ABD’den Netanyahu'ya tepki

Senatörler, yerleşimci saldırılarıyla ilgili endişelerini gizlediği için Binyamin Netanyahu’ya eleştiriler yöneltti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
TT

ABD’den Netanyahu'ya tepki

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD heyetiyle görüştü. (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)

ABD’li senatörler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu İsrailli yerleşimcilerin Filistin beldelerine yönelik işlediği ve cinayetlere varan saldırılarıyla ilgili endişelerini halktan gizlemekle eleştirdiler.

ABD heyeti başkanı ve ABD Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratların lideri Hakeem Jeffries, Netanyahu ve Filistin Başbakanı Dr. Muhammed Iştiyye ile dünkü görüşmesinin ardından “Sahadaki gerçeği değiştirmeye ve hem İsrail'in hem de Filistinlilerin çıkarları için iki devletli çözümü korumaya acil ihtiyaç var” dedi.

ABD Temsilciler Meclisi'nden 22 Demokrat temsilcinin katılımıyla hafta başında iki tarafı barışa öncelik vermeye çağırmak, ‘iki devletli çözüm olasılıklarını’ görüşmek ve İsrail yargı değişikliklerini konuşmak üzere İsrail’e gelen heyet, her iki tarafın yetkilileriyle bir dizi toplantı yürütüyor.

sadf
Batı Şeria'nın el-Halil kentinin kuzeyindeki Halhul köyünün arazisine çadır kuran İsrailli yerleşimciler ile Filistinliler arasında çatışma çıktı. (DPA)

ABD heyeti Netanyahu ile yaptıkları görüşme sırasında, yerleşimcilerin faaliyetleri ve bu yıl içinde (yani Netanyahu'nun iktidara dönüşünden ve aşırı sağcı oluşumundan bu yana) artan Filistin beldelerine yönelik tekrarlanan saldırılar hakkındaki endişelerini yineledi.

Görüşmeyle ilgili kısa bir açıklama yaparak bu durumu dikkate almadığını belirten Netanyahu, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:

En önemli şey İran'a karşı gerçek bir askeri tehdit oluşturmak. İran'ın İsrail'i yok edebileceği bir dünya istemiyoruz. Anlaşmalı veya anlaşmasız kendimizi korumak için elimizden gelen her şeyi yapacağız.

Basın toplantısı

ABD heyeti başkanı İsrail medyası için Kudüs'te bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda, Netanyahu'nun yerleşimci faaliyetleri konusundaki kişisel tutumunun bilinmesini istediğini, kendisinin sivillere yönelik her türlü şiddete karşı olduğunu ve herkese hukukun üstünlüğünü empoze etmekte ısrar ettiğini bildirdi.

Diğer yandan Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Ramallah'taki ofisinde ABD Demokrat heyetiyle bir araya geldi. Filistin Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, ‘Başbakan’ın ABD Kongresi'ni Filistin Devleti’ni tanıma lehinde oy kullanmaya çağırdığı’ toplantıda ‘siyasi süreci canlandırmanın yolları ve ABD Kongresi'nin iki devletli çözümü korumadaki rolü’ tartışıldı.

evf
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Ramallah'taki ofisinde ABD Demokrat heyetiyle bir araya geldi. (WAFA)

Iştiyye, İsrail'in her gün öldürme, baskın ve yerleşim yoluyla uluslararası hukuku ihlal ettiğini vurguladı ve bunun iki devletli çözümün sistematik olarak yok edilmesine neden olduğunu yineledi. Iştiyye sözleirni şöyle sürdürdü:

Oldu-bittilerin devamı, özellikle tarihi Filistin'de Filistinlilerin Yahudilere sayıca üstünlüğü ışığında, gerçekte, yasalarda ve mevzuatta Apartheid rejimi olan tek bir devlete doğru kaymaya yol açacaktır.

Iştiyye, ABD Kongresi'ni ‘İsrail'e, Kudüs de dahil olmak üzere, imzalanan anlaşmalara uygun olarak Filistin seçimlerinin yapılmasına izin vermesi için baskı yapmaya’ çağırdı ve ‘İsrail'in buna izin vermemesinin Filistin demokrasisine karşı bir savaş girişimi olduğunu’ vurguladı.

ABD yönetiminin yerleşimleri kınamasının caydırıcı önlemlere dönüştürülmesini talep eden Iştiyye, ABD Kongresi üyelerini Filistin Yönetimi ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) hedef alan ve onları terörizmle ilişkilendiren yasa ve yönetmeliklerin değiştirilmesi için çalışmaya çağırdı.

İsrail endişesi

Saldırıları gerçekleştiren yerleşimcileri korumaya kararlı olan İsrail güvenlik servisleri bile gelişmelerden endişeli. İsrail Genel İstihbarat Teşkilatı (Şin Bet) Başkanı Ronen Bar, saldırıların ciddiyeti konusunda uyarıda bulunarak, ‘saldırıların Filistinlileri İsraillilere karşı terör operasyonları yürütmeye teşvik ettiğini’ söyledi. Bar, “Yahudi terörü Filistin terörünü besliyor” ifadesini kullandı.

ascd
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yaov Gallant, bu ayın başlarında bir askeri üssü ziyaret etti. (DPA)

Neyanyahu iki günlük sessizliğin ardından, Şin Bet Başkanı Bar ile yaptığı görüşmede kendisine ve güvenlik teşkilatlarının başkanlarına ‘İsrail vatandaşlarının güvenliği için yaptıkları önemli çalışmalardan dolayı’ desteğini ifade etti.

Güvenlik liderlerine yönelik saldırıyı kınayan Savunma Bakanı Yaov Gallant'ın söylemine katıldığını ifade eden Natanyahu şunları söyledi:

Genel Güvenlik Teşkilatı çalışanları ve onu yönetenler sayesinde, halkın gözü önünde çalışan İsrail vatandaşları her gün kurtarılıyor. Şin Bet Başkanı’na hakaret eden Knesset üyelerinin açıklamalarını şiddetle kınıyor ve sözlerinden dolayı özür dilemelerini öneriyorum. Tanınmış bir kişinin Şin Bet güvenlik servisine yönelik her saldırısı, devletin ve vatandaşlarının güvenliğine zarar verir.



Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
TT

Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)

Amerikalı bir yatırımcı, iki yıl önce sabotajla patlatılan Kuzey Akım 2 boru hattını satın almaya çalışıyor. 

ABD'nin tanınmış gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Floridalı yatırımcı Stephen P. Lynch'in, boru hattını satın almak için Washington yönetiminden izin talep ettiğini yazıyor. 

5 Kasım'da yapılan başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump'ın kampanyasına 300 bin dolara yakın bağış yapan yatırımcı, boru hatlarını satın alma projesine dair şunları söylüyor:

İşin özü şu: Bu, Amerika ve Avrupa'nın fosil yakıt çağının geri kalanında Avrupa'daki enerji arzı üzerinde kontrol sahibi olması için hayatta bir kez gelecek bir fırsat.

WSJ'nin incelediği belgelere göre Lynch, Kuzey Akım 2'yi satın almak için ABD Hazine Bakanlığı'na şubatta başvuru yaptı. Yatırımcı, kendisine satın alma işlemleri kapsamında ABD'nin yaptırım listesindeki bazı kişi ve kuruluşlarla görüşme imtiyazı sağlanmasını istiyor. 

Haberde, Trump'ın, boru hattının satın alınmasını Ukrayna savaşını bitirmek için bir koz olarak kullanabileceğine dikkat çekiliyor. Cumhuriyetçi lider, seçim kampanyasında Ukrayna savaşını 24 saatte bitirme vaadiyle gündem olmuştu. 

Toplam maliyeti yaklaşık 11 milyar dolar olan Kuzey Akım 2 projesiyle yılda 55 milyar metreküp Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyordu. Ancak Ukrayna savaşının patlak vermesiyle proje yarım kaldı.

Projeyi, Rus devletine ait Gazprom'un yan kuruluşu olan ve merkezi İsviçre'de yer alan Nord Stream 2 AG yürütüyordu. 

Gazprom liderliğinde tasarlanan ve inşaatı Eylül 2021'de tamamlanan Kuzey Akım 2 projesinin ruhsatlandırma çalışmaları devam ederken, Kremlin'in ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni 21 Şubat 2022'de tanıması diplomatik kriz yaratmıştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 22 Şubat'ta boru hattının sertifikasyon sürecinin durdurulması talimatını vermişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle bundan iki gün sonra Ukrayna işgali başlamıştı.

Rusya'ya yönelik yaptırımların bir parçası olarak ABD Hazine Bakanlığı da Batılı şirketlerden, Nord Stream 2 AG'yle ilgili tüm finansal işlemleri durdurmasını istemişti. 

Nord Stream 2 AG, yaptırımlar nedeniyle Mart 2022'de 140 çalışanını işten çıkarmış ve iflasın eşiğine gelmişti. Daha sonra İsviçre'de yürütülen hukuki süreçte şirkete borçlarını ödemesi için 10 Ocak 2025'e kadar süre verilmişti.  

Amerikan gazetesi Washington Post'un (WP) aktardığına göre Lynch, iflas duyurusu yapması durumunda Nord Stream 2 AG'yi satın alarak Kuzey Akım 2 hattının sahibi olmayı hedefliyor. WP, Gazprom'un ve Alman hükümetinin yorum taleplerine yanıt vermediğini bildiriyor. 

Ayrıca Lynch'in elini güçlendirmek için Alman danışmanlık firması Berlin Global Advisors'dan da destek aldığı belirtiliyor. Şirketin partnerlerinden Rüdiger von Fritsch, 2014-2019'da Almanya'nın Moskova Büyükelçisi olarak görev yapmış, Kuzey Akım 2'nin kurulmasıyla ilgili çalışmalarda da yer almıştı.

Yaklaşık 20 yıl Moskova'da yaşayan 57 yaşındaki Lynch, ABD Hazine Bakanlığı'ndan aldığı izinle, 2022'de Rusya'ya ait Sberbank'ın İsviçre şubesinin Cenevre merkezli M3 Groupe Holding firmasına satışında arabuluculuk yapmıştı. Lynch'in, satıldıktan sonra TradeXBank adı altında faaliyet gösteren bankada yüzde 10 hissesi var. 

Kuzey Akım hatlarına sabotaj

Rusya'dan Avrupa'ya Baltık Denizi'nin altından doğalgaz taşıyan Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarında 26 Eylül 2022'de üç patlama gerçekleşmişti. Kuzey Akım sabotajıyla ilgili New York Times ve Almanya merkezli Die Zeit tarafından ortaya atılan bir teoride, saldırının Ukrayna destekçisi 6 kişi tarafından bir yat kiralanarak gerçekleştirilmiş olabileceği belirtilmişti.

WP de sabotajı 48 yaşındaki Ukraynalı albay Roman Çervinski'nin yönettiğini savunmuştu. Haberde Çervinski'nin yalnız hareket etmediği ve operasyonu planlayan isim olmadığı belirtilirken, emrin dönemin Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'ye rapor veren daha üst rütbedeki subaylardan geldiği ileri sürülmüştü. Böylelikle sabotajdan Ukrayna'nın sorumlu olduğu iddiası daha da güçlenmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post, Interfax, Swiss Info