Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Eş-Şebab saflarında önde gelen bir lider de dahil olmak üzere çok sayıda kayıp verildi.

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
TT

Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)

Somali Devlet Başkanı Hassan Şeyh Mahmud, başkent Mogadişu'da liderler, eski hükümet başkanları ve eski cumhurbaşkanlarının katıldığı ilk kez gerçekleşen bir toplantının açılışını yaptı. Enformasyon Bakanı Daoud Gamea, dün (Çarşamba) gerçekleşen toplantının "ülkenin durumuyla ilgili ufuk açacağını" söyledi. Bakan, toplumun tüm kesimleriyle istişareye dayalı federal devlet politikasını uygulamak için eyalet liderleri, eski liderlerin "federal cumhuriyetin kaderi" konusundaki tavsiyelerini dinlerken, böyle bir toplantının ilk kez düzenlediğini vurguladı.

Somali Ulusal Haber Ajansı (SONNA), toplantıyı “istişareye dayalı ve önemli” bir toplantı olarak tanımladı ve ülkenin durumunun tartışılması için iki gün süreceğini belirterek, önemli kararların alınması konusunda tavsiye ve görüş alışverişinde bulunmak için federal hükümetin programı çerçevesinde yapıldığına dikkat çekti.

Somali, 2004 yılı başlarında kurulan ve ülke içinde gerçekleştirilen çok sayıda bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenen El-Kaide örgütüyle bağlantılı Eş-Şebab hareketine karşı yıllardır bir savaş yürütüyor. Bununla bağlantılı olarak, Somali ordusunun Danab olarak bilinen özel kuvvetleri dün Orta Juba vilayetindeki Wil Maro bölgesinin banliyösünde Eş-Şebab hareketi saflarında intihar saldırılarından sorumlu bir saha komutanı ve iki yardımcısını öldürdü.

fde
Aşağı Şabel vilayetindeki askeri operasyon sırasında Somalili askerler (Somali Ulusal Haber Ajansı)

SONNA, sayı vermeden askeri operasyon sonucunda hareket saflarında ölenlerin ve yaralananların olduğunu ve ellerindeki askeri teçhizatların imha edildiğini bildirdi.

Somali devlet televizyonu ise ülkenin güneyinde düzenlenen askeri bir operasyonda aralarında saha komutanlarının da bulunduğu 50 Eş-Şebab mensubunun öldürüldüğünü duyurdu. Ordu ve Jubaland vilayetindeki yerel güçlerin salı akşamı, 2008 yılından beri Eş-Şebab’ın kontrolündeki tek bölge olan Aşağı Juba bölgesinde bulunan Wil Maro kasabasında ortak bir operasyon düzenlediğini bildirdi. Kasabada Eş-Şebab unsurlarıyla çatışma yaşandığı ve çatışma sonucunda Eş-Şebab saflarında aralarında saha liderlerinin de olduğu 50 savaşçının öldüğünü kaydetti ancak kimliklerini açıklamadı.

sc
Mogadişu’daki Somali güvenlik güçleri (AFP)

Ortak kuvvetlerin hareketin kalelerini yok ettiğini ve teröristlerin elindeki askeri teçhizata el koyduğunu bildirdi. Ordunun askeri operasyonu hakkında hareketten herhangi bir açıklama gelmedi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Somali hükümeti, El-Kaide bağlantılı bu harekete karşı yıllardır savaş yürütüyor. 2004’ün başlarında kurulan hareket, ülke içinde gerçekleşen çok sayıda bombalamanın sorumluluğunu üstlenmişti.

Öte yandan Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Nur, Ürdün Genelkurmay Başkanı Yusuf Huneyti ile iki ülke arasında savunma alanındaki ilişkilerin güçlendirilmesini görüştü. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, şu anda Ürdün’ü ziyaret eden Nur’un Huneyti’ye, ülkenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden teröre karşı Somali ordusunun yaptığı son askeri operasyonlar hakkında bilgi verdiği belirtildi.



Yaklaşık 60 yılın en kötü kuraklığı... Eşi benzeri görülmemiş kuraklık Suriye'nin buğday mahsullerini tehdit ediyor

Buğday tarlası (AP)
Buğday tarlası (AP)
TT

Yaklaşık 60 yılın en kötü kuraklığı... Eşi benzeri görülmemiş kuraklık Suriye'nin buğday mahsullerini tehdit ediyor

Buğday tarlası (AP)
Buğday tarlası (AP)

BM'ye göre 16 milyondan fazla Suriyeliyi gıda güvensizliği ile tehdit eden on yıllardır süren kuraklığın ortasında, Suriye otoritesi ve Kürt Özerk Yönetimi bu yıl çiftçilerden buğday mahsulü satın almak için yarışıyor.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Birleşmiş Milletler ajansı Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO), yaklaşık 2,5 milyon hektar buğday ekili arazi olumsuz hava koşullarından etkilendiğini belirtti. Bu durum 2011'de çatışmaların patlak vermesinden önce buğdayda kendi kendine yeterli olan ülkeyi, giderek daha fazla ithalata bel bağlamak zorunda bırakacak.

FAO'nun Suriye'deki yardımcı temsilcisi Haya Ebu Asaf ajansa, "Mevcut tarım sezonunda yaşanan sert hava koşulları, yaklaşık 60 yıldır görülen en kötü koşullar" dedi.

Bu koşullar "ekilen alanların yaklaşık yüzde 75'i ile hayvancılık üretimi için doğal meraları" etkiledi.

Ebu Asaf’a göre Suriye kısa bir kış mevsimi ve düşük yağış yaşadı. Sonuç olarak, FAO göstergelerine göre "yağmurla beslenen buğdayın yaklaşık %95'i zarar gördü ve etkilendi, sulanan buğday ise normalden %30 ila %40 daha az verim verecek."

Asaf bunun, "2,5 ila 2,7 milyon ton arasında bir eksikliğe yol açacağı" ve bunun "bu yıl Suriye'de yaklaşık 16,3 milyon insanı gıda güvensizliği riski altına sokacağı" konusunda uyardı.

2011'de çatışmanın patlak vermesinden önce Suriye buğdayda kendi kendine yetiyordu ve yıllık 4,1 milyon ton üretimi vardı. Ancak çatışmalar genişledikçe ve çatışan taraflar çoğaldıkça üretim rekor seviyelere düştü ve eski rejim özellikle müttefiki Rusya'dan buğday ithal etmek zorunda kaldı.

Teşvik Ödülü

Suriye yetkilileri ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda geniş bir alanı denetleyen Kürt liderliğindeki Özerk Yönetim, çiftçilerden buğday mahsulü satın almak için rekabet ediyor. Özerk yönetimin kurumlarını Suriye devletine entegre etmek üzere bir anlaşma imzaladı, ancak henüz uygulamaya konulmadı. Bu nedenle iki taraf, ton başına ticari fiyata eklenecek bir teşvik pirimi açıkladı.

Ekonomi Bakanlığı, bir başkanlık kararnamesi uyarınca, buğdayın ton başına satın alma fiyatını, kaliteye bağlı olarak 290 ila 320 dolar arasında belirledi ve buna "130 dolarlık teşvik primi" eklendi. Bir hükümet yetkilisine göre, bu hareket "çiftçileri mahsullerini Genel Tahıl Şirketi'ne teslim etmeye teşvik etmeyi" amaçlıyor.

Kuzeydoğu Suriye'de, Kürt Özerk Yönetimi, çiftçilerin sürdürülebilirlik ve üretim yeteneklerini güçlendirmeyi amaçlayan bir hamleyle, "ton başına 70 dolarlık doğrudan destek" dahil olmak üzere, buğdayın ton başına fiyatını 420 dolara belirledi.

Geçtiğimiz yıl, eski rejim yetkilileri, Kürt güçlerinin kontrolündeki bölgelerde 310 dolara kıyasla ton başına fiyatı 350 dolar olarak belirledi.

Uzmanlara ve yetkililere göre bu sezonun fiyat tespiti düşük üretim ve yaklaşık altmış yıldır görülmemiş bir kuraklık krizi ortasında gerçekleşiyor.

Suriye Tarım Bakanlığı, hükümet kontrolündeki bölgelerde 300 bin ila 350 bin ton buğday hasadı yapmayı bekliyor. Genel Tahıl Kuruluşu müdürü Hasan Osman yakın zamanda Suriye televizyonuna, bu miktardan 250 bin ila 300 bin ton satın almayı planladığını söyledi.

Osman, "Kendi kendine yeterlilik sağlanamadı, ancak bir kurum olarak yurtdışından buğday ithal ederek ve değirmenlerimizde öğüterek gıda güvenliğini sağlamak için çalışıyoruz" diye vurguladı.

Devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde Rusya'dan düzenli buğday tedarikleri geldi. 8 Aralık'ta devrilmesinden bu yana, Rusya'dan buğday taşıyan bir gemi nisan ayında Lazkiye limanına geldi ve bir diğeri de geçen ay Tartus limanına ulaştı. Irak ayrıca Suriye halkına bir hediye olarak 220 bin ton buğday gönderdiğini duyurdu.

Yoksulluk ve Açlık

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Amuda kırsalında, 65 yaşındaki Cemşid Hasso, 200 hektarlık sulanabilir alanı kaplayan buğday başaklarını inceliyor. Elleriyle bir buğday başağını ovuşturuyor ve küçük tanelere işaret ediyor. "Düşük yağış nedeniyle sulanabilir buğday yetiştirmek için büyük çaba sarf ettik," diyor.

AFP'ye şöyle açıklıyor: "Bu arazi altı kez fıskiyelerle sulandı. Buna rağmen başakların boyu kısa, verimleri düşük ve taneleri küçük kaldı."

40 yıldır çiftçilik yapan Hasso, tarlasını sulamak için yeraltı su seviyesinin düşük olması nedeniyle pompalarını 160 metreden daha derine indirmek zorunda kaldı. Yine de üretim son derece düşük kaldı.

FAO'ya göre, "Su seviyesi önceki yıllara kıyasla önemli ölçüde azaldı ve bu, korkutucu bir gösterge."

Çeşitli tarımsal ürünlerin üretimini ve hayvancılık sektörünü olumsuz etkileyen kuraklık, 14 yıllık yıkıcı çatışmanın ardından Suriyelilerin karşı karşıya kaldığı zaten olumsuz olan ekonomik koşulları daha da kötüleştiriyor.

Tarımsal gelir, yerel ekonomiyi canlandırmada, gıda güvenliğini sağlamada ve özellikle tarımsal ve kırsal alanlarda nüfusun yaşam standardını iyileştirmede önemli rol oynar.

"Destek almazsak devam edemeyiz. Toprağı tekrar süremez ve sulayamayız, çünkü bilinmezliğe doğru gidiyoruz ve başka alternatif yok" diyor Hasso.

"İnsanlar yoksulluk ve açlık çekiyor." diye devam ediyor.