Mısır: Yıl sonuna kadar Cumhurbaşkanlığı seçim süreci başlıyor

Mısır Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tam adli denetim altında yürütüleceğine dair güvence verildi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (DPA)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (DPA)
TT

Mısır: Yıl sonuna kadar Cumhurbaşkanlığı seçim süreci başlıyor

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (DPA)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (DPA)

Mısır Temsilciler Meclisi Milletvekili Mustafa Bekri’ye göre “Mısır, bu yılın sonundan önce 2024 Cumhurbaşkanlığı seçimleri için sürecin başlayacağını” belirtti. Bekri devlet televizyonunda yaptığı açıklamalarda, “tam yargı denetimi altında yapılması koşuluyla cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylık kapısının yıl sonundan önce açılacağını” belirtti.

Mısır’daki Ulusal Diyalog Genel Koordinatörü ve Mısır Enformasyon Servisi Başkanı Ziya Raşvan daha önce, 2024 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri için adaylık kapısının, anayasaya göre Ekim veya Kasım ayında açılacağını bildirmişti. Raşvan “Anayasa, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarının Mart 2024’e kadar açıklanmasını şart koşuyor” açıklamasında bulundu. Bunun ‘erken seçim olmadığını’ da vurguladı.

2019’da değiştirilen anayasanın 140. maddesine göre, Cumhurbaşkanını seçme işlemleri Cumhurbaşkanlığı süresinin bitiminden en az 120 gün önce başlıyor ve sonucun bu sürenin bitiminden en az 30 gün önce açıklanması gerekiyor.

Cumhurbaşkanı Sisi, 2019’da Mısır Anayasası’nda yapılacak değişikliklere yönelik referandum sırasında (Arşiv)
Cumhurbaşkanı Sisi, 2019’da Mısır Anayasası’nda yapılacak değişikliklere yönelik referandum sırasında (Arşiv)

Şarku’l Avsat’a konuşan El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı ve Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti üyesi Dr. Amr Haşim Rabi, seçimlerin bu yılın sonundan önce yapılmasını ‘anayasaya göre planlanan tarihten daha erken’ olduğunu söyledi. “Anayasa, sonucun mevcut cumhurbaşkanlığı döneminin bitiminden 30 gün önce açıklanması şartıyla, mevcut cumhurbaşkanlığı döneminin bitiminden 120 gün önce yürütülmesini öngörüyor” ifadelerini de sözlerine ekledi.

Abdulfettah es-Sisi 2018’in başında yapılan seçimleri kazanarak 2 Haziran 2018’de ülkenin Cumhurbaşkanı olarak yemin etti. Bu bağlamda anayasanın 241. maddesinin mükerrer hükmü “Mevcut Cumhurbaşkanının görev süresi, 2018 yılında Cumhurbaşkanı seçildiğini ilan ettiği tarihten itibaren 6 yılın dolmasıyla sona erer ve bir daha yeniden seçilebilir” ifadelerini içeriyor.

Diğer yandan Sivil Demokratik Hareket perşembe günü, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olma niyetini açıklayan Temsilciler Meclisi eski üyesi Ahmed et-Tantavi’yi ağırladı. Ulusal Diyaloga katılan sivil hareket, cuma günü resmi Facebook hesabından yaptığı basın açıklamasında, toplantının yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gidişatının ele alınması çerçevesinde yapıldığını ifade etti.



İsrail’in Mısır ve Suriye tarafından esir alınan Ekim Savaşı tutsakları stratejisi

Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
TT

İsrail’in Mısır ve Suriye tarafından esir alınan Ekim Savaşı tutsakları stratejisi

Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)
Ekim 1973’te patlak veren savaşın ardından İsrail'e iade edilen, ‘Mısır yapımı Kastor pijama giymiş’ İsrailli mahkumlar. (Ehli Mısır Facebook Sayfası)

Mısırlılar, İsrailli mahkumların 6 Ekim 1973 sonrasında İsrail'e giderken merhum Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın üzerlerine giydirdiği ‘kastor pijama’ (yumuşak Mısır pamuğundan yapılmış kumaş) içindeki sahnelerini halen hafızasında koruyor. İsrail, 1973 savaşının 50’nci yıl dönümünün gelmesiyle birlikte o dönem esir alınan onlarca vatandaşını önümüzdeki ekim ayının sekizi ile onu arasında Mısır ve Suriye'yi kapsayan bir tura çıkarmayı planlıyor.

İsrail savunma dergisi Israel Defence tarafından çarşamba günü ortaya çıkarılan tur ile sayıları 150'den fazla olan, söz konusu dönemki esirlerin eşleriyle birlikte Süveyş Kanalı üzerinden bir İtalyan yolcu gemisiyle Mısır'a geçmesi planlanıyor. Daha sonra yolcular, uzmanların ‘kışkırtıcı ve ters tepkilere yol açıcı’ olarak gördüğü bir adımla İsrail askeri uçaklarıyla Suriye sınırı üzerinden uçacaklar.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre savaşın bütün acı anılarına rağmen Mısırlılar, 1960’lı ve 1970’li yıllarda ‘küçük çocukların sünnet oluşu’ ile ilişkisi nedeniyle Sedat'ın esirlere Kastor kumaşlı pijama giydirmesi hakkında espriler yapıyorlar. Ebeveynler, o zamanlar el-Mahalle el-Kübra bölgesindeki tekstil fabrikalarının üretiminde öne çıktığı bu pijamaları, yumuşak ve narin kumaşı nedeniyle çocuklarına alıyordu.

Ekim Savaşı'ndaki Mısırlı savaşçılardan Tuğgeneral Yusri Amara, İsrail'in tutsaklarını Mısır ve Suriye arasında gezdirme kararına ilişkin “Hayal kırıklığına uğradıkları yerleri görecekler” yorumunda bulundu. İsrail 190. Zırhlı Tugayı Komutanı Albay Assaf Yaguri'yi 8 Ekim 1973'te yakalayan Amara, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bu esirlerin Süveyş Kanalı'nı geçtiklerinde neler hissedeceklerini tahmin edebiliyorum. Kalpleri kırılacak. Bu kışkırtıcı gezi elbette ters tepkiler doğuracaktır.”

Bu benzeri görülmemiş uygulamanın ardında, İsrailli Erez Derneği ile iş birliği içindeki Arim Belilah derneği yer alıyor. Gezi ile İsrail ordusuna ait bir donanma gemisi eşliğindeki İtalyan yolcu gemisi, Süveyş Kanalı'na doğru yola çıkacak. Böylece gemi, Sina Yarımadası'nın etrafında dönmeden önce yolcular, savaş sırasında İsrail ordusunun mevzilerinin düştüğü yerlere bakabilecek ve ardından Eylat yönüne devam edecekler. İsrail askeri liderlerinin katılımıyla İsrail Tel Nof Hava Kuvvetleri Üssü’nde savaş anılarının canlandırılmasıyla gezi sonlanmadan önce, bir İsrail askeri uçağının, esirleri, aralarından bazılarının esir alındığı yer olan Suriye sınırının üzerinden kuzeye uçurması planlanıyor.

Bu bağlamda, İsrail meseleleri uzmanı ve İskenderiye Üniversitesi'nde İbranice çalışmaları profesörü olan Dr. Ahmed Fuad Enver, İsrail'in bu geziyi planlamasının ‘kışkırtıcı bir adım’ olduğuna vurguladı. Mısırlı akademisyen, geziyi düzenleyenin, işgal ordusundaki esirlerin psikolojik bakımıyla ilgilenen ve yaklaşık 300 üyesi bulunan Arim Belilah Derneği olduğunu belirtti. Enver açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

Bu dernek, mahkumların kabuslarının halen devam ettiğini kabul ediyor ve İsrail tarafını onlarla ilgilenmeye, şu ana kadar devam eden sorunlarının farkına varmaya çağırıyor.

Enver, bu tasarrufla ilgili değerlendirmesinde Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:

Bu uygulama, Ekim Savaşı'nın 50’inci yıl dönümü ile Mısır ordusunun zaferinin imajını zedeleme girişimi olarak karşımıza çıkıyor. Bu gezi ters tepecektir. Çünkü Süveyş Kanalı içinde denetim yapan ister Süveyş Kanalı otoritesine mensup görevliler olsun, ister Mısırlı irtibat görevlileri veya güvenlik görevlileri olsun, bunlar esirler için daha fazla kabusa neden olacak.

Planlanan gezi rotasının ‘sorgulanabilir ve kışkırtıcı’ olduğuna inandığını belirten Enver, “Süveyş Kanalı'nda bir gemi yolculuğundan ve ardından İtalyan yolcu gemisi aracılığıyla Eylat’a gitmekten söz etmek tamamen reklam amaçlıdır. Arkasında farklı gerekçeler var” dedi.