Sudan’daki çatışma kıtlık riskini artırıyor

Sudan’ın Kordofan eyaletinde bir ağacın önünde bekleyen eşek (AFP)
Sudan’ın Kordofan eyaletinde bir ağacın önünde bekleyen eşek (AFP)
TT

Sudan’daki çatışma kıtlık riskini artırıyor

Sudan’ın Kordofan eyaletinde bir ağacın önünde bekleyen eşek (AFP)
Sudan’ın Kordofan eyaletinde bir ağacın önünde bekleyen eşek (AFP)

Sudan’ın güneydoğusundaki Kadarif eyaletindeki bir bölgede yüzlerce günlük işçi aletleriyle birlikte yerde yatıyor ve çiftçilerin kendilerini çalıştırmasını bekliyor. Ancak bu yıl, ülkede yaşanan çatışma nedeniyle çiftçilerin çoğu topraklarını terk etti.

Sudan’ın tahıl mahsulünün yaklaşık yüzde 40’ını üreten, Etiyopya sınırına yakın Kadarif eyaletinde yağmur mevsimi Mayıs ortasında başlıyor.

Fakat bu yıl ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasında patlak veren savaş, yağmurlardan önce geldi ve verimli topraklar ıssız kaldı. 

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, günlük işçi Muhammed Harun, “5 gün önce Kordofan’dan buraya geldim ve kimse bana iş teklif etmedi. Eskiden bir günden fazla beklemezdim. Bir kuruşum yok, nasıl yemek yiyeceğimi bile bilmiyorum” dedi.

Hartum merkezli Arap Tarımsal Kalkınma Örgütü’ne göre, savaş, özellikle Hartum’daki yoğun çatışma bölgelerinde, hem sebze, hem de hayvan tarım sektörünün üretken yapısında önemli bozulmalara neden oldu.

Arap Tarımsal Kalkınma Örgütü Başkanı İbrahim Dahiri konuya ilişkin şunları söyledi;

“Ülke ve çevresinin tüm gıda güvenliği tehdit altında. Endüstriyel kümes hayvanı üretimi tamamen yok edildi, bu çünkü esas olarak Hartum’da bulunuyor ve artık herhangi bir tedarik zinciri yok. Tedarik zincirlerinin kesintiye uğraması, Hartum çevresinde yoğunlaşan kümes hayvanı üretim sistemlerinin yanı sıra sebze ve meyve üretiminin tamamen yok olmasına yol açtı.”

Sudanlı bir çiftçi arap zamkı gösteriyor (AFP)
Sudanlı bir çiftçi arap zamkı gösteriyor (AFP)

Yaşanan bu kriz, günlük işçilerle sınırlı kalmayıp, ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 40’ını oluşturan ve iş gücünün yüzde 80’ini istihdam eden tarımla ilgili diğer sektörleri de etkiliyor.

Tohum, gübre ve böcek ilacı satan Mirghani Ali, “Normal şartlar altında geçtiğimiz yıllarda, yılın bu zamanında tohum talep eden çiftçilerin aşırı kalabalık olmasından bunalırdık. Ancak bu yıl talep çok zayıf” diye konuştu.

 Sudan’ın Kordofan eyaletindeki ağaçlar (AFP)
Sudan’ın Kordofan eyaletindeki ağaçlar (AFP)

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Sudan’da geçen Mart ayında hasadı yapılan, 2022 tahıl üretim sezonunda sorgum, buğday ve darı miktarları 7,4 milyon tona ulaştı.

Bu üretim bir önceki sezona göre yüzde 45’lik bir artışı temsil etse de, 45 milyon Sudanlıyı beslemek için yeterli olmaktan çok uzak.

Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalinden ve bunun küresel tahıl ve yakıt fiyatlarına yansımalarından bu yana, özellikle Sudan dahil olmak üzere, ithalatı büyük ölçüde bu iki ülkeye bağlı olan ülkelerde gıda krizleri baş gösterdi.

Birleşmiş Milletler (BM), Sudan nüfusunun yarısından fazlası olan 25 milyon insanın şu anda yardıma ve korunmaya muhtaç olduğuna dikkat çekiyor.

Çatışmalar nedeniyle ülkenin ithalat ve ihracat hareketi büyük ölçüde durma noktasına geldi ve birçok depo soyuldu.

Uzmanlara göre tüm bunlar, ülkedeki kıtlığı hızlandırmakla tehdit ediyor.



Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’den arabulucuların, müzakerelerin devam etmesini önleyen engelleri aşmayı başardığı an, ordu heyetinin Cidde müzakerelerine geri dönmeye hazır olduğunu bildirdi.

Sudan ordusundan temsilciler, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin başkent Hartum’da sivillerin evleri, kamu tesisleri, hastaneler ve yollardan çekilmesiyle ilgili ihtilaflar nedeniyle geçtiğimiz Çarşamba günü müzakerelerden çekildi.

Ancak Hızlı Destek Kuvvetleri, anlaşmanın başarısız olmasını, ordu heyetinin Hartum’daki askeri karargahta kuşatma altındaki komutanlarının çıkışı için güvenli bir geçit açılmasını şart koşmasına bağladı.

Bakanlık tarafından dün yapılan açıklamada, Sudan’da savaş sonrası konuların tartışılmasının önünü açacak adil bir anlaşmaya varma arzusu dile getirildi.

Söz konusu açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’nin Cidde’deki müzakere turlarını kolaylaştırma çabalarına ve müzakereleri başarıya ulaştırma konusundaki kararlılıklarına olan takdirini yineler” denildi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, ordu heyetinin ülkeye dönmesine neden olan Cidde müzakerelerinin" başarısız olmasının nedeninin, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin uzlaşmazlığı ve imzaladıkları yükümlülükleri yerine getirmemesi olduğunu da vurguladı.

Hamideti olarak bilinen, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri Muhammed Hamdan Daklu, mevcut ordu liderliğinin istifa etmesi halinde savaşı erken bir tarihte bitirme sözü verdi.

Hızlı Destek Kuvvetleri, başkent merkezindeki ordu komutanlığının ana karargahında, ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah Burhan, yardımcısı Korgeneral Şemseddin Kabaşi ve üst düzey subayları kuşatma altına aldıklarını öne sürdü.

Burhan ve Kabaşi, paylaşılan videolarda karargahın yakınında birden fazla kez göründü.

Öte yandan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar, Hızlı Destek Kuvvetleri’ni sivillere karşı akıl almaz ölçüde iğrenç suçlar işlemekle suçladı ve Darfur bölgesindeki bazı etnik grupları hedef alarak insanlığa karşı en ağır suçları işlediklerini söyledi.

Agar, St. Petersburg’daki Rusya-Afrika zirvesinde yaptığı konuşmada şunları söyledi;

“Sudan’daki mevcut krize, başkent Hartum ve eyaletlerdeki bazı şehirlere karşı topyekun bir savaş başlatan, korkunç suçlara ve benzeri görülmemiş insani acılara neden olan Hızlı Destek Kuvvetleri neden oluyor. İsyancı güçler herhangi bir angajman kuralına uymuyor, uluslararası insancıl hukuka saygı göstermiyor ve vatandaşları canlı kalkan olarak kullanıyor.”

Agar, Sudan’ın, ülkenin egemenliğine saygı gösterilmesi ve içişlerine müdahale edilmemesi koşuluyla, başta bölgesel olmak üzere tüm girişimlere sıcak baktığını da yineledi.