Mısır’da yeni harç ve vergiler tartışma konusu

Mısır’da yeni harç ve vergi uygulama eğilimine yönelik itirazlar artırıyor. Yeni uygulamalar turistlerin ülkeye girişi ve çıkışı için harç ödemelerini içeriyor

Perşembe günü Kahire’nin kuzeyindeki buğday hasadında çalışan Mısırlı bir çiftçi (Reuters)
Perşembe günü Kahire’nin kuzeyindeki buğday hasadında çalışan Mısırlı bir çiftçi (Reuters)
TT

Mısır’da yeni harç ve vergiler tartışma konusu

Perşembe günü Kahire’nin kuzeyindeki buğday hasadında çalışan Mısırlı bir çiftçi (Reuters)
Perşembe günü Kahire’nin kuzeyindeki buğday hasadında çalışan Mısırlı bir çiftçi (Reuters)

Mısır hükümetinin yeni harç ve vergi uygulamaları, geniş çaplı itirazlara ve tartışmalara neden oldu. Temsilciler Meclisi, bazı ithal mallara yönelik damga vergisi ile yabancılar ve Mısırlılar için ülkeye giriş ve çıkış harçlarının yanı sıra tiyatrolar ve gece kulüpleri için yeni vergiler getirmeye yönelik yasal değişiklikler yapılmasını prensipte onayladı.

Mısır Temsilciler Meclisi’nin Plan ve Bütçe Komisyonu çarşamba günü, damga vergisi yasasının bazı maddelerinde ve devletin mali kaynaklarının geliştirilmesi için alınan harçlarda değişiklik yapmayı prensip olarak onayladı.

Yasal değişiklikler, somon balığı, karides ve ıstakoz, taze veya kuru meyveler, çikolata ve kahve gibi bazı ithal mallara ve kol saatleri ve elektrikli ev aletleri dahil olmak üzere diğer birçok ürüne yeni vergiler uygulanmasını içeriyordu.

Yapılan değişikliklere göre, yabancılardan ve Mısırlılardan ülkeye giriş çıkış ücreti 100 cuneyh (Bir dolar ortalama 30,90 cuneyhe denk geliyor) üzerinden alınıyor. Kızıldeniz, Güney Sina, Asvan ve Matruh vilayetlerine sadece turizm amaçlı gelen yabancılar için harçların değeri 50 cuneyh ödemesi gerekiyor. Yolculuk ve yük taşıtları olarak Mısırlı ve yabancı sürücüleri ile düzenli olarak Mısır sınırından geçen hat veya kamyonlara yönelik ücretler bunun dışında kalıyor.

Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan Yasir Ömer bu değişikliklerin görüşülmesi sırasında ‘Yeni vergi ve harçlar vatandaşın çıkarınadır. Zira devlet hazinesi için 5 milyar liraya ulaşıyor” dedi.

Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Dr. Fahri el-Fıki, ‘yeni vergilerin dayanıklı tüketim mallarını etkilemediğini’ açıkladı. Çarşamba akşamı televizyonda yayınlanan bir müdahalede, ‘ücretlerin gümrüksüz pazarlardan satın alınan mallar için geçerli olduğunu ve bunların balık, karides, havyar ve kol saati gibi emtialar olduğunu’ söyledi.

Olumsuz sinyaller

Mısır hükümetinin yeni harç ve vergiler uygulama eğilimi, geniş çaplı itirazlara ve tartışmalara yol açtı. Mısırlı işadamı Necip Saviris, ülkeden çıkış için ödeme yapılmasının istenmesini eleştirdi ve Twitter’da yaptığı paylaşımda, ‘dünyada böyle bir harç uygulayan hiçbir ülke olmadığını’ belirterek ‘en azından turistlerin bu ücretten muaf tutulmasını’ istedi.

Ekonomist Medhat Nafi Şarku’l Avsat’a “Bu şekilde harç ve vergi koyulması, başta turistlere giriş çıkış ücretleri olmak üzere yatırımcılara ve uluslararası topluma birçok olumsuz sinyaller taşır, bu dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan bir şey” dedi.

Mevzuat değişiklikleri ile tiyatro, sinema ve gece kulüplerine girişte yeni bir vergi getirildi. Ayrıca, ‘yabancı diplomatlar bu ücretlerden muaf’ olması şartı ile, gümrüksüz satış mağazalarından kişisel kullanım için satın alınan alkollü içecekleri de etkiledi.

Ekonomist Vail en-Nuhas, Şarku’l Avsat’a “Mısır hükümeti bütçe açığını yönetmek için kaynaklar arıyor. Bu değişikliklerin ekonomik bir etkisi olmasa da uygulamada, özellikle ülkeden ayrılma ücretlerinde zorluklarla karşılaşılabilir” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Ülkeden ayrılma ücretlerinin uygulanmasının yatırım ve turizm üzerinde olumsuz etkileri olabilir” ifadelerini de sözlerine ekledi.



Ankara’nın sınır dışı edilmeyeceklerine dair verdiği güvenceye rağmen Mısır İhvanı’nın korkuları sürüyor

Mısır ve Türkiye cumhurbaşkanları, Dünya Kupası’nın açılışı sırasında Katar Emiri’nin yanında el sıkışırken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır ve Türkiye cumhurbaşkanları, Dünya Kupası’nın açılışı sırasında Katar Emiri’nin yanında el sıkışırken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Ankara’nın sınır dışı edilmeyeceklerine dair verdiği güvenceye rağmen Mısır İhvanı’nın korkuları sürüyor

Mısır ve Türkiye cumhurbaşkanları, Dünya Kupası’nın açılışı sırasında Katar Emiri’nin yanında el sıkışırken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır ve Türkiye cumhurbaşkanları, Dünya Kupası’nın açılışı sırasında Katar Emiri’nin yanında el sıkışırken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Türkiye’de ikamet eden İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) Örgütü’nden bazı unsurların “Türk vatandaşlığı ve ikamet izni alamama ve üzerlerindeki güvenlik baskılarının artmasına ilişkin krizin devam ettiğini” söylemeleri, ‘Ankara’nın sınır dışı edilmeyeceklerine dair verdiği son güvencelere rağmen İhvan unsurlarının mevcut endişeleri’ hakkında soruları gündeme getirdi.

dwfwe
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Uluslararası Müslüman Alimler Birliği’nden bir heyet ile

bu ayın başlarında görüşmesinin ardından İhvan mensupları derin bir nefes aldıklarını ifade etmişlerdi. Nitekim bu görüşme, İhvan mensuplarına, son zamanlarda özellikle İstanbul’daki güvenlik kampanyaları ve ‘sınır dışı etme faaliyetleri’ konusunda net bir güvence mesajı verilmesine tanık olmuştu. Erdoğan “İkamet koşullarını ihlal edenler ve yasa dışı göçmenler dışında kimseye dokunulmayacağını” vurgulamıştı.

‘Mısır’daki şiddet olaylarında hüküm giyen’ İhvan’a bağlı Mısırlı Vaiz Vecdi Ganim, saatler önce iletişim sitelerinde yayınlanan bir videoda, Erdoğan ile yaptıkları görüşme dolayısıyla İhvan ve Müslüman Alimler Birliği’ni hedef alarak “toplantıya katılma yönünde kendisini davet etmemeleri ve 2014’ten beri ülkede bulunmasına rağmen Türk makamlarının kendisine ikamet veya vatandaşlık vermeyi reddetmesi sorununu bugüne kadar gündeme getirmemelerini” eleştirdi.

Ganim’in videosu ile eş zamanlı olarak, bir kısmı İhvan’a bağlı olan ve Türkiye’de ikamet eden Mısırlıların sosyal paylaşım sitelerindeki sayfaları, “Erdoğan’ın güvencelerine rağmen durumlarının kesinleşmediğine ilişkin” şikayetlerle doldu. Abdullah eş-Şerif “Türkiye’nin İhvan’a karşı son zamanlardaki uygulamalarını” eleştirirken, Amr Abdulhadi “Türkiye’deki bazı İhvan” unsurlarını eleştirerek, “onları, bazılarının Türk vatandaşlığı alamaması ile ilgili krizin sebebi olmakla” itham etti. Muhammed Muntasır “Türkiye’nin İhvan unsurları, özellikle de gençlerinin aleyhindeki uygulamalarının sonlandırılması” çağrısında bulundu. Hüseyin Rıza ise Türkiye’de ikamet sıkıntısı yaşayanlara “İstanbul’u bırakıp geçici süreliğine civar illere gitmelerini” tavsiye etti.

Geçen mayıs ayında Türkiye’de yapılan milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sona ermesinin ardından başta çoğu İhvan mensubunun yaşadığı İstanbul olmak üzere çeşitli illerde başlatılan ‘güvenlik kontrolü’ kampanyaları nedeniyle İhvan unsurları son dönemde büyük tedirginlik yaşadılar. Gerek ikameti bitip yenilemeyerek gerekse geçici vize ile giriş yapıp ikamet başvurusunda bulunmayarak ikamet şartlarını ihlal eden çok sayıda kişi gözaltına alındı.

İstanbul’da ikamet eden Mısırlı yazar ve romancı Ali es-Savi, “Türkiye’de durumlarının yasallaşmasının göz ardı edilmesinden muzdarip birçok kişi var ve bunlar örgütle bağlantılı” dedi. Savi, “Türkiye hala örgüte siyasi baskı aracı olarak yaklaşıyor, daha fazlası değil” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Türkiye’nin siyasi her sahneden uzaklaşmış bir örgütü tercih etmek için Mısır ile ilişkileri yeniden tesis etme yönünde attığı ileriye dönük adımları feda etmeyeceğini düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.

Savi Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda sözlerini şöyle sürdürdü:

“İhvan örgütünün, Türkiye’deki mevcut durumunu iyileştiren bir pazarlık konusu olmasını sağlayacak artık herhangi bir siyasi avantajı yok. Şu anda alternatif bir dayanak ve varoluşsal bir gerekçe olarak, Türkiye’de kendisine mümkün olduğunca uzun bir süre istikrar garanti edecek olan yatırım kartına güveniyor. Bu, her şeyin dizginlerini elinde tutan İhvan liderlerine bağlı, örgütün en geniş kesimini temsil eden gençlere ve örgütün yöntemini reddeden bazı kişilere değil. Bu insanların çoğu sınır dışı edilme korkusuyla oldukça kötü koşullarda yaşıyor.”

Mısır-Türkiye yakınlaşması, Türkiye’deki İhvan üyeleri arasında, Türk yetkililerin kendilerini Mısır’a sınır dışı edeceğine ilişkin derin endişelere yol açmıştı. Zira birçoğu Mısır’da cezai hükümlerle karşı karşıya ya da Mısır yargısı tarafından aranıyor.

Fotoğraf altı: Erdoğan ve Müslüman Alimler Birliği’nin heyeti arasında geçen görüşmeden (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Radikal hareketler ve uluslararası terörizm konusunda uzman Mısırlı araştırmacı Munir Edib’e göre “İhvan’a sadık unsurlar var ve Türkiye onlara ikamet veya vatandaşlık vermeyi reddediyor. Çünkü bunların bir kısmı, Erdoğan’ın İhvan’a verdiği son güvencelerden sonra bile Türk hükümetine rahatsızlık verebilir.”

Edib Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “Türkiye, Mısır’da terör listesinde yer alan Yahya Musa ve Alaa es-Semahi’ye ikamet ve vatandaşlık vermeyecek. Aynı şey radikal fikirleri ve Mısır’da hakkındaki mahkeme kararı nedeniyle Vecdi Ganim için de geçerli” ifadelerini kullandı. Edib, bunun delili olarak “özellikle bu kişilerin aleyhinde Mısır’da şiddetle bağlantılı hükümler olduğu göz önüne alınırsa, Türkiye’nin bu kişilere vatandaşlık vermesinin Ankara’yı dışarıda ve ABD karşısında zor bir duruma sokacağını” söyledi.

2017’de bir Mısır mahkemesi, Vecdi Ganim ve İhvan’ın bazı üyelerini “Mısır’da terör eylemleri gerçekleştirmek için Vecdi Ganim Hücresi adlı bir oluşum kurmaktan” suçlu bularak ölüm cezasına çarptırmıştı. Mısır Savcılığı, Ganim ve diğerlerini “2013 ile Ekim 2015 arasında illegal bir grup kurmakla” suçlamış, bu grubun “amacının, anayasa ve kanun hükümlerinin çiğnenmesi, devlet kurumlarının ve kamu kurumlarının görevlerini yapmasına engel olunması, vatandaşların kişisel hürriyetlerine saldırılması ve millî birlik ve toplumsal barışın zedelenmesi yönünde çağrı yapmak” olduğunu belirtmişti. Ganim, geçtiğimiz haziran ayında bir videoda “Türk makamlarının dokuz yıldır yaptığı vatandaşlık talebini reddetmesine üzüldüğünü” söylemişti.

Öte yandan Savi “Vecdi Ganim’in (saatler önce yeni bir videoda) sınır dışı edilme korkusuyla vaziyetini yasallaştırma konusunda kendisine yardım eli uzatmaması sebebiyle örgüte sitem etmesi, Türkiye’nin Mısır ile başlattığı siyasi yola bağlılığının ve cezai olarak aranan bazı kişiler üzerindeki baskıları artırmasının yanı sıra, İhvan’ın mevcut güçsüzlüğünün, Türk karar mercilerinin üzerindeki zayıf etkisinin ve önceden sahip olduğu imtiyazların sona erdiğinin bir göstergesidir. Şu anda Türkiye’deki bazı İhvan mensupları arasında ciddi bir endişe var. Türkiye’de bulunan İhvan mensubu bazı gençler, örgütün liderlerine öfkeli. Çünkü vatandaşlık adaylarının isim listesini Türk makamlarına sunan örgüt ve baş kaldıran -veya örgütün kararlarını reddeden ya da Türkiye’deki örgüt liderlerine biat etmeyen- herhangi bir ismin reddedilmesi Türkiye’deki bazı İhvan liderlerinin elinde” ifadelerini kullandı.