Hayatın yüklerini hafifleten barış simgeleri: Çingeneler

Yerel drama ve sinema, genellikle Çingene karakteriyle ilişkilendirilen renkli giyim ve primitif yaşam tarzı gibi görsel öğelere odaklanıyor

Kuzey Fransa'da bir Çingene (Roman) topluluğu (AFP)
Kuzey Fransa'da bir Çingene (Roman) topluluğu (AFP)
TT

Hayatın yüklerini hafifleten barış simgeleri: Çingeneler

Kuzey Fransa'da bir Çingene (Roman) topluluğu (AFP)
Kuzey Fransa'da bir Çingene (Roman) topluluğu (AFP)

Hişam el-Yetim 

Hollywood başlangıçta, Gypsy (İngilizcede "çingene" anlamına geliyor -ed.n.) karakterinin basit ve saf görünüşünün altında psikolojik karmaşıklıklar aramaya başladı.

İlk olarak, Gypsy karakterini uzun süre suç ve dolandırıcılık dünyasıyla ilişkilendirdi. 

Ancak Hollywood ve diğer sinema yapımcıları, zaman içinde bu Gypsy karakterine yüklenen yanılsama mirasının kökenlerini anladılar.

Bu yanılsama mirası, genellikle bu tartışmalı karakterle ilişkilendirilen suçlamaların kaynağı ve çoğu zaman Nazi dönemi ile II. Dünya Savaşı sonrası dönemde "Fiche" olarak adlandırılan Avrupa siyasi akımlarından kaynaklanıyor.

Karşı sinema dalgası

1983 yılında, bu kalıp fikre karşı çıkan bir dizi karşı sinema filmi dalgası başladı ve bu, eski zulmün merkezi olan modern Fransa'da gerçekleşti.

Bu dalgayı temsil eden filmler arasında Cezayir kökenli Fransız yönetmen Tony Gatlif'in 1983 yapımı "Princes of the Gypsies" (Gypsy Prensesleri) adlı filmi bulunuyordu.

Bu filmin ardından on yıllar sonra "Latcho Drom" (1993) filmi geldi ve sonunda "Mondo" (1995) filmine kadar uzandı.

Mondo, Remy adlı bir karakteri konu alan 1977 yapımı Japon animasyon televizyon dizisi "Rémi"nin bir benzeri olan ve yoksul Gypsy çocuklarını anlatan bir çalışmadır.

Remy veya Mondo, büyük bir haksızlık hissi taşıyan, yoğun endişe ve üzüntüyle başa çıkan ancak başkaları tarafından kabul gören Gypsy serserileri arasından biri.

Faşist kanun

Fransa hükümeti, o dönem Nazi Almanyası'na bağlı olan, 1940 yılında ünlü Holokost'a dayalı olarak bazı ırklara zulmetmeyi yasallaştıran Vichy Yasaları'nı çıkardı.

Bu yasalar, özellikle Çingeneler gibi birkaç etnik grubu hedef aldı ve bu grupları iş bulma veya ikamet konusunda kısıtladı. 

Bu nedenle, Fransız sineması özellikle 1980'lerden 2000'lerin başına kadar Çingenelerin zulmünü anlamak ve "Gypsy Prensesleri" gibi filmlerle yetkililere ve sıkı takip eden polis ve belediyelere meydan okumak için çabaladı.

Batı'da Çingenelerin mağduriyeti, çağdaş zamanlarda özellikle Hitler'in ünlü soykırımı sırasında şekillendi.

O dönemde bazı akademik kaynaklara göre, soykırımda Çingenelerin nüfusunun yüzde 90'ı dahil olmak üzere tüm etnik gruplarının büyük bir kısmı öldürüldü.

Dans eden bir Çingene kadın (AFP)
Dans eden bir Çingene kadın (AFP)

Tarihsel bir bakış

Çingeneler kendilerini ulusal bir grup olarak görürler ve bu grup, dünya genelinde bireyler halinde dağıldı.

Onları benzersiz kılan şey, barışçıl insanlar olmaları ve bunun kanıtı olarak, diğer tüm baskı altındaki etnik gruplardan farklı olarak ne bir ordu oluşturdular. Zira onlar ülkesi olmayan bir halk.

Ayrıca, düzenli bir ordu, askeri bir kol veya örgütlü bir siyasi kanat oluşturmadılar. Bu, onları tarihsel olarak zulme uğramış birçok diğer etnik gruptan ayıran bir özellik.

Bu topluğun yüzde 90'ını Hristiyanlar oluşturuyor, geri kalan kısmı ise Müslüman ya da dinsiz.

Modern tarihleri Hindistan'a kadar uzanıyor; başlangıçta Yunanistan'a ulaştılar, ardından Avrupa'ya yayıldılar ve sonrasında Ortadoğu'ya geldiler.

Çingeneler/Romanlar dünya genelinde yaklaşık olarak 12 milyon insanı kapsıyor ve bu topluluk içerisinde önemli etnik gruplar olan Navar, Kaoliya, Dumar ve Romani gibi farklı gruplar bulunuyor.

1933 yılında kabul edilen bir bayrakları var ve Dünya Romanlar Konseyi olarak da bilinen bir kongresi bulunuyor.

Çingenelerin gelir kaynakları arasında dilenme, dolandırıcılık, astroloji, müzik enstrümanları çalma ve el sanatları ticareti gibi çeşitli faaliyetler bulunuyor.

Çingeneler, genellikle göçebe bir yaşam tarzı sürdüren bir topluluğun üyeleridir ve giyimleri genellikle renkli ve dikkat çekici olur.

Onların efsanelerine göre, atalarından biri olan Kino, bir kardeşini öldürdüğü için tanrılar tarafından sürekli olarak göç etmeye mahkum edildi.

Bu hikâye, tarihsel olarak Habil ve Kabil'in hikâyesinden esinleniyor, ancak aynı zamanda Avrupa dışındaki dünyanın çeşitli bölgelerinde de benzer öyküler bulunuyor.

Çingeneler müziğe olan aşklarıyla tanınıyor (AFP)
Çingeneler müziğe olan aşklarıyla tanınıyor (AFP)

Ortadoğu'da yaşayan bazı Çingenelerin geçmişte yaşadığı savaşlar, bu efsaneyi tekrarlamalarına örnek olarak gösterilebilir.

Özellikle de Kral Klip tarafından öldürülen kuzenleri Jassas'ın tanrılar tarafından yerinden edilmesi cezası olarak verilen "Zeer Salem" hikâyesi.

Diğer büyük mitleri ise ilkel insanların yaşam tarzını, taş devri veya aletlerin ortaya çıkmasından önceki döneme dayandırıyorlar.

Göçebe bir yaşam tarzını benimseyen Çingeneler, moderniteye ve teknolojiye karşı genellikle direnç gösteriyorlar.

Makinelerin ve aletlerin rolünü yaşamlarında sınırlı tutuyorlar, ancak gerektiğinde faydalı buldukları şeyleri kullanıyorlar.

Bu direniş, Çingenelerin tarihî olarak makine ve aletlere duydukları güvensizlikle ilişkilendirilebilir.

Onlara göre, atalarından biri olan sonuncu Kino, İsa'nın çivilerini yaparak onun çarmıha gerilmesine neden oldu.

Bu da aletlerin insan yaşamında taşıdığı potansiyel tehlikeden kaynaklanıyor.

Ayrıca dünya sineması, Çingene ikonunu dolaylı olarak yansıtan birçok eser üretti.

"Çingeneler Sineması" adı altında bu hikâyelere odaklanan bir film türü oluştu.

Ancak birçoğu, yüzeysel kalan bu filmler Çingenelerin yaşamlarının daha geleneksel yönlerini vurguladı.

Bu tür eserler, renkli giysiler, el falı okuma ve geleneksel yaşam tarzı gibi Çingenelerin yaşam biçimini yüzesel biçimde gösterdi, ancak insan doğasının temel özünü incelemeye dair derinlikli bir yaklaşım sunmadılar.

Çoğu zaman bu tür filmler, Çingenelerin insanlık değerleri ve aydınlanma konularına yönelik daha derin bir bakış açısına ulaşmadı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Hindistan ve Pakistan birbirilerini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor

Hindistan ve Pakistan arasındaki karşılıklı bombardımanlar sırasında Cammu Keşmir’in Hindistan idaresindeki kesiminde bir evin kırılan penceresi (AFP)
Hindistan ve Pakistan arasındaki karşılıklı bombardımanlar sırasında Cammu Keşmir’in Hindistan idaresindeki kesiminde bir evin kırılan penceresi (AFP)
TT

Hindistan ve Pakistan birbirilerini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor

Hindistan ve Pakistan arasındaki karşılıklı bombardımanlar sırasında Cammu Keşmir’in Hindistan idaresindeki kesiminde bir evin kırılan penceresi (AFP)
Hindistan ve Pakistan arasındaki karşılıklı bombardımanlar sırasında Cammu Keşmir’in Hindistan idaresindeki kesiminde bir evin kırılan penceresi (AFP)

Hindistan ve Pakistan, dün ateşkesin ilan edilmesinden sadece birkaç saat sonra bir birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçlandılar.

Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Misri gazetecilere yaptığı açıklamada, ateşkesin son birkaç saat içinde defalarca kez ihlal edildiğini söyledi. Misri, Hindistan ordusunun bu ihlallere uygun şekilde karşılık verdiğini de sözlerine ekledi.

Açıklamalarını sürdüren Hint Bakan, şunları söyledi:

 “Pakistan'dan bu ihlallere karşılık vermek üzere uygun tedbirleri almasını ve durumu ciddi ve sorumlu bir şekilde ele almasını talep ediyoruz.”

Öte yandan Pakistan, bu suçlamalara ‘ateşkesin uygulanmasına olan bağlılığını vurgulayarak’ karşılık verdi.

Pakistan Dışişleri Bakanlığı, Pakistan ordusunun ‘durumu sorumluluk ve itidal içinde ele aldığını’ açıklarken Hindistan'ı ateşkese yönelik ihlallerde bulunmakla suçladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Ateşkesin sıkı bir şekilde uygulanmasıyla ilgili her türlü sorunun uygun kanallar aracılığıyla iletişim yoluyla ele alınması gerektiğine inanıyoruz. Sahadaki güçlerin de itidal göstermesi gerekiyor.”

Fransız Haber Ajansı AFP, Keşmir'in Hindistan idaresindeki kesiminin en büyük şehri olan Srinagar'da güçlü patlamalar duyulduğunu aktarırken hava savunma sistemlerinin müdahale ettiğine dikkati çekti.

Keşmir'in Pakistan idaresindeki kesiminden iki yetkili, Kontrol Hattı (Line of Control/LoC) boyunca üç yerde Pakistan ve Hindistan güçleri arasında zaman zaman çatışmalar yaşandığını söyledi.

Çarşamba gününden bu yana iki komşu ülkenin karşılıklı topçu atışları, füze ve insansız hava aracı (İHA) saldırıları, iki nükleer güç arasında topyekûn bir savaş korkusunu arttırdı ve birçok yabancı başkentin itidal çağrısında bulunmasına neden oldu.

ABD Başkanı Donald Trump dün Truth Social'da yaptığı bir paylaşımda sürpriz bir şekilde ABD'nin arabuluculuk yaptığı uzun bir görüşme gecesinin ardından, Hindistan ve Pakistan'ın kapsamlı ve acil bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını duyurmaktan mutluluk duyduğunu ifade etti. Trump, iki ülkeyi ‘sağduyulu oldukları ve akıllarını kullandıkları’ için övdü.

Pakistan Dışişleri Bakanı İshak Dar, X platformundan yaptığı açıklamada, İslamabad ve Yeni Delhi'nin ‘acilen yürürlüğe girecek bir ateşkes’ konusunda anlaştıklarını doğruladı.

Hindistan'dan da bir doğrulama geldi. Yeni Delhi'deki bir hükümet kaynağı, Hindistan ve Pakistan arasında yapılan doğrudan müzakereler sonucunda anlaşmaya varıldığını açıklarken, iki komşunun ateşkes dışında herhangi bir konuyu görüşmeyi planlamadığını belirtti.

Her iki tarafın resmi rakamlarına göre çarşamba gününden bu yana yaşanan çatışmalarda yaklaşık 60 sivil hayatını kaybetti.

Bu savaş hali, iki ülke arasındaki tartışmalı Keşmir bölgesini ayıran LoC’un her iki tarafında da toplu yerinden edilmelere neden oldu.