Dünya Meteoroloji Örgütü: Fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz

WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın sonunun gelmeyeceğini belirterek, fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmadığı takdirde dünyanın karanlık bir gelecekle karşı karşıya kalacağını söyledi

(AA)
(AA)
TT

Dünya Meteoroloji Örgütü: Fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz

(AA)
(AA)

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Petteri Taalas, iklim değişikliği, bu durumun dünya genelinde neden olduğu krizler ve konuya ilişkin beklentilerle ilgili AA muhabirine çevrim içi değerlendirmelerde bulundu.

Taalas, iklim değişikliğini azaltma konusundaki başarıya bağlı olarak bu olumsuz eğilimin (küresel sıcaklık artışı) aşamalı olarak 1,5 veya 2 dereceye kadar düşürülebileceğine işaret ederek, "Şu anda 2,8 derece artışa doğru gidiyoruz ve bu da gelecekte çok daha fazla sıcak hava dalgasına yol açacak. Artık geçen yüzyılın iklimine dönüş yok. Atmosfere o kadar karbondioksit salındı ki bu olumsuz durumla önümüzdeki binlerce yıl yüzleşeceğiz" ifadelerini kullandı.

Arktik ve Akdeniz bölgelerinin küresel ortalamadan daha sıcak olduğuna dikkati çeken Taalas, özellikle Akdeniz bölgesinde küresel ortalamanın üzerinde kuraklığın yaşandığını vurguladı.

"Akdeniz bölgesinde bu olumsuz trend (yüksek sıcaklık) maalesef devam edecek" diyen Taalas, bölgede bu yüzyılda daha fazla sıcak hava dalgalarının görüleceğini dile getirdi.

"Avrupa'da sıcaklık nedeniyle can kayıplarının geçen yılla aynı olmasını bekliyorum"

Avrupa bölgesindeki nüfusun, sıcak hava dalgalarına karşı daha hassas olduğunu ve kıtada bu yüzden kayıplar yaşandığını anımsatan Taalas, Avrupa'da sıcak hava dalgası nedeniyle 2003'te 75 bin, 2010'da 55 bin ve geçen yaz 60 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiğini, bu yılki can kayıplarının geçen yılla aynı oranlarda olmasını beklediğini söyledi.

Taalas, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda harekete geçilmeye başlandığını ve bunun iyi bir haber olduğunu vurgulayarak, güneş ve rüzgar enerjisi fiyatlarının fosil enerji fiyatlarının altına düştüğünü kaydetti.

Piyasada giderek daha fazla elektrikli araç görüldüğüne değinen Taalas, birçok ülkenin bu soruna dikkat ettiğini anlattı.

Taalas, enerji ve ulaşımdaki geçişin hızlandırılması halinde bu yüzyılın sonuna kadar Paris Anlaşması'nın küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırma hedefine ulaşma şansının dahi olduğunu belirterek, ancak böyle bir durumun şu anda mümkün görünmediğinin altını çizdi.

Buzullardaki erime ve deniz seviyesindeki yükselmenin binlerce yıl sürmesinin beklendiğini ve deniz seviyesinin bir yılda yarım metre yükseleceğinin tahmin edildiğini aktaran Taalas, Antarktika'daki buzulların beklenenden daha hızlı erimesi halinde bu rakamın (deniz seviyesindeki yükselme) artabileceğini vurguladı.

"Kenya'da enerjinin yüzde 93'ü yenilenebilir enerjiden kullanılıyor"

Taalas, Çin ve Hindistan'da sera gazı emisyonlarının arttığını ancak birçok Avrupa ülkesi, ABD, Japonya ve Singapur'da ise bu alanda düşüş yaşandığını kaydederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

Afrika ülkelerinde de güzel ilerlemeler oluyor. Örneğin; Kenya'da enerjinin yüzde 93'ü yenilenebilir enerjiden kullanılıyor, çoğunlukla güneş, rüzgar ve hidroelektrik kullanılarak üretiliyor. Özellikle Çin, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika gibi BRICS ülkelerinde Paris Anlaşması'nın hedeflerine ulaşmak için ilerleme görmemiz lazım.

İklim değişikliğinin etkisiyle Afrika, Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerinden düzensiz göçmenlerin Avrupa'ya geldiğini belirten Taalas, iklim göçü konusunda en büyük sorunun Afrika kıtasıyla ilgili olduğunu dile getirdi.

Taalas, Afrika kıtasındaki nüfusun yüzyılın sonuna kadar 4 milyara kadar ulaşma ihtimaline işaret ederek, kıtanın kuzeyi ve güneyindeki iklim koşullarının daha da zorlaşacağını anlattı.

