Avrupa'da tahıl krizi: Polonya ve Ukrayna arasındaki gerginlik sürecek mi?

Polonya, Ukrayna'ya silah tedarikini durdururken, Kiev yönetimi karşı ambargo uygulayabileceklerini söyledi

Tahıl tedarikine dair anlaşmazlıklar, özellikle Avrupa'daki gıda piyasasını olumsuz etkiliyor (Reuters)
Tahıl tedarikine dair anlaşmazlıklar, özellikle Avrupa'daki gıda piyasasını olumsuz etkiliyor (Reuters)
TT

Avrupa'da tahıl krizi: Polonya ve Ukrayna arasındaki gerginlik sürecek mi?

Tahıl tedarikine dair anlaşmazlıklar, özellikle Avrupa'daki gıda piyasasını olumsuz etkiliyor (Reuters)
Tahıl tedarikine dair anlaşmazlıklar, özellikle Avrupa'daki gıda piyasasını olumsuz etkiliyor (Reuters)

Polonya ve Ukrayna arasında tahıl ambargosu gerginliğinin yankıları sürüyor.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, dün akşam yaptığı açıklamada artık Ukrayna'ya silah göndermeyeceklerini duyurdu. 

Karar, Varşova yönetiminin Ukrayna tahılına uyguladığı ambargo nedeniyle iki ülke arasındaki ilişkilerin gerildiği bir dönemde geldi.

Morawiecki, silah tedarikinin durdurulmasının ardından Kiev yönetiminin tansiyonu artırması durumunda, Ukrayna'dan gelen başka ürünlere de ambargo uygulayabileceklerini söyledi. 

Özel televizyon kanalı Polsat News'e konuşan Morawiecki, "Ukrayna makamlarını uyarıyorum. Gerginliği bu şekilde tırmandırırlarsa, ek ürünlere de ithalat yasağı uygulayacağız" ifadelerini kullandı. 

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 19 Eylül'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) yaptığı konuşmada Polonya'nın yanı sıra Slovakya, Macaristan ve Bulgaristan'ın Ukrayna tarım ürünlerinin ithalatına getirdiği kısıtlamalara göndermede bulunmuştu.

Zelenski,  "Avrupa'daki bazı dostlarımızın siyasi tiyatroda dayanışmayı nasıl oynadıklarını, tahıldan bir gerilim filmi çıkardıklarını görmek endişe verici" demişti.

Bunun üzerine Polonya, Ukrayna'nın Varşova Büyükelçisi Vasil Zivariç'i dün Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, atılan adımların Polonyalı çiftçilerin çıkarlarını korumayı amaçladığı ve hukuka uygun olduğu belirtildi. 

Ukrayna ise uygulamanın hukuksuz olduğunu savunarak Dünya Ticaret Örgütü'ne şikayette bulundu. Varşova yönetimiyse bu davayı kabul etmediklerini bildirdi.

Anlaşmazlık, yaklaşan seçimler nedeniyle Polonya'da daha hassas bir durum oluşturuyor.

Ülkede 15 Ekim'de düzenlenecek parlamento seçimleri öncesinde kampanya döneminde olan Morawiecki'nin muhafazakar Hak ve Adalet Partisi, özellikle kırsal bölgelerde destekleniyor. 

Morawiecki, ülkenin doğusundaki Narol kasabasına bu hafta düzenlediği ziyarette, "Tahıl krizinin bedelini Polonyalı çiftçi değil, Rusya ödeyecek" demişti. 

Ukrayna misilleme yapabilir

Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Denis Şmihal, Telegram hesabından yaptığı açıklamada, Polonya, Macaristan ve Slovakya'nın uyguladığı ambargoları kaldırmaması durumunda, bu ülkeden ithal edilen elma, soğan, patates ve lahana gibi gıdaların alımını durduracaklarını söyledi.

Tahıl sorunu

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle geçen yıl 24 Şubat'ta başlayan savaş, Avrupa'da ciddi bir tahıl sorununa yol açtı.

Savaşın ardından Karadeniz'deki ticaret rotalarının kullanılmaz hale gelmesiyle Ukrayna'da üretilen tahıl ve gıda ürünleri, transit geçiş sağlanan karayolu hattıyla Doğu Avrupa ve Orta Avrupa ülkelerine gönderilmeye başladı.

Özellikle Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan piyasalarına giren Ukrayna üretimi ucuz tahıl ve gıda ürünleri, söz konusu ülkelerdeki fiyat dengelerini bozdu. Bu ülkelerdeki çiftçilerin tepkileri üzerine hükümetler, Ukrayna ürünlerine ambargo getirdi. 

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, sorunu çözebilmek için 2 Mayıs'ta Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan'ın Ukrayna'dan buğday, mısır ve ayçiçeği gibi belirli ürünlerin ithalini durduran ve çiftçilere ilave destek sağlanan bir uygulama başlatmıştı.

Ülkeler, söz konusu uygulamanın uzatılmasını talep etse de komisyon 15 Eylül'de uygulamayı kaldırmıştı. Polonya, Macaristan ve Slovakya da buna tepki olarak kendi ambargolarını devreye sokacaklarını söylemişti.

Türkiye de arabuluculuk yapıyor

2022'de Türkiye ve BM arabuculuğunda varılan "tahıl koridoru anlaşması", Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünyaya gönderilmesinin garanti altına alınmasını ve Rusya'dan tarım ürünü ve gübre ithalatı için gerekli koşulların oluşturulmasını öngörüyordu.

Kremlin yönetimi 18 Temmuz'da anlaşmadan tek taraflu çekildiğini duyurmuş ve 20 Temmuz'da Karadeniz'de Ukrayna limanlarına ilerleyen her geminin askeri kargo taşıdığının varsayılacağını açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Putin'in bu ay başında Soçi'de yaptığı görüşmeden de tarafların mutabakata vardığı olumlu bir sonuç çıkmamıştı.

Independent Türkçe



İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde 120 hedefi bombaladığını açıkladı

Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi'ne düzenlenen İsrail hava saldırısında hayatını kaybeden yakınının cenazesi başında ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)
Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi'ne düzenlenen İsrail hava saldırısında hayatını kaybeden yakınının cenazesi başında ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)
TT

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde 120 hedefi bombaladığını açıkladı

Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi'ne düzenlenen İsrail hava saldırısında hayatını kaybeden yakınının cenazesi başında ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)
Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi'ne düzenlenen İsrail hava saldırısında hayatını kaybeden yakınının cenazesi başında ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde terörist olarak nitelendirdiği yaklaşık 120 hedefi bombaladığını açıkladı.

Yedioth Ahronoth gazetesi, İsrail Ordu Sözcüsü’nün bombardımanın ‘silahlı hücreleri, askeri binaları, savaş tünellerini, bubi tuzaklı tesisleri ve diğer altyapıları’ kapsadığını söylediğini aktardı.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre Sözcü, “401. Tugay'ın Gazze'deki operasyonları sırasında, kuvvetlere yaklaşan bir dizi silahlı militan hava araçlarıyla imha edildi” dedi.

Haberde ayrıca, ‘98. Tugay'ın Gazze şehrindeki operasyonlarını yoğunlaştırdığı ve 143. Tugay'ın Gazze Şeridi'nin güneyindeki onlarca terörist altyapı tesisini imha ettiği’ belirtildi.

ujı
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bombaladığı bir ev (AFP)

Filistin Safa Haber Ajansı ise bugün erken saatlerden bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarında, aralarında bir gazetecinin de bulunduğu 17 Filistinlinin öldüğünü, çok sayıda kişinin de yaralandığını bildirdi.

Ajans, hayatını kaybedenler arasında İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta ve batı bölgelerine düzenlediği bombardımanlarda hayatını kaybeden 10 vatandaşın bulunduğunu, bunların arasında gazeteci Vela el-Caberi, eşi ve çocuklarının da olduğunu, diğer cesetlerin ise Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah kentinin çeşitli bölgelerinden çıkarıldığını belirtti.

Söz konusu gelişmeler, bugün 100'den fazla sivil toplum kuruluşunun Gazze Şeridi'nde ‘toplu kıtlık’ tehlikesi konusunda uyarıda bulunmasının ardından meydana geldi.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, son 24 saat içinde Gazze Şeridi'nde kıtlık ve yetersiz beslenme nedeniyle 10 kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.

Bakanlığın Facebook sayfasında bugün yapılan açıklamada, “Gazze Şeridi'ndeki hastaneler, son 24 saat içinde Gazze Şeridi'nde kıtlık ve yetersiz beslenme nedeniyle 10 yeni ölüm vakası kaydetti” denildi. Açıklamada, Gazze Şeridi'nde kıtlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin toplam sayısının 111'e yükseldiği belirtildi.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı abluka nedeniyle 5 yaşın altındaki çocuklarda yetersiz beslenme oranının mart ile haziran ayları arasında iki katına çıktığı uyarısında bulundu.

Ajans, UNRWA'ya bağlı sağlık merkezleri ve tıbbi noktaların bu dönemde yaklaşık 74 bin çocukta yetersiz beslenme taraması yaptığını ve yaklaşık 5 bin 500 vakada genel akut yetersiz beslenme, 800 vakada ise şiddetli akut yetersiz beslenme tespit ettiğini açıkladı.

İsrail, 21 aydan fazla süredir devam eden savaş nedeniyle kuşatılmış ve tahrip edilmiş Filistin bölgesindeki korkunç insani durum nedeniyle artan uluslararası baskı ile karşı karşıya.

Şifa Tıp Kompleksi dün, son 72 saat içinde Gazze Şeridi'nde 21 çocuğun ‘yetersiz beslenme ve açlık nedeniyle’ hayatını kaybettiğini açıkladı.

o
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un el-Mevasi bölgesinde yemek almak için koşan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail ile Hamas arasındaki savaş nedeniyle Gazze Şeridi'nde yaşanan dehşetin, özellikle ölü sayısı ve geniş çaplı yıkım açısından, ‘modern tarihte eşi benzeri olmayan’ bir durum olduğunu söyledi. Guterres, “Yetersiz beslenme giderek kötüleşiyor ve açlık her kapıyı çalıyor” dedi.

ABD dün, Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'ne insani yardım koridoru açmayı amaçlayan görüşmelerde bulunmak üzere Avrupa'ya gideceğini duyurdu.

Ekim 2023'te Gazze savaşının başlamasından bu yana, Hamas tarafından yönetilen ve BM tarafından güvenilir kabul edilen Sağlık Bakanlığı'nın son verilerine göre, Gazze Şeridi'nde çoğu sivil olmak üzere 59 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi.