap ve Afrika ülkeleri arasında ‘fitne çıkarmakla’ suçladı.

Sözcü, Mısır, Etiyopya ve Sudan’ın Nahda Barajı’nın su hacmi ve baraj rezervuarını doldurma süresine ilişkin müzakereler sırasında anlaştıklarına dair asılsız iddialardan duyduğu üzüntüyü ifade etti. Hartum ve Kahire’nin Arap desteğini talep etmesinin ilkeler anlaşmasına aykırı olduğunu, bilakis Afrika Birliği'ne üye Arap ülkelerinin son zirvede oybirliğiyle kabul edilen Arap kararını desteklemediğini vurguladı.

Ülkesinin tarihi boyunca milli mücadele hareketlerini ve Afrika sömürgeciliğinden kurtuluş çabalarına işaret eden Zeyd, Afrika Kıtası’nda ekonomik ve sosyal kalkınmanın yanı sıra barış inşası programlarını desteklemek için kaynak tahsisinin Mısır'ın Arap ülkelerini Afrika çıkarlarına karşı seferber ettiğine dair temelsiz iddialarıyla tutarlı olmadığını söyledi.

Mısırlı yetkili sözlerinin devamında “Etiyopya'nın Afrika Birliği'nin karargâh ülkesi olmasının, ona kendisi veya üye devletler adına konuşma, uluslararası hukuk kuralları ve iyi komşuluk ilkeleri ihlallerini örtme yetkisi vermez” dedi.

Sözcü, Etiyopya'nın Mısır ve Sudan'ın endişelerini dikkate aldığı yönündeki iddiasını yalanlarken bunun, müzakerelerin 10 yıldan fazla bir süredir devam ettiği gerçeğiyle çeliştiğine ve aşağı havza ülkelerinin haklarına herhangi yönelik bir taahhütte bulunulmadığına dikkat çekti.

Etiyopya önceki gün, Cidde'de düzenlenen Arap Zirvesi’nde Nahda Barajı ile ilgili alınan karardan duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Etiyopya Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yaptığı açıklamada, kararın baraja yönelik ‘düşman Mısır retoriğini’ tekrarladığını ve dostane bir çözüme ulaşmak için çalışan Afrika Birliği ve üye devletlere hakaret teşkil ettiğini savundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Etiyopya açıklamasında ayrıca Arap Birliği’ne üye devletleri, Mısır’ın ‘Dostluk ve Afro-Arap tarihi ilişkilerinde bir çatlağa yol açabilecek hareketle Arap Birliği’ni kötüye kullanılması’ olarak tanımladığı durumu sürdürmesini engellemeye çağırdı.



İsrail’in Mısır ve Suriye tarafından esir alınan Ekim Savaşı tutsakları stratejisi

Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
TT

İsrail’in Mısır ve Suriye tarafından esir alınan Ekim Savaşı tutsakları stratejisi

Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)

Mısırlılar, İsrailli mahkumların 6 Ekim 1973 sonrasında İsrail'e giderken merhum Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın üzerlerine giydirdiği ‘kastor pijama’ (yumuşak Mısır pamuğundan yapılmış kumaş) içindeki sahnelerini halen hafızasında koruyor. İsrail, 1973 savaşının 50’nci yıl dönümünün gelmesiyle birlikte o dönem esir alınan onlarca vatandaşını önümüzdeki ekim ayının sekizi ile onu arasında Mısır ve Suriye'yi kapsayan bir tura çıkarmayı planlıyor.

İsrail savunma dergisi Israel Defence tarafından çarşamba günü ortaya çıkarılan tur ile sayıları 150'den fazla olan, söz konusu dönemki esirlerin eşleriyle birlikte Süveyş Kanalı üzerinden bir İtalyan yolcu gemisiyle Mısır'a geçmesi planlanıyor. Daha sonra yolcular, uzmanların ‘kışkırtıcı ve ters tepkilere yol açıcı’ olarak gördüğü bir adımla İsrail askeri uçaklarıyla Suriye sınırı üzerinden uçacaklar.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre savaşın bütün acı anılarına rağmen Mısırlılar, 1960’lı ve 1970’li yıllarda ‘küçük çocukların sünnet oluşu’ ile ilişkisi nedeniyle Sedat'ın esirlere Kastor kumaşlı pijama giydirmesi hakkında espriler yapıyorlar. Ebeveynler, o zamanlar el-Mahalle el-Kübra bölgesindeki tekstil fabrikalarının üretiminde öne çıktığı bu pijamaları, yumuşak ve narin kumaşı nedeniyle çocuklarına alıyordu.

Ekim Savaşı'ndaki Mısırlı savaşçılardan Tuğgeneral Yusri Amara, İsrail'in tutsaklarını Mısır ve Suriye arasında gezdirme kararına ilişkin “Hayal kırıklığına uğradıkları yerleri görecekler” yorumunda bulundu. İsrail 190. Zırhlı Tugayı Komutanı Albay Assaf Yaguri'yi 8 Ekim 1973'te yakalayan Amara, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bu esirlerin Süveyş Kanalı'nı geçtiklerinde neler hissedeceklerini tahmin edebiliyorum. Kalpleri kırılacak. Bu kışkırtıcı gezi elbette ters tepkiler doğuracaktır.”

Bu benzeri görülmemiş uygulamanın ardında, İsrailli Erez Derneği ile iş birliği içindeki Arim Belilah derneği yer alıyor. Gezi ile İsrail ordusuna ait bir donanma gemisi eşliğindeki İtalyan yolcu gemisi, Süveyş Kanalı'na doğru yola çıkacak. Böylece gemi, Sina Yarımadası'nın etrafında dönmeden önce yolcular, savaş sırasında İsrail ordusunun mevzilerinin düştüğü yerlere bakabilecek ve ardından Eylat yönüne devam edecekler. İsrail askeri liderlerinin katılımıyla İsrail Tel Nof Hava Kuvvetleri Üssü’nde savaş anılarının canlandırılmasıyla gezi sonlanmadan önce, bir İsrail askeri uçağının, esirleri, aralarından bazılarının esir alındığı yer olan Suriye sınırının üzerinden kuzeye uçurması planlanıyor.

Bu bağlamda, İsrail meseleleri uzmanı ve İskenderiye Üniversitesi'nde İbranice çalışmaları profesörü olan Dr. Ahmed Fuad Enver, İsrail'in bu geziyi planlamasının ‘kışkırtıcı bir adım’ olduğuna vurguladı. Mısırlı akademisyen, geziyi düzenleyenin, işgal ordusundaki esirlerin psikolojik bakımıyla ilgilenen ve yaklaşık 300 üyesi bulunan Arim Belilah Derneği olduğunu belirtti. Enver açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

Bu dernek, mahkumların kabuslarının halen devam ettiğini kabul ediyor ve İsrail tarafını onlarla ilgilenmeye, şu ana kadar devam eden sorunlarının farkına varmaya çağırıyor.

Enver, bu tasarrufla ilgili değerlendirmesinde Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:

Bu uygulama, Ekim Savaşı'nın 50’inci yıl dönümü ile Mısır ordusunun zaferinin imajını zedeleme girişimi olarak karşımıza çıkıyor. Bu gezi ters tepecektir. Çünkü Süveyş Kanalı içinde denetim yapan ister Süveyş Kanalı otoritesine mensup görevliler olsun, ister Mısırlı irtibat görevlileri veya güvenlik görevlileri olsun, bunlar esirler için daha fazla kabusa neden olacak.

Planlanan gezi rotasının ‘sorgulanabilir ve kışkırtıcı’ olduğuna inandığını belirten Enver, “Süveyş Kanalı'nda bir gemi yolculuğundan ve ardından İtalyan yolcu gemisi aracılığıyla Eylat’a gitmekten söz etmek tamamen reklam amaçlıdır. Arkasında farklı gerekçeler var” dedi.