Genel Sekreter Taalas, şu ifadeleri kullandı:

Afrika, açıkça mülteci potansiyelinin (iklim değişikliği nedeniyle) arttığı bir bölge. Bunu zaten görüyoruz. Akdeniz bölgesini aşıp Avrupa'ya gelmeye çalışan çok sayıda insan var. Ancak gelecekteki risk, açıkça çok daha büyük. Nüfus artışına da dikkat etmeliyiz. Bu da biyosferin refahıyla ilgili zorluklardan biri olacak. Eğer daha fazla nüfusa sahipseniz, daha fazla emisyona neden olma potansiyeli de yüksektir.

"Medya, iklim değişikliğiyle ilgili olumsuz haberleri yayımlamada çok istekli"

Afrika'dan kaç kişinin iklim göçmeni olacağıyla ilgili tahminde bulunmanın zor olduğunu dile getiren Taalas, nüfusun artması ve iklim değişikliği sonucunda iklim göçü potansiyelinin arttığını bildirdi.

Taalas, iklim değişikliği konusunda karşılaştıkları zorluklardan birinin de medyanın tutumu olduğuna değinerek, basının iklim değişikliğiyle ilgili "korku dolu ve keskin hikayeleri" sevdiğini belirtti.

"Ne zaman iklimle ilgili olumsuz bir durum olsa medya bunu yayınlama konusunda çok istekli oluyor. Bazen durum çok kötü olmasa da medyaya baktığınızda bu duyguya kapılıyorsunuz" diyen Taalas, WMO olarak gerçekleri ortaya koymaktan mutluluk duyduklarını ve bunun ötesine gidemeyeceklerini söyledi.

"Oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz"

Medyanın iklimle ilgili servis ettiği olumsuz haberlerin özellikle gençleri çok korkuttuğuna dikkati çeken Taalas, bunun gençlere haksızlık olduğunu ifade etti.

Taalas, "Her halükarda daha zorlu iklim koşullarına doğru gidiyoruz. İklim değişikliği, dünyanın sonunu getirmeyecek ancak fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz. Böylece dünyanın birçok yerinde yaşam koşulları ve ekonomik şartlar bugünden daha zor olur" diye konuştu.



PKK kendini feshetti, Türkiye ve bölge için yankıları neler olacak?

PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
TT

PKK kendini feshetti, Türkiye ve bölge için yankıları neler olacak?

PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.
PKK elebaşısı Murat Karayılan, 12 Mayıs'ta Kuzey Irak'ta açıklanmayan bir yerde düzenlenen 12. Kongrede örgütün kendini feshettiğini duyurdu.

Ömer Önhon

Kırk yıldan fazla bir süredir Türkiye'ye karşı kanlı bir çatışma yürüten silahlı örgüt PKK, pazartesi günü kendini feshetme ve silahlı mücadelesini sonlandırma niyetini teyit ettiği tarihi ve benzeri görülmemiş bir duyuru yaptı.

Geçtiğimiz hafta örgütün konuşlanmış bulunduğu Kuzey Irak'ta düzenlenen kongrenin yayınlanan sonuç bildirgesinde şu ifadeler yer aldı: “PKK tarihi misyonunu tamamladı ve pratikleşme süreci Önder Apo (örgütün kurucusu Abdullah Öcalan'a atıfta bulunulmaktadır) tarafından yönetilmek ve yürütülmek üzere örgütsel yapısını feshetme kararı almıştır.”

 Açıklamada şunlar da eklendi: “PKK'nın mücadelesi, halkımız üzerindeki inkâr ve imha siyasetini parçaladı, Kürt sorununu demokratik siyaset yoluyla çözme noktasına getirdi.”

Şubat ayında, Türkiye'de 20 yıldan fazla süredir tutuklu bulunan örgütün lideri, örgütün feshedilmesini görüşmek üzere bir kongre toplanması çağrısı yapmıştı.

PKK, 5-7 Mayıs tarihleri ​​arasında düzenlenen 12. Kongresi’nin ardından 8 Mayıs'ta kısa bir açıklama yaparak “büyük” bir duyuru yapacağına işaret etti.

Fesih kararının, komşu Irak ve ABD ile müttefik Kürt güçlerinin aktif olduğu Suriye de dahil olmak üzere bölge için geniş siyasi ve güvenlik sonuçlarının olması bekleniyor. Bu duyuru önemine rağmen, kesin bir atılım teşkil etmiyor. Örgüt ile Türk hükümeti arasında devam eden müzakereler hakkında bilgili kaynaklara göre, birçok sorun hâlâ çözülmemiş durumda. Bu kaynaklar, duyuruyu kamuoyu baskısını hafifletmeyi, eleştirileri savuşturmayı ve yavaş da olsa bir ilerleme kaydedildiği mesajı iletmeyi amaçlayan geçici bir adım olarak tanımlıyor.

PKK, 52 yıl önce Abdullah Öcalan tarafından kuruldu ve 40 binden fazla insanın hayatına mal olan silahlı bir mücadele yürüttü. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor

Görünüşe göre var olan engeller ortadan kaldırıldı ve örgüt sonunda uzun zamandır beklenen duyuruyu yayınladı. Uygulanıp uygulanmayacağı ve duyurunun Türkiye içinde istenen etkiyi yaratıp yaratmayacağı henüz belli değil.

Terör örgütü olarak tanımlanan örgüt

PKK, 52 yıl önce Abdullah Öcalan tarafından kuruldu ve 40 binden fazla insanın hayatına mal olan silahlı bir mücadele yürüttü. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği  (AB) tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor. Öcalan, 1999'dan beri Marmara Denizi'ndeki İmralı Adası'nda bulunan bir cezaevinde mutlak tecrit altında tutuluyor.

Terörsüz Türkiye olarak adlandırılan süreç, aşırı sağcı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Devlet Bahçeli'nin geçen yıl 22 Ekim'de Öcalan'ı PKK ve faaliyetlerini sonlandırma çağrısı yapmaya davet etmesiyle başladı. Hükümet, örgütün resmi bir kongre düzenleyerek kendisini feshetme yönünde bir iç karar alacağından hareketle, süreci sıkı bir şekilde kontrol altında tuttu, seçici ve dikkatli bir bilgilendirme yapmakla yetindi.

 Kongreye yaklaşık 15 kişi katılırken haberler, Öcalan ve örgütün elebaşlarının video konferans yoluyla katıldığına işaret ediyorlar. Paralel olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) üçüncü büyük parti olan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM) temsilcileri ile hükümet yetkilileri arasında haftalarca gizli görüşmeler yapıldı.

Her iki taraf da bu görüşmeleri müzakere olarak tanımlamaktan çekinse de aslında öyleler. Bu sürecin bir parçası olarak, DEM Parti heyetleri Öcalan'ı cezaevinde ziyaret etti, Kuzey Irak'taki örgütün lider kadrosuyla istişarelerde bulundu ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Irak'taki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Suriye'deki Halk Koruma Birlikleri (YPG) dahil olmak üzere Kürt siyasi gruplarla görüştü.

Duyurunun detayları henüz belirsizliğini koruyor. Örgütün silahlarını ne zaman ve nerede bırakacağı henüz belirsiz bir konu. Kararın uygulandığı nasıl doğrulanacak? Genel af çıkacak mı? Terör ve kasten öldürme suçundan aranan militanların kaderi ne olacak?

Talepler listesi

Siyasi cephede, PKK'nın bir talepler listesi sunduğu ve Türk hükümetinin karşılığında vaatlerde bulunduğu düşünülüyor. Bununla birlikte henüz hiçbir ayrıntı yayınlanmadı. Hükümet, hiçbir taviz verilmediğinde ısrar ediyor ve bu inanılması zor bir iddia. DEM Partisi heyetinin önde gelen üyelerinden Pervin Buldan, şimdi demokratikleşme alanında adımlar atmak için sıranın Türkiye'de olduğunu söyledi. DEM Partisi'nin Merkez Yürütme Kurulu’nun önümüzdeki hafta başında net bir yol haritası ve belirli bir talepler listesi açıklamak üzere toplanması bekleniyor.

PKK'nın duyurusunda, bu kararların pratikleşmesinin Abdullah Öcalan'ın sürece liderlik etmesini ve yönlendirmesini, demokratik siyasi faaliyet hakkının tanınmasını ve sağlam yasal güvencelerin sunulmasını gerektirdiği belirtildi.

Bunlar son derece hassas konular ve aynı zamanda barış için koşullar gibi görünüyor.

Avrupa Konseyi Ankara'yı birçok alanda eleştirdi, ancak barış müzakerelerini Kürt sorununu barışçıl ve sürdürülebilir bir şekilde çözmeyi amaçlayan “önemli bir fırsat” olarak nitelendirdi.

PKK, Öcalan'ın serbest bırakılmasını talep etti ve birçok gözlemci kendisine af çıkarılacağına inanıyor. Ancak Öcalan'ın Türk makamlarına, esas olarak suikast ve provokasyon korkusuyla adayı terk etmek istemediğini ve bunun yerine yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve koruma talebini ilettiği bildirildi.

PKK'ya karşı yıllardır süregelen düşmanlığa rağmen, Türk kamuoyunda bu gelişmelere karşı yaygın bir öfkeye tanık olunmadı. Hükümetin propaganda makinesi hakim olan anlatıyı kontrol etmeyi başardı. Muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) hep DEM Partisi aracılığıyla PKK ile iş birliği yapmakla suçlayan iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ise şimdi aynı taraflarla müzakereler yürütüyor. Türk milliyetçilerinin potansiyel muhalefeti kontrol altında tutuluyor, hatta doğrudan bastırılıyor.

Zafer Partisi lideri ve AKP-MHP ittifakının açıkça muhalifi olan Ümit Özdağ, Ocak ayında tutuklanarak cezaevine gönderildi. Suriyeli mültecilere karşı nefrete tahrik ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret etmekle suçlandı. Ancak birçok kişi tutuklanmasının kamuoyunu Öcalan'ın serbest bırakılmasına karşı kışkırtma ve barış sürecini sarsma potansiyeline sahip olmasından kaynaklandığına inanıyor.

xscdfvgrt
12 Mayıs'ta Diyarbakır’daki bir kahvehanede PKK’nın fesih açıklamasını televizyondan takip eden erkekler (AFP)

Özdağ da yargılanması sırasında kendisini Öcalan'ın serbest bırakılmasını kolaylaştırmak için hapse atılan bir “siyasi rehine” olarak tanımladı. Uluslararası alanda süreç ihtiyatlı bir onayla karşılandı. AB ve ABD hâlâ PKK'yı terör örgütü olarak listelese de, varlığını Türkiye'de Kürtlerin özgürlükler konusunda uzun süredir yaşadığı mahrumiyetin bir yansıması olarak görüyorlar ve bu tutum Ankara ile aralarında uzun süredir gerginlik yaratıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da dahil olmak üzere Türk yetkililer, AB'yi Avrupa'daki PKK faaliyetlerine göz yummakla ve böylece terörizmi desteklemekle suçluyorlar.

Önemli bir fırsat

Her şeye rağmen, Avrupalı liderler Türkiye'de devam eden sürece desteklerini ifade ettiler. Avrupa Konseyi, birkaç gün önce yayınladığı son raporunda Ankara'yı birçok alanda eleştirdi ancak barış müzakerelerini Kürt sorununu siyasi, sosyal, demokratik ve güvenlik düzeylerinde barışçıl ve sürdürülebilir bir şekilde çözmeyi amaçlayan “önemli bir fırsat” olarak nitelendirdi.

Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'nın karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumalardan biri, ülkedeki Kürtler ve özellikle de Halk Koruma Birlikleri (YPG) ile başa çıkma meselesidir

Türkiye içinde, CHP, hükümete karşı yürüttüğü açık savaşa ve İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun hapse atılmasının ardından gösteri ve protestolar düzenlemesine rağmen, bu sürece karşı çıkmadı. Partisinin Van'da düzenlediği gösteride, CHP lideri Özgür Özel, örgütün yakında silah bıraktığını açıklaması yönündeki umudunu dile getirdi. AK Parti’nin Doğu Anadolu bölgesinde DEM Partisi'nin seçilmiş belediye başkanlarını görevden alma ve yerlerine kayyum atama kararlarını kınadı.

Örgütün kendisini feshettiğini ve silah bırakacağını duyurması ile birlikte, ülke için yeni bir anayasa taslağının hazırlanması da dahil olmak üzere sürecin yeni bir aşaması başlıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın danışmanlarından biri olan Mehmet Uçum da temel aşamanın tamamlandığını ve şimdi demokrasi ve hukuk alanlarında kapsamlı reformların uygulanmasına geçileceğini söyleyerek buna işaret etti.

df
PKK’nın kendisini feshettiğini duyurmasının ardından Diyarbakır'daki tarihi Sur ilçesi 12 Mayıs  (AFP)

Bu sürecin hükümete fayda mı zarar mı sağlayacağı ise belirsizliğini koruyor. Ancak kamuoyu yoklamaları, eğer şimdi seçimler yapılırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeniden seçilmesinin neredeyse imkansız göründüğüne işaret ediyor. Çoğu Türk, felç edici ekonomik krizden ve otoriterliğe doğru hızlı kayıştan ciddi şekilde etkilendi. Örgütün kendisini feshetmesi ve Türkiye'de terörün sona erdirilmesi belki Erdoğan'ın popülaritesini yeniden kazanmasının önünü açabilir, ama ekonomik ve politik sorunların devam etmesi onu her zamankinden daha savunmasız bırakabilir.

Suriye boyutu

Suriye boyutu bu denklemde önemli bir unsur. Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumalardan biri, ülkedeki Kürtler ve özellikle de YPG ile nasıl başa çıkacağı meselesi.

Bu birlikler PKK ile yakın bağlarını sürdürüyorlar ve safları içinde bazı kadroları bulunuyor. Şam'ın şiddetle reddettiği bir talep olan merkezi olmayan bir idari sistem kurulması da dahil olmak üzere çeşitli taleplerde bulundular.

Türkiye'deki devam eden gelişmeler büyük olasılıkla Suriye arenasına yansıyacak ve Suriye'deki durum da Türkiye'deki gelişmeleri etkileyebilir.