Mısır Fetva Kurumu Darul İfta "uzman olmayanların" dini görüşlerinin yayılmasına karşı uyarıda bulundu

Mısır Fetva Kurumu Darul İfta "uzman olmayanların" dini görüşlerinin yayılmasına karşı uyarıda bulundu
TT

Mısır Fetva Kurumu Darul İfta "uzman olmayanların" dini görüşlerinin yayılmasına karşı uyarıda bulundu

Mısır Fetva Kurumu Darul İfta "uzman olmayanların" dini görüşlerinin yayılmasına karşı uyarıda bulundu

Mısır Fetva Kurumu (Darul İfta), "uzman olmayanların" dini görüşlerini ve fetvalarını "geçersiz" olarak nitelendirdi. Darul İfta, fetva alanında uzman olmayanların bazı sosyal medya sitelerinde dolaşan fetvalarına ve dini görüşlerine karşı uyarıda bulundu.

 Mısır Müftüsü Şevki Allam, konuya ilişkin açıklamasında, "Yol gösterici bir fetva, toplumlarda istikrarı sağlamak ve aşırılık yanlısı fikirlerle mücadele etmek için önemli bir araçtır" dedi.

 Darul İfta daha önce "bilgisiz veya niteliksiz fetva vermenin veya özellikle kamu işlerinde uzman olmayan kişilerce fetva yayınlamanın tehlikesi" konusunda uyarıda bulunmuştu. Mısır Fetva Kurumu gençlere ve sosyal medyayı kullananlara sürekli olarak "doğrulamadan, araştırmadan, insanlar ve toplum üzerindeki etkilerini bilmeden söylenti yaymayın, bilgi ve haber yayınlamayın" çağrısında bulundu.

Mısır Müftüsü Cuma akşamı Darul İfta aracılığıyla yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Denetimsiz fetva toplumları yok eden her şeyden daha çok tehlikelidir. Fetva hukuki esaslara uygun değilse veya dinen meşru çerçevede yayınlanmadıysa hiç şüphesiz sorun teşkil edecek, toplum için kafa karışıklığına ve kargaşaya neden olacaktır. Metinlerin doğru anlaşılmasından ve gerçeğin tam olarak bilinmesinden hareketle verilen yol gösterici fetvalar, bilime, çalışmaya ve beceriye dayalı yapılaşma ve medeniyetleşme sürecinin vazgeçilmez bir ayağını temsil eder. Bunun nedeni, ümmete hidayet etmede ve mensuplarını İslam'ın hüküm ve amaçlarının gerçekleşmesine ciddi ve disiplinli bir şekilde katkıda bulunmaya yönlendirmede oynadığı büyük roldür.”

Mısır Temsilciler Meclisi (Parlamento) Dini Komitesi, Mart 2022'de, "fetva verme uygulamasını düzenleyen" yasanın bazı hükümlerini değiştirmek hedefiyle 61 milletvekili tarafından sunulan bir yasa tasarısını onayladı. Bu tasarıya göre önerilen değişiklikler, görsel, işitsel veya elektronik ortamda fetva verme ve din dersleri ve din işlerine ilişkin söylemlerde bulunmanın “yalnızca uzmanlara mahsus” olmasını öngördü. Bu yasayı ihlal edenler için "50 bin liradan 100 bin liraya kadar para cezası veya 6 aydan bir yıla kadar hapis cezası" gibi cezalar belirlendi.

Allam, “Darul İfta’nın fetva verme metodolojisi bilimseldir ve ilmi mirasa dayanır. Mısır fetva kurumuna bir soru sorulduğunda, cevabı metodolojisi ve birikmiş deneyimleri olan alimler verir. Kurum bazen tıp, iktisat, siyaset gibi çeşitli bilim dallarının uzmanlarına başvurur. Kurum bunu fetva vermeden önce konuyu açıklığa kavuşturmak ve tüm detaylara hakim olmak için yapar. Bu bilimsel metodoloji, sosyal medyada fetva verenlerin çoğunda, özellikle de fetva verme konusunda uzman olmayanlarda genellikle mevcut değildir. Çünkü verdikleri fetvaların gerçekliğine dair bir kanıtları ve anlayışları yok. Çağ uzmanlaşma çağıdır; bu nedenle fetva uzmanı, çeşitli alanlarda onaylanmış çalışmalara ve kanıtlanmış araştırmalara başvurmalıdır. Hele kamu işlerinde fetva meselesini uzman olmayan veya bu iş için ehil olmayan birine isnad etmek beyhudedir, çünkü bu bir emanettir. Uzmanlara başvurmak gerekir, bu nezaket değildir; aksine, uzmanlığa ve ilme saygı göstermektir.”

 



Lise bitirme sınavı Mısırlılar için hala bir ‘öcü’ mü?

Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
TT

Lise bitirme sınavı Mısırlılar için hala bir ‘öcü’ mü?

Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)

Hızlı bir nabız, titreyen gözler ve aşırı gerginlikten yemeyi kabul etmeyen bir mide ile, Şarkiye şehrinden 47 yaşındaki Muhammed Bedevi ellerini göğe kaldırarak, titreyen bir sesle “Allah’ım aklımızı koru ve sevincimiz büyük bir sevinç yap” diyerek Allah’a dua etti.

Bedevi, Mısır lise bitirme sınavı sonuçlarının açıklanmasını bekleyen bir milyondan fazla ebeveynden biriydi. Gözlemciler, bu dönemin endişenin arttığı ve ülke genelinde ‘her yıl görülen bir ateş’ haline geldiğini öne sürüyor.

Geçtiğimiz saatlerde, çizimler ve gönderiler ile sosyal medya lise sonuçları, üniversite beklentileriyle doluydu. Gönderilerden bazıları, başarı dualarıyla ilgiliyken, bazıları ailelerin sonuçlar duyulduktan sonra atacakları mesajlarla alay ediyordu. Kırklı yaşlarındaki Emine Abdulhamid “Sonuç açıklandığında kimse beni aramasın çünkü sonuçtan emin olacağım” dedi.

Bu sosyal paylaşımlar Mısırlı ailelerin, özellikle cumartesi günü sonuçları açıklama tarihleriyle ilgili çelişkili haberler çıktıktan sonra, lise bitirme sınavı sonuçlarının resmi olarak açıklanmasını bekledikleri bir zamanda yapıldı.

Tarihsel olarak, sınava yönelik ‘öcü’ terimi Mısırlı aileler ve lise öğrencileri arasında yaygın olarak kullanılıyor. Zira kimileri bunu öğrencilerin geleceğini şekillendiren bir ‘darboğaz’ olarak görüyor çünkü öğrencinin kaydolacağı üniversiteyi belirliyor. Ülkede özel eğitim olmasına rağmen, çocuklarını devlet üniversiteleri arasından en iyi üniversitelere kaydettirme konusunda aileler arasında eski ve hala devam eden bir mücadele bulunuyor.

Bu nedenle lise eğitimi ailelerin yaşamında önemli bir aşama olmaya devam ediyor. Ailelerin çoğu, özel eğitim merkezlerinin kendi kazançları için yarıştığı özel derslerin giderleri sağlamaya çalışıyor. Ailelerin bu çabaları, Milli Eğitim Bakanlığı’nın okullarda eğitim hizmetleri sağlama ve öğrencilere ‘ücretsiz eğitim platformları’ sunma yönündeki ‘yoğun’ çaba ve girişimlerinin ortasında geliyor.

Mısır’daki Eğitim Bakanlığı dün (Cumartesi), ‘Lise bitirme sınavının sonucu, adalet ve doğruluğu garanti edecek şekilde verildiğinden emin olmak için birçok inceleme aşamasından geçiyor” dedi. Eğitim Bakanlığı Sözcüsü Şadi Zalta, Mısır Eğitim Bakanı Dr. Rıza Hecazi’nin ‘sonuç tarihini, ilgili tüm prosedürler tamamlanır tamamlanmaz resmi olarak açıklayacağını’ belirtti. Medyaya ‘Öğrenci ve velilerin kafasının karışmasını ve dikkatinin dağılmasını önlemek için, bakanlık tarafından yayınlanan resmi açıklamalara bağlı kalmaya’ çağırdı.

Ayn Şems Üniversitesi’nde eğitim uzmanı ve müfredat profesörü Hasan Şeheta, Mısır’daki lise sistemi için bu yılki deneyimin ‘lisenin kabuslarını ve öcüyü yenmek için gerçek bir başlangıç’ olmasını beklediğini belirtti.

Mısır Bakanlar Kurulu’na bağlı Bilgi ve Karar Destek Merkezi’nin istatistiklerine göre, bu yıl edebiyat bölümünden 276 bin öğrenci, fen bilimleri bölümünden yaklaşık 391 bin 600 öğrenci ve matematik ölümünden yaklaşık 98 bin 600 öğrenci olmak üzere toplam 783 bin öğrenci lise bitirme sınavlarına girdi.

Lise bitirme sonuçlarının açıklanmasına eşlik eden aile baskıları üzerine, Mısır’da siyaset sosyolojisi profesörü olan Said Sadık, Şarku’l Avsat’a ekonomik faktörün ‘öğrenciler ve aileleri üzerindeki bu yılki baskıların nedeni olduğunu’ söyledi. Sadık “Konu görecelidir. Devlet üniversitelerindeki en iyi fakülteler için alternatif seçeneklere sahip olanlar, aileleriyle birlikte eğitim yoluyla sosyal ilerleme elde etmek isteyen yoksul öğrencilerin yaşadığı aynı baskılarla karşı karşıya kalmıyor” dedi. Ayrıca “Burada kurulan bir hayali kaybetmenin dehşeti ve bunun getirdiği psikolojik ve toplumsal baskı da ortaya çıkıyor” ifadelerini sözlerine ekledi.

Sadık’a göre öğrenciler tıp bölümü gibi üniversite hayallerinin, silinip gitme korkusunu paylaşıyor. Tıp ve mühendislik eğitiminin devlet üniversitelerinde büyük bir itibarı bulunuyor. Bununla birlikte Sadık “Zengin kesimler, çocukları yurtdışında okumak için seyahat etmek gibi daha iyi fırsatlara sahip olabilir ve bazıları liseden mezun olarak alternatif uluslararası derecelere kaydolabilir” dedi. Siyaset sosyolojisi profesörü, bu baskıların ‘yerinde olduğunu, zira bir dönüm noktası olduğunu ve ailelerinin güvendiği öğrencilerin geleceğinin belirlendiğini’ belirtti.

Zirve Fakülteler olarak bilinen üniversiteler için mevsimsel mücadele hakkında, Şehata Şarkul Avsat’a Mısır’daki yeni üniversitelerin sivil, devlet ve özel arasındaki çeşitliliğinin ve sundukları ‘programların’ ‘öğrencilerin ve ailelerinin hayallerini gerçekleştirme fırsatlarını artırdığını’ söyledi.

Yerel raporlara göre, geçen yıl yüzde 75,04 olan ve 2021’de yüzde 74 olarak kaydedilen lise bitirme sınavı beklenen başarı oranı, bu yıl yüzde 78 ile 79 arasında değişebilir.

Bu konuda Sadık ‘eğitim sistemini geliştirmek kadar, sınavlarda kopya olgusuyla mücadele etmek ve bu olguyu durdurmak için çalışılması’ çağrıda bulundu. Ayrıca “Herkesin karşılayamayacağı özel ders olgusunun gölgesinde, aileler arasında bir eşitsizlik duygusu ortaya çıkıyor ve bu nedenle toplum eğitimde eşitlikten yoksun ve ücretsiz eğitim statüsü bulunmuyor” dedi.

Mısır’da sosyal medyadaki en popüler konuların başında #lise hashtag’i geliyor. Kullanıcıların gönderileri, öğrencilerin desteğini istemek, onlar için dua etmek ve sonucu ne olursa olsun kabul etmek arasında değişiyor.