Kanada Başbakanı Justin Trudeau, pazartesi günü yaptığı açıklamada haziranda ülkenin Britanya Kolumbiyası bölgesinde öldürülen ayrılıkçı Sih lider Hardeep Singh Nijjar'a yönelik suikastta Hindistan hükümetinin rolünü araştırdıklarını açıkladı.
Trudeau, konuşmasında konuyla ilgili "güvenilir iddialar" olduğunu vurguladı.
Önde gelen Sih liderlerden biri olarak gösterilen Hardeep Singh Nijjar aynı zamanda Kanada vatandaşıydı.
Kanada hükümeti konuyla ilgili olarak ülkede Hindistan istihbaratının operasyonlarını yönettiği iddia edilen bir diplomatın sınır dışı edildiğini duyurdu.
Suikast iddialarını reddeden Yeni Delhi yönetimi de, karşılık olarak Hindistan'da görev yapan üst düzey bir Kanadalı diplomatla ilgili sınır dışı kararı verildiğini açıkladı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan ABD yönetimi iddiaların "kaygı verici" olduğunu belirtti.
Kanada uzun yıllardır etkili bir Sih topluluğuna ev sahipliği yapıyor. Yeni Delhi yönetimi, Hindistan topraklarında Halistan isimli bağımsız bir Sih devleti kurulmasını hedefleyen bazı grupların Kanada'da örgütlendiğini iddia ediyor.
DAHA FAZLA OKU
Sih lider nasıl öldürüldü?
Kanada'nın batısındaki etkili Sih liderlerden biri olan 45 yaşındaki Hardeep Singh Nijjar, 18 Temmuz'da Surrey kentindeki bir Sih tapınağının önünde vuruldu.
İçinde bulunduğu araçta, maskeli iki kişi tarafından vurulan Nijjar olay yerinde hayatını kaybetti.
Suikastla ilgili soruşturmayı yürüten birimler, maskeli iki kişinin cinayetin ardından yürüyerek olay yerini terk ettiğini ve muhtemelen yakın bir bölgede onları bekleyen bir araca bindiklerini açıkladı.
Aradan geçen sürede cinayetle ilgili gözaltına alınan kimse olmadı.
Bağımsız Halistan fikrinin açık savunucularından biri olan Nijjar'ın ölümü Kanada'da yaklaşık 770 bin üyesi bulunan Sih topluluğu içinde şok ve öfke yarattı.
Olayla ilgili pazartesi günü Kanada hükümetinden yapılan açıklamanın ardından, ülkedeki Sih örgütleri Hindistan'la tüm istihbarat, soruşturma ve yargı işbirliklerinin askıya alınmasını talep etti.
Nijjar, son aylarda beklenmedik bir şekilde hayatını kaybeden üçüncü Sih lider oldu.
Haziranda, Birleşik Krallık'ın Birmingham kentinde Halistan Kurtuluş Gücü'nün lideri olduğu söylenen Avtar Singh Khanda sebebi bilinmeyen ani bir hastalık nedeniyle hayatını kaybetmişti.
Hindistan hükümetinin "terörist" olarak tanımladığı bir başka Sih lider Paramjit Singh Panjwar da mayısta Pakistan'ın Lahor kentinde vurularak öldürülmüştü.
Hindistan'ın Halistan Hareketi'ne yönelik politikası
Halistan Hareketi, Hindistan'ın Pencap eyaletinde Halistan isimli bir Sih devleti kurmayı hedefleyen ayrılıkçı bir yapılanma.
Sih inanışı ilk olarak 15. yüzyılda Pencap'ta Guru Nanak'ın öncülüğünde ortaya çıkmıştı ve bugün tüm dünyada yaklaşık 25 milyon takipçiye sahip.
Hindistan'da azınlık konumunda olan Sihler, 1,4 milyarlık nüfusun yüzde 2'sinden azını oluşturuyor. Ancak ülkenin kuzeyinde yer alan ve bir zamanlar büyük bir Sih imparatorluğuna ev sahipliği yapmış olan Pencap eyaletinde nüfusun çoğunluğu Sih.
Halistan Hareketi'nin kökleriyse ülkenin Britanya'dan bağımsızlığını ilan ettiği 1947'ye kadar uzanıyor.
Bağımsızlık için Hindistan devletiyle mücadele eden Sihler, uzun yıllar boyunca yaşanan çatışmaların bir parçası oldu.
Çatışmaların zirve noktasına ulaştığı 1984'te, Hindistan ordusu Sihlerin kutsal olarak kabul ettiği Altın Tapınak'a bir baskın düzenlemiş, silahlı ayrılıkçılarla çıkan çatışmalarda binlerce kişi hayatını kaybetmişti. Operasyonda tapınağın önemli bir bölümü de enkaza dönmüştü.
Operasyonun ardından dönemin Hindistan Başbakanı Indira Gandhi, Sih korumaları tarafından öldürülmüştü.
DAHA FAZLA OKU
Hindistan yönetimi, ülkede yasadışı kabul edilen hareketi bir ulusal güvenlik tehdidi olarak tanımlıyor. Hareketle bağlantılı olduğu iddia edilen bazı gruplar da hükümet tarafından terör örgütü kapsamında değerlendiriliyor.
Buna karşın hareket, Hindistan'daki ve dünyadaki Sihlerden ciddi ölçüde destek alıyor.
Hardeep Singh Nijjar da Hindistan İçişleri Bakanlığı'nın "terörist" listesindeki isimlerden biriydi.
Hint makamları Nijjar'ı 2020'de, Halistan'ın kurulması amacıyla tüm dünyadaki Sih topluluğunu radikalleştirmeye çalışmakla suçlamıştı.
Kanada-Hindistan ilişkileri
Hardeep Singh Nijjar'ın Hindistan hükümetiyle bağlantılı casuslar tarafından öldürüldüğü iddialarının son yıllarda gerilimli bir seyir izleyen Kanada-Hindistan ilişkilerini daha da kötüleştirmesi bekleniyor.
Hint medyası, "ciddi endişeye neden olan konulardan dolayı" iki ülke arasındaki ticaret anlaşması görüşmelerinin askıya alındığını duyurdu.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, önceki haftalarda Yeni Delhi'de G20 zirvesine katılmış ancak burada Hindistan lideri Narendra Modi'yle bire bir görüşme gerçekleştirmemişti.
Kanada'daki Sih topluluğunun faaliyetleri bir süredir iki ülke arasındaki gerilimin odak noktasını oluşturuyor.
2017'de Trudeau'nun Toronto'da ayrılıkçı bayrak ve posterlerin açıldığı bir Sih etkinliğine katılması Yeni Delhi'nin tepkisini çekmişti.
Hindistan yönetimi suikast iddialarının ardından yaptığı açıklamada da, "Bu unsurlara yönelik sempatisini açıkça ortaya koyan Kanadalı siyasi figürler derin kaygı konusu olmayı sürdürüyor" ifadelerine yer verilmişti.
Independent Türkçe,
