İsrail: Ben Gvir Arap toplumu için harcanacak bütçeye karşı

Arap toplumundaki şiddete karşı İsrail'in Kid el-Krum kasabasında bir protesto (AFP arşiv)
Arap toplumundaki şiddete karşı İsrail'in Kid el-Krum kasabasında bir protesto (AFP arşiv)
TT

İsrail: Ben Gvir Arap toplumu için harcanacak bütçeye karşı

Arap toplumundaki şiddete karşı İsrail'in Kid el-Krum kasabasında bir protesto (AFP arşiv)
Arap toplumundaki şiddete karşı İsrail'in Kid el-Krum kasabasında bir protesto (AFP arşiv)

Aşırı sağcı Otzma Yehudit partisinden iki bakan, Yitzhak Wasserlauf ve Itamar Ben-Gvir, hükümetin suçla mücadelede İsrail vatandaşı  Arapları 9 milyar şekel ile destekleme planını gözden geçirerek tamamen iptal etmesini talep etti.

İsrail'deki Arap toplumu, temel bir çözüm planı gerektiren kapsamlı bir şiddet ve organize suç dalgasından mustarip. Bu yöndeki ihtiyacı itiraf eden Başbakan Netanyahu, Naftali Bennett ve Yair Lapid başkanlığındaki önceki hükümetin bu topluluğu yaklaşık 9 milyar dolarla destekleme planını sürdürmeye karar vermişti.

İsrail devlet radyosu KAN’ın yayınladığına göre, iki bakan tarafından kabine sekreterine gönderilen mektupta “Sağcı bir hükümetin bu kararı değiştirmek ve düzeltmek yerine önceki hükümetin verdiği koalisyon anlaşmalarını uygulamaya devam etmesi düşünülemez. Bu karar, İsrail ve Siyonist harekete düşman taraflara benzeri görülmemiş bütçeler ve yetkiler veriyor” vurgusunda bulundu. Bu iki bakanın mesajının, Arap toplumundaki barınma engellerini kaldırmak bazı bakanlıkların katılımıyla bir komite oluşturulmasına yönelik bir karar taslağı çerçevesinde kaydedildiği belirtildi.

Eski Başbakan Bennett ve Birleşik Arap Listesi lideri Mansur Abbas’ın arşiv fotoğrafı

Arap milletvekili Mansur Abbas, Ben Gvir'in mesajını Araplara tahsis edilen parayı ele geçirme, Yahudi kasabalarına ve kurumlarına aktarma girişimi olarak değerlendirdi. Bu öneri gerçekleştirildiği taktirde Birleşik Arap Listesi’nin OECD gibi İsrail'in Araplara yönelik ayrımcı politikasını durdurmayı taahhüt eden uluslararası kurumlara başvuracağını vurguladı.

Arap Belediye Başkanları Komitesi'nin Ekonomi Danışmanı Ala Gantus, böyle bir kararın Arap belediyelerinin ve yerel meclislerin çöküşüne yol açacağı uyarısında bulundu. Aynı zamanda, “Bunlar yıllar süren, dikkatlice yürütülen durum araştırmalarını içeren çalışmalar üzerinden kararlaştırılan bütçelerdir. Ancak bugün ırkçı siyaset yüzünden gözümüzün önünde hiçe sayıldığını görüyoruz” vurgusunda bulundu.

Söz konusu plan, 2021 yılında Bennett hükümeti ile Temsilci Mansur Abbas başkanlığındaki Birleşik Arap Listesi’nin imzaladığı koalisyon anlaşması kapsamında hazırlanmıştı. Plan kapsamında, Yahudiler ve Araplar arasındaki ayrımcılık politikasından kaynaklanan mevcut uçurumu kapatmak için beş yılda 30 milyar şekel tahsis edilmesi öngörüldü. 2022'de 6 milyar şekel düzenli olarak Arap kasabalarına aktarıldı.

Temmuz ayında Adalet Bakanı Yariv Levin, Netanyahu ve Itamar Ben Gvir Knesset toplantısında (AFP)

Arap toplumunun ihtiyaçlarına anlayış gösteren Netanyahu, Arap partileri koalisyonunu desteklemese de bu bütçeyi ayırmaya devam edeceğini açıkladı. Radikal sağcı müttefikleri itiraz ettiğinde ise onlara İsrail'in ekonomik çıkarlarının planı uygulamaya devam etmeyi gerektirdiğini söyledi. Ancak Netanyahu bu tutumunu eyleme dönüştürmedi. Plan kapsamında belirlenen bütçeler cari yılda transfer edilmedi. Bu hafta başında bu bütçelerin bir kısmının Yahudi kurumlarına aktarıldığı ortaya çıktı.

Şarku’l Avsat’ın yerel basından aktardığına göre Likud Partisi’nden Yerel Yönetim Merkezi Başkanı Haim Bibas Netanyahu'ya başvurarak hükümetin Haredi dini enstitüleri öğrencilerinin yararına Arap Topluluğu Kalkınma Planı bütçesinden 130 milyon şekel aktardığını açıkladı. Aynı zamanda “Umarım bu derece zarar verici bir adımı desteklemezsiniz. Arap toplumunda durumun bu derece zor olduğu bu zamanda, Maliye Bakanlığının Arap yerel makamlarının bir milyon sakinine ciddi şekilde zarar verme niyeti düşünülemez” vurgusunda bulunu.

Milletvekili Abbas, dün Nasradio kanalına verdiği demeçte, partisinin Netanyahu'yu Ben Gvir'in talebini reddetmeye ikna etmek için elinden geleni yaptığını açıkladı. Bilhassa suç oranın yüksek olduğu bu koşullarda Arap toplumunda ilerleme için acil bir ihtiyaç olan bu bütçe transferini sağlama çabaları kapsamında Adalet Bakanı Levin, diğer bakanlar ve yetkililerle görüştüğünü açıklayan Abbas, “125 ölümüz var. Yüzlerce kişi ciddi şekilde yaralandı, binlerce aile yıkıldı. Hükümetin de bize bir darbe vurmasının anlamı yok” vurgusunda bulundu. Netanyahu hükümetiyle koalisyona girmeye hazır olup olmadığı, kendisine gidip şiddet ve suçla mücadele dosyasını teslim edip etmedikleri sorulduğunda ise “Biz bu hükümeti devirmek istiyoruz. Muhalefetin bu hükümeti devirme çabalarına ortak olarak görülüyoruz. Bu kötü ve tehlikeli. Ama evet, bu tecrübeye girişmeye yapmaya ve suçla mücadele etmek için hükümete katılmaya hazırız, elbette ki kendi şartlarımıza göre. Çocuklarımızın hayatları bizim için değerli. Canları kurtarmak için hiçbir görevden kaçmadık” ifadelerini kullandı.



Dünya liderleri, Avustralya’daki Bondi sahili saldırısını kınadı

14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
TT

Dünya liderleri, Avustralya’daki Bondi sahili saldırısını kınadı

14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)
14 Aralık 2025'te Avustralya'nın Bondi plajındaki silahlı saldırı olay yerinde bir polis aracı duruyor (Reuters)

Dünya liderleri, Pazar günü Sydney’in Bondi Sahili’nde düzenlenen Yahudi kutlamasına yönelik saldırıyı şiddetle kınadı. Saldırıda en az 12 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, olayı “Avustralya’daki Yahudilere yönelik bir saldırı. Hanuka Bayramı’nın ilk günü, normalde sevinç ve inançla kutlanması gereken bir gün…” sözleriyle değerlendirdi ve polis ile güvenlik güçlerinin olaya karışanları tespit etmek için çalıştığını söyledi.

frgt
Avustralya Güvenlik İstihbarat Teşkilatı (ASIO) Güvenlik Genel Direktörü Mike Burgess, Sidney'deki Bondi Plajı saldırısının ardından 14 Aralık 2025'te Canberra'daki Parlamento Binası'nda düzenlenen basın toplantısında konuşuyor (EPA)

Avustralya muhalefet partisi Liberal Parti lideri Susan Lee, “Avustralyalılar bu akşam derin bir yas içinde. Şiddet ve nefret, toplumumuzun kalbini vurdu… Hepimizin bildiği ve sevdiği Bondi’de” ifadelerini kullandı.

frgt
Avustralya Federal Polisi'nde ulusal güvenlikten sorumlu geçici komiser yardımcısı Nigel Ryan (EPA)

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Bu dünyada antisemitizme yer yok. Kalplerimiz bu korkunç saldırının kurbanları, Yahudi toplumu ve Avustralya halkı ile birlikte” dedi.

Saldırıya ilişkin tepkilerini dile getiren dünya liderleri arasında İngiltere Başbakanı Keir Starmer, olayın “son derece üzücü haberler” olduğunu söyledi. Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon ise, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın bir aile gibi olduğunu belirterek, Bondi’deki saldırının kurbanlarıyla dayanışma içinde olduklarını ifade etti.

sd
Avustralya polisi ve acil durum ekipleri, 14 Aralık 2025'te Bondi Plajı'ndaki silahlı saldırı olayının yaşandığı yere yakın bir bölgede çalışıyor (EPA)

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, saldırının “Yahudi topluluğuna yönelik antisemitizmin bir sonucu” olduğunu ifade etti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Avustralya ve Yahudilerle dayanışma içindeyiz. Şiddet, nefret ve antisemitizme karşı birleşiyoruz” açıklamasında bulundu.

İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson da benzer şekilde saldırıyı kınayarak, kurbanlar ve ailelerine başsağlığı dileklerini iletti.

ABD ve Kanada yetkilileri de saldırıyı terör eylemi olarak nitelendirerek, kurbanlara ve Avustralya halkına destek mesajı verdi. Almanya’daki Yahudi Derneği ise yaptığı açıklamada, “Derin bir şok içindeyiz. Antisemitizm öldürür” ifadelerini kullandı.

New South Wales Başbakanı Chris Minns, “Hanuka’nın ilk günü kutlanan bir bayram, ne yazık ki bu korkunç saldırı nedeniyle kabusa dönüştü. En az 12 kişi hayatını kaybetti, saldırganlardan biri de öldü” dedi.


Avustralya, silahlı saldırganı durduran Ahmed el Ahmed'i konuşuyor

Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
TT

Avustralya, silahlı saldırganı durduran Ahmed el Ahmed'i konuşuyor

Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)
Ahmed'in silahlı saldırganla karşı karşıya geldiği anı ve vurulduktan sonra tedavi edildiği anı gösteren bir videodan alınan birleşik görüntü (Dolaşımda)

Bondi Plajı’nda düzenlenen Yahudilerin Hanuka Bayramı kutlamaları sırasında yaşanan ve en az 12 kişinin yaşamını yitirdiği saldırıya dair ortaya çıkan görüntülerde, bir sivilin saldırgana müdahale ederek silahını elinden aldığı görüldü. Söz konusu davranış, kamuoyunda geniş yankı uyandırırken, çok sayıda kişinin hayatının kurtarılmış olabileceği değerlendirildi.

Görüntülerde, otoparkta beyaz tişört giymiş bir kişinin, tüfek taşıyan koyu renkli tişörtlü saldırgana hızla yaklaştığı, arkasından saldırarak silahı ele geçirdiği ve ardından silahı saldırgana doğrulttuğu görülüyor. Saldırganın dengesini kaybederek geriye doğru çekildiği ve köprüye doğru yöneldiği, kahraman vatandaşın silahı daha sonra yere bıraktığı anlar videoda net şekilde yer alıyor.

Olay anına ait görüntüler kısa sürede sosyal medyada yayılırken, çok sayıda kullanıcı müdahalede bulunan kişinin cesaretini övdü ve bu davranışın birçok insanın hayatını kurtarmış olabileceğini dile getirdi. Avustralya merkezli News.com.au sitesi, kahraman olarak anılan kişinin Sidney’de yaşayan ve Sutherland’da bir manav işleten 43 yaşındaki Ahmed el-Ahmed olduğunu duyurdu.

İki çocuk babası olan Ahmed’in, bu müdahalesi sırasında iki kurşunla yaralandığı, kuzeninin 7News kanalına yaptığı açıklamayla doğrulandı. Duygusal görüntülerde, 43 yaşındaki manavın saldırganlardan birinin silahını zorla aldığı anlar dikkat çekti.

h
Viral videodan bir görüntü (ABC Avustralya Haber Ağı)

Reuters, güvenilir görüntüler üzerinden videonun doğruluğunu teyit etti. Ajans ayrıca, söz konusu görüntülerdeki saldırganların, daha sonra polis tarafından çevrelendiği doğrulanan kişilerle aynı kişiler olduğunu, kıyafetlerinden yola çıkarak belirlediğini aktardı. Şüpheli saldırganlardan birinin öldürüldüğü, diğerinin ise ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldığı bildirildi.

“Nefreti körüklüyor” açıklaması

Saldırıdan saatler sonra açıklama yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ağustos ayında Avustralya Başbakanı Anthony Albanese’ye bir mektup gönderdiğini ve Canberra yönetimini “antisemitizm ateşini körüklemekle” suçladığını söyledi.

Albanese hükümetinin Filistin devletini tanımayı da içeren politikalarının, Yahudi karşıtlığını teşvik ettiğini ve sokaklarda yayılmasına neden olduğunu savunan Netanyahu “Antisemitizm bir kanserdir. Liderler sessiz kaldığında yayılır. Zayıflığın yerini eylem almalıdır” ifadelerini kullandı.

Saldırıyı “dehşet verici” olarak nitelendiren Netanyahu, “Bu soğukkanlı bir cinayettir. Ne yazık ki her dakika kurbanların sayısı artıyor. En uç kötülüğü gördük. Aynı zamanda Yahudi kahramanlığının zirvesine de tanık olduk” dedi. Netanyahu, kendisinin Yahudi olduğunu söyleyen ve saldırganlardan birinin silahını alan bir sivile atıfta bulundu.

Netanyahu açıklamasında, “Küresel antisemitizme karşı bir mücadele içindeyiz. Bununla mücadele etmenin tek yolu onu açıkça kınamak ve kararlılıkla karşı durmaktır. İsrail’de yaptığımız da budur. Ordumuz, güvenlik güçlerimiz, hükümetimiz ve halkımızla birlikte bunu sürdürmeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Avustralya hükümetine dolaylı eleştirilerde bulunan Netanyahu, “Kınamayan, hatta teşvik edenleri kınamayı sürdüreceğiz. Özgür ülkelerin liderlerinden beklenen adımları atmaları için baskı yapmaya devam edeceğiz. Teslim olmayacağız, eğilmeyeceğiz ve atalarımızın yaptığı gibi mücadeleyi sürdüreceğiz” dedi.


Boeing motor arızası Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı pistinde yangına neden oldu

United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
TT

Boeing motor arızası Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı pistinde yangına neden oldu

United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)
United Airlines uçağı kazasında dumanlar yükseliyor (Reuters)

United Airlines’a ait bir Boeing 777-200ER uçağı, kalkış sırasında meydana gelen motor arızası nedeniyle pistte çıkan yangın sonucu dün Tokyo’ya gitmek üzere havalandığı Washington’daki Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri dönmek zorunda kaldı.

Fransız Haber Ajansı AFP’nin aktardığına göre United Airlines şirketi, “UAL803, kalkıştan kısa bir süre sonra Washington’daki Dulles Uluslararası Havalimanı’na geri döndü ve motorlarından birinde meydana gelen güç kaybını gidermek için güvenli bir şekilde indi” açıklamasını yaptı ve 275 yolcu ve 15 mürettebat arasında yaralanan olmadığını belirtti.

Açıklamaya göre yolcuların başka bir uçakla United Airlines uçuşunun asıl varış noktası olan Tokyo Haneda Havalimanı'na götürmesi planlanıyor.

ABD'nin başkenti Washington’daki en büyük havaalanı olan Dulles Uluslararası Havaalanı’nın sözcüsü, uçağın saat 12:20 civarında (17:20 GMT) kalktığını ve olayın ‘pist yakınlarındaki bazı ağaçlarda yangına neden olduğunu’ söyledi.

Sözcü, açıklamasına şöyle devam etti:

“Yangın söndürüldü, uçak Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri döndü, saat 13.30 civarında güvenli bir şekilde indi ve havalimanı itfaiye ekipleri tarafından incelendi.”

Hasar gören pistin sınırlı bir süre için kapatıldığını açıklayan sözcü, Dallas Uluslararası Havaalanı'nda birkaç pist olduğu için diğer uçuşların etkilenmediğini de sözlerine ekledi.

rfgtyh
Uçak Dulles Uluslararası Havalimanı'na indikten sonra, bir acil müdahale aracı pistin yakınlarındaki yangını söndürmeye çalışıyor (Reuters)

ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), uçağın ‘kalkış sırasında motor arızası’ yaşadığı için Dulles Uluslararası Havaalanı’na geri döndüğünü açıkladı, ancak daha fazla ayrıntı vermedi. FAA, olayı soruşturacağını belirtti.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) da resmi bir soruşturma açıp açmayacağına karar vermek için şu anda olayla ilgili verileri topladığını duyurdu.

Havacılık haber ağı AIRLIVE, uçağın motorunun kalkış sırasında alev aldığını ve pistin sonunda yangına neden olduğunu bildirdi.

AIRLIVE, olayın ardından acil iniş denemesi öncesinde uçağın ağırlığını azaltmak için kritik bir güvenlik prosedürü olan yakıt boşaltma manevrası yaptığının görüldüğü bildirdi.

AIRLIVE tarafından yayınlanan uçak kayıt bilgilerine göre uçak 1998 kasımında Continental Airlines'a teslim edilmiş, daha sonra United Airlines tarafından satın alınmış ve (2024 yılından beri GE Aerospace olarak bilinen) iki General Electric motorla donatılmıştı.