Sisi: Mısır reformlar sayesinde ekonomik krizin üstesinden geldi

Mısır Cumhurbaşkanı Harp Okulu’nu denetledi ve Sudan’da ateşkes için çağrıda bulundu.

Mısır Cumhurbaşkanı, cumartesi günü Kahire’deki Harp Okulu’nu ziyaret ettiği sırada (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı, cumartesi günü Kahire’deki Harp Okulu’nu ziyaret ettiği sırada (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi: Mısır reformlar sayesinde ekonomik krizin üstesinden geldi

Mısır Cumhurbaşkanı, cumartesi günü Kahire’deki Harp Okulu’nu ziyaret ettiği sırada (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı, cumartesi günü Kahire’deki Harp Okulu’nu ziyaret ettiği sırada (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ülkesinin “Sudan’daki iç savaşa son verilmesi” yönündeki tutumunu yeniden vurguladı. Sisi, Harp Okulu öğrencilerine hitaben yaptığı konuşmada, ülkesinin “Sudan’daki çatışmalara son vermek ve kardeş taraflar arasında müzakere yoluyla çözüme ulaşmak için kararlı olduğunu’ söyledi.

Kahire’deki Harp Okulu’nu ziyaret eden Mısır Cumhurbaşkanı, ‘ülkesinin Sudan krizine önem verdiğini’ sözlerine eklerken, Sudan’da işlerin bir an önce istikrara kavuşmasını umduğunu ifade etti. Devletlerin istikrarı üzerinde olumsuz bir etkiye neden olmasından dolayı içişlerine müdahale edilmemesi gerektiğini vurguladı. Sisi “Mısır’ın konumu, gerek Libya gerekse Sudan konusunda her zaman kesin olmuştur” ifadelerini de sözlerine ekledi.

Sisi Harp Okulu öğrencileri ile konuşurken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi Harp Okulu öğrencileri ile konuşurken (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sisi, Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan ziyaretin video klibinde yaptığı konuşmada, “ülkesinin çok sayıda misafire (sığınmacıya) ev sahipliği yaptığına, sayıların yaklaşık 9 milyona vardığına” dikkat çekti. Cumhurbaşkanı “Her ülke istikrarsızlık ve kargaşayla yüzleşiyor, yerinden edilmiş kişiler ve mülteciler Mısır’da güvenlik bulacaklar” ifadelerini kullandı. Sisi ülkesinin son 8 hafta içinde 200 bin Sudanlıyı kabul ettiğini belirtirken, bu ülkeler ve Mısır için önemini de göz önünde bulundurarak, komşu ülkelere güvenlik ve asayişin yeniden tesis edilmesi gerekliliğini vurguladı.

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında savaşın patlak vermesinden bu yana Kahire, ‘acil ateşkes’ çağrısında bulunuyor. Mısır bu bağlamda, krizi çözmek için uluslararası aktörlerle kapsamlı temaslarda bulundu.

Mısır Cumhurbaşkanı, 9 Haziran akşamı Angola, Zambiya ve Mozambik’i içeren Afrika gezisinden döndü. Geziyle ilgili değerlendirmelerde bulunurken, Mısır’ın COMESA başkanlığı döneminde Afrikalı kardeşleriyle daha fazla açıklık ve iş birliği sağlamayı hedeflediğini belirtti. Ayrıca “Son iki yılda bu yönde adımlar oldu ve Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) içindeki ticaret anlaşmasını yürürlüğe sokmak için Mısır çabaları yoğunlaştı” ifadelerini dile getirirken, iş birliği başlatmaya hazır olarak anlaşmayı imzalayacak sadece 3 ülke olduğunu belirtti.

Sisi akademi öğrencileriyle birlikte bisiklete biniyor (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi akademi öğrencileriyle birlikte bisiklete biniyor (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sisi “COMESA ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC), herkes açısından çıkarlı olan iş birliğini, ticaret hacmini ve ticaret alışverişini artırmayı amaçlayan Afrika kıtasında iki ekonomik birliktir” dedi.

Cumhurbaşkanı Sisi, “Mısır COMESA liderliğini Zambiya’ya devrettikten sonra, bu birliğin karar vericilerinden biri oldu” dedi. Angola ve Mozambik ülkelerine yaptığı ziyareti ‘birbirlerini tanımak ve iş birliğini geliştirmek için bir fırsat’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı, daha önce akademiye yaptığı ziyarette öğrencilere, küresel ekonomik krizin yansımaları ile ilgili olarak, hükümetin 3 yılı aşkın süredir devam eden ve yaklaşık 2 yıldır küresel ekonomiyi ve Mısır’ı etkisi altına alan Kovid-19 salgını ile başlayan krizin etkilerini azaltmak için çalıştığını yineledi. Ayrıca ülkesinin 2016’dan bu yana uygulanan reformlar sayesinde krizin üstesinden geldiğini vurguladı.

Rusya-Ukrayna krizinin ekonomik yansımalarına değinerek, devletin bu etkileri hafifletmeye yönelik çabalarını doğruladı ve ‘bunların fiyatlar ve tedarik zincirleri üzerinde etkisi olan büyük bir kriz olduğunu, ciddi bir etkiye sahip olduğunu ve etkisinin devam ettiğini’ de belirtti.

Mısır, salgının ve Rusya-Ukrayna savaşının yansımalarının ardından ekonomik kriz ve yüksek fiyat dalgasıyla karşı karşıya kaldı. Mısır Merkez Bankası esnek bir döviz kurunu benimsemeye karar verdiğinden bu yana, Mısır lirasının değeri dolar karşısında düştü ve ABD dolarının değeri resmi piyasada 30 Mısır lirası sınırını aştı.

Mısır Cumhurbaşkanı, ‘ülkede çalışan birçok kesimin hazırlanmasında ve nitelik kazanmasında Harp Okulu’nun oynadığı rolün önemine’ dikkat çekti. Ayrıca “Bunun amacı, çeşitli devlet kurumlarına katılanların, akademide oldukları süre boyunca uygun seviyede bağlılık, anlayış ve çalışma hevesi kazanması yoluyla yeteneklerini geliştirmek ve bunu teyit etmektir” dedi.

Sisi’nin Harp Okulu ziyaretinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi’nin Harp Okulu ziyaretinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Sisi “Sonuçlar çok ümit verici. Ulaştırma ve Maliye Bakanlıkları ya da idari ve dış gözetim gibi diğer kurumlarda çeşitli uzmanlık veya kadrolarla Harp Okulu’ndan mezun olanlar umut verici sonuçlar aldığını, bunun söz konusu deneyimin başarılı olduğunu ayrıca zamanın gerektirdiği ve genel olarak bir insan özelliği olan ileriye doğru ilerleme yeteneklerinin olduğunu teyit ediyor” dedi.

Ziyaret sırasında Mısır Cumhurbaşkanı, Harp Okulu içindeki bir dizi farklı eğitim faaliyetini denetledi. Ulaştırma ve Eğitim bakanlıklarında, İdari Kontrol Otoritesi’nde ve Mısır Askeri Akademisi’nde bir eğitim dönemi gerektiren bir dizi farklı hükümet sektöründe devlet işlerinde görev alacak bir dizi ileri düzey askerle bir araya geldi.

Şarku’l Avsat’ın Ortadoğu Haber Ajansı’ndan (MENA) aktardığı habere göre Mısır Cumhurbaşkanı, Harp Okulu öğrencileriyle birlikte olmaktan duyduğu mutluluğu dile getirirken, doğru ve sağlıklı bir fiziksel yapı, farkındalık ve özel beceriler geliştirmede kendilerini korumalarını ve burada olmalarından mümkün olduğu kadar yararlanmalarını istedi.



Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Şubat’ta Kahire’ye yapması beklenen ziyaretten hemen önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamında, Mısır’ın Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını açıkladı.

Bu adım, Mısır’ı Türkiye’den SİHA almaya iten nedenlere ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Uzmanlar anlaşmayı, ilişkilerin yeniden canlanmasının ardından ‘iki ülke arasında artan yakınlaşmanın göstergesi’ olarak değerlendirdi.

Fidan Pazar günü yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Normalleşme süreci büyük ölçüde tamamlandı. İki ülke arasındaki ilişkiler bölgenin güvenliği ve ticareti açısından önemlidir. Akdeniz’in güvenliği için Mısır’la ciddi ilişkiler kurmamız gerekir. Mısır’a SİHA verme konusunda onlarla anlaştık.

Erdoğan’ın Kahire ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin on yıl süren bir kopuşun ardından geçen yıl büyükelçilik seviyesine yükseltilmesinden bu yana ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, Kahire’ye son ziyaretini Kasım 2012’de gerçekleştirmiş ve ziyaret sırasında merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile görüşmüştü.

Fidan açıklamasında, Erdoğan’ın Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Es-Sisi ile ticaret, enerji ve güvenlik dahil ikili ve bölgesel konuları görüşeceğini de bildirdi.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara’nın 30 Haziran 2013 devriminin ardından Mısır’da yasaklanan Müslüman Kardeşler (İhvan) grubuna verdiği destek nedeniyle, tam on yıl süren kesinti ve gerginlikten sonra, geçtiğimiz aylarda artan bir normalleşme eğilimine tanık oldu.

İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında diplomatik ilişkileri büyükelçilik düzeyine çıkardıklarını açıkladı ve iki ülke cumhurbaşkanları geçtiğimiz yıl uluslararası etkinliklerin oturum aralarında iki kez bir araya geldi.

İki ülkenin bakanları ve önde gelen yetkilileri de birçok kez bir araya geldi.

Türkiye’nin SİHA anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle askeri alanda normalleşmesinin yeni bir işareti olarak görülüyor.

Mısırlı askeri uzman emekli Tümgeneral Samir Farag, özellikle son zamanlarda SİHA’ların önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’a görüş bildiren Farag, “Modern savaşlarda, önemi Rusya-Ukrayna savaşı sırasında ortaya çıkan insansız hava araçları da dahil olmak üzere yeni yöntemler ve silahlar var” dedi.

Farag, Türkiye’nin Bayraktar’ının yanı sıra İran, Çin, Rus ve ABD menşeili olmak üzere çeşitli askeri SİHA’lar olduğuna vurgu yaparak, “Her tipin kendine has potansiyeli, kabiliyeti ve diğerinden farklı yükü var” dedi.

Uluslararası Siyasi Çalışmalar Enstitüsü’nün (ISPI) 2021 tarihli raporunda, “Bundan önceki beş yıl içinde İsrail hariç Ortadoğu bölgesinde SİHA’lara yapılan harcamanın miktarı 1,5 milyar dolardı. Önümüzdeki on yılda SİHA pazarına yapılan yatırımların 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor” denildi.

Türkiye’nin SİHA’ları büyük ün kazandı ve Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’daki savaşta görülen rollerinin ardından uluslararası talep arttı.

Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği, Kahire’nin sudan payını etkileyeceğinden korktuğu Nahda Barajı (Rönesans Barajı) nedeniyle Mısır’la ilişkileri gerginleşen Etiyopya da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesi bu SİHA’lardan satın aldı.

Farag açıklamasında, “Mısır’ın silah kaynaklarını çeşitlendirme konusundaki istekliliğinin bir parçası olarak, Türkiye’nin kendisine SİHA sağlama teklifini kabul etti” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Mısır’ın SİHA ürettiğini ancak, Türk menşeili SİHA’nın bunlardan farklı olduğunu ve ülkenin çeşitli yeteneklere sahip modern silahlara sahip olmasının önemli olduğunu belirtti.

Henüz ayrıntıları Ankara tarafından açıklanmayan anlaşmaya ilişkin, Mısır’dan resmi bir yanıt gelmedi.

Mısır ordusu, Aralık ayında Kahire’de düzenlenen EDEX Savunma Sanayii Fuarı’nda, keşif drone’ları da dahil İHA filosunu sergiledi.

Fuarda ayrıca, İHA ve SİHA’ları tespit etmek ve taktik seviyeye kadar karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve üretimini içeren bir sistem de tanıtıldı.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Sisi’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana silah kaynaklarını çeşitlendirme konusunda istekli olan Mısır, İsrail’le yapılan barış anlaşması çerçevesinde ABD yardımlarından elde ettikleriyle sınırlı kalmadı, Fransa, Rusya ve birçok ülkeden silah almaya başladı. Bu politika, Mısır ordusunu güçlendirmeyi ve devletin kararlarına siyasi kısıtlamalar getirmeden ulusal güvenliği korumayı amaçlıyor.

Avadi, Mısır ordusunun modern silahlarla desteklenmesi için Türk SİHA’ları almanın önemine de dikkat çekti.

Son yıllarda, Almanya, Rusya ve ABD ile yapılan diğer anlaşmaların yanı sıra, 2021’de 30 Fransız Rafale savaş uçağının satın alınması da dahil olmak üzere, Mısır ordusunun gerçekleştirdiği birçok silah anlaşmasına tanık olundu.

Türkiye konusunda uzman olan Mısırlı araştırmacı Kerem Said, “Mısır-Türkiye ilişkileri askeri ve ekonomik alanda, iki ülke arasındaki uzaklaşma döneminde bile durmadı” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Said şu ifadeleri kullandı;

On yıldan uzun süredir devam eden siyasi anlaşmazlığa rağmen, her iki ülke de ilişkilerin tamamen kopma noktasına gelmemesinden yanaydı. Türkiye’nin SİHA anlaşması, Sisi ile Erdoğan’ın Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın oturum aralarında yaptığı görüşme ve daha sonraki toplantılarda buzdağının kırılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde dikkate değer bir yakınlaşmanın göstergesidir.

Kahire ile Ankara arasında eşi benzeri görülmemiş düzeyde ekonomik ilişkilere dikkat çeken Said, “Askeri ve güvenlik işbirliğini geliştirmek ve zorlukların üstesinden gelmek için verimli, destekleyici bir ortam var” dedi.

Said, Mısır’ın herhangi bir yabancı varlığı reddettiği Libya konusunda işlerin daha büyük bir anlaşmaya doğru gittiğini söyleyerek, değerlendirmesine şöyle devam etti;

İki ülke arasında deniz sınırları konusunda da herhangi bir hukuki ihtilaf bulunmuyor ve Akdeniz’deki gizli zenginliklerden yararlanma konusunda anlaşma var. Bu konudaki anlaşmazlık Yunanistan ve Kıbrıs’ladır (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) ve Kahire bu sorunu yatıştırmada arabulucu rolü oynayabilir.

Said ayrıca, “Erdoğan’ın yaklaşan ziyaretini duyurmak ve SİHA anlaşmasından bahsetmek, daha fazla yakınlaşmaya ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik eğilimi doğruluyor” diye ekledi